Αναγνώστες

Τρίτη 23 Ιουνίου 2009

ΣΑΜΟΘΡΑΚΗ...

Αρχαία Σαμοθράκη-Ιερό Μεγάλων Θεών

Οι ανασκαφές στην περιοχή της σημερινής Παλαιόπολης έφεραν στο φως τα ερείπια της αρχαίας Σαμοθράκης, πόλης-κράτους που άκμασε κυρίως κατά τους κλασικούς και ελληνιστικούς χρόνους. Εικάζεται ότι πρόκειται για το μοναδικό οικιστικό κέντρο στη Σαμοθράκη, χωρίς ωστόσο να αποκλείεται η ύπαρξη μικρών κωμών και αγροικιών σε άλλα σημεία της νήσου.
Η αρχαία Σαμοθράκη είχε δικό της νόμισμα, στη μία όψη του οποίου απεικονιζόταν η πολιούχος θεά Αθηνά.
Ωστόσο, η Σαμοθράκη αναδείχθηκε κατά την αρχαιότητα κυρίως για το Ιερό των Μεγάλων Θεών. Τα ερείπιά του βρίσκονται δυτικά της αρχαίας πόλης, σε μικρή απόσταση από το Αρχαιολογικό Μουσείο στην Παλαιόπολη. Το Ιερό ήταν ανεξάρτητο από τη γειτονική πόλη και είχε "διεθνιστικό" χαρακτήρα, καθώς στις τελετές του έστελναν εκπρόσωπο οι διάφορες πόλεις-κράτη, όπως και στους Δελφούς. Συγχρόνως, προσέφερε ιερό άσυλο σε όσους ήταν υπό καταδίωξη, θεσμός ο οποίος ίσχυσε μέχρι και τον 4ο μ.Χ. αιώνα.
Οι τελετές προς τιμήν των θεών αυτών είναι γνωστές με το όνομα Καβείρεια Μυστήρια, παρεμφερή με τα Ελευσίνια Μυστήρια, στα οποία όμως μπορούσαν να συμμετάσχουν όλοι, ασχέτως φύλου, ηλικίας, εθνικότητας ή κοινωνικής καταγωγής (δούλοι ή ελεύθεροι). Σύμφωνα με τον Παυσανία (2ος μ.Χ. αιώνας) λάμβαναν χώρα ετησίως στα τέλη Ιουλίου με αρχές Αυγούστου του δικού μας ημερολογίου.
Ως μύστες αναφέρονται ο Οδυσσέας και ο Αγαμέμνων, ο Ηρακλής, ο Ορφέας, ο Ιάσων και οι αργοναύτες, ο Ηρόδοτος, ο Αισχύλος, ο Πλάτων και ο Αριστοτέλης, ο Αριστοφάνης, ο βασιλιάς της Σπάρτης Λύσανδρος και ο Φίλιππος Β' ο Μακεδών.
Με τη μύηση, οι ακόλουθοι των μυστηρίων πίστευαν ότι εξασφάλιζαν την ηθική βελτίωση, όπως επίσης και την προστασία των Καβείρων, θεοτήτων της ναυσιπλοΐας, από τους κινδύνους των θαλάσσιων ταξιδιών. Συγχρόνως, αποκτούσαν την προσδοκία μιας καλύτερης μετά θάνατον ζωής.
Η είσοδος στο χώρο του Ιερού είναι ανατολικά, όπου βρίσκεται μαρμάρινο πρόπυλο . Στη συνέχεια, υπάρχει κυκλικό οικοδόμημα με βαθμίδες (5ος π.Χ. αιώνας), ο ιερός κύκλος, πιθανότατα ο χώρος συγκέντρωσης των μυστών.
Στα βόρεια του Ιερού αποκαλύφθηκε το ανάκτορο, ορθογώνια αίθουσα με κυκλικό βωμό όπου γινόταν η τελετή της μύησης. Στο οικοδομικό συγκρότημα συμπεριλαμβάνεται και το άδυτο, χώρος φύλαξης του αγάλματος του ιθυφαλλικού Καδμίλου, όπου απαγορευόταν η είσοδος στους μη μυημένους. Η ιερή κατοικία ήταν μικρό τετράγωνο δωμάτιο στο οποίο υπήρχαν οι κατάλογοι με τα ονόματα των μυστών.

Σε μικρή απόσταση από το ανάκτορο βρίσκεται ο Θόλος της Αρσινόης (ή Αρσινόειο) -βασίλισσας της Αιγύπτου που κατέφυγε στη Σαμοθράκη διωκόμενη-, το μεγαλύτερο γνωστό κλειστό κυκλικό οικοδόμημα (διάμετρος άνω των 20μ.) της αρχαιότητας (288-281 π.Χ.).
Νότια από το Αρσινόειο υπάρχει το τέμενος, περιτειχισμένη ορθογώνια πλακόστρωτη αυλή.
Τέλος, στα ανατολικά του ιερού συναντά κανείς ένα μεγαλοπρεπή μαρμάρινο βωμό, που χρονολογείται το 340-330 π.Χ, ελληνιστικό θέατρο, που χρησίμευε για τις παραστάσεις των ιερών δραμάτων, καθώς και μία στοά του 6ου π.Χ. αιώνα όπου φυλάσσονταν τα αναθήματα στους Μεγάλους Θεούς.


Αρχαιολογικό Μουσείο
Το αρχαιολογικό μουσείο βρίσκεται στην Παλαιάπολη Xτίσθηκε από την Αμερικανική Αρχαιολογική Αποστολή και συντηρείται από το Ελληνικό Κράτος.
Το μουσείο στεγάζει σήμερα όσα τοπικά ευρήματα έχουν απομείνει. Τα πιο πολλά ήρθαν στο φώς μετά τις ανασκαφές των Αμερικάνων, υπάρχουν μερικά που βρήκαν οι κάτοικοι καθώς και όσα είχε συλλέξει ο πνευματικός άνθρωπος της Σαμοθράκης Νικόλαος Φαρδύς.
Ο χώρος του μουσείου περιλαμβάνει ευρήματα κυρίως από την ανασκαφή στο Ιερό των Μεγάλων Θεών και διαρθρώνεται σε τέσσερις αίθουσες.
Στην κεντρική αίθουσα βρίσκονται αρχιτεκτονικές αποκαταστάσεις από τα κυριότερα κτίρια του ιερού, όπως ο θριγκός της Αυλής του Βωμού του Ιερού και του Θόλου της Αρσινόης Β΄, που την κοσμούν ταύροι και μαργαρίτες. Επίσης τμήματα της ανωδομής της Αίθουσας των Αναθημάτων, μαρμάρινη επιγραφή που απαγόρευε την είσοδο των αμύητων στο άδυτο του Ανακτόρου (Αμύητον μη εισιέναι).
Στη δεύτερη αίθουσα υπάρχουν τμήματα της ανάγλυφης μαρμάρινης ζωφόρου του Πρόπουλου του Τεμένους γύρω στο 340 π.Χ. με τις χορεύτριες, οι οποίες σύμφωνα με τον Ciriaco dAncona ήταν Μούσες, η προτομή του μάντη Τειρεσία, ολόσωμη αλλά ακέφαλη μορφή ίσως της Περσεφόνης κ.α.
Μπαίνοντας στην τρίτη αίθουσα ο επισκέπτης βλέπει ένα πάγκο με μαρμάριναστηρίγματα τα οποία προέρχονται από την Ιερή Οικία. Στο βάθος στέκεται συγκολλημένο ένα ακέφαλο άγαλμα της Νίκης, πίσω γωνιακό ακρωτήριο του Ιερού. Ήταν αφιέρωμα του Δημητρίου του Πολιορκητή μετά την νίκη του στη Κύπρο και είχε τοποθετηθεί πάνω στη πλώρη ενός πλοίου με ανοιχτά φτερά σαλπίζοντας ορμητικά τη νίκη. Είναι φτιαγμένη από πάριο μάρμαρο και έχει ύψος 2,75 μ.
Στις προθήκες εκτίθενται μεταλλικά αντικείμενα ξεχωρίζει μια περσική καρφίτσα σε μορφή λιονταριού.
Στην τέταρτη αίθουσα εκτίθενται ευρήματα από τις Νεκροπόλεις και ένα εκμαγείο της Νίκης της Σαμοθράκης, η οποία σήμερα βρίσκεται στο Μουσείο του Λούβρου.
Επίσης στην αίθουσα αυτή σε προθήκη βρίσκονται τα περισσότερα από τα πολύτιμα κοσμήματα και ασημένια νομίσματα που έδωσε η ανασκαφή των Νεκροπόλεων και περιλαμβάνει ασημένια και χρυσά σκουλαρίκια, πόρπες, δαχτυλίδια, χρυσό περιδέραιο, χρυσά στεφάνια κ.ά. που χρονολογούνται από το τέλος του 6ου αι. π.Χ. μέχρι την εποχή του Αυγούστου.
Βγαίνοντας ο επισκέπτης έξω από το Μουσείο και ακολουθώντας το λιθόστρωτο μονοπάτι φτάνει στην είσοδο του αρχαιολογικού χώρου. Τα λατρευτικά και δημόσια κτίρια είναι αυτά που, κατά κύριο λόγο, διασώζονται σε ερείπια μέχρι σήμερα. Οι πρώτες ανασκαφές στον Ιερό Χώρο, χρονολογούνται από το 1863, όταν ο Γάλλος Πρόξενος στην Αδριανούπολη C. Champoiseau, ανακάλυψε και μετέφερε στο Παρίσι το ακέφαλο άγαλμα της «Νίκης της Σαμοθράκης». Η διαρπαγή των ελληνικών αρχαιοτήτων συνεχίστηκε από την αυστριακή αποστολή υπό τη διεύθυνση του ΑL.Conze στα 1873 και αργότερα στα 1875.
Το 1891 επιστρέφει και πάλι ο Champoiseau και λεηλατεί και άλλα αρχαιολογικά κομμάτια.
Από το 1938, το Ίδρυμα Αρχαιολογικών Ερευνών του Πανεπιστημίου Νέας Υόρκης, αρχίζει ανασκαφές στον αρχαιολογικό χώρο τις οποίες και συνεχίζει μέχρι τις μέρες μας, οπότε επενέβη και η ελληνική αρχαιολογική υπηρεσία στη διαδικασία των ανασκαφών.
Τα σπουδαιότερα αρχαιολογικά λείψανα είναι το Ανάκτορο με την Ιερή Οικία, το Αρσινόειο σε σχήμα Ροτόντας, το Τέμενος, το Ιερό, το Θέατρο, το Θυσιαστήριο, ο Οίκος των Αφιερωμάτων, η Στοά, η Κρήνη της Νίκης, το Νεκροταφείο, το κτίριο των βασιλέων Φιλίππου Γ΄και Αλεξάνδρου Δ΄, το Πρόπυλο του Πτολεμαίου Β΄κ.λ.π.

Δευτέρα 22 Ιουνίου 2009

ΜΑΡΜΑΡΑ ΠΑΡΘΕΝΩΝΑ..

Μάρμαρα Παρθενώνα: Ο λόγος της Μελίνας Μερκούρη στην Oxford Union

«Κύριε Πρόεδρε, Αξιότιμα Μέλη, Κυρίες και Κύριοι
Καταρχήν επιτρέψτε μου να ευχαριστήσω την OXFORD UNION που έφερε το θέμα αυτό για συζήτηση και ευχαριστώ που με προσκαλέσατε. Νομίζω ότι θα ήταν καλό αυτό το βράδυ ν΄ ακουστεί μια ελληνική φωνή. Μια φωνή έστω με τη φτωχή μου προφορά. Την ακούω και μορφάζω. Θυμάμαι εκείνο που είπε κάποτε ο Brendan Behan για κάποιο εκφωνητή «Μιλάει σαν να΄ χει τα Ελγίνεια Μάρμαρα στο στόμα του.»

Θα ήθελα να ευχαριστήσω επίσης το μεγάλο αριθμό Βρετανών πολιτών που συνηγόρησαν υπέρ των θέσεων της κυβέρνησης με τα αξιότιμα μέλη και των δύο σωμάτων του κοινοβουλίου που εκδήλωσαν ενδιαφέρον και συμπάθεια για το αίτημα της επιστροφής των μαρμάρων. Και βεβαίως εκφράζω τη βαθιά ευγνωμοσύνη μου στη Βρετανική Επιτροπή για την Eπιστροφή των Mαρμάρων του Παρθενώνα, για τις προσπάθειες της να αποκαλύψει την αλήθεια στο Βρετανικό λαό. Υπάρχουν τα Μάρμαρα του Παρθενώνα . Δεν υπάρχουν Ελγίνεια Μάρμαρα. ΄Οπως υπάρχει ο Δαβίδ του Michael Angelo. Yπάρχει η Αφροδίτη του Da Vinci. Υπάρχει ο Ερμής του Πραξιτέλη. Υπάρχουν οι Ψαράδες στη θάλασσα του Turner. Υπάρχει η Capella Sixtina. Δεν υπάρχουν Ελγίνεια Μάρμαρα. Ξέρετε , λένε ότι εμείς οι ΄Ελληνες είμαστε ένας θερμόαιμος λαός. Να σας πω κάτι, είναι αλήθεια. Και είναι γνωστό πως δεν αποτελώ εξαίρεση. Γνωρίζοντας τι σημαίνουν τα.γλυπτά αυτά για τον ελληνικό λαό δεν είναι εύκολο να μιλήσω ψύχραιμα για το πως πάρθηκαν τα Μάρμαρα από την Ελλάδα, αλλά θα προσπαθήσω. Το υπόσχομαι.

Ένας από τους διακεκριμένους καθηγητές σας με συμβούλεψε να εξιστορήσω το πως πάρθηκαν τα μάρμαρα από την Αθήνα και έφθασαν στις Βρετανικές ακτές . Ισχυρίστηκα ότι αυτό είναι αρκετά γνωστό, αλλά μου είπε ακόμη και αν υπάρχει και ένα άτομο σ΄ αυτό το ακροατήριο στο οποίο τα γεγονότα αυτά είναι ασαφή, το ιστορικό πρέπει να ειπωθεί. Ετσι θ΄ αρχίσω όσο μπορώ σύντομα.

Βρισκόμαστε στα τέλη του 19ου αιώνα. Ο Ναπολέων σκέφτεται να αποπειραθεί να εισβάλει στην Αγγλία. Αποφασίζει να μην το πράξει. Αντί αυτού εισβάλει στην Αίγυπτο αποσπώντας την από την τουρκική κυριαρχία, γεγονός που δυσαρεστεί πολύ τους Τούρκους. Διακόπτουν τις διπλωματικές σχέσεις με τη Γαλλία και κηρύσσουν πόλεμο. Η Βρετανία βρίσκει ότι αυτή είναι μια πρώτης τάξεως στιγμή να διορίσει πρεσβευτή στην Τουρκία. Τα καθήκοντα αναλαμβάνει ο Λόρδος Elgin. Μόλις έχει παντρευτεί την όμορφη Mary Nisbett και τελειώνει το ωραίο εξοχικό του. Ο αρχιτέκτονας του, του μιλάει για τα θαύματα της ελληνικής αρχιτεκτονικής και γλυπτικής και του λέει πως θα ήταν μια θαυμάσια ιδέα να κάνει αντίγραφα από τα πραγματικά έργα στην Αθήνα. «Θαυμάσιο πράγματι» λέει ο Elgin. Αρχίζει να συγκροτεί μια ομάδα ανθρώπων που θα μπορούσαν να κάνουν αρχιτεκτονικά σχέδια με επικεφαλής έναν ικανό ζωγράφο που δεν ήταν άλλος από τον ιταλό Giovanni Lusieri.

Δεν μπορώ να αντισταθώ στον πειρασμό να μη σας πω ένα ανέκδοτο. Ο Elgin είχε προηγουμένως πλησιάσει τον Turner. Ναι τον Turner. Ο νεαρός ζωγράφος ενδιαφέρθηκε και ο Elgin θέτει τους παρακάτω όρους. Το κάθε σχέδιο και σκίτσο που θα έκανε ο Turnerθα περιερχόταν στην κυριαρχία του και στον ελεύθερο χρόνο θα έκανε μαθήματα σχεδίου στη Λαίδη Elgin. « Okay» λέει ο Turner, «αλλά τότε θα ήθελα 400 λίρες το χρόνο». «Όχι» λέει ο Elgin, «Είναι πολλά, πάρα πολλά». ΄Ετσι έγιναν τα πράγματα χωρίς τον Turner. Τέλος του ανέκδοτου. Εφημέριος της ομάδας του Elgin ήταν ο Αιδεσιμότατος Philip Hunt. Δεν θα μιλήσω με πολύ σεβασμό γι΄αυτόν. Αν είχα να εξαιρέσω του Λόρδο Elgin ο αρχιαπατεώνας στην υπόθεση όπως τη βλέπω ήταν ο Αιδεσιμότατος Hunt, αλλά γι΄ αυτόν θα μιλήσω αργότερα. Οι Elginsγίνονται δεκτοί στην Κων/πολη με μεγαλοπρέπεια. Ανταλλάσσονται πλούσια δώρα. Οι άνεμοι του πολέμου είναι ευνοϊκοί για τους Βρετανούς και ο Σουλτάνος είναι ικανοποιημένος. Ας στραφούμε τώρα στην Ελλάδα. Την Ελλάδα εκείνη που για 400 τόσα χρόνια βρίσκεται κάτω από τον Οθωμανικό ζυγό.

Η ομάδα των καλλιτεχνών του Elginφθάνει στην Αθήνα. Οι Τούρκοι έχουν ορίσει δύο κυβερνήσεις, μια πολιτική και μια στρατιωτική. Πολλά έχουν ειπωθεί και συνεχίζονται να λέγονται για το πόσο λίγο ενδιαφέρον εκδήλωναν οι Τούρκοι για τους θησαυρούς της Ακρόπολης. Εν τούτοις, χρειάστηκαν 6 μήνες για να επιτραπεί η είσοδος στην ομάδα του Elgin. Αλλά τα κατάφεραν με 5 λίρες , στο χέρι του στρατιωτικού κυβερνήτη, για κάθε επίσκεψη. Αυτό εγκαινίασε μια διαδικασία δωροδοκίας και διαφθοράς των αξιωματικών που δεν θα σταματούσε μέχρι να συσκευαστούν και να φορτωθούν τα μάρμαρα για την Αγγλία.

Όμως όταν στήθηκαν οι σκαλωσιές και τα αντίγραφα ήταν έτοιμα να γίνουν, ξαφνικά έφθασαν φήμες για προετοιμασία στρατιωτικής δράσης των Γάλλων. Ο Τούρκος κυβερνήτης διέταξε την ομάδα του Elginνα κατέβει από την Ακρόπολη. Με 5 λίρες την επίσκεψη ή όχι, η πρόσβαση στην Ακρόπολη ήταν απαγορευμένη. Μόνο ένας τρόπος υπήρχε για να τους επιτραπεί η είσοδος ξανά. Να χρησιμοποιήσει ο Elginτην επιρροή του πάνω στο Σουλτάνο στην Κων/πολη, ν΄ αποσπάσει ένα έγγραφο το λεγόμενο φιρμάνι που θα διέταζε τις αρχές των Αθηνών να επιτρέψουν τη συνέχιση των εργασιών.

Ο Αιδεσιμότατος Hunt πηγαίνει στην Κων/πολη να συναντήσει τον Λόρδο Elgin. Ζητά στο έγγραφο να αναφέρεται ότι οι καλλιτέχνες -- παρακαλώ προσέξτε το αυτό -- είναι αποκλειστικά στην υπηρεσία του Βρετανού Πρεσβευτή . Ο Elginεπισκέπτεται το Σουλτάνο και αποσπά το φιρμάνι. Το κείμενο του εγγράφου είναι μάλλον ύπουλα συντεταγμένο. Επιτρέψτε μου να σας διαβάσω τις εντολές που δόθηκαν από το Σουλτάνο και που αφορούν τη συζήτηση μας. Παραθέτω.

« Οι καλλιτέχνες να μη συναντήσουν αντίδραση στο να περπατήσουν, να επιθεωρήσουν, να μελετήσουν τις μορφές και τα κτίρια που επιθυμούν να σχεδιάσουν ή να αντιγράψουν, ή στο να τοποθετήσουν σκαλωσιές γύρω από τον αρχαίο ναό, ή στο να αντιγράψουν σε ασβεστόλιθο ή σε γύψο τα αναφερόμενα κοσμήματα και μορφές ή στο να σκάψουν, αν το βρίσκουν αναγκαίο, σε αναζήτηση επιγραφών ανάμεσα στα απορρίμματα. Ούτε να παρεμποδιστούν από το να πάρουν οποιαδήποτε κομμάτια από πέτρες με επιγραφές ή με μορφές».

(Η μετάφραση του Hunt που παρουσιάστηκε αργότερα στην Εξεταστική Επιτροπή λέει -- Qualche pezzi di pietra--μερικά κομμάτια από πέτρα). Οι εντολές αυτές δόθηκαν στους Κυβερνήτες και το σημείο αυτό τονίζεται στο φιρμάνι, «χάριν των λαμπρών σχέσεων ανάμεσα στις δύο χώρες» και παραθέτω ξανά:

«Ιδιαίτερα αφού δεν βλάπτουν τα αναφερόμενα κτίρια επιθεωρώντας τα, μελετώντας τα και σχεδιάζοντάς τα».

Πριν καλά καλά φθάσει το φιρμάνι στην Αθήνα, γίνεται μια φοβερή επίθεση πάνω σ΄ ένα οικοδόμημα που μέχρι σήμερα θεωρείται από πολλούς, η ευγενέστερη και ωραιότερη από τις ανθρώπινες δημιουργίες. Όταν έγινε η έφοδος στην πύλη των Καρυάτιδων ο πυρετός ανέβηκε τόσο που ο Αιδεσιμότατος Hunt έριξε την ιδέα να μετακινηθεί όλο το κτίριο αν από τη Βρετανική πολεμική μηχανή μπορούσε να αποσταλεί ένας άνθρωπος γι΄ αυτό. Ο Elginανατρίχιασε με την ιδέα και ζήτησε να σταλεί ένα καράβι. Το αίτημα δεν θεωρήθηκε εξωφρενικό, αλλά εκείνη τη στιγμή, δεν υπήρχε διαθέσιμο καράβι.

Για να αφηγηθώ όλη την», «αχαλίνωτη καταστροφή», «αξιοθρήνητη συντριβή και συμφορά» δεν είναι δικές μου για να χαρακτηριστεί το γεγονός. Ειπώθηκαν από τους σύγχρονους του Elgin. Ο Horace Smith αναφέρεται στον Elgin σαν τον «ληστή των μαρμάρων». Ο Lord Byron τον αποκάλεσε πλιατσικολόγο. Ο Thomas Hardyχαρακτήρισε αργότερα τα μάρμαρα σαν «αιχμάλωτους σ΄ εξορία».

Η κυβέρνησή μου έχει ζητήσει την επιστροφή των μαρμάρων του Παρθενώνα. Μας το αρνήθηκαν. Ας σημειωθεί ότι δεν θα εγκαταλείψουμε ποτέ το αίτημα αυτό. Επιτρέψτε μου να απαντήσω τα μόνιμα επιχειρήματα ενάντια στην επιστροφή και να ασχοληθώ με αυτά ένα προς ένα.

Τα μάρμαρα πάρθηκαν με νόμιμη διαδικασία. Ρωτώ αν η δωροδοκία και εξαχρείωση των αξιωματικών δεν αντιτίθενται στη «νόμιμη διαδικασία». Όταν ορίστηκε η Εξεταστική Επιτροπή, μελετώντας την πρόταση να αγοραστούν τα μάρμαρα, ο Elginυπέβαλε ένα αναλυτικό πίνακα των δαπανών για τη απόκτησή τους. Παραθέτω απόσπασμα του: «Τα εμπόδια, οι διακοπές και οι αποθαρρύνσεις που δημιουργήθηκαν από τις ιδιοτροπίες και τις προκαταλήψεις των Τούρκων» υποβάλει κονδύλι 21.902 λιρών για δώρα στις αρχές των Αθηνών. Είναι νόμιμο ποσό. Και βεβαίως θα πρέπει να ρωτήσουμε. Είναι νόμιμο να διαπραγματεύεται με τους Τούρκους για το πιο πολύτιμο από τα ελληνικά υπάρχοντα όταν η Ελλάδα βρίσκεται κάτω από τουρκικό ζυγό;

Παραμένει ένα δεύτερο επιχείρημα παρά το ότι έχει έκτοτε αμφισβητηθεί από πολλούς Βρετανούς περιηγητές στην Ελλάδα την εποχή αυτή.

«Οι αδαείς και δεισιδαίμονες Έλληνες ήταν αδιάφοροι για την τέχνη και τα μνημεία τους».

Αυτό βέβαια υπονοεί ότι ήταν τυφλοί , ασυνείδητοι και άκαρδοι. Ποιοι; Οι Έλληνες που πολύ μετά του Περικλή δημιούργησαν τα θαύματα της Βυζαντινής Τέχνης. Οι Έλληνες που, ακόμα και κάτω από την Οθωμανική κατοχή, δημιούργησαν σχολές τέχνης και χειροτεχνίας. Οι ΄Ελληνες που παρά 400 χρόνια τουρκικής κατοχής, διατήρησαν με πείσμα τη γλώσσα και τη θρησκεία τους. Οι ίδιοι ΄Ελληνες που κατά τον αγώνα για την ανεξαρτησία τους έστειλαν στους Τούρκους στρατιώτες βόλια να χρησιμοποιηθούν εναντίον τους. Ναι, εναντίον τους. Οι Τούρκοι στρατιώτες κλεισμένοι στην Ακρόπολη έμειναν από πολεμοφόδια και άρχισαν να καταστρέφουν τις κολώνες για να αφαιρέσουν το μολύβι να κάνουν με αυτό βόλια. Οι ΄Ελληνες τους έστειλαν πολεμοφόδια με το μήνυμα, «Να τα βόλια, μην αγγίξετε τις κολώνες». Μόλις έγινε ανεξάρτητη η Ελλάδα, ένα από τα πρώτα νομοθετικά διατάγματα πού πέρασαν από την ελληνική κυβέρνηση ήταν εκείνο για την προστασία και συντήρηση των εθνικών μνημείων. Είναι αυτό αδιαφορία; Θεωρούμε αυτή την κατηγορία τερατώδη. Θα έχετε σίγουρα ακούσει, αλλά επιτρέψτε μου, να επαναλάβω τι είπε ένας γέρος Έλληνας στον J.C. Hobhouse. «Παίρνετε τους θησαυρούς μας. Σας παρακαλώ να τους φυλάξετε καλά.

Μια μέρα θα τους ζητήσουμε πίσω». Μπορούμε να πιστέψουμε ότι ο άνθρωπος αυτός μιλούσε για λογαριασμό του;

Τώρα τελευταία έχει προταθεί μια καινούργια θεωρία. Ωραίο και αυτό. Ο κύριος Gavin Stampπου θα έχω την τιμή να τον συναντήσω απόψε, έχει την άποψη ότι οι σύγχρονοι Έλληνες δεν είναι απόγονοι του Περικλή. Μας πήραν τα μάρμαρα. Ποιος θα διεκδικήσει τα λείψανα των προγόνων μας;

Ως Υπουργός Πολιτισμού προσκαλώ τοv κύριο Stampνα έρθει στην Αθήνα. Θα του οργανώσω εκπομπή σε ώρα μεγάλης ακροαματικότητας στην τηλεόραση για να μιλήσει στους Έλληνες δημοσιογράφους και τον ελληνικό λαό για την ταυτότητά τους.

Επιχείρημα 3ο. Αν τα μάρμαρα επιστραφούν, αυτό θα αποτελέσει ένα προηγούμενο που μπορεί να οδηγήσει στην εκκένωση των μουσείων. Συγχωρέστε με, αλλά αυτό είναι κοινή κολακεία. Ποιος πρόκειται να ζητήσει και ποιος πρόκειται να επιτρέψει το άδειασμα των μουσείων; Επιτρέψτε μου να δηλώσω, για άλλη μια φορά, ότι πιστεύουμε πως οπουδήποτε και αν βρίσκονται τα μουσεία, αποτελούν ζωτική κοινωνική και πολιτιστική ανάγκη και πρέπει να προστατεύονται. Έχω επανειλημμένα δηλώσει ότι ζητούμε ένα αναπόσπαστο μέρος κτιρίου που ακρωτηριάστηκε. Σε όλο τον κόσμο το ίδιο το όνομα της πατρίδας μας είναι άμεσα συνδεδεμένο με τον Παρθενώνα.

Ζητούμε απλώς κάτι μοναδικό, κάτι απαράμιλλο, κάτι ιδιαίτερο της ταυτότητάς μας. Αγαπητοί φίλοι, αν υπήρχε ο παραμικρός κίνδυνος για τα μουσεία, τότε γιατί το Διεθνές Συμβούλιο των Μουσείων πρότεινε μια «ανοιχτόμυαλη στάση» στα μέλη του.

Επιχείρημα 4ο. Αυτή είναι η πρόσφατη σοδειά. Μόλυνση. Μόλυνση πάνω από την Ακρόπολη. Τι σας λέει αυτό; Όταν το Λονδίνο αντιμετώπιζε το σοβαρό πρόβλημα μόλυνσης, υπήρξαν κραυγές πανικού για τα μάρμαρα; Βεβαίως όχι. Για τον απλούστατο λόγο ότι τα μάρμαρα ήταν στεγασμένα στο Βρετανικό Μουσείο. Εμείς δεν προφασιζόμαστε ότι τα γλυπτά θα επανατοποθετηθούν. Νομίζουμε ότι αυτό δεν γίνεται, αλλά η κυβέρνησή μου έχει διατυπώσει ότι την ημέρα που θα επιστραφούν τα μάρμαρα στην Αθήνα θα υπάρχει έτοιμο να τα δεχθεί ένα όμορφο μουσείο με τα πιο προηγμένα συστήματα ασφάλειας και συντήρησης, δίπλα στην Ακρόπολη.

Μπορώ να προσθέσω ότι είμαστε περήφανοι για τις συνεχιζόμενες εργασίες στην Ακρόπολη. Η δουλειά αυτή παρουσιάστηκε σ΄ ένα συμβούλιο κορυφαίων αρχαιολόγων απ΄ όλο τον κόσμο που προσκλήθηκαν στην Αθήνα ειδικά. Ο έπαινος ήταν ομόφωνος και ενθουσιαστικός. Από τότε έχει παρουσιαστεί στις περισσότερες ευρωπαϊκές πόλεις. Με χαρά την υποδέχθηκε και το Βρετανικό Μουσείο. Οι Financial Timesαναφέρθηκαν στην ποιότητα της εργασίας αυτής και την παραδειγματική ικανότητα των ελλήνων συντηρητών. Ζήτησα να υπάρχουν αντίγραφα στη διάθεση όσων από σας ενδιαφέρονται.

Το μόνιμο επιχείρημα των Βρετανών είναι ότι μετακινώντας τα μάρμαρα, τα έσωζαν από τη βαρβαρότητα των Τούρκων. Το να αρνηθώ το βανδαλισμό των Τούρκων θα μ΄ έβαζε σε δύσκολή θέση, αλλά γεγονός είναι ότι οι Τούρκοι δεν έδωσαν άδεια στον να μετακινηθούν γλυπτά από τα μνημεία και τους τοίχους της Ακρόπολης και ότι με την ευλογία του Αιδεσιμότατου Hunt μετακινήθηκαν κατά βάρβαρο τρόπο. Παραθέτω ένα από τα γράμματα του Lusieriπρος τον Elgin:

«Έχω την ευχαρίστηση να σας ανακοινώσω την απόκτηση της 6ης μετόπης, εκείνης με τον κένταυρο που απαγάγει τη γυναίκα. Με το έργο αυτό είχαμε πολλά προβλήματα από κάθε άποψη, και αναγκάστηκα να γίνω λίγο βάρβαρος». Σε άλλο γράμμα ελπίζει ότι, «οι βαρβαρισμοί που ήμουνα υποχρεωμένος να διαπράξω ελπίζω να ξεχαστούν».

Ο Edward Dodwell έγραψε:

«Ένοιωσα την απερίγραπτη ταπείνωση να είμαι παρών όταν ο Παρθενώνας απογυμνώνονταν από τα λαμπρότερα γλυπτά του. Είδα ορισμένες μετώπες της ακραίας νότιας πλευράς του ναού να σέρνονται κάτω. Ήταν σφηνωμένες ανάμεσα στις τρίγλυφους με μια εσοχή και προκειμένου να τις σηκώνουν, ήταν απαραίτητο να ρίξουν στο έδαφος το θαυμάσιο γείσο με το οποίο καλύπτονταν. Η νοτιοανατολική πλευρά του αετώματος μοιράστηκε την ίδια τύχη».

Δεν μπορούμε παρά να καταραστούμε το βάρβαρο πνεύμα που τους παρότρυνε να θρυμματίσουν και να ακρωτηριάσουν, να λεηλατήσουν και να ανατρέψουν τα λαμπρά έργα που είχε αναθέσει ο Περικλής και που είχε εκτελέσει η απαράμιλλη μεγαλοφυία του Ικτίνου και του Φειδία. Ένας άλλος μάρτυρας ο Robert Smirkeγράφει:

«Ταράχθηκα ιδιαίτερα όταν είδα την καταστροφή που γινόταν με το γκρέμισμα των ανάγλυφων της ζωοφόρου. Κάθε πέτρα καθώς έπεφτε έσειε το έδαφος με το ασήκωτο βάρος της και ο βαθύς υπόκωφος ήχος που έκανε έμοιαζε σαν αγωνιώδες βογκητό του πληγωμένου πνεύματος του ναού».

Το 1816 ορίζεται η Εξεταστική Επιτροπή για να μελετήσει την πρόταση του Elgin. Τα μάρμαρα είχαν ήδη εκτεθεί σε διάφορους χώρους και αποθήκες. Ο Elginαντιμετώπιζε δυσκολίες στο να πουλήσει τα μάρμαρα στην Κυβέρνηση. Η Επιτροπή είχε να αποφασίσει: Με ποια διαδικασία αποκτήθηκε η συλλογή. Κάτω από ποίες προϋποθέσεις εκχωρήθηκε η δικαιοδοσία. Ποια ήταν η αξία των μαρμάρων σαν έργα τέχνης. Τι ποσό θα έπρεπε να διατεθεί για την πιθανή αγορά τους. Αν διαβάσετε την έκθεση, θα δείτε ότι το βάρος πέφτει στο πόσο καλά ήταν τα μάρμαρα και τι θα έπρεπε να πληρώσουν για την απόκτησή τους. Αλλά προκειμένου να υποδειχθεί η αγορά τους έπρεπε να βρεθεί μια κομπίνα. Ότι δηλαδή οι διαδικασίες της συναλλαγής ήταν σωστές και ότι τα μάρμαρα πάρθηκαν από τον Elginτον ιδιώτη και όχι κάτω από την επιρροή του ως Βρετανού Πρεσβευτή. Διαβάζω από την έκθεση της Εξεταστικής Επιτροπής .

«Ο Κόμης Aberdeen σε απάντηση στο ερώτημα κατά πόσο το κύρος και η επιρροή μιας δημόσιας θέσης ήταν κατά τη γνώμη του αναγκαία για να πραγματοποιηθεί η μετακίνηση αυτών των μαρμάρων απάντησε ότι δεν νομίζει πως ένας ιδιώτης θα μπορούσε να έχει καταφέρει ότι κατάφερε ο Elgin».

(O Κόμης Aberdeenσυλλέκτης ο ίδιος, ήταν στην Ελλάδα την εποχή αυτή και σε θέση να γνωρίζει τα πράγματα.) Διαβάζω από την έκθεση:

«Ο Doctor Hunt, καλά πληροφορημένος πάνω σ΄ αυτό το θέμα, όταν ερωτήθηκε, έδωσε την παρακάτω απάντηση. 'Ενας βρετανός πολίτης, μη πρεσβευτής , δεν θα μπορούσε να αποσπάσει ένα τέτοιο φιρμάνι με τόσο εκτεταμένες δικαιοδοσίες από την τουρκική κυβέρνηση». Διαβάζω από την έκθεση:

«Οι επιτυχίες του βρετανικού στρατού στην Αίγυπτο και η αναμενόμενη απόδοση της επαρχίας αυτής στην Πύλη, είχε σαν αποτέλεσμα μια πολύ θετική μεταστροφή προς το έθνος μας στις συνειδήσεις όλου του κόσμου». Κι ακόμα ακούστε αυτό το πόρισμα της Εξεταστικής Επιτροπής: «Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι ο Λόρδος Elginέβλεπε τον εαυτό του σ΄ ένα ρόλο τελείως διαφορετικό από εκείνο της επίσημης θέσης του. Αλλά το κατά πόσο η κυβέρνηση από την οποία απέσπασε την άδεια τον έβλεπε ή όχι έτσι, είναι ερώτημα που μπορεί ν΄ απαντηθεί μόνο με εικασίες μη έχοντας συγκεκριμένη μαρτυρία»

(Αν αυτό δεν είναι διφορούμενος λόγος τότε τι είναι;) Απουσία συγκεκριμένης μαρτυρίας; Παραθέτω απόσπασμα εγγράφου του Λόρδου Elginπρος την Επιτροπή:

«Είχα να διαπραγματευθώ με τις μεγαλύτερες προσωπικότητες του κράτους».

Μπορούσε πράγματι η Επιτροπή να πιστεύει ότι ένας απλός πολίτης μπορούσε να φτάσει στο να διαπραγματεύεται με τις μεγαλύτερες προσωπικότητες του τουρκικού κράτους;

Ο Λόρδος Elginμιλάει στην Επιτροπή για την ευγνωμοσύνη που αισθάνθηκε επειδή του παραχωρήθηκε πλοίο της Αυτού Μεγαλειότητας για τη μεταφορά των κιβωτίων με τα μάρμαρα. Μπορούσε ένας απλός πολίτης να έχει στη διάθεση του ένα βασίλειο οπλιταγωγό;

Ερώτηση της Επιτροπής προς τον Αιδεσιμότατο Hunt:

«Φαντάζεστε ότι το φιρμάνι έδωσε την άδεια να μετακινηθούν μορφές και τμήματα γλυπτών από τους ναούς ή θα πρέπει να ήταν θέμα ιδιωτικής διαπραγμάτευσης με τις τοπικές αρχές»;

Ο Hunt απαντά:

« Αυτή ήταν η ερμηνεία που υποχρεώθηκε να δώσει ο κυβερνήτης των Αθηνών».

Πείσθηκε από ποιόν; Από έναν ιδιώτη; Απουσία συγκεκριμένης μαρτυρίας; Από έναν ιδιώτη ή από έναν Πρεσβευτή; Λοιπόν ας δούμε το ίδιο το φιρμάνι. Η άδεια δόθηκε στον Λόρδο Elgin. Παραθέτω: «Χάριν της φιλίας ανάμεσα στην Υψηλή και Αιώνια Οθωμανική Αυλή και εκείνη της Αγγλίας».

Κύριε Πρόεδρε, Αξιότιμα Μέλη, Κυρίες και Κύριοι. Με όλο το σεβασμό νομίζω ότι η απόφαση της Επιτροπής ότι ο Λόρδος Elginέδρασε σαν ιδιώτης είναι είτε πολύ αφελής είτε αμφίβολης πίστης.

Όμως αυτό έγινε πριν 170 χρόνια.. Αυτή είναι μια διαφορετική Αγγλία. Διαφορετικές είναι οι αντιλήψεις για τις έννοιες Αυτοκρατορία και κατάκτηση. Επικρατεί διαφορετική ηθική. Θα ήταν ενδιαφέρον να ξέραμε ποιο θα ήταν το πόρισμα μιας Εξεταστικής Επιτροπής σήμερα αν λαβαίναμε υπόψη τη μαρτυρία εκείνων που κλήθηκαν να καταθέσουν ενώπιον της και τις κρίσεις εκείνων που δεν κλήθηκαν. Θα έβαζα ένα μικρό στοίχημα, ακόμα και μεγάλο, ότι το πόρισμα θα ήταν διαφορετικό.

Έχω πάρει πολύ χρόνο και ξέρω πως η συζήτηση είναι αυτή που θα αγγίξει τις συνειδήσεις. Ελπίζω η συζήτηση να προκαλέσει μερικές ερωτήσεις. Θέτω μερικές από αυτές. Τα μάρμαρα πάρθηκαν κακώς; Και αν κακώς πάρθηκαν, είναι σωστό να κρατούνται; Ακόμα, αν είναι σωστό το ότι πάρθηκαν, είναι λάθος να επιστραφούν; Τι βαρύτητα θα πρέπει να δοθεί στο επιχείρημα ότι αν δεν τα είχε πάρει ο Elgin, άλλος ΄Αγγλος ή Γάλλος θα τα είχε πάρει; Πειράζει που το 95% του ελληνικού λαού μπορεί ποτέ να μη δει τα λαμπρότερα έργα της ελληνικής δημιουργίας;

Είναι δυνατόν μια ελεύθερη Ελλάδα να είχε επιτρέψει τη μετακίνηση των μαρμάρων;

Η Αγγλία και η Ελλάδα είναι φίλες χώρες. Αγγλικό αίμα έτρεξε στα ελληνικά χώματα στη διάρκεια του πολέμου κατά του φασισμού. Και οι Έλληνες έδωσαν τη ζωή τους για να προστατεύσουν του ΄Αγγλους πιλότους. Διαβάστε τον Churchill, μιλάει για το πόσο σημαντικός ήταν ο ελληνικός ρόλος στην αποφασιστική νίκη στην έρημο κατά του Ρόμελ.

Το περασμένο καλοκαίρι έγινε ένα αφιέρωμα στον Σαίξπηρ στο Αμφιθέατρο που βρίσκεται στους πρόποδες της Ακρόπολης. Το Covent Gardenέπαιξε το Μάκβεθ του Βέρντι.Το Εθνικό σας θέατρο ήρθε με τον Κοριολανό. ΄Ηταν αξέχαστες βραδιές.΄ Οχι μόνο για την υψηλή ποιότητα των παραστάσεων αλλά επίσης για την εκπληκτική επικοινωνία ανάμεσα στους βρετανούς καλλιτέχνες και το ελληνικό κοινό. Ο Ian McKellenας με συγχωρέσει αν μιλήσω για τα δάκρυα του από συγκίνηση καθώς και για εκείνα των συναδέλφων του καλλιτεχνών καθώς το ελληνικό κοινό επευφημούσε. Τα δάκρυα αυτά είχαν να κάνουν με την επαφή ανάμεσα στους λαούς, με φιλία, με τον Σαίξπηρ που παρουσιάζονταν σ΄ αυτό τον ιερό χώρο. Ήταν θαυμάσια, αξέχαστα. Στο όνομα αυτής της φιλίας σας λέμε, έγινε μια αδικία που μπορεί τώρα ν΄ αποκατασταθεί.

Πρέπει να καταλάβετε τι σημαίνουν για μας τα μάρμαρα του Παρθενώνα. Είναι η υπερηφάνεια μας, είναι οι θυσίες μας. Είναι το ευγενέστερο σύμβολο τελειότητας. Είναι φόρος τιμής στη δημοκρατική φιλοσοφία. Είναι οι φιλοδοξίες μας και το ίδιο το όνομα μας. Είναι η ουσία της ελληνικότητας. Είμαστε έτοιμοι να πούμε ότι θεωρούμε όλη την πράξη του Elginσαν άσχετη προς το παρόν. Λέμε στην Βρετανική Κυβέρνηση: Κρατήσατε αυτά τα γλυπτά για δύο σχεδόν αιώνες. Τα φροντίσατε όσο καλύτερα μπορούσατε, γεγονός για το οποίο και σας ευχαριστούμε. Όμως τώρα στο όνομα της δικαιοσύνης και της ηθικής παρακαλώ δώστε τα πίσω. Ειλικρινά πιστεύω ότι μια τέτοια χειρονομία εκ μέρους Μεγάλης Βρετανίας θα τιμούσε πάντα τ΄ όνομά της.
Ευχαριστώ.»
(Από το 'Iδρυμα Μελίνα Μερκούρη)


O Παρθενώνας
Iστορικό πλαίσιο: Οι Πέρσες το 480 π.Χ. κατέλαβαν την Αθήνα και τη λεηλάτησαν. Το 479 π.Χ. η Αθήνα ίδρυσε την Αθηναϊκή Συμμαχία που κατάφερε το 450 π.Χ. να εκδιώξει τους Πέρσες από τα ελληνικά εδάφη. Το 454 π.Χ. το ταμείο της Συμμαχίας μεταφέρθηκε από τη Δήλο στην Αθήνα και από τότε παρακρατούνταν «για την Αθηνά» το ένα εξηκοστό του φόρου. Ο Περικλής χρησιμοποίησε τα χρήματα της Συμμαχίας για να ξανακτίσει την Αθήνα, αγνοώντας τις διαμαρτυρίες για τη χρησιμοποίηση των χρημάτων μόνο από την Αθήνα. Ο Παρθενώνας είναι ένας από την πληθώρα των ναών που χτίστηκαν εκείνη την περίοδο.
Λόγοι κατασκευής: 1)Η νίκη των Ελλήνων κατά των Περσών και η επιθυμία προβολής της μεγάλης οικονομικής και πνευματικής δύναμης τους.2) Η μεταφορά του θησαυρού της Δήλου στην Αθήνα. 3) Η μεγάλη άνθιση των γραμμάτων και των τεχνών σε συνδυασμό με την πολιτική υπεροχή της.
Αρχιτέκτονες: Ικτίνος και Καλλικράτης
Γλύπτες: Φειδίας και συνεργάτες
Διάστημα κατασκευής: 447-438 π.Χ.
Υλικά: Πεντελικό μάρμαρο και ξύλο (στέγη κυρίως ναού)
Αρχιτεκτονικά χαρακτηριστικά: Ναός δωρικού ρυθμού, με ιωνικά στοιχεία. Ο γλυπτός διάκοσμος συνδυάζει με μοναδικό τρόπο τις δωρικές μετόπες και τις τριγλύφους με την ιωνική ζωφόρο. Οι μετόπες της ανατολικής πλευράς απεικονίζουν την Γιγαντομαχία. Στην δυτική παριστάνεται Αμαζονομαχία, στη νότια Κενταυρομαχία και στη βόρεια σκηνές από τον Τρωικό Πόλεμο.
________________________________________

Τρίτη 2 Ιουνίου 2009

JOSEPH CARAUD

Ο Joseph Caraud γεννήθηκε στην Cluny (Saône-et-Loire) 5 Ιαννουαρίου το 1821 και πέθανε το Νοέμβριο του 1905.Ο Caraud υπήρξε ένας σπουδαίος ζωγράφος της εποχής του και διδάσκεται ακόμα και σήμερα στα γαλλικά σχολεία.
Το 1844,ο νεαρός Caraud ταξίδεψε στο Παρίσι για να παραστεί στην Beaux-Arts Academie.
Έκανε μελέτες στο πλαίσιο του έργου του ακαδημαϊκού ζωγράφου Master Alexandre Abel de Pujol (1787-1861) και αργότερα με τον Louis Charles Lucien Muller (1815 - 1892) που τον βοήθησε να ξεκινήσει την καριέρα του στη Γαλλία ως ένας από τους καλύτερους προσωπογραφους και ζωγράφους του 19ου αιώνα.
Ο Caraud παρουσίασε τη πρώτη του δουλειά στο Παρίσι στο Salon του 1843.Εκεί παρουσίασε πολλά πορτραίτα και έναν υπέροχο πίνακα ζωγραφικής με τίτλο "La bonne maman et la petite Fille (Η γιαγιά με την εγγονή).Που θεωρείται αριστουγηματικό έργο .
Ο Caraud συνέχισε να παρουσιάζει πορτραίτα, με οικείο ύφος και ιστορική ζωγραφική στο Salon στο Παρίσι όπου και κέρδισε πολλά βραβεία.
Το έργο του Caraud ήταν με μεγάλη επιτυχία χτισμένο γύρω από τα θεατρικά ανεκδοτα και την ζωή του Ερρίκου XV, με αναφορά στα επεισόδια κατά τη διάρκεια της ζωής του και της Μαρίας Αντουανέτας και σε πολύχρωμες μικρές ειδυλλιακές σκηνές ζωής στην Ιταλία . Caraud ταξίδεψε πολύ σε όλη τη Γαλλία, την Ιταλία και την Αλγερία για συλλογή υλικού και έκανε εκτεταμένη έρευνα για κάθε του πίνακα. Η υπογραφή γνησιότητας που έβαζε σε κάθε του πίνακα δημιουργείσε μια απίστευτη ζήτηση για το έργο του.Η ζήτηση ήταν τόσο μεγάλη που θα έκανε αργότερα την αναπαραγωγή τους απαραίτητη (χαρακτικά).

Δευτέρα 1 Ιουνίου 2009

JACKSON POLLOCK

Ο Τζάκσον Πόλοκ (Jackson Pollock, 28 Ιανουαρίου 1912 – 11 Αυγούστου 1956) ήταν Αμερικανός ζωγράφος και ένας από τους σημαντικότερους εκπροσώπους του κινήματος του αφηρημένου εξπρεσιονισμού. Αποτελεί έναν από τους μείζονες αλλά και δημοφιλέστερους ζωγράφους της Αμερικής.
Ο Πόλοκ γεννήθηκε στο Γουαϊόμινγκ και μεγάλωσε στην Αριζόνα. Η οικογενειακή του κατάσταση κατά τα νεανικά του χρόνια περιγράφεται ως ιδιαίτερα περίπλοκη, με συχνές μετακινήσεις σε διάφορες πόλεις και πολιτείες της Αμερικής.
Το 1929 εγκαταστάθηκε στη Νέα Υόρκη, όπου σπούδασε ζωγραφική κοντά στον Τόμας Χαρτ Μπένσον. Τα πρώτα έργα του Πόλοκ θεωρούνται επηρεασμένα από τους Μεξικανούς ζωγράφους Νταβίντ Αλφάρο Σικέιρος και Ντιέγο Ριβέρα, ωστόσο μετά από την πρώτη του επαφή με έργα του Πικάσο και των υπερρεαλιστών, οι πίνακες γίνονται περισσότερο συμβολικοί। Επιπλέον – πιθανά και λόγω του γεγονότος ότι έπασχε από κατάθλιψη την οποία προσπαθούσε να αντιμετωπίσει μέσω της ψυχανάλυσης – είναι επηρεασμένος από τις ψυχολογικές θεωρίες του Καρλ Γκούσταβ Γιουνγκ.

Τα έργα του της περιόδου 1938-1944

είναι βασισμένα σε αυτές, αν και δεν τυγχάνουν θετικής κριτικής.
Το 1944 παντρεύεται την – επίσης ζωγράφο – Λη Κράσνερ και ένα χρόνο αργότερα μετακομίζουν στο Λονγκ Άιλαντ. Η Κράσνερ εργάζεται για τη συντήρησή τους, ενώ ο Πόλοκ αφοσιώνεται ολοκληρωτικά στη ζωγραφική. Την περίοδο αυτή, η οποία θεωρείται από τις δημιουργικότερες για τον Πόλοκ, επινοεί την τεχνική του dripping, κατά την οποία στάζει με σχεδόν τυχαίο τρόπο τη μπογιά πάνω στον καμβά, ο οποίος τοποθετείται στο έδαφος. Οι τεχνικές που αναπτύσσει καλούνται συχνά και με τον ευρύτερο όρο action painting. Παρά τον τυχαίο χαρακτήρα που εμπεριέχεται στην τεχνική του, ο Πόλοκ επεξεργάζεται σχολαστικά τους πίνακές του, οι οποίοι αποτελούν ως επί το πλείστον αφηρημένες συνθέσεις μεγάλων διαστάσεων (murals).
Οι πρώτοι πίνακες που ακολουθούν την τεχνική του dripping εκτίθενται για πρώτη φορά το 1948, στην Betty Friedman Gallery και τυγχάνουν καθολικής καλλιτεχνικής αναγνώρισης, αλλά και μεγάλης εμπορικής επιτυχίας. Το περιοδικό Time φιλοξενεί εκτενές άρθρο για τον Πόλοκ το 1951, χαρακτηρίζοντάς τον ως τον "μεγαλύτερο εν ζωή Αμερικανό καλλιτέχνη". Οι πίνακες του Πόλοκ μετά το 1951 διαφοροποιούνται και χαρακτηρίζονται από περισσότερο σκοτεινά χρώματα.
Η καλλιτεχνική πορεία του Τζάκσον Πόλοκ διακόπηκε απότομα, καθώς σκοτώθηκε το 1956 σε αυτοκινητιστικό δυστύχημα και ενώ, σύμφωνα με πολλές ενδείξεις, οδηγούσε μεθυσμένος.