Αναγνώστες

Τετάρτη 20 Ιουνίου 2018

Μανόλης Πρατικάκης: «Η Κόλαση είμαστε εμείς που κατά βάθος είμαστε Άλλοι»


Συνέντευξη στην Ελένη Γκίκα //


Υπογράφει την «Κιβωτό» και τον «Λιθοξόο» και μαζεύει τα τιμαλφή μας. Είναι ο καθ’ ύλην αρμόδιος για τις ψυχικές νόσους της εποχής μας. Ο πολυβραβευμένος ποιητής και ψυχίατρος Μανόλης Πρατικάκης ρίχνει φως στο ιστορικό έρεβος της εποχής μας και μιλά στον Φιλελεύθερο για όλα: Για «τα μεγάλα κούφια λόγια της λεγόμενης αριστεράς» και «για την εξουσιομανία», για όσα χάθηκαν με την κρίση, «μαζί και οι αυταπάτες μας», για «το ηθικό πλεονέκτημα που έγινε ηθικό μειονέκτημα» και για «το μικροκομματικό συμφέρον πάνω από την κινδυνεύουσα πατρίδα», για την ιαματική δύναμη της ποίησης και την καθαρτήρια δυνατότητα των ενοχών, αναλύοντας για τους αναγνώστες το πιο αισιόδοξο και απαισιόδοξο σενάριο. Συνιστώντας μας στο μεταξύ «Υπομονή. Βαθιές αναπνοές. Αυτοκυριαρχία και αυτοέλεγχο» επειδή μπορεί να αργήσουν «αλλά νομοτελειακά θα έρθουν καλύτερες μέρες». Σε μια χειμαρρώδη συνέντευξη που ισοδυναμεί όσο τουλάχιστον δέκα συνεδρίες.

-Κύριε Πρατικάκη, έβλαψε την ψυχική μας υγεία η κρίση;
Την έβλαψε διπλά. Και γιατί αυτή καθ’ εαυτή η κρίση δημιούργησε προβλήματα παντός είδους (οικονομικά, εργασιακά, ανασφάλειες, εκπατρισμός, μεγαλύτερη αναξιοπιστία στο πολιτικό μας προσωπικό κ.λ.π) και γιατί αφ’ ετέρου μας έβγαλε από τις τεράστιες αυταπάτες μας, τα παντός είδους στερεότυπα μιας κοινωνίας που ζούσε εφησυχασμένη σε ένα είδος τεχνητής ευμάρειας, σε πλήρη αναντιστοιχία με την προσφορά του καθενός μας σε αυτό το κωμικοτραγικό πανηγύρι της ματαιοδοξίας μας. Άρα ήταν αναπόφευκτο να βλάψει σημαντικά και την ψυχική μας υγεία. Εδώ καταρρέει κάποιος μόνο αν χάσει τη δουλειά του. Και είναι κάπου δυο εκατομμύρια οι άνεργοι.

-Την… ποίηση;
Θα ‘λεγα πως όχι. Γιατί οι ψυχοτραυματισμοί, οι αναστατώσεις και γενικά οι έκρυθμες καταστάσεις, ατομικές ή συλλογικές, αποτελούν τροφή για την λογοτεχνία, και άρα και της ποίησης. Αν ο κόσμος ήταν τέλειος και ιδανικός ίσως να ήταν περιττή η τέχνη του λόγου. Η ποίηση δεν περιγράφει τον κόσμο. Αποτελεί κόσμον. Ένα παράπλευρο φραστικό σύμπαν, σε διαφυλετική σχέση πάντα με το θλιβερό υπάρχον, του οποίου αρνείται τη μοναδικότητα, προβάλλοντας τις άπειρες δυνατότητές του με φαντασία και όνειρο σε ένα ανοιχτό, διαρκώς μεταβαλλόμενο ορίζοντα. Σε μια διαρκή ανοιχτότητα. Ας μη ξεχνάμε ότι ο Ντοστογιέφσκι έγραψε τους εξόριστους στη Σιβηρία κάτω από βάρβαρες συνθήκες. Και πολλοί άλλοι.

-Μπορεί η ποίηση να είναι ιαματική; Και πότε;
Είναι, μπορεί να είναι λειτουργία ιαματική όπως η μουσική. Με την αισθητική της τελειότητα και αρμονία επιδρά στους αισθητικούς και αισθητηριακούς υποδοχείς του ανθρώπου διεγείροντάς τους και προκαλώντας συγκίνηση, γαλήνη, ευτυχία κτλπ. Αλλά και νοηματικά επιδρά στη σκέψη δημιουργώντας λυρικές ή επαναστατικές εξάρσεις, ανατροπές του θεσμοθετημένου λόγου και κόσμου που μας καταπιέζουν με τους αυταρχικούς νόμους και κώδικες. Ειδικά η επική ποίηση, η ποίηση της αμφισβήτησης, η αντεργκράουντ ποίηση, αλλά όπως είπαμε και η λυρική και η πένθιμη, κάθε μια με τον δικό της τρόπο. Συχνά η ποίηση διηγείται το άγνωστο έπος καθενός μας ή ενός λαού όταν είναι μεγάλη.

-Με την «Κιβωτό» σας και τον «Λιθοξόο» άλλαξε κάτι στην ποιητική σας φιλοσοφία;
Νομίζω πως όχι ως προς την ποιητική μου φιλοσοφία. Οι άξονες παραμένουν οι ίδιοι. Η φύση, στην οντολογική της διάσταση, η ανατολική φιλοσοφία σε συνδυασμό με τους προσωκρατικούς φιλοσόφους της Ιωνίας, η ψυχανάλυση, η αλλοτρίωση των καιρών μας και η εικονική πραγματικότητα που διαρκώς εκτοπίζει την απλή ζώσα πραγματικότητα έως την έκλειψη των αντικειμένων και την ψηφιοποίηση των αισθημάτων ως την τεχνητή νοημοσύνη που προαναγγέλλει ο μηχανοκίνητος πολιτισμός μας. Ίσως γίνει ζοφερό το μέλλον αν αφεθούν ανεξέλεγκτες αυτές οι εξελίξεις και τα ανθρώπινα δημιουργήματα δεν υπακούουν πια στους δημιουργούς τους (Το γεράκι δεν ακούει πια τον γερακάρη, γράφει ο Γέιτς). Το κάθε μηχανικό δημιούργημα πρέπει να είναι υπό έλεγχο ως προς την τοξικότητα και την καταστροφικότητα που εμπεριέχει και απειλεί το παγκόσμιο οικοσύστημα και την ίδια την ζωή του πλανήτη. Ο Αϊνστάιν το 1910 ρωτήθηκε για την διάσταση του ατόμου και τη δυνατότητα να κατασκευαστεί η ατομική βόμβα και είπε ότι εξαρτάται από το πώς θα τη χρησιμοποιήσει ο άνθρωπος, για παραγωγή ενέργειας κλπ ή φτιάχνοντας βόμβες. Και συμπλήρωσε: εκτός από την ατομική βόμβα η ανθρωπότητα απειλείται από δυο τουλάχιστον ακόμα βόμβες, την Γενετική βόμβα (κλωνοποιήσεις κτλπ) και την Πληροφορική που ήδη ακούμε τις εκρήξεις της στο μυαλό μας που μας τρελαίνει και μας κάνει να πιστεύουμε ότι δεν είναι ανάγκη να σκεφτόμαστε, αφού η πληροφορική πλημμυρίδα, σαν καταιγίδα δεν αφήνει χώρο για επιμέρους σκέψεις. Ο ίδιος ο Μπιλ Γκέιτς, νομίζω, είπε ότι η ίδια η ανεξέλεγκτη εξέλιξη οδηγεί στην απόλυτη καταστροφή.
Η «Κιβωτός» και ο «Λιθοξόος», λοιπόν, είναι ένα κάλεσμα να σωθεί ό,τι είναι αυθεντική πηγή ζωής, γνησιότητας και αυθεντικότητας. Είναι ένα κάλεσμα από τον «ασπρομάλλη Νώε που γεμάτος γνώση ακούει της αφθονίας και της αποξένωσης τον επερχόμενο κατακλυσμό».

-Είναι σα να συγκεντρώνετε για σας και για όλους μας τα τιμαλφή σας και τιμαλφή μας στον ορατό και αόρατο κόσμο, αλλάζει κάτι δραστικά στην εποχή μας και πρέπει να σώσουμε τα όσια και ιερά μας;
Όπως προκύπτει από τα παραπάνω πολλά αλλάζουν και για το άμεσο και για το απώτερο μέλλον. Καθένας οφείλει να διαφυλάξει τα ατομικά, οικογενειακά και κοινωνικά του τιμαλφή και όλοι μαζί τα τιμαλφή του λαού μας και οι λαοί τα τιμαλφή του κόσμου, σε μιαν άλλη πνευματική παγκοσμιοποίηση, όπου ποιητές, λογοτέχνες, μουσικοσυνθέτες, σκηνοθέτες, ζωγράφοι, ηθοποιοί, εκδότες και γενικά όσοι ασχολούνται με τα πνευματικά δρώμενα θα δημιουργήσουν αντιστικτικά με την υφιστάμενη παγκοσμιοποίηση (που είναι η παγκοσμιοποίηση της Αγοράς, έχοντας κύριο μέλημα το Κέρδος) ένα νέο φορέα που θα έχει ως κέντρο του τον Άνθρωπο και τις ανάγκες του. Που θα μπορεί να παρεμβαίνει, μπλοκάροντας αποφάσεις καταστροφικές και προτείνοντας μια πολυπολιτισμική αλληλεγγύη μεταξύ των λαών, πλουραλιστική, ανεξίθρησκη και απαλλαγμένη από αποκλεισμούς, φυλετισμούς και προκαταλήψεις, όπου οι νομπελίστες και οι διάσημοι Καλλιτέχνες θα είναι με το κύρος, οι πρεσβευτές μας. Χρειάζονται συλλογικές παρεμβάσεις για να βγει ο άνθρωπος της νεωτερικότητας από την ατομικότητα και την ιδιωτικότητά του όπου τον οδήγησε το πολιτικό σύστημα. Να γίνει όπως ο Αρχαίος Αθηναίος που «σήκωνε την πόλη στον ώμο του» για το Γενικό Καλό.
 http://fractalart.gr/manolis-pratikakis-interview/

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου