Αναγνώστες

Κυριακή 30 Δεκεμβρίου 2012

Μανόλης Τριανταφυλλίδης


Μανόλης Τριανταφυλλίδης - 20/4/1959. Επέτειος από το θάνατό του


«Ο Τριανταφυλλίδης γεννήθηκε το 1883. Η μητέρα του, το γένος Ροδοκανάκη, καταγόταν από τη Χίο. Ο πατέρας ήταν Μακεδόνας από την Κοζάνη. Μαθητή ακόμη τον συγκινούσαν θέματα γλωσσικά και ζητήματα αγωγής. Το 1900 εγγράφεται, ύστερα από πίεση του πατέρα του, στη Φυσικομαθηματική Σχολή. Με τη βοήθεια της μητέρας κατορθώνει να αφήσει τα μαθηματικά και να εγγραφεί στη Φιλοσοφική Σχολή. Υπήρξε μαθητής του γλωσσολόγου Γεώργιου Χατζιδάκι. Κοντά του γνώρισε επιστημονικότερα τη γλώσσα του ελληνικού λαού. Αργότερα, απαλλασσόμενος από τον καθαρευουσιανισμό της Σχολής, του οικογενειακού και του γενικότερου περιβάλλοντος, μπόρεσε να προσεγγίσει τη δημοτικιστική ιδεολογία, της οποίας και αργότερα έγινε σημαντικότατος κήρυκας. Είχε ιδιαίτερα επηρεαστεί από τα διδάγματα της γλωσσολογικής επιστήμης, αλλά και από τα διαβάσματά του γενικότερα. Αισθητή σ’ αυτόν επίδραση άσκησε, καθώς φαίνεται, και μια σημαντική ομιλία της εποχής εκείνης για το γλωσσικό ζήτημα• εννοώ διάλεξη του Ελισαίου Γιανίδη, σημαντικού μελετητή και στρατευόμενου δημοτικιστή στις αρχές του εικοστού αιώνα.
[…]
Ο Τριανταφυλλίδης φεύγει στη Γερμανία, το 1905, έχοντας δημοσιεύσει τον πρώτο τόμο του βιβλίου του Ξενηλασία ή ισοτέλεια; Αντίκριζε το θέμα των ξένων λέξεων στο χώρο της νέας ελληνικής. Μολονότι είναι ήδη φωτισμένος δημοτικιστής, το βιβλίο γράφεται στην καθαρεύουσα – γεγονός χαρακτηριστικό για την εποχή.
[…]
Στο Μόναχο ο Τριανταφυλλίδης παραμένει ως σπουδαστής ένα εξάμηνο. Τον επόμενο χρόνο φεύγει στη Χαϊδελβέργη. Εκεί παρακολουθεί μαθήματα κατά το θερινό εξάμηνο. Γυρίζοντας στο Μόναχο εξακολουθεί τις σπουδές του για τέσσερα εξάμηνα, έως τον Ιούλιο του 1908. Παρακολουθεί μαθήματα γλωσσολογίας, βυζαντινολογίας (με τον Krumbacher), αρχαίας φιλολογίας, φιλοσοφίας και παιδαγωγικής. Γίνεται διδάκτορας (1908) και η διατριβή του, ολοκληρωμένη αργότερα (1909), δημοσιεύεται με τον τίτλο: Die Lehnwörter der mittelgriechischen Vulgärliteratur. Ακολουθεί ένα ταξίδι στην Ελβετία. Εκεί επισκέπτεται σχολεία και αυξάνει την πείρα του στο χώρο της εκπαίδευσης. Παρακολουθεί τότε και μαθήματα του Albert Thumb στο Marburg.
Ο Τριανταφυλλίδης ταξιδεύει το 1907 στο Παρίσι με την πρόσθετη, βασική γι’ αυτόν, επιθυμία να επισκεφτεί τον Ψυχάρη. Αυτή πραγματοποιείται στις 10 Οκτωβρίου 1907. Αξίζει να προσέξομε τις σχέσεις του Τριανταφυλλίδη με τον Ψυχάρη και ως άμεση προσωπική επαφή, αλλά και στον καθαρώς γλωσσοθεωρητικό χώρο. Έτσι θα μπορέσομε να κατανοήσομε και την τελική προσαρμογή του δημοτικισμού στη νεοελληνική πραγματικότητα. Η προσαρμογή αυτή πραγματοποιήθηκε βέβαια όχι μόνο από τον Τριανταφυλλίδη, αλλά και από τον Αλέκο Δελμούζο και το Δημήτρη Γληνό με την προσωπικότερη συμβολή του καθενός στον κοινό αγώνα.
[…]
Ο Τριανταφυλλίδης, γυρίζοντας οριστικώς στην Ελλάδα το 1912, μετά την ολοκλήρωση των σπουδών του και ύστερα από ενδιάμεσα (1912) ταξίδια στην Αγγλία και το Παρίσι, αναλαμβάνει πρωταρχικό έργο ανάμεσα στους κορυφαίους του “Εκπαιδευτικού Ομίλου”. Τον επόμενο χρόνο (1913) τοποθετείται συνεργάτης τού πριν από ορισμένα χρόνια ιδρυμένου Ιστορικού Λεξικού της Ελληνικής Γλώσσης. Εκεί παραμένει έως τις 5 Ιουνίου 1917. Δύο μήνες αργότερα ορίζεται ένας από τους τρεις πρωταθλητές της εκπαιδευτικής μεταρρύθμισης, που έχει ήδη ξεκινήσει, και αναλαμβάνει μαζί με τον Αλέκο Δελμούζο τη θέση του ανώτερου επόπτη της δημοτικής εκπαίδευσης. Αντιμετωπίζει και αυτός, όπως γενικότερα και η εκπαιδευτική μεταρρύθμιση, αντιπάλους από δύο πλευρές: τους ριζοσπαστικότερους απ’ αυτόν δημοτικιστές από το ένα μέρος και τους καθαρευουσιάνους από το άλλο. Αυτοί μάλιστα τον χαρακτηρίζουν ψυχαρικό.
Ως επόπτης της δημοτικής εκπαίδευσης ταξιδεύει σε ευρωπαϊκές χώρες το 1920 με ειδική αποστολή. Τη θέση του επόπτη αναγκαστικά την εγκαταλείπει μετά την αποτυχία του Βενιζέλου στις εκλογές της 1ης Νοεμβρίου του 1920. Καταρρέει τότε η ολιγόχρονη εκπαιδευτική μεταρρύθμιση του 1917. Ο Τριανταφυλλίδης, καθώς και άλλοι κορυφαίοι της μεταρρύθμισης, απομακρύνονται από την εκπαίδευση και για δυο τρία χρόνια δεσπόζει ο άκρατος και άκριτος καθαρευουσιανισμός στο χώρο της βασικής εκπαίδευσης του ελληνικού λαού.
Μετά την ανατροπή της εκπαιδευτικής μεταρρύθμισης, επακόλουθο της αποτυχίας του Ελευθέριου Βενιζέλου στις εκλογές της 1 Νοεμβρίου 1920, ο Τριανταφυλλίδης, απογοητευμένος φυσικά, αναχωρεί στη Γερμανία, όπου παραμένει τη διετία 1921–1923. Επιστρέφοντας στην Ελλάδα διορίζεται στο Λαογραφικό Αρχείο στις 25.7.1923. Μόνο με το κίνημα του Πλαστήρα (1922), και τη μεταπολίτευση θα μπορέσει, προσωρινά και πάλι, να δράσει ο εκπαιδευτικός δημοτικισμός. Τότε (1923) και ο Τριανταφυλλίδης επανακτά τη θέση του ανώτερου επόπτη της δημοτικής εκπαίδευσης. […]
Το 1926 γίνεται ο Τριανταφυλλίδης καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης και αναλαμβάνει διδασκαλία στο τέλος του έτους (4.11.1926) και αρχίζει να διδάσκει στις 16.11.1926. Θα παραμείνει στην έδρα έως την 18η Ιανουαρίου του 1935, οπότε παραιτείται για να αφοσιωθεί αποκλειστικά στην ολοκλήρωση της Γραμματικής του. Συνολικά μπόρεσε να διδάξει σε πανεπιστήμιο μόνο οκτώ χρόνια (τέλος 1926–αρχές του 1935).
[…]
Οι δημοτικιστές της εποχής του Τριανταφυλλίδη σωστά έβλεπαν ότι έπρεπε βάσει της γραπτής γλώσσας να υπάρξει μια γραμματική της δημοτικής, συμπληρωμένη με μερικούς λόγιους τύπους. Τη Γραμματική αυτή θέλησε να τη συγκροτήσει ο Τριανταφυλλίδης και την είχε ήδη κατά βάση προετοιμάσει όταν ο Μεταξάς συγκρότησε επιτροπή με την προεδρία του για την οριστική διατύπωση της γραμματικής της δημοτικής.
Ο Τριανταφυλλίδης, συντάσσοντας τη Γραμματική του, στηρίζεται στη λαϊκή γλώσσα, όμως δέχεται, ως ένα βαθμό όσον αφορά το λεξιλόγιο, το καθεστώς που δημιούργησε η καθαρεύουσα. Η Γραμματική του Τριανταφυλλίδη “επισημοποιούσε”, θα λέγαμε, το συμβιβασμό που είχε προτείνει και εφαρμόσει η εκπαιδευτική μεταρρύθμιση του 1917–1920. Πάντως ο Τριανταφυλλίδης δεχόταν ότι την τελευταία λέξη στο θέμα θα την πει η περαιτέρω καλλιέργεια της δημοτικής. Και είχε δίκιο.
Ο Τριανταφυλλίδης και μετά την παράδοση στη δημοσιότητα της Γραμματικής του εξακολούθησε να προσφέρει και στον τομέα της γλωσσικής έρευνας και στον τομέα της γλωσσικής διαφώτισης κοινού και επιστημόνων. Αναδείχτηκε φωτεινός εκλαϊκευτής και διδάσκαλος αγαπητός, μαχητής θαρραλέος και αξιοπρεπής, οργανωτής με ξεχωριστές ικανότητες. Δίκαια τιμάται από τις νεότερες γενιές επιστημόνων και λογίων – όταν βέβαια είναι σε θέση να αξιολογήσουν την όλη του προσπάθεια.
[…]
Το 1945 ταξιδεύει στην Αίγυπτο, όπου παραμένει ένα τρίμηνο μελετώντας τα εκπαιδευτικά πράγματα του εκεί απόδημου ελληνισμού.
Το 1948/1949, μια δύσκολη ακόμη εποχή για τον τόπο μας, νομίζω, όχι δικαιολογημένα υπέβαλε υποψηφιότητα για έδρα γλωσσολογίας στη Φιλοσοφική Σχολή του αθηναϊκού Πανεπιστημίου. Επέτυχε όμως ο Τριανταφυλλίδης τούτο: έδωσε την ευκαιρία στους κριτές του να εκφραστούν κατά τον τρόπο που εκφράστηκαν. Τον είπαν “εγκληματία” και “θορυβοποιό”. Κατά τα λόγια ενός κριτή: “παρέσυρε εις τον κρημνόν την εκπαίδευσιν της πατρίδος του”!
Την ίδια χρονιά (1949) ο Τριανταφυλλίδης αντιρεαλιστικά σκεπτόμενος, ίσως όμως και μόνο για να αναγκάσει την Ακαδημία να αποφανθεί, υποβάλλει υποψηφιότητα για την έδρα της γλωσσολογίας, όμως η Ακαδημία αποφασίζει να μη συμπληρωθεί η κενή έδρα της γλωσσολογίας.
Επί πολλά χρόνια εξακολουθούν να ακούγονται ποικίλες “φωνές” συντηρητικών με τα γνωστά παλιά επιχειρήματα, αλλά και δημοτικιστών που διαμαρτύρονται για το γλωσσικό καθεστώς. Η γλωσσική διαμάχη τελικώς καταλήγει, μετά την πτώση των συνταγματαρχών, στην αναγνώριση της δημοτικής από την πολιτεία (1976). Η ίδια η δικτατορία μάλιστα βοήθησε σ’ αυτό με τα ανόητα και ακατανόητα μέτρα της στο χώρο της γλώσσας και της παιδείας.
Ο Τριανταφυλλίδης σκέφτηκε και το μέλλον της γλωσσικής παιδείας του τόπου. Ίδρυσε το Ινστιτούτο Νεοελληνικών Σπουδών στη Φιλοσοφική Σχολή του Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης – που δίκαια του δόθηκε η πρόσθετη προσωνυμία Ίδρυμα Μανόλη Τριανταφυλλίδη.»
Εμμ. Κριαράς, «Μανόλης Τριανταφυλλίδης», Ερευνητικά, Θεσσαλονίκη, 2006, Ινστιτούτο Νεοελληνικών Σπουδών, σ. 210-218

ὁ Ἑλληνισμός, γιά τήν ὥρα, ἐπέτυχε ὡς γένος, ἀλλ᾿ ἀπέτυχε ὡς κράτος!


Οδυσσέας Ελύτης, 1958 : ὁ Ἑλληνισμός, γιά τήν ὥρα, ἐπέτυχε ὡς γένος, ἀλλ᾿ ἀπέτυχε ὡς κράτος!





Ο Οδυσσέας Ελύτης γεννήθηκε στις 2 Νοεμβρίου του 1911 στο Ηράκλειο της Κρήτης. Ήταν το τελευταίο από τα έξι παιδιά του Παναγιώτη Αλεπουδέλλη και της Μαρίας Βρανά. Ο πατέρας του καταγόταν από τον συνοικισμό Καλαμιάρης της Παναγιούδας Λέσβου και είχε εγκατασταθεί στην πόλη του Ηρακλείου από το 1895, όταν σε συνεργασία με τον αδελφό του ίδρυσε ένα εργοστάσιο σαπωνοποιίας και πυρηνελαιουργίας. Το παλαιότερο όνομα της οικογένειας Αλεπουδέλλη ήταν Λεμονός, το οποίο αργότερα μετασχηματίστηκε σε Αλεπός. Η μητέρα του καταγόταν από τον Παππάδο της Λέσβου.

Σε μια σπάνια συνέντευξη που έδωσε ο Οδυσσέας Ελύτης στον Ρένο Αποστολίδη στην Ἐφημερίδα Ἐλευθερία στις 15 Ιουνίου του 1958 τα λόγια του είναι επίκαιρα.

Απάντηση του Ελύτη στην ερώτηση του δημοσιογραφου περι δουλοπρέπειας :
Δέν μ᾿ ἐνδιαφέρει ὁ ἐπίσημος ὅρος τῆς δουλοπρέπειας. Μ᾿ ἐνδιαφέρει ἡ οὐσία. Κι ἐκεῖνο πού ξέρω εἶναι ὅτι μ᾿ αὐτά καί μ' αὐτά ἐφτάσαμε σέ κάτι πού θά μοῦ ἐπιτρέψετε νά ὀνομάσω «ψευδοφάνεια». Ἔχουμε, δηλαδή, τήν τάση νά παρουσιαζόμαστε διαρκῶς διαφορετικοί απ' ὅ,τι πραγματικά εἴμαστε. Καί δέν ὑπάρχει ἀσφαλέστερος δρόμος πρός τήν ἀποτυχία, εἴτε σάν ἄτομο σταδιοδρομεῖς εἴτε σάν σύνολο, ἀπό τήν ἔλλειψη τῆς γνησιότητας. Τό κακό πάει πολύ μακριά. Ὅλα τά διοικητικά μας συστήματα, οἱ κοινωνικοί μας θεσμοί, τά ἐκπαιδευτικά μας προγράμματα, ἀρχῆς γενομένης ἀπό τούς Βαυαρούς, πάρθηκαν μέ προχειρότατο τρόπο ἀπό ἔξω, καί κόπηκαν καί ράφτηκαν ὅπως ὅπως ἐπάνω σ᾿ ἕνα σῶμα μέ ἄλλες διαστάσεις καί ἄλλους ὅρους ἀναπνοῆς.

Καί δέν πρόκειται βέβαια γιά «προγονοπληξία». Τά λέω, ἄλλωστε, αὐτά ἐγώ πού, σ᾿ ἕναν τομέα ὅπως ὁ δικός μου, κήρυξα μέ φανατισμό τήν ἀνάγκη τῆς ἐπικοινωνίας μας μέ τό διεθνές πνεῦμα, καί πού σήμερα μέ ἐμπιστοσύνη ἀποβλέπω στή διαμόρφωση ἑνός ἑνιαίου εύρωπαϊκοῦ σχήματος, ὅπου νά ἔχει τή θέση της ἡ Ἑλλάδα. Μέ τή διαφορά ὅτι ὁ μηχανισμός τῆς ἀφομοιώσεως τῶν στοιχείων τῆς προόδου πρέπει νά λειτουργεῖ σωστά, καί νά βασίζεται σέ μιά γερή καί φυσιολογικά ἀναπτυγμένη παιδεία. Ἐνῶ σ' ἐμᾶς, ὄχι μόνον δέν λειτουργεῖ σωστά, ἀλλά δέν ὑπάρχει κἄν ὁ μηχανισμός αὐτός γιά νά λειτουργήσει! Καί μέ τή διαφορά ἀκόμη ὅτι, ἐκτός ἀπό ἐλάχιστες ἐξαιρέσεις, ἡ ἡγετική μας τάξη, στό κεφάλαιο τῆς ἑλληνικῆς παιδείας, ἔχει μαῦρα μεσάνυχτα! Κοιτάξετε μέ προσοχή τά ἔντυπα πού εκδίδει ἡ ἴδια, ἤ πού προτιμᾶ νά διαβάζει, τά διαμερίσματα ὅπου κατοικεῖ, τίς διασκεδάσεις πού κάνει, τή στάση της ἀπέναντι στή ζωή. Οὔτε μιά σταγόνα γνησιότητας! Πῶς θέλετε, λοιπόν, ν᾿ ἀναθρέψει σωστά τή νέα γενιά; Ἀπό τά πρῶτα διαβάσματα πού θά κάνει ἕνα παιδί ὥς τά διάφορα στοιχεῖα πού θά συναντήσει στό καθημερινό του περιβάλλον, καί πού θά διαμορφώσουν τό γοῦστο του, μιά συνεχής καί άδιάκοπη πλαστογραφία καί τίποτε ἄλλο!

Θά μοῦ πεῖτε: εἶσαι λογοτέχνης, καλαμαράς, καί βλέπεις τά πράγματα ἀπό τή μεριά πού σέ πονᾶνε. Ὄχι, καθόλου! Καί νά μοῦ έπιτρέψετε νά ἐπιμείνω. Ὅλα τά ἄλλα κακά πού θά μποροῦσα νά καταγγείλω –ἡ ἔλλειψη οὐσιαστικῆς ἀποκεντρώσεως καί αὐτοδιοικήσεως, ἡ ἔλλειψη προγραμματισμοῦ γιά τήν πλουτοπαραγωγική ἀνάπτυξη τῆς χώρας, ἀκόμη καί ὁ τρόπος μέ τόν ὁποῖο ἀσκεῖται ἡ ἐξωτερική μας πολιτική– εἶναι ζητήματα βαθύτερης ἑλληνικῆς παιδείας! Ἀπό τήν ἄποψη ὅτι μόνον αυτή μπορεῖ νά προικίσει ἕναν ἡγέτη μέ τήν ἀπαραίτητη εὐαισθησία πού χρειάζεται γιά νά ἐνστερνιστεῖ, καί ἀντιστοίχως νά ἀποδώσει, τό ἦθος τοῦ λαοῦ. Γιατί αὐτός ὁ λαός, πού τήν ἔννοιά του τήν ἔχουμε παραμορφώσει σέ σημεῖο νά μήν τήν ἀναγνωρίζουμε, αὐτός ἔχει φτιάξει ὅ,τι καλό ὑπάρχει – ἄν ὑπάρχει κάτι καλό σ᾿ αὐτόν τόν τόπο! Καί αὐτός, στίς ὧρες τοῦ κινδύνου, καί στό πεῖσμα τῆς συστηματικῆς ἡττοπαθείας τῶν ἀρχηγῶν του, αἴρεται, χάρη σ᾿ ἕναν ἀόρατο, εὐλογημένο μηχανισμό, στά ὕψη πού ἀπαιτεῖ τό θαῦμα!

Ὅσο, λοιπόν, καί ἄν εἶναι λυπηρό, πρέπει νά τό πῶ: ὁ Ἑλληνισμός, γιά τήν ὥρα τουλάχιστον, ἐπέτυχε ὡς γένος, ἀλλ᾿ ἀπέτυχε ὡς κράτος! Καί παρακαλῶ νύχτα μέρα τόν Θεό, καί τό μέλλον, νά μέ διαψεύσουν.

goodstoryhttp://logioshermes.blogspot.com/

Σάββατο 29 Δεκεμβρίου 2012

ΑΙΟΛΙΔΑ





ΑΙΟΛΙΔΑ
ονομάζεται το τμήμα των δυτικών Μικρασιατικών παραλίων ανάμεσα στη Νότια Τρωάδα και τη Σμύρνη, όπου κατά τον πρώτο ελληνικό αποικισμό (11ος-10ος αιώνας π.Χ.) εγκαταστάθηκαν Θεσσαλοί και Βοιωτοί άποικοι, που ανήκαν στην Αιολική φυλή. Οι Αιολείς ήταν μία από τις τέσσερις φυλές στις οποίες διαιρούσαν το ελληνικό έθνος οι αρχαίοι (οι άλλες ήταν οι Ίωνες, οι Αχαιοί και οι Δωριείς). Τα πρωτοαιολικά φύλα, περί το 2000 π.Χ., κατέλαβαν τη Θεσσαλία, όπου διαμόρφωσαν την αιολική διάλεκτο και τις ιδιαίτερες λατρείες τους, τις οποίες και μετέφεραν το 10ο αιώνα π.Χ. νοτιότερα και στα μικρασιατικά παράλια.

Στην Αιολίδα περιλαμβάνονταν επίσης η Τένεδος, όπου βρισκόταν η πόλη Αιολίς με το ιερό του Σμινθέως Απόλλωνος, και η Λέσβος, στην οποία στάθμευσαν οι Αιολείς πριν από τον αποικισμό τους στη Μικρά Ασία και ίδρυσαν τις πόλεις Μυτιλήνη, Πυρρά, Μήθυμνα, Αρίσβη, 'Αντισσα και Ερεσό. Η Μικρασιατική Αιολίδα διακρινόταν στη βόρεια και τη νότια περιοχή. Κατά τον Στράβωνα (XIII, 582), η αποικία των Αιολέων στο βόρειο τμήμα της Μικρός Ασίας ήταν τέσσερις γενιές αρχαιότερη της ιωνικής και εκτεινόταν από «την Κυζικηνή έως τον Κώκο ποταμό και ακόμη μακρύτερα έως τον Έρμο».
Σε αυτήν υπήρχαν οι παράλιες πόλεις 'Ασσος, Γάργαρα και 'Ανταδρος και οι μεσογειακές Κεβρή, Σκήψις, Νεάνδρειακαι Πιτύεια. Η νότια περιοχή -που αποτελούσε και την κυρίως Αιολίδα-περιλάμβανε την παραλία μεταξύ του ποταμού Έρμου και του Λεκτού ακρωτηρίου. Σε αυτήν ανήκε έως τον 7ο αιώνα π.Χ. καιη Σμύρνη, οπότε πέρασε στους Ίωνες και έτσι νοτιότερη πόλη απέμεινε η Κύμη, που ονομάστηκε Φρικωνίς από το όρος Φρίκος της Λοκρίδας, που ήταν και η μητρόπολη των αποίκων-κατοίκων της. 'Αλλες πόλεις της νότιας αιολικής δωδεκάπολης ήταν το Νέον Τείχος, η Τήμνος, η Κίλλα, το Νότιον, η Αιγιρόεσσα, η Πιτάνη, οι Αιγαίες, η Μύρινα και η Γρύνεια, όπου βρισκόταν και το κοινό των Αιολέων: ο ναός του Απόλλωνα. Μετά από πολύμοχθους αγώνες, οι Αιολείς κατόρθωσαν να υπερισχύσουν των ντόπιων κατοίκων και να αξιοποιήσουν γεωργικά τη χώρα. Από νωρίς, όμως, άρχισαν να υφίστανται ενοχλήσεις από τους Φρύγες και τους Λυδούς, που τους υπέταξαν επί βασιλείας του Κροίσου (563-549 π.Χ.}, ενώ το 546 π.Χ., μετά την ήττα του Κροίσου από τον Κύρο, πέρασαν στους Πέρσες.Έτσι, κατά τους Μηδικούς πολέμους, οι Αιολείς αναγκάστηκαν να ακολουθήσουν με 60 πλοία τον Ξέρξη στην εκστρατεία κατά της Ελλάδας. Το 479 π.Χ., όμως, μετά τη ναυμαχία της Μυκάλης, ανέκτησαν την ελευθερία τους και έγιναν μέλη της Αθηναϊκής συμμαχίας. Μετά το τέλος του Πελοποννησιακού πολέμου (404 π.Χ.), η Αιολίδα υπήχθη στην κυριαρχία των Λακεδαιμονίων, οι οποίοι εγκαθίδρυσαν στις πόλεις της ολιγαρχικά πολιτεύματα, και με την Ανταλκίδειο ειρήνη (387π.Χ.) πέρασε στους Πέρσες. Οι Αιολείς συνέβαλαν αποφασιστικά στην ανάπτυξη του ελληνικού πνευματικού πολιτισμού. Κάποτε μάλιστα υπήρξε και μία θεωρία ότι τα έπη
του Ομήρου αρχικά συντέθηκαν στην αιολική διάλεκτο και στη συνέχεια μεταφέρθηκαν στην ιωνική. Βεβαίως, σήμερα αυτή η υπόθεση δεν ευσταθεί γλωσσολογικά, πάντως αναμφισβήτητα στην ομηρική γλώσσα υπάρχουν πολλές αιολικές επιδράσεις. Αιολικής καταγωγής υπήρξε και ο δημιουργός του διδακτικού έπους Ησίοδος, ο οποίος αναφέρει ότι ο πατέρας του Δια μετοίκησε από την Αιολίδα Κύμη στην 'Ασκρη της Βοιωτίας.Ωστόσο, η πιο σημαντική προσφορά των Αιολέων ήταν η ανάπτυξη και η καλλιέργεια της μελικής ποίησης και της μουσικής.

Παρασκευή 28 Δεκεμβρίου 2012

Κλείστε τον μέσα ΚΑΙ αυτόν! Δημεύστε τις περιουσίες τους!
Ας γίνουμε κράτος επιτέλους!









ΠΑΡΤΕ ΜΙΑ ΓΕΥΣΗ ΓΙΑ ΤΟ ΠΟΙΟΣ ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΑ ΕΙΝΑΙ Ο ΓΙΩΡΓΟΣ ΠΑΠΑΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥ-ΕΤΣΙ ΓΙΑ ΝΑ ΜΑΘΑΙΝΟΥΝ ΟΛΟΙ...



ΤΟΥ ΜΑΝΟΥ ΚΑΚΛΑΜΑΝΟΥ-http://www.toxwni.gr/
Για να σας βοηθήσουμε… Πρόκειται σύντομα να αντιμετωπίσει τη δικαιοσύνη.
Αν ισχύουν όλα όσα διαρρέονται… σύντομα θα μπει και στη φυλακή. Είναι ο άνθρωπος που είχε στα χέρια του τη λίστα Λαγκάρντ αλλά αποφάσισε να την αφήσει στο συρτάρι του. «Εκεί ήταν πιο ασφαλής» σκέφτηκε…
Είναι ο άνθρωπος που μόλις παρέλαβε τη λίστα Λαγκάρντ, την παραποίησε, βγάζοντας από μέσα ονόματα καταθετών που οδηγούσαν ευθέως σ’ αυτόν τον ίδιο προσωπικά. Τους συγγενείς του έβγαλε ο άτιμος.
Είναι επίσης ο άνθρωπος που όταν κλήθηκε στην αρμόδια επιτροπή της Βουλής, απάντησε ότι «δυστυχώς» δεν γνώριζε που είναι η λίστα. Την είχε χάσει ο καημένος. Αυτό δήλωσε.


Είναι το πιο χαρακτηριστικό παράδειγμα κηπουρού του ΠΑΣΟΚ!
Είναι ο άνθρωπος που υπέγραψε τη δανειακή σύμβαση με την οποία η Ελλάδα παραιτήθηκε από την εθνική της κυριαρχία ΑΜΕΤΑΚΛΗΤΑ και ΑΝΕΥ ΟΡΩΝ.
Είναι ο Υπουργός Οικονομικών που εξυπηρετούσε τον μεγαλο-οφειλέτη του ελληνικού δημοσίου Γιάννη Ραπτόπουλο.

Είναι ο άνθρωπος που μόλις έγινε Υπουργός Περιβάλλοντος υπέγραψε τη μελέτη περιβαλλοντικών όρων για τα χρυσορυχεία της Χαλκιδικής, εξυπηρετώντας έτσι τον Μπόμπολα και τους συνεταίρους του. Να τονιστεί ότι τη συγκεκριμένη μελέτη δεν την υπέγραφαν με τίποτα οι προκάτοχοί του. Μα, με τίποτα. Ούτε η Μπιρμπίλη, που ήταν πριν από αυτόν. Αρνιόταν πεισματικά να βάλει την υπογραφή της σ’ αυτό το πράγμα. Ο Υπουργός μας όμως… δεν το σκέφτηκε καθόλου. Ήταν μία από τις πρώτες του υπογραφές ως Υπουργός Περιβάλλοντος.


Είναι ο άνθρωπος που το 2010 είχε πει το μεγαλύτερο ψέμα που θα μπορούσε να πει Υπουργός Οικονομικών «αν χρειαστεί να πάρω νέα μέτρα, θα σημαίνει ότι απέτυχα». Το θυμάστε; Από τότε πάρθηκαν νέα μέτρα περίπου 40 δις ευρώ. Ήταν τόσο ηλίθιος; Ήταν τόσο ψεύτης; Αν ήταν τόσο ηλίθιος, δεν συμπαρασύρει στην ηλιθιότητα και τον άνθρωπο που τον επέλεξε για αυτή τη θέση… τον Γιωργάκη; Θα πρέπει κάποια στιγμή να διαλέξει τι θα υποστηρίζει… ενοχή ή ηλιθιότητα; Ιδού η απορία.

Όμως, μ’ αυτά και μ’ αυτά… ξέχασα ποια ήταν η ερώτηση του κουίζ… ποιος είναι ο Υπουργός ή αν θα μπει στη φυλακή; Προφανώς… ρητορικά τα ερωτήματα. Και τα δύο!

ΠΡΕΖΑ TV


Τρίτη 25 Δεκεμβρίου 2012

Ένα Ταξίδι στην Όμορφη Τσεχία



Αφιερωμένο στον φίλο μου τον Χριστόφορο που πάντα ήθελε να καταγράψω τις ταξιδιωτικές μου εντυπώσεις..Χρόνια Πολλά!






Το άρθρο αυτό είναι αφιερωμένο στην όμορφη Τσεχία. Συγκεκριμένα θα αναφερθούμε στην πανέμορφη πρωτευουσά της,την Πράγα,την καρδιά της Ευρώπης. Όπως θα διαπιστώσετε παρακάτω η Πράγα έιναι μια πόλη, γεμάτη από αξιοθέατα, με μέρη που θα σας μαγέψουν και θα σας αφήσουν μια ευχάριστη ανάμνηση από ένα ξεκούραστο ταξίδι. ‘Αλλο ιδιαίτερο χαρακτηριστικό της είναι η πολιτιστική της κληρονομιά την οποία θα την προσέξετε με τη καθε σας ματιά. Αποτελεί έναν ιδανικό προορισμό για όλες της ηλικίες.Ρίξτε μια ματιά στα μέρη που θα πρέπει να επισκεφθειτε στο ταξίδι αυτό.

Ιστορικό Κέντρο της Πράγας
Το ιστορικό κέντρο της Πράγας αντιπροσωπεύει μια «υπέρτατη» έκφραση της Μεσαιωνικής Πολεοδομίας.



Γέφυρα του Καρόλου
Βεβαιωθείτε ότι θα πατήσετε πόδι σας στην Γέφυρα του Καρόλου. Η Γέφυρα του Καρόλου είναι μια από τις πιο γνωστές ιστορικές γέφυρες η οποία διασχίζει τον ποταμό Μολδάβα στην Πράγα. Η κατασκευή του ξεκίνησε το 1357 υπό την εποπτεία του Βασιλιά Καρόλου IV, και τελείωσε στην αρχή του 15ου αιώνα. Και διευκόλυνε σε σημαντικό βαθμό την μετακίνηση από την Παλαιά Πόλη στις γύρο περιοχές.


Καθεδρικός Ναός του Άγιου Βήτου
Ο γοτθικός Καθεδρικός Ναός του Αγίου Βίτου αποτελεί το σημαντικότερο εθνικό μνημείο της Τσεχίας. Βρίσκεται μέσα στο λόφο του Χρατσάνι. Εδώ στεφόντουσαν οι βασιλείς της Βοημίας, ενώ αποτελούσε και τον τόπο της ταφής τους.


Το Κάστρο της Πράγας
Το Κάστρο της Πράγας αποτελείται απο πολλά διάφορα κτίσματα το οποίο βρίσκετε στο Χρατσάνι στη κορυφή ενός λόφου αριστερά του ποταμού Μολδάβα. Στο Κάστρο αυτό φυλάσσονται τα Κοσμήματα του Στέμματος της Βοημίας.

Πλατεία Βενκεσλάς
H Πλατεία Βενκεσλάς στην Πράγα είναι μια περιοχή που περιλαμβάνει ξενοδοχεία, διαμερίσματα, εστιατόρια, μπαρ και κλαμπ. Ακόμα υπάρχουν τράπεζες και μια σειρά από τοπικά και διεθνή καταστήματα. Γενικά αποτελεί ένα ευχάριστο μέρος για να κάνετε την βόλτα σας ή να πάρετε το γεύμα σας.


Μνημείο Vyšehradský Hřbitov
Το μνημείο Vyšehradský Hřbitov ιδρύθηκε το 1869 και αποτελεί τη τελευταία κατοικία πολλών συνθετών, καλλιτεχνών, γλύπτών, συγγραφέων, καθώς και από επιστημόνων και πολιτικών προσώπων. Το μνημείο αυτό αποτελεί ένα αρκετά δημοφιλες αξιοθέατο της Πράγας


Εβραϊκή Συνοικία
Ένα άλλο χαρακτηριστικό αξιοθέατο της Πράγας αποτελεί η Εβραική Συνοικία.Οι πρώτοι Εβραίοι ήρθαν στην Πράγα την εποχή του μεσαίωνα.

Κτίριο Tančící Dům
Το κτίριο Tančící Dům (Χορευτικό Σπίτι) είναι μια αρχιτεκτονική που δεν πρέπει να παραλείψετε να δείτε.


Αστρονομικό Ρολόι Πράγας
Μια άλλη αρχιτεκτονική που αξίζει να δείτε είναι το Αστρονομικο Ρολοι,το οποίο αποτελέι το σημα κατατεθεν στην χωρα και κλεινει σχεδόν 6 αιωνες ζωης. Και είναι το μοναδικό στον κόσμο.Το πιο σηματικο εξαρτημα του ρολογιου ειναι ο αστρολαβος, ειναι ενα οργανο αστρονομικο με την βοηθεια του οποίου οι αστρολογοι και οι ναυτικοι καθοριζουν την θεση τους βασει των αστεριων ,του ηλιου και της σεληνης


Εμπορικό Κέντρο Παλλάντιουμ
Άμα θέλετε να κάνετε ψώνια, θα πρέπει σίγουρα να το επισκεφθείτε, αλλά πριν το κάνετε βεβαιωθείτε ότι έχετε το 100% της ενεργειάς σας.


Θέατρο,Όπερα Stavovské divadlo
Το Θέατρο των Τάξεων όπως το μεταφράζουν στα ελληνικά αποτελεί το ιστορικό θέατρο της Πράγας,το οποίο συγκεντρώνει ολη την πολυτέλεια που χρειάζεται ένα θέατρο. Το θέατρο αυτό περιλαμβάνει τρία καλλιτεχνικά σύνολα,την όπερα,το δράμα και το μπαλέτο. Αμα είστε φαν του κλασσικού, αξίζει να δείτε μια παράσταση στο θέατρο αυτό.


Βοτανικός Κήπος-Valdštejnská zahrada
Ο βοτανικός κήπος Valdštejnská είναι οτι πρέπει για να χαλαρώσετε απο το ξενύχτι της προηγούμενης νύχτας. Η ομορφία του θα σας καθηλώσει.


Ζωολογικός Κήπος Zoo Praha
Οπωσδήποτε να πάτε. Είναι ένα μεγάλο ζωολογικό παρκο με πολλά είδη ζώων. Αξιζει τον κόπο να πάτε, αλλά να είστε προετοιμασμένοι για πολύωρο περπατημα γιατί είναι μεγάλο σε έκταση.


Αμα σας άρεσε η γενική εικόνα της Πράγας και θέλετε να κάνετε ένα ταξίδι μπορείτε να το οργανώσετε εύκολα και γρήγορα εδώ.
http://tut.gr/

http://anoixti-matia.blogspot.gr/2012/12/blog-post_7487.html#more

Κυριακή 23 Δεκεμβρίου 2012

ΒΡΥΑ-ΛΕΙΧΗΝΕΣ






Τα βρύα ανήκουν σε μια πρωτόγονη κατηγορία φυτών, τα βρυόφυτα. Είναι συνήθως πράσινα, μικρά και μεταξύ των απλούστερων φυτικών οργανισμών της ξηράς (λίγα είναι υδρόβια). Δεν παράγουν άνθη ή καρπούς και τα περισσότερα δεν έχουν εσωτερικά μέσα μεταφοράς νερού ή θρεπτικών. Αναπαράγονται με σπόρια και μπορούν επίσης να σχηματίσουν νέα φυτά από μικρά τμήματα βλαστών και φύλλων που έχουν αποκοπεί.

Τα βρυόφυτα δεν έχουν ρίζες αλλά έχουν λεπτές (ένα κύτταρο πάχος!) ριζοειδείς δομές, οι οποίες χρησιμεύουν στην προσκόλληση και απορρόφηση νερού. Αυτά είναι γνωστά ως ριζοειδή. Τα περισσότερα είδη έχουν πολύ μικρή αντίσταση στην ξηρασία και περιορίζονται σε περιοχές που είναι υγρές και προστατευόμενες. Συχνά βρίσκονται σε βράχους, στο έδαφος, σε πεσμένους κορμούς και πάνω σε δέντρα, αλλά προτιμούν τα κρύα και υγρά περιβάλλοντα των δασών, τους βάλτους και τις όχθες των ρυακιών. Υπάρχουν όμως και είδη που αντέχουν στις ακραίες περιβαλλοντικές συνθήκες και ανευρίσκονται ακόμα και στην Αρκτική, στην Ανταρκτική και σε έρημους. Επίσης αυξάνονται σε αμμοθίνες, όπου παίζουν σημαντικό ρόλο στην σταθεροποίηση της άμμου.
Παγκοσμίως ο αριθμός των βρυόφυτων υπολογίζεται στα 14.000-15.000 είδη. Στην Βρετανία βρίσκονται μόλις περισσότερα από 1.000.

Oι λειχήνες είναι άλλη μια πρωτόγονη κατηγορία οργανισμών, οι οποίοι αποτελούν μια παράδοξη συμβίωση δύο ειδών που ανήκουν σε διαφορετικά βασίλεια, αλλά λειτουργούν ως μία βιολογική μονάδα. Η συμβίωση γίνεται από ένα φύκος και ένα μύκητα. Στο σχηματισμό αυτό μετέχουν από την πλευρά των φυκών, τα κυανοφύκη ή τα χλωροφύκη και από τους μύκητες οι "δισκομύκητες" ή οι "βασιδιομύκητες". Kατά τη συμβίωσή τους ο μύκητας τρέφεται από τις οργανικές ουσίες που παράγουν τα πράσινα κύτταρα των φυκών, ενώ το φύκος παίρνει ανόργανα συστατικά από τον μύκητα.

Διακρίνονται διάφορες κατηγορίες λειχήνων, ανάλογα με την δομή τους:

θαμνοειδείς

φυλλοειδείς

• κρουστώδεις

• κοκκώδεις

Οι λειχήνες βρίσκονται πάνω σε βράχους, χώμα, δέντρα ή τεχνητές δομές σε καθαρά περιβάλλοντα. Μπορούν να ζήσουν σε διάφορα οικοσυστήματα σε όλο τον κόσμο, ακόμα και στις αφιλόξενες έρημους, στην Αρκτική και στην Ανταρκτική. Θεωρούνται πρωτοπόρα είδη μαζί με τα βρυόφυτα σε κάποια περιβάλλοντα, επειδή συχνά είναι οι πρώτοι οργανισμοί που εισβάλλουν σε ένα νεοεκτιθέμενο βράχο ή έδαφος. Ένας λειχήνας μπορεί ν' απορροφά κάποια άλατα από τα υποστρώματα στα οποία αυξάνεται, αλλά γενικά τρέφεται μέσω της φωτοσύνθεσης που εκτελούν τα φύκη. Έτσι, οι λειχήνες των δέντρων δεν είναι παράσιτα και δεν τρέφονται από αυτά, απλά τα χρησιμοποιούν ως σπίτι τους. Οι λειχήνες των βράχων όμως μπορεί να ελευθερώνουν χημικές ουσίες, οι οποίες επιταχύνουν την αποσάθρωση του βράχου σε έδαφος και προάγουν έτσι την δημιουργία νέων εδαφών.

Οι λειχήνες κατείχαν σπουδαία θέση στην κινέζικη ιατρική και στη σύγχρονη εποχή χρησιμοποιούνται ευρέως για την παρασκευή αντιβιοτικών. Επίσης, τα αιθέρια έλαια που περιέχουν γίνονται βάση αρωμάτων και αλκοολούχων ποτών. Έχουν κάποια θρεπτική αξία και κάποιες φυλές στην έρημο της Β. Αφρικής καπνίζουν μείγμα λειχήνων. Ακόμα, χρησιμοποιούνται σε μακέτες και βραχόκηπους, αλλά και για βαφή από τους Ινδιάνους της Αμερικής. Η πιο ενδεδειγμένη χρήση τους όμως είναι ως δείκτες της ατμοσφαιρικής ρύπανσης, καθώς είναι πολύ ευαίσθητοι οργανισμοί στην αύξηση της συγκέντρωσης των αέριων ρύπων. Δεν έχουν μηχανισμούς άμυνας στους ρύπους όπως τα ανώτερα φυτά και έτσι κάποια είδη, όταν δεν εμφανίζονται σε μια περιοχή, σηματοδοτούν την ύπαρξη ατμοσφαιρικής ρύπανσης εκεί.
Στην Πάρνηθα είχαν διαπιστωθεί τη δεκαετία του 1960 περί τα 50 είδη λειχήνων.

Σάββατο 22 Δεκεμβρίου 2012

Πώς η Ποίηση από τέχνη έγινε χόμπι ντιλετάντων





Με μισή χιλιάδα συλλογές κάθε χρόνο, με πλήθος ειδικά περιοδικά, έντυπα και δικτυακά, με εκδηλώσεις και δημόσιες αναγνώσεις ων αριθμός ουκ έστι, η ελληνική ποίηση σήμερα μοιάζει τερέν αχανές και αχαρτογράφητο. Ποιος γίνεται να ισχυριστεί ότι έχει εποπτεία;



Κείμενα κριτικά που να τη συζητούν ως όλο, με πρόθεση συνθετική, λείπουν περίπου παντελώς.
Παλιές διακρίσεις του συρμού, όπως το αρμάθιασμα των ποιητών ανά γενιές ή δεκαετίες, απ' το πολύ της χρήσεως έχουν ξεπέσει. Η βιβλιοκριτική, όταν την καταδέχεται, είναι σποραδική, ευκαιριακή, αμέθοδη. Τις περισσότερες φορές μοιάζει με φιλοφρόνηση ή δελτίο Τύπου.
Μες σ' όλα αυτά, υπάρχει ωστόσο κάτι που καθιστά τον προσανατολισμό εφικτό. Ένα στοιχείο ευεργετικό, που ξεθολώνει άρδην την εικόνα και ξεδιπλώνει εμπρός στα μάτια μας ένα τοπίο διαυγές, σαφές, προσδιορισμένο. Αυτό το κάτι είναι ο ντιλεταντισμός! (ερασιτεχνική απασχόληση με την Τέχνη)


Στη συγκινητική τους πλειονότητα, τα ποιήματα που βλέπουν σήμερα το φως είναι τόσο άτεχνα, τόσο του ποδαριού, προδίδουν τέτοια άγνοια για τα βασικά, που ενίοτε περνούν για φάρσα ή σαρδόνιο χιούμορ. Ωστόσο όχι, δεν έχουμε να κάνουμε εδώ με παρωδία. Τα έργα αυτά κυκλοφορούν από εκδότες ευυπόληπτους, προβάλλονται, επαινούνται. «Ποτέ στα σοβαρά λογοτεχνικά περιοδικά», λέει κάπου ο Βαγενάς, «δεν δημοσιεύονταν αναλογικά τόσοι ασήμαντοι στίχοι όσοι σήμερα - καμία σοβαρή εφημερίδα δεν θα αφιέρωνε -όπως στις μέρες μας- μιαν ολόκληρη σελίδα για να παρουσιάσει, ως ποιητικά σημαντικές, στιχουργικές ενασχολήσεις ερασιτεχνών»...


Ο ντιλεταντισμός δεν είναι εξαίρεση, μια ακόμη νοσηρότητα από τις πολλές. Είναι ο σφυγμός, η βαθύτερη ουσία της ποίησής μας σήμερα. Διαπλάθει αναγνώστες, επηρεάζει εγκεφάλους, διαπαιδαγωγεί. Κάνει την ελαφρότητα ντεκόρ που κυριαρχεί. Μες στη φαιδρότητά του, κάθε τι σοβαρό βαπτίζεται σχολαστικό, κάθε τι απαιτητικό προσγράφεται ασυζητητί στην πλήξη. Αν τον καιρό του Αχιλλέα Παράσχου έπρεπε να 'σουν φαφλατάς, σήμερα αν θέλεις καν να σε ονομάζουν ποιητή, οφείλεις να 'σαι ντιλετάντης.


Ο ντιλετάντης είναι πανταχού παρών. Το πλήρες του εγώ πληροί τα πάντα. Νόημα της τέχνης, καλαισθητική φιλοδοξία, σκοπός; κινέζικα στα μάτια του... Γι' αυτόν προέχει «να εκφραστεί», να εκτονωθεί, να μας μιλήσει για όλα αυτά που τον σκοτίζουν. Η ποίηση γι' αυτόν είναι φυγή, είναι «απόδραση», «μας ταξιδεύει». Αλλιώς, μια κούρα ή ένα σαφάρι εμπειριών, που έχει πάντως το προσόν να μη στοιχίζει.
Ο ντιλετάντης είναι ασυμβίβαστος. Κατά κανόνα αγνοεί το έργο των συγχρόνων του, μάλιστα επαίρεται γι' αυτό. Ακόμη και τους μέγιστους Νεκρούς τους αποφεύγει. Η λογοτεχνική του κατάρτιση είναι θεμελιωμένη ακλόνητα στα εφηβικά του ξεφυλλίσματα. Στα έργα του πενηντάρη σήμερα, βλέπει κανείς -πόσο έντιμο! - τι διάβαζε όταν ήταν στα θρανία.
Ο ντιλετάντης είναι πρωτοπόρος. Δηλώνει αναφανδόν μοντέρνος. Από τα χούγια των νεωτερικών, απ' τον ερμητισμό, τη σκοτεινότητά τους, καταλαβαίνει ένα κυρίως: ότι έχει την άδεια να κάνει ό, τι του αρέσει. Ο πεπρωμένος στίχος του είναι ασφαλώς ο «ελεύθερος» - όσο πιο λάσκα ρέει και πιο χαλαρά, τόσο πιο αυθόρμητος ακούγεται και ωραίος.
Ο ντιλετάντης είναι αυθεντικός. Η έμπνευση τον πιάνει απ' τον λαιμό έτσι φορτικά, ώστε ποτέ δεν της προτάσσει αντίσταση. Αν του κουνήσεις ένα κόμμα ή ένα «και», το νιώθει εχθρική εισβολή. Ο ξαναδουλεμένος στίχος είναι για κείνον ψεύτικος, σημείο νοθείας. Η ποίηση όλη οφείλει να αναπηδά ακατέργαστη απ' το αίσθημα, ο ποιητής να είναι online με τη Μούσα.
Ο ντιλετάντης είναι οπαδός. Τα ίδια τα έργα ελάχιστα τον νοιάζουν. Οι ήρωες που μαρτύρησαν για να τα φτιάξουν, μ' αυτούς ταυτίζεται, αυτοί είναι που λατρεύει, οι αποσυνάγωγοι, οι σαλοί, οι αυτόχειρες: ο Καρυωτάκης και η Σύλβια Πλαθ, η Κατερίνα Γώγου, ο Λάγιος, ο Καρούζος, ο Μπουκόφσκι, όλοι όσοι ακούγεται ότι πόνεσαν πολύ. Γιατί και ο ίδιος ξέρει από πόνο...
Στα θέματά του ο ντιλετάντης ιδιωτεύει. Πάνω στη φούρια του να εξομολογηθεί, ποτέ του δεν αναρωτιέται τι και πώς, σε ποιον εντέλει απευθύνεται - του αρκεί ο καθρέφτης. Στις συναναστροφές του, αντίθετα, είναι κοινωνικός. Συχνάζει μ' άλλους ντιλετάντες σε καφέ, σε μπαρ, σε ποιητικά εργαστήρια. Δημοσιεύει σε όλα τα έντυπα ή τα μπλογκ, γράφει για όλους και όλες, πάει, μιλάει παντού. Κι οι άλλοι όλοι του το ανταποδίδουν.
Εννιά στις δέκα, είναι αισθηματίας. Ο Ελύτης και η Δημουλά, η Πολυδούρη, ο Χριστιανόπουλος, ο Τάσος Λειβαδίτης είναι οι αγαπημένοι του, και ουδέποτε χάνει ευκαιρία να τους διασύρει. Αραιά και πού είναι λόγιος. Ομως τότε του δίνει και καταλαβαίνει: τα στιχουργήματά του είναι γεμάτα αφορισμούς, αξιώματα ποιητικής, κατεβατά διακειμενικά, τσιτάτα - κοπιάρει από παντού ασταμάτητα. Οσοι τολμήσουν δε να του το πουν, τους κατακεραυνώνει: «mature poets steal»! (Που λέει κι ο Ελιοτ...).
Ο ντιλετάντης έχει αυτογνωσία. Οσάκις ερωτάται «τι είναι ποίηση» θεωρεί καθήκον του να μην εκφέρει τίποτε υποδεέστερο από ένα: «Η Ποίηση είναι η γλώσσα του ύψιστου υπερβατικού...». Ή ένα: «Η Ποίηση είναι η μόνη έκφραση του μόνου Εγώ». Και σ' όσους τον κοιτάξουν δύσπιστοι, τους απαντά επιτιμητικά - με τη στραβή ματιά του μυημένου.
Στη στάση του έναντι του κοινού ο ντιλετάντης είναι τσεκουράτος. Φωνάζει παραστάτη του τον Χαίλντερλιν και στηλιτεύει τον «μικρόψυχο καιρό».


Οι αναγνώστες σήμερα; Είναι απαράδεκτοι, βάρβαροι, όχλος! Α, η αμορφωσιά, το επίπεδο, οι εκδότες, τα μπεστ-σέλερ...


Πολιτικά ο ντιλετάντης είναι καθωσπρέπει.Κοσμοπολίτης απ' την κούνια του, βδελύσσεται τη βαλκάνια επαρχία που του έλαχε. Σείει τον δείκτη του προτεταμένο όταν μιλούν για ελληνικότητες και τέτοια. Νοιάζεται για τους μετανάστες, τους φτωχούς, το κλίμα που παραζεσταίνεται, τα gender studies. Τα ποιήματά του διανθίζονται μ' ευχές ειρήνης απ' τους Μπητλς ή από τον Γκάντι.
Με μία λέξη, ο ντιλετάντης μας είναι ευτυχής.Ούτε καλύτερος ούτε χειρότερος από τη χώρα ή τη στιγμή όπου ζει, μες στην ανέμελή του αυτάρκεια δεν ξέρει από ευθύνες. Έναντι αυτών που τον διαβάζουν, λ. χ. Ή έναντι μιας παράδοσης ποιητικής αιώνων. Ή, έστω, της γλώσσας όπου γράφει. Αυτός κάνει το χόμπι του επιτέλους! Δεν ξέρει καν ότι παρασιτεί. Αλλά και να το γνώριζε, γιατί να ενδιαφερθεί; Ο ντιλετάντης δεν λογοδοτεί· γι' αυτό είναι ντιλετάντης.

*[ΠΗΓΗ: Κώστας Κουτσουρέλης, ποιητής, ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ Κυριακή 9 Δεκεμβρίου 2012]
http://taskart.blogspot.gr/

Σαρακατσάνοι.


Οἱ Σαρακατσάνοι. Πανάρχαιο πρωτοελληνικό φύλο



Νομάδες κτηνοτρόφοι, ζούσαν στα βουνά το καλοκαίρι και το χειμώνα στα χειμαδιά (βνά-στράτα-χειμαδιά) διασκορπισμένοι σ’ ολόκληρη την ηπειρωτική Ελλάδα.
Κοιτίδα των Σαρακατσάνων ήταν η οροσειρά της κεντρικής και νότιας Πίνδου και η Ρούμελη με επίκεντρο τα ΑΓΡΑΦΑ, χώρος που λόγω της γεωφυσικής του κατάστασης ήταν απάτητος, δεν ήταν γραμμένος πουθενά και γι’ αυτό κατοικούνταν από αυτόνομους και ελεύθερους ανθρώπους. Ο διασκορπισμός τους από την αρχική κοιτίδα τους προς την υπόλοιπη ηπειρωτική Ελλάδα έγινε επί Τουρκοκρατίας και κυρίως τον 18ο αιώνα, στα χρόνια του Αλή Πασά.
Ως προς το όνομά τους υπάρχουν πολλές και διάφορες ετυμολογίες. Σύμφωνα με τη Σαρακατσάνικη παράδοση πήραν το όνομά τους από τους Τούρκους. Όταν έγινε η άλωση της Κων/πολης, οι Σ. φόρεσαν μαύρα ρούχα, ως ένδειξη πένθους, και δεν υποτάχθηκαν στον κατακτητή. Οι Τούρκοι τους έβλεπαν στα μαύρα και ανυπότακτους να μετακινούνται συνεχώς. Γι’ αυτό τους ονόμασαν «Καρακατσάν» (καρά =μαύρος και κατσάν=φυγάς, ανυπότακτος ), δηλ. «μαύροι φυγάδες». Από το Καρακατσάν με παραφθορά προήλθε η λέξη «Σαρακατσάνος».Μια άλλη πιθανή ετυμολογία είναι από την τουρκική λέξη σαράν που σημαίνει «φορτώνειν» ή σιαρίκ(=κλέφτης) και την τουρκική μετοχή κατσάν=φυγάς,ανυπότακτος, (σαράν + κατσάν = Σαρακατσάνος) γιατί από καιρό σε καιρό φόρτωναν τα πράγματά τους και μετακινούνταν με τα κοπάδια τους και γι’ αυτό τους έδωσαν αυτό το όνομα οι Τούρκοι.
Ανεξάρτητα από τις μετακινήσεις τους και τον εναλλασσόμενο τόπο διαμονής τους έχουν τα ίδια ήθη και έθιμα και κυρίως μιλούν την ίδια γλώσσα, την Ελληνική, απαλλαγμένη από ξένα στοιχεία, αναλλοίωτη, που φέρει τα χαρακτηριστικά γνωρίσματα της δωρικής διαλέκτου. Το ίδιο αναλλοίωτοι και αμόλυντοι από αλλόφυλες επιμειξίες παρέμειναν και οι Σαρακατσιάνοι, οι «καταλαγαρώτεροι Έλληνες» όπως έγραψε ο Στέφανος Γρανίτσας. Διατήρησαν τα έθιμα, τις συνήθειες και τους κανόνες συμπεριφοράς και διαβίωσης κατά τρόπο πιστό και αυθεντικό. Στηρίχθηκαν στα παραδοσιακά τους έθιμα και στην ελληνική τους ταυτότητα και δεν επέτρεψαν στην περιβάλλουσα αλλοεθνή και ξενόγλωσση κοινωνία να εισβάλλει στη δική τους. Η οικονομική τους ευρωστία και αυτονομία και η διαβίωσή τους σε καλλίτερες υλικές συνθήκες τους οδήγησε, σε μια ουσιαστικά και τυπικά, εσωτερίκευση, τήρηση και εφαρμογή των εθιμικών κανόνων διαβίωσης και κοινωνικής συμπεριφοράς.
Η χρήση μιας και μόνο γλώσσας, της Ελληνικής, αποδεικνύει ότι οι Σαρακατσιαναίοι είναι διαφορετικοί από τους Βλάχους,( Οι Βλάχοι ή Αρμάνοι της Ελλάδας γνωστοί και με άλλα ονόματα κατά περιοχές:
Κουτσόβλαχοι, Αρβανιτόβλαχοι, κ.τ.λ .ενώ οι ίδιοι αυτοαποκαλούνται Βλαχόφωνοι Έλληνες) που μιλούσαν εκτός από τα Ελληνικά και τα Βλάχικα. Επειδή η λέξη βλάχος χρησιμοποιήθηκε για να δηλώσει τον άνθρωπο που έχει πρόβατα, τον κτηνοτρόφο, τον βοσκό και επειδή η κτηνοτροφική ζωή ήταν κοινό τους στοιχείο, επήλθε σύγχυση πότε ένας βλάχος (=αυτός που έχει πρόβατα, ο κτηνοτρόφος, ο βοσκός) είναι Σαρακατσιάνος και πότε Βλάχος (=Βλαχόφωνο ). Με τη διαφορά όμως ότι οι Σ. ήταν καθαροί νομάδες και δεν είχαν πουθενά χωριό, ενώ οι Βλάχοι ζούσαν νομαδικά και ημινομαδικά, ήταν πριν αιώνες εγκαταστημένοι σε χωριά και ασχολήθηκαν και με το εμπόριο, τις τέχνες και τα γράμματα, ενώ οι Σαρακατσάνοι στα μέσα του προηγούμενου αιώνα εγκατέλειψαν το νομαδισμό. Αλλά και στην ενδυμασία, στα ήθη και έθιμα, στον τρόπο ζωής ξεχωρίζουν οι Σαρακατσαναίοι από τους Βλάχους, που δεν έρχονταν σε επιμειξία μεταξύ τους αλλά ούτε και επαγγελματικό αλισβερίσι είχαν..

Ο τρόπος ζωής τους ήταν οργανωμένος με ένα είδος ποιμενικής συνεργασίας, το «Τσελιγκάτο». Είτε βρίσκονταν στα βουνά για ξεκαλοκαιριό, είτε το χειμώνα στα χειμαδιά, αδέρφια, πρωτοξαδέρφια και δεύτερα ξαδέρφια έσμιγαν τα κοπάδια τους σε ένα είδος συνεταιρισμού, για την καλλίτερη παραγωγική συνεργασία και διάθεση των κτηνοτροφικών τους προϊόντων. Αρχηγός του «Τσελιγκάτου» ήταν ο τσέλιγκας ( αρχιποιμένας ), πλούσιος κτηνοτρόφος, με πολλά πρόβατα, που ξεχώριζε για τις ικανότητές του: έξυπνος, δυναμικός, κοινωνικός, ευέλικτος,τολμηρός, έντιμος και δίκαιος…
Αυτός κανόνιζε σχεδόν τα πάντα που είχαν σχέση με το τσελιγκάτο ( ενοικίαση βοσκοτόπων, πώληση γάλακτος και τυροκομικών προϊόντων, αρνιών, μαλλιών κ.τ.λ.). Είχε όμως και κοινωνικό ρόλο στη στάνη:
συμβούλευε- μαζί με τους γεροντότερους- και έλυνε διαφορές. Όλοι οι σμίχτες είχαν συμμετοχή στα κέρδη και τις ζημιές του κοπαδιού. Του Αγίου Δημητρίου για το καλοκαίρι και του Αγίου Γεωργίου για το χειμώνα έκαναν λογαριασμό και απολογισμό των εσόδων και εξόδων του τσελιγκάτου και πάντα κρατούσαν παραστατικά ( τεφτέρια ). Οι Τσοπαναραίοι ήταν αυτοί που είχαν λίγα ή καθόλου πρόβατα και δεν είχαν δικό τους τσελιγκάτο. Με τα πρόβατα αλλά και τα άλλα ζώα τους έδενε στενή σχέση. Τα φρόντιζαν και τα πρόσεχαν ιδιαίτερα, αφού ήταν γι’ αυτούς όλη τους η περιουσία.
Το σπίτι των Σαρακατσαναίων ( το κονάκι ), που το κατασκεύαζαν μόνοι τους, ήταν ένα καλύβι με σάλωμα και ήταν δυο τύπων: α) το ορθό κονάκι ( κωνοειδής καλύβα ), που κατέληγε στην κορυφή του σε σταυρό και είχε στο κέντρο την εστία ( φωτογώνι ) και γύρω-γύρω διασκευασμένους χώρους όπου τοποθετούσαν ρούχα, είδη μαγειρικής κ.τ.λ., ενώ υπήρχε σταθερή θέση για το εικόνισμα β) ο πλάγιος τύπος με δίρριχτη στέγη που κατασκευαζόταν από κορμούς δέντρων, ξύλα ( πελεκούδια ) και κλαδιά ελάτων ( μπάτσες ). Τα «κονάκια», ο οικισμός δηλ. το σύνολο των νομαδικών οικογενειών αποτελούσε τη Στάνη. Στάνη και τσελιγκάτο δεν ταυτίζονταν. Μπορεί μια στάνη να είχε δυο ή περισσότερα τσελιγκάτα. Το αντίστροφο όχι.
Η Σαρακατσάνικη οικογένεια ήταν πατριαρχική. Αυστηρή πειθαρχία και άγραφοι απαρασάλευτοι νόμοι όριζαν τη συμπεριφορά του κάθε μέλους της. Αρχηγός της οικογένειας ήταν ο άνδρας, ο πατέρας. Στον πατέρα και τη μάνα υπήρχε απόλυτος σεβασμός. Το κορίτσι το χαρακτήριζε η ντροπαλοσύνη, η καλή ανατροφή και ο καλός ψυχικός κόσμος. Το αγόρι έπρεπε να ήταν σεμνό, συγκρατημένο στις πράξεις, τα λόγια και τους τρόπους του. Ο στυλοβάτης όμως της οικογένειας ήταν η γυναίκα, που σήκωνε όλο το βάρος των ευθυνών. Αυτή είχε καθημερινά αναλάβει όλες τις δουλειές του νοικοκυριού ( να φέρει ξύλα, ν’ ανάψει φωτιά, να φέρει νερό από τη βρύση με τη βαρέλα, να περιποιηθεί τα παιδιά, να κάμει το νοικοκυριό του κονακιού κ.τ.λ. ), αλλά και τις εξωτερικές δουλειές των προβάτων ( παραγωγή γαλακτοκομικών προϊόντων, κατασκευή, στρώσιμο, ξέστρωμα μαντριών κ.τ.λ. ).Η ρόκα, για το γνέσιμο του μαλλιού, ήταν η αχώριστη συντροφιά της. Όπου κι αν πήγαινε την είχε μαζί της. Το γνέσιμο του μαλλιού ήταν για τη Σαρακατσάνα ευχαρίστηση και «σκόλη». Εκείνο όμως που την κρατούσε «σκλαβωμένη» ήταν ο αργαλειός. Η Σ. ήταν μια αφανής ηρωίδα της καθημερινής ζωής. Έπρεπε να υπηρετεί την οικογένεια με θρησκευτική ευλάβεια και προσήλωση. Ενέπνεε όμως σεβασμό και έχαιρε εκτίμηση, ιδιαίτερα όταν γίνονταν μητέρα.

Η παιδεία των Σαρακατσάνων ήταν σχεδόν ανύπαρκτη. Οι σκληρές συνθήκες ζωής και οι συνεχείς μετακινήσεις τους στις ορεινές περιοχές δεν επέτρεπαν τη μόρφωση των παιδιών τους σε σχολεία. Κάποια τσελιγκάτα, το καλοκαίρι, με δικά τους έξοδα μίσθωναν δάσκαλο, συνήθως συνταξιούχο, για να δώσει κάποιες γνώσεις στα παιδιά. Τα παιδιά παρακολουθούσαν τα μαθήματα σε μια ειδικά διαμορφωμένη καλύβα, το «δασκαλοκάλυβο». Είχαν όμως μια βαθιά αίσθηση του ελληνικού γλωσσικού οργάνου. Από τις αφηγήσεις τους διαπιστώνει κανείς μια λιτότητα και παραστατικότητα στην έκφραση, ενώ στα τραγούδια τους φαίνεται μια βαθιά αίσθηση του ρυθμού και του μέτρου.
Οι Σαρακατσάνοι ήταν πιστοί χριστιανοί, χωρίς μεγάλη θεωρητική κατάρτιση. Τελούσαν όμως τα θρησκευτικά τους καθήκοντα και ένιωθαν δέος για τα μυστήρια, ειδικά του γάμου και της βάπτισης. Τις μεγάλες γιορτές της Χριστιανοσύνης και τις ονομαστικές γιορτές τις γιόρταζαν με μεγαλοπρέπεια, όπου κι αν βρίσκονταν. Γλεντούσαν συχνά με χορό και τραγούδια. Τα τραγούδια, προϊόν ιστορικής και συναισθηματικής εσωτερίκευσης γεγονότων και καταστάσεων, κατατάσσονται σε τρεις ενότητες: στα κλέφτικα, στα ποιμενικά και της λεβεντιάς, της Χαράς ( γάμου ) και της αγάπης, και του χωρισμού και της ξενητειάς. Οι χοροί τους λεβέντικοι, έχουν την καταγωγή τους στον αρχαίο ελληνικό ρυθμό. Το παίξιμο της φλογέρας – το κατεξοχήν μουσικό όργανο – για το Σαρακατσάνο τσοπάνη ήταν μια ιεροτελεστία. Ιδιαίτερα γλεντούσαν, όταν γίνονταν κάποιος γάμος στο τσελιγκάτο. Ο γάμος μαζί με τη γέννηση των παιδιών αποτελούσε τους δυο κύριους πόλους της Σαρακατσάνικης κοινωνίας.
Ο γάμος ήταν ένα κοινωνικό φαινόμενο πολυδιάστατο, με ένα κύκλο πράξεων, στάσεων, συμβόλων και συμπεριφορών. Χαρακτηριστικό του ήταν η ενδογαμία. Κοινωνικός σκοπός του γάμου ήταν η αναπαραγωγή ( γέννηση και ανατροφή παιδιών ) και η κοινωνική κατανομή της εργασίας. Αλλά, και το θάνατο περιβάλουν με ένα κύκλο εκδηλώσεων και πράξεων που φανερώνει ότι ήταν προετοιμασμένοι για το αναπόφευκτο αυτό γεγονός. Στις μετακινήσεις τους, στο ξεκαλοκαιριό ή το χειμαδιό, είχαν πάντα μαζί τους τη νεκροαλλαξιά. Τα τσελιγκάτα συνέβαλαν αποφασιστικά στους αγώνες της ανεξαρτησίας.
Στην επανάσταση του 1821 οι Σαρακατσιαναίοι ήταν τα στηρίγματα της κλεφτουριάς – όπως και όλοι οι άνθρωποι του βουνού – και της εξασφάλιζαν τα απαραίτητα. Κάθε οικογένεια είχε δώσει κι από έναν κλέφτη. Πολλοί ήταν και οι επώνυμοι Σαρακατσάνοι αγωνιστές ( αρματολοί και κλέφτες ) της προεπαναστατικής και της επαναστατικής περιόδου, όπως οι αρματολοί του Καρπενησίου Συκάδες, ο Β. Δίπλας, ο Χασιώτης και ο Λεπενιώτης ( αδέλφια του Κατσαντώνη ), ο Φαρμάκης, ο Γ. Τσόγκας, ο Αραπογιάννης, ο Λιάκος και κυρίως τα καμάρια των Σαρακατσαναίων, ο Κατσαντώνης και ο Καραϊσκάκης πολεμιστές και καπετάνιοι των Αγράφων, Τζουμέρκων και Ρούμελης. Στον Μακεδονικό Αγώνα βοήθησαν τα ελληνικά αντάρτικα σώματα ως οδηγοί, αγγελιοφόροι, τροφοδότες και σύνδεσμοι. Περιέθαλψαν τραυματίες στις στάνες τους, διέθεσαν τρόφιμα, ιματισμό, μετέφεραν όπλα και συμμετείχαν οι ίδιοι στα αντάρτικα σώματα, όπως ο οπλαρχηγός Κ. Γαρέφης κ. α. Ο Παύλος Μελάς συνεργάστηκε στενά με τους Σ. Ανώνυμοι αγωνιστές επίσης αντιστάθηκαν σ’ όλους τους κατακτητές…
Αυτό που άφησαν πίσω τους ως κληρονομιά οι Σαρακατσιαναίοι δεν είναι μαρμάρινα αγάλματα, πίνακες ζωγραφικής, βιβλία προγονικά, αλλά μας κληροδότησαν υπέροχα ξυλόγλυπτα και όμορφα υφαντά, αντικείμενα που φιλοτέχνησαν για να κάνουν τη ζωή τους ευκολότερη. Η γυναίκα έφτιαχνε μόνη της τις αντρικές και γυναικείες φορεσιές. Μετά τον κούρο, το ξάσιμο του μαλλιού, το γνέσιμο, η ύφανση, το ράψιμο ήταν δικιά της δουλειά. Οι Σαρακατσαναίοι δε φόρεσαν ποτέ άλλο ξενικό ύφασμα, παρά μονάχα υφάσματα δικής τους κατασκευής. Η χαρακτηριστική σοβαρότητα των σκούρων χρωμάτων στις φορεσιές, τα υπέροχα χρώματα και σχέδια στις «παναούλες», τις μικρές ποδιές από χοντρό μάλλινο ύφασμα, ο ολοκέντητος κόκκινος φλάμπουρας του γάμου με θέματα αυστηρής συμμετρίας ανάμεσα και γύρω από τις τέσσερις γωνίες του σταυρού είναι μερικά από τα στοιχεία της Σαρακ. τέχνης.
Σήμερα η ποιοτική μεταβολή και ο κοινωνικός μετασχηματισμός των Σαρακατσαναίων είναι πραγματικότητα. Η κάθοδός τους από τα βουνά στις πεδιάδες, η εγκατάλειψη του πλάνητα βίου, η αγροτική διαβίωση ( ένα μικρό ποσοστό ασχολείται με την κτηνοτροφία ) αλλά και η ενασχόληση με ελεύθερα επαγγέλματα, η συμμετοχή τους στις μισθωτές υπηρεσίες, ιδιωτικές και δημόσιες, η ανάδειξή τους στην επιστήμη, τις τέχνες, τα γράμματα και την πολιτική διαμόρφωσαν μια Σαρακ. κοινωνία που συνδυάζει την παράδοση με τον εκσυγχρονισμό. Ιδιαίτερα διέπρεψαν στις επιστήμες, αλλά δεν υπάρχει τομέας στον επαγγελματικό χώρο, στον οποίο να μην έχουν συμμετοχή οι Σ. Όμως οι αρχές τους και οι αξίες της ζωής δεν άλλαξαν. Φιλήσυχοι και φιλόξενοι, νομοταγείς, αξιοπρεπείς, εργατικοί και αξιόπιστοι διακρίνονται για το μαχητικό τους πνεύμα, το σφρίγος και την αγωνιστικότητά τους…
Από το 1960 και μετά, που οι Σαρακατσάνοι διασκορπίστηκαν στις πόλεις και τα χωριά, σαρανταπέντε πολιτιστικοί σύλλογοι και η Πανελλήνια Ομοσπονδία Συλλόγων Σαρακατσαναίων ( ΠΟΣΣ ) προσπαθούν να κρατήσουν και να συνεχίσουν τη Σ. παράδοση και να αντισταθούν στην αφομοιωτική και ισοπεδωτική τάση της εποχής μας, με το να συγκεντρώνουν και να καταγράφουν τα Σ. τραγούδια, να μαθαίνουν τους χορούς στους νέους, διατηρώντας δικά τους χορευτικά συγκροτήματα.
Με τα τμήματα γερόντων αναπαράγουν το πλούσιο και ανεξάντλητο υλικό, αφού οι γέροντες είναι οι μοναδικοί αδιάψευστοι μάρτυρες της Σαρακ. ιστορίας. Μεγάλη είναι η προσφορά στη διάδοση του Σαρακ. τραγουδιού, των Σ. τραγουδιστών, επαγγελματιών και μη, που έχουν ηχογραφήσει σε δίσκους και κασέτες τα τραγούδια τους. Το Λαογραφικό Μουσείο Σαρακατσάνων στις Σέρρες, όπου εκτίθεται αυθεντικό υλικό απ’ όλες τις περιοχές της Ελλάδας που έχει σχέση με τη ζωή και τη λαϊκή τέχνη των Σαρακατσάνων, έτυχε Ευρωπαϊκής αναγνώρισης και βραβεύτηκε από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή Μουσείων. Υπάρχουν όμως μουσεία, μικρότερης ίσως εμβέλειας, και σε άλλες πόλεις της Ελλάδας με υλικό από τη λαϊκή τέχνη και τη ζωή των Σαρακατσαναίων.

Υπαίθριοι παραδοσιακοί οικισμοί ( Στάνες ) σε διάφορα μέρη της χώρας κατασκευάστηκαν από συλλόγους και αναβιώνουν σκηνές από την καθημερινή ζωή των Σ. Έντυπο υλικό κυκλοφορεί για ενημέρωση των απανταχού Σ., όπως η « Ηχώ των Σαρακατσαναίων» που εκδίδεται από την ΠΟΣΣ, το ετήσιο περιοδικό «Σαρακατσαναίοι» από την αδελφότητα Σ. Ηπείρου, η εφημερίδα «Σαρακατσ. Χαιρετήματα» από των εν αθήναις Σαρακ. Ηπείρου, το περιοδικό «Τα Δέοντα των Σαρακατσαναίων» από το Σύνδεσμο Σαρακ. Φθιώτιδας κ.ά. Σε συνέδρια πανελλήνια και ημερίδες με εισηγητές διάφορους επιστήμονες συζητούνται ποικίλα θέματα σχετικά με τους Σαρακατσαναίους. Το Πανελλήνιο Αντάμωμα στο Περτούλι Τρικάλων την τελευταία Κυριακή του Ιουνίου και άλλα τοπικά, σε θέσεις που συνήθως ξεκαλοκαίριαζαν οι Σ., που γίνονται κάθε χρόνο καθώς επίσης, συνεστιάσεις, συνάξεις και χοροεσπερίδες βοηθούν στη διατήρηση της παράδοσης αλλά και στη σύσφιξη των σχέσεων μεταξύ των Σ.
Τέτοια τοπικά ανταμώματα οργανώνονται στο Βελούχι ( θέση Άγιοι Απόστολοι Μερκάδας ) την πρώτη Κυριακή του Ιουλίου από το Σύνδεσμο Σ. Φθιώτιδας, στην Πάρνηθα ( στη θέση Μόλα) του Αγίου Πνεύματος από τους Συλλόγους Συλλ. Αττικής, στο Γυφτόκαμπο ( κεντρικό Ζαγόρι Ηπείρου ) την πρώτη Κυριακή του Αυγούστου από την Αδελφότητα Σαρακ. Ηπείρου, στην Ελατειά Δράμας ( θέση Μπουζάλα ) στις 20 Ιουλίου από τους Συλλόγους Σ. Μακεδονίας και Θράκης,στο όρος Βόρας(Καϊμακτσαλάν) στις 22 Αυγούστου από τους Συλλ. Σαρακ.κεντρικής Μακεδονίας, κ. α. Επίσης στη Βουλγαρία στο όρος Καραντίλα ( Σλίβεν ) από την Ομοσπονδία Συλλ. Σαρακ., που έχουν μείνει εκεί μετά το κλείσιμο των συνόρων, αλλά διατηρούν τη γλώσσα, τα ήθη και τα έθιμα της Σαρακ. παράδοσης…
Πολλοί είναι εκείνοι, Έλληνες και ξένοι, ερευνητές, λαογράφοι, κοινωνιολόγοι, ιστορικοί, ανθρωπολόγοι που ασχολήθηκαν και ασχολούνται με τη ζωή και τον πολιτισμό των Σαρακαταναίων, όπως η λαογράφος Αγγελική Χατζημιχάλη που μελέτησε τον ποιμενικό βίο των Σαρακ., οι Ε. Μακρής,Ι.Μποτός,Π.Αραβαντινός,Δ.Γεωργακάς, Ν. Βέης, ο ανθρωπολόγος διδάκτωρ Άρης Πουλιανός που έδωσε νέα διάσταση στο θέμα της προέλευσης των Σαρακατσαναίων, οι καθηγητές κοινωνιολογίας Γ. Καββαδίας, Δ. Μαυρόγιαννης,και οι Garsten Hoeg,J.K.Campbell,Patrick leigh fermor, Glaube Fauriel. κ.α…

ΤΑ ΒΡΩΜΟΛΟΓΑ ΤΩΝ ΑΡΧΑΙΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ





Τα πολυάριθμα «βρωμόλογα» των αρχαίων Ελλήνων υποδεικνύουν ότι οι πρόγονοί μας χυδαιολογούσαν συχνότατα και αισχρότατα, ακριβώς όπως κι εμείς.


Και γιατί όχι; Στο κάτω κάτω δεν υπάρχουν κακά λόγια αλλά μονάχα κακοί άνθρωποι. Τα λεγόμενα βρωμόλογα είναι «κακά λόγια» για κάτι ανέραστους και σεμνότυφους ενώ για όλους τους άλλους τόσο στην αρχαιότητα όσο και σήμερα είναι αναπόσπαστο μέρος του καθημερινού λεξιλογίου πολύτιμο μέσο εκτόνωσης από το άγχος της βιοπάλης και εν τέλει ένα κομμάτι της ζωής…


Το μικρό αυτό λεξικό της αρχαίας βωμολοχίας δεν αποτελεί ένα αυστηρό φιλολογικό πόνημα αλλά το σημειωματάριο ενός… πολυετούς εφήβου, ο οποίος μάζεψε μερικές εκατοντάδες αρχαία «κακά λογάκια»και τα παρουσιάζει στους αναγνώστες του έτσι απλά, για να σπάσουν πλάκα ή ακόμη για να φέρουν σε δύσκολη θέση διάφορους φιλόλογους και… θεολόγους, ρωτώντας τους για παράδειγμα, τι πάει να πει «εσχάρα», «ληκώ» και «μίνθος»!..


Πάντως το παρόν ρυπαρογράφημα μπορεί να εξυπηρετήσει και… παιδαγωγικούς σκοπούς. Διότι η γνώση της αρχαίας χυδαιολογίας αποτελεί εν δυνάμει άλλον έναν τρόπο για να αγαπήσουμε και να μάθουμε τα αρχαία ελληνικά!…


O Mάριος Bερέττας γεννήθηκε στην Aθήνα. Σπούδασε σκηνοθεσία και έχει ανεβάσει πολυάριθμες θεατρικές παραστάσεις για παιδιά σε σχολειά και πνευματικά ιδρύματα διαφόρων δήμων της χώρας. Έχει ταξιδέψει πολύ και μιλά έξι γλώσσες. Kύρια ασχολία του είναι ο κόσμος του βιβλίου.
Έχει γράψει κάπου 40 δημοφιλή βιβλία και 5 θεατρικά έργα. Παράλληλα έχει μεταφράσει πάνω από 300 βιβλία από τα αγγλικά και τα γαλλικά κι έχει επιμεληθεί την έκδοση εκατοντάδων άλλων βιβλίων.


Μια μικρή γεύση από τα βρωμόλογα


Α
ΑΒΡΟΒΑΤΗΣ θηλυπρεπής άνδρας με γυναικείο βάδισμα, κουνιστός [αβροβάτης = αβρός(τρυφερός) + βαίνω (προχωρώ, εισέρχομαι)
ΑΒΡΟΒΟΣΤΡΥΧΟΣ θηλυπρεπής άνδρας με γυναικείες κοτσίδες [ αβροβόστρυχος = αβρός(τρυφερός) + βόστρυχος (κοτσίδα)]
ΑΜΒΩΝ μουνόχειλο [ άμβων = ανά + βαίνω]
ΑΝΑΣΕΙΣΙΦΑΛΛΟΣ φιλήδονη γυναίκα που πιάνει και κουνάει το φαλλό [ ανασεισίφαλλος = ανασείω + φαλλός]
ΑΠΟΨΥΓΜΑ σκατό [απόψυγμα = αποψύχω (βγάζω κάτι έξω και το αφήνω να κρυώσει]
ΑΡΟΤΟΣ γαμίσι [ άροτος = όργωμα]
Β
ΒΔΕΩ κλάνω [βδέω = βρωμάω]
ΒΛΗΧΩ μουνάκι [ βληχώ = βληχή (βέλασμα, αρνάκι μαλλιαρό)]
ΒΟΥΒΟΝΙΩ καυλώνω [ βουβονιώ = βόμβων (πρήξιμο, φούσκωμα)]
Γ
ΓΛΩΤΤΟΔΕΨΕΩ κάνω μαλάξεις με τη γλώσσα, γλείφω αιδοία [γλωττοδεψέω = γλώττα + δεψέω (κάνω μαλάξεις)]
ΓΟΓΓΥΛΗ βυζί [γογγύλη = ολοστρόγγυλη]
ΓΥΝΑΙΚΟΠΙΠΗΣ μπανιστιρτζής [ γυναικοπίπης = γυναίκα + οπιπτεύω]
Δ
ΔΕΛΦΥΣ γυναικείο αιδοίο [ δελφύς = βολβός (αγριοκρεμμύδα)]
ΔΙΔΥΜΟΣ αρχίδι [ δίδυμος = δις + δύο]
ΔΡΟΜΑΣ πόρνη του δρόμου [δρομάς = δρόμος]
Ε
ΕΔΡΟΣΤΡΟΦΟΣ κίναιδος που κουνάει τον κώλο του [εδρόστροφος = έδρα + στρέφω]
ΕΣΧΑΡΑ γυναικείο αιδοίο [εσχάρα = από το ρήμα ίσχω (εμποδίζω)]
ΕΥΠΥΓΟΣ γυναίκα με ωραίο κώλο [εύπυγος = ευ + πυγή ]
Κ
ΚΑΣΣΩΡΙΣ πόρνη [κασσωρίς = από το κάσις (αδελφός, εταίρος)]
ΚΙΝΟΥΡΗΣ αυτός που περπατά επιδεικνύοντας την ψωλή του [κίνουρης = κινέω + ουρά]
ΚΥΝΤΕΡΟΣ αναίσχυντος, θρασύς [κύντερος = από το κύων
ΚΥΩΝ πέος [ κύων = από το ρήμα κύω (γεννώ)]
Μ
ΜΑΝΙΟΚΗΠΟΣ γυναίκα που θέλει διαρκώς να γαμιέται [ μανιόκηπος = μανία + κήπος (μουνί)]
ΜΥΖΟΥΡΙΣ γυναίκα που βυζαίνει το πέος, πιπατζού [μύζουρις = μυζάω + ουρά (πέος)]
ΜΥΡΡΙΝΟΝ η τριχωτή περιοχή του αιδοίου [μυρρίνον = από το μύρρα (μυρτιά)]
Π
ΠΕΡΙΒΑΣΩ η γυναίκα που καβαλάει ερωτικά άνδρες[περιβασώ = περί + βαίνω]
ΠΗΘΙΚΑΛΩΠΗΞ άνθρωπος πανούργος [πιθηκαλώπηξ = πίθηκος = αλώπηξ]
ΠΟΣΘΩΝ άνδρας με μεγάλο πέος [ πόσθων = από το πόσθη(πέος)]
ΠΥΓΙΣΤΗΣ κωλομπαράς [πυγιστής = από την πυγή]
Ρ
ΡΩΠΟΠΕΡΠΕΡΗΘΡΑΣ άνδρας που εκτομίζει ακατάπαυστα βλακείες [ρωποπερπερήθρας = ρώπος(φτηνόπραγμα) + πέρπερος (φλυαρία)].
Και άλλα πολλά θα βρείτε στο βιβλίο… [Books Info]


http://nispellgr-nispell.blogspot.gr/

Τρίτη 18 Δεκεμβρίου 2012

Η απαγωγή της Νίκης της Σαμοθράκης.







Η ΦΥΛΑΚΗ ΤΗΣ ΝΙΚΗΣ...



Σαμοθράκη 1863: Κοντά στο ιερό των Καβείρων, θα βρεθεί κατακερματισμένη η Νίκη της Σαμοθράκης από μια αρχαιολογική αποστολή με επικεφαλής τον Κάρολο Σαμπουαζό (Charles Champoiseau) υποπρόξενο της Γαλλίας στην Αδριανούπολη.

Το άγαλμα διαμελίστηκε πιθανόν μετά από σεισμό και λόγο ότι στα ελληνιστικά χρόνια οι καλλιτέχνες δούλευαν το έργο τους τους σε πολλά κομμάτια.Έτσι λοιπόν ο άγνωστος δημιουργός είχε επεξεργαστεί το έργο του τμηματικά και μετά το είχε ενώσει, με αποτέλεσμα κατά την κατακρήμνιση του γλυπτού, αυτό να σπάσει πολύ πιο εύκολα και σε πολλά σημεία.

Ο Σαμπουαζό επικοινωνεί άμεσα τότε με τον πρέσβη της Γαλλίας στην Κωνσταντινούπολη ώστε να πάρει έγκριση από τις Τουρκικές αρχές και να για μεταφέρουν το άγαλμα της Νίκης στηνΓαλλία.

Ανθρωπόμορφα τέρατα, θαμπωμένα από το Φως και την ομορφιά της Νίκης της Σαμοθράκης,την αρπάζουν και την μεταφέρουν δεμένη χειροπόδαρα, λες και πρόκειται για κάποιον εγκληματία! Συνήθης τακτική των μικρών και ανόητων λαών, που ταξιδεύουν από τις σκοτεινές χώρες τους για να "πλιατσικολογήσουν" στο Ελληνικό Φως. Προσπαθώντας έτσι να γεμίσουν τα άδεια μουσεία τους και να καλύψουν το κενό της ιστορικής ανυπαρξίας τους...
Η Νίκη θα εκτεθεί στο Λούβρο χωρίς τα φτερά και το επάνω μέρος του σώματός της 2 χρόνια αργότερα στις 11 Μαϊου 1864.


Το 1875 Αυστριακοί αρχαιολόγοι θα εντοπίσουν και τα υπόλοιπα μέλη της . Ο Σαμπουαζό θα ενημερωθεί και θα υφαρπάξει-μεταφέρει το 1879 και τα τμήματα αυτά στο Λούβρο.
Έτσι η Νίκη "εγκαταλείπει" οριστικά την πατρίδα της και την ομορφιά του νησιού της,καταδικασμένη να "Ζεί" φυλακισμένη ανάμεσα στα μουντά ντουβάρια ενός μουσείου...Την ίδια δηλαδή τύχη που είχαν και οι άλλες συμπατριώτισσες της,η Αφροδίτη της Μήλου και οι Καρυάτιδες.

Η διαχρονική τιμωρία του Ελληνικού Κάλλους από την "πολιτισμένη" Ευρώπη....

Επιμέλεια-κείμενο: Βισάλτης

http://xemandrios1.blogspot.gr
http://anoixti-matia.blogspot.gr/2012/12/blog-post_659.html#more
Από:

Σαμοθράκη







Γενικά


H Σαμοθράκη γεωγραφικά βρίσκεται στο άκρο του βορειοανατολικού Αιγαίου, στο Θρακικό πέλαγος και απέχει 32 ναυτικά μίλια από την Αλεξανδρούπολη.




Έγινε παγκοσμίως γνωστή από το περίφημο άγαλμα της Νίκης της Σαμοθράκης το οποίο βρίσκεται στο Μουσείο του Λούβρου, αλλά και από τα περίφημα "Καβείρια Μυστήρια" που τελούνταν εδώ στην αρχαιότητα.




Ιδιαίτερο γνώρισμα της Σαμοθράκης είναι ηάγρια παρθενική φύση με τα απόκρημνα βουνά, την πλούσια βλάστηση, τα δάση με πλατάνια, καστανιές και κουμαριές αλλά και τα τρεχούμενα νερά, τους καταρράκτες και τις πανέμορφες παραλίες. Χαρακτηριστικά είναι τα πλατανόδαση που φτάνουν μέχρι τις παραλίες του νησιού.




Λιμάνι του νησιού είναι η Καμαριώτισσαπου είναι και το κοσμικό κέντρο της Σαμοθράκης με εστιατόρια, γραφικές ψαροταβέρνες, ενοικιαζόμενα δωμάτια και ξενοδοχεία. Πέντε χιλιόμετρα προς το εσωτερικό του νησιού βρίσκεται η Χώρα ή Κάστρο ή Σαμοθράκη που είναι η πρωτεύουσα. Η Χώρα φαίνεται σκαρφαλωμένη στην πλαγιά του βουνού με παραδοσιακά σπίτια και τα γραφικά καλντερίμια της. Εδώ υπάρχει η εκκλησία της Κοίμησης της Θεοτόκου, η οποία χτίστηκε το 1875 και φιλοξενεί τις κάρες των Πέντε Αγίων Μαρτύρων της Σαμοθράκης.




Στο βουνό Σάος οι ορειβάτες αλλά και οι περιπατητές μπορούν να απολαύσουν τα καταπληκτικά τοπία της περιοχής.




Στα Θέρμα να χαλαρώσουν στις ιαματικές πηγές που είναι γνωστές από την αρχαιότητα για τις θεραπευτικές τους ιδιότητες.


Ιστορία


Αν και το νησί κατοικούνταν από την νεολιθική εποχή, απέκτησε ιδιαίτερη σημασία με την εγκατάσταση των Ιώνων που εισάγουν στη Σαμοθράκη τα Καβείρια Μυστήρια και την κάνουν θρησκευτικό αλλά και λόγω της θέσης της και εμπορικό κέντρο. Η Σαμοθράκη θεωρούνταν ιερό νησί σε όλη την αρχαιότητα και κατοικία της Θέτιδας και άλλων νεράιδων αλλά κυρίως κέντρο μυστηριακών τελετών.




Στα μυστήρια της Σαμοθράκης μπορούσε να πάρει μέρος κάθε άνθρωπος, άνδρας ή γυναίκα, δούλος ή ελεύθερος, έλληνας ή βάρβαρος, ενήλικος ή παιδί. Αυτό είναι μια βασική διαφορά σε σχέση με άλλα μυστήρια (π.χ. Ελευσίνια). Οι τελετές γίνονταν κατά το τέλος τον καλοκαιριού και έπαιρναν διεθνή θρησκευτικό και καλλιτεχνικό χαρακτήρα με την προσέλευση επιφανών προσωπικοτήτων από ξένες χώρες. Τα μνημεία των Ιερών των Μεγάλων Θεών βρίσκονται στην Παλαιόπολη, στις παρυφές τον όρους Σάος δίπλα στη Θάλασσα.




Το 357 π.Χ. έγινε στη Σαμοθράκη μια κοσμοϊστορική συνάντηση. Στα Μυστήρια συναντήθηκαν ο Φίλιππος Β' και η Ολυμπιάδα, και εκεί έγινε και η σύλληψη του Μεγάλου Αλεξάνδρου πού έμελλε ν' αλλάξει τη ροή της ιστορίας. Ο Φίλιππος τότε ήταν 25 χρονών και η Ολυμπιάδα 19. Και οι δύο ήταν επικεφαλής πομπών, αυτός των Μακεδόνων κι εκείνη των Μολοσσών.

Μύστες υπήρξαν και άλλα σημαντικά πρόσωπα: ο Ορφέας, ο Ηρακλής, ο Ιάσων, ο Οδυσσέας, η Αρσινόη, ο Περσέας, o Πτολεμαίος, ο Ηρόδοτος, ο Λύσανδρος κ.ά.

Η ακτινοβολία των Καβείριων Μυστηρίων διατηρήθηκε μέχρι τα τελευταία χρόνια της δύσης των αρχαίων θρησκειών μπροστά στο Χριστιανισμό.

Τρίτη 11 Δεκεμβρίου 2012

Γιώργος Σεφέρης


Ο ερωτόληπτος άντρας
βιογραφία
Ο ερωτόληπτος άντρας
Ο Γιώργος Σεφέρης σε νεαρή ηλικία. Το πρώτο βιβλίο επάνω στο γραφείο του έχει τίτλο «Ο μύθος του Δον Ζουάν»
Ποιος θα φανταζόταν ποτέ πως γύρω από τον Σεφέρη, που θεωρούσαμε ότι γνωρίζουμε, θα πλεκόταν μια τόσο συναρπαστική βιογραφία, που θα αποκάλυπτε το φοβερό ερωτικό ταμπεραμέντο του ποιητή και τις άγνωστες πτυχές του διπλωμάτη, ερμηνεύοντας, βιογραφικώς και φροϋδικώς, ένα έργο κρυπτικό και δυσπρόσιτο. Λες και το άβατο του εργαστηρίου του Σεφέρη περίμενε, νοικοκυρεμένο εδώ και χρόνια, τον άνθρωπο που θα το πατούσε καταυγάζοντας τα σκότη του. Ως φαίνεται, διά βίου βασάνισαν τον Σεφέρη «οι λαχτάρες του σώματος». Μόλις έβδομη στο ερωτικό γαϊτανάκι έρχεται η Μαρώ και μάλιστα δεν είναι η τελευταία, χωρίς να μετρούμε τις «πεταλούδες» που δυστυχώς δεν άφησαν ίχνη.
Οι λαχτάρες του σώματος
Τον Σεφέρη τον συγκινούσε «ο τύπος της μεγαλύτερης γυναίκας, της καλλονής, της γυναίκας με ισχυρό χαρακτήρα». Ας όψεται «το οιδιπόδειο σύμπλεγμα απέναντι στον πατέρα του». Εξόχως σημαντική η παρατήρηση για «τον εκ φύσεως αριστερόχειρα Γιώργο που αναγκάστηκε να μάθει να κρατά την πένα στο δεξί». Πρώτος έρως, μια φίλη της αδελφής του της Ιωάννας, η «Μέλπα», που «τον ξαπόστειλε». Δεύτερος, η κόρη της πρώτης σπιτονοικοκυράς του στο Παρίσι, η Σουζόν, που «τον εξευτέλισε». Τρίτος και «βραχύβιος», η Νορβηγίδα Κίρστεν, με την οποία κατ' εξαίρεση «φάνηκε σκληρόκαρδος». Ακολουθεί «ο πρώτος μεγάλος έρωτας της ζωής του» η Γαλλίς Ζακλίν, που όμως «ήθελε γάμο» και «ο δεσμός τους θα γίνει απείρως οδυνηρός». Θα τον αγαπά μέχρι τέλους και θα ταξιδέψει στην Ελλάδα, το καλοκαίρι του 1971, για έναν τελευταίο αποχαιρετισμό που δεν στάθηκε δυνατός.
Δυστυχώς, η αλληλογραφία τους λανθάνει. Ο έρωτας για τη Ζακλίν θα επικαλυφθεί από το πάθος για την επόμενη μοιραία γυναίκα της ζωής του, τη Λουκία Φωτοπούλου, χαϊδευτικά Λου. Ενα ρομάντζο, λιγότερο συναισθηματικό, εντόνως αισθησιακό, καθώς η Λου, παντρεμένη και χωρισμένη, «έχει σχέσεις με γυναίκες όπως και με άντρες και προστατεύει με σθένος την ερωτική ελευθερία της». Πυκνή η αλληλογραφία τους, παραμένει αδημοσίευτη. Καιρός να την διαβάσουμε, αφού η Λου ενέπνευσε το «ημι-αυτοβιογραφικό μυθιστόρημα «Εξι νύχτες στην Ακρόπολη», το οποίο και ερμηνεύει ο βιογράφος, ταυτίζοντας τη Λου με τη μυθιστορηματική ηρωίδα Σαλώμη ή και Μπίλιω.
Οργασμός γραφής
Επεται και ως ανάπαυλα επώδυνων αμφιταλαντεύσεων και χωρισμών, μια χαριτωμένη Ρωσίδα στις Σπέτσες, πριν από τη γνωριμία με τη Μαρίκα Ζάννου, κατόπιν Λόντου και τέλος Μαρώ Σεφέρη. Αν και όταν τέθηκε θέμα γάμου και με τη Μαρώ, εμπλεκομένων και των παιδιών της, ο Σεφέρης ετράπη και πάλι σε φυγή, ζητώντας παρηγοριά στον έρωτα μιας Βολιώτισσας. Οπως και αν έχει, η συμβίωση με τη Μαρώ κατακάθισε «το βιολογικό ένστικτο για τη ζωή» του Σεφέρη, που θα ανανεωθεί χρόνια αργότερα στην Κύπρο, όπου όμως περιορίστηκε στη «θεά του έρωτα» και έφερε μόνο «οργασμό γραφής». «Σπάνιας οικειότητας και αντοχής» η σχέση του ζεύγους Σεφέρη, ωστόσο, καλοκαίρι του 1958, κατά την κορύφωση του Κυπριακού, την τάραξαν «οι χάρες μιας νεότερης γυναίκας», ενώ δυόμισι χρόνια αργότερα, κυριολεκτικώς την ταρακούνησε η γοητεία «νεαρής υπαλλήλου της πρεσβείας» στο Λονδίνο, οδηγώντας τη Μαρώ σε «απόπειρα αυτοκτονίας». Ανώνυμοι μένουν αυτοί οι δύο τελευταίοι πειρασμοί του Σεφέρη και νεφελώδεις οι σχετικές μαρτυρίες. Το σημαντικό είναι πως ο Σεφέρης ξέδωσε συνθέτοντας «πορνογραφικά δίστιχα», τα μεταθανάτια «Εντεψίζικα». Πάντως, τέλος στις ερωτικές δοσοληψίες του έδωσε μια κρίση προστάτη, που μάλλον τον προστάτεψε οριστικώς.
Πολιτικές ίντριγκες
Ωστόσο, παρά τις όποιες συζυγικές παρασπονδίες, μετά τον γάμο του με τη Μαρώ, η σκέψη του Σεφέρη βγαίνει από τον «λήθαργο» και αρχίζει να ασχολείται και με θέματα πέραν των προσωπικών του. Χάρη σε αδημοσίευτα ημερολόγια και επιστολές, ο βιογράφος, επωφελούμενος και από τα απόρρητα αρχεία κρατικών υπηρεσιών, ελληνικών και ξένων, αποκαλύπτει τον διπλωμάτη Σεφέρη, δραστήριο μεν αν και λιγότερο εντυπωσιακό του εραστή Σεφέρη. Προς τούτο και κυρίως για το αγγλόφωνο κοινό, για το οποίο και γράφτηκε η βιογραφία, δίνεται το ιστορικό πλαίσιο, σύμφωνα με τη βρετανική οπτική, που κάποτε ξενίζει τον έλληνα αναγνώστη, όπως συμβαίνει κατά την ευαίσθητη περίοδο του Εμφυλίου, ιδιαίτερα όμως όταν γίνεται αναφορά στον κυπριακό απελευθερωτικό αγώνα. Οπως και αν έχει, τα ερωτικά ρομάντζα διαδέχονται οι πολιτικές ίντριγκες, που φτάνουν ως τα παρασκήνια του βραβείου Νομπέλ, προς μερική απομυθοποίησή του. Αναμφισβήτητο επίτευγμα του βιογράφου η λεπτομερειακή σύνδεση των συμβάντων με τη διαδικασία γραφής των ποιημάτων, οπότε η «σκοτεινότητα» της ποίησης του Σεφέρη έρχεται και ως επακόλουθο της θητείας του στην υπηρεσία «κρυπτογραφίας», πέρα από το χούι του να μπλέκει με παντρεμένες. Τελικά, γνωρίζουμε επακριβώς με ποια γυναίκα κατά νου ξεκίνησε να γράφεται το κάθε ποίημα και χάρη σε ποια ολοκληρώθηκε, καθώς επίσης ποιο περιστατικό ή και τοπίο έδωσε την αφορμή μιας ποιητικής σύνθεσης. Θα ήταν υπερβολή να ζητηθεί κάτι παραπάνω από μια βιογραφία που τελικά δεν είναι παρά η αφήγηση της ζωής του βιογραφούμενου από τον βιογράφο του, εξαρτωμένη από τον βαθμό της αναμεταξύ τους συγγένειας και από το αναγνωστικό κοινό, του οποίου το ενδιαφέρον ο βιογράφος ζητεί να «δαυλίσει» ή και να «επαναδαυλίσει», ανεξάρτητα από το αν η διήγησή του αναπότρεπτα υποδαυλίζει την απώθηση ενός άλλου κοινού με τυχόν διαφορετικές προσλαμβάνουσες.
Το βίωμα και η έξαρση
Ως φαίνεται, ο P. Μπήτον όχι μόνο επισκέφθηκε τις διάφορες κατοικίες του Σεφέρη στα τέσσερα σημεία του ορίζοντα αλλά προέβη και σε επιμελή αυτοψία του κάθε μέρους. Από την άλλη, δεδομένων των θησαυρών του Αρχείου Σεφέρη, δεν αξιολόγησε περαιτέρω έρευνα. Ετσι μένει, λ.χ., απροσδιόριστη η ημερομηνία έκδοσης του διαζυγίου της Μαρώς και λανθασμένη η περιγραφή για το τέλος της Φωτοπούλου, όπως αποκαλύπτει η μαρτυρία της N. Ανδρικοπούλου στο πρόσφατο βιβλίο της «Επί τα ίχνη του Νίκου Εγγονόπουλου». Στην αφήγησή του ο βιογράφος άλλοτε ενσωματώνει παραθέματα από κείμενα του Σεφέρη και άλλων και άλλοτε αναδιηγείται με δικά του λόγια τις απόψεις τους, προσθέτοντας περιγραφές, κυρίως ερμηνείες. Οι ως σήμερα δημοσιευμένες αλληλογραφίες και οι προβληματισμοί που περιέχονται σε αυτές δείχνουν να μην τον απασχόλησαν ιδιαίτερα, κρίνοντας μάλλον πως τα ποιήματα γεννιούνται από τα βιώματα ή και τις ρομαντικές εξάρσεις, όπως για παράδειγμα «η τάση του Γιώργου να εξιδανικεύει τον απλό άνθρωπο, τον άνθρωπο του λαού», από «τους ψαράδες της Σκάλας» ως τον Μακρυγιάννη και τον «λαό» της Κύπρου.
Από τους ανθρώπους με τους οποίους συγχρωτίστηκε ο Σεφέρης, ο βιογράφος συγκρατεί αυτούς που συγκινούν ένα αγγλόφωνο κοινό, προσπερνώντας όσους δεν απολαμβάνουν κάποια φήμη εκτός ελληνικών συνόρων ούτε κρίνονται άξιοι σύστασης, σύμφωνα με την τακτική που είχε ακολουθήσει και κατά τη συγγραφή της «Εισαγωγής στη νεότερη ελληνική λογοτεχνία». Κυρίως μνημονεύονται οι βρετανοί φίλοι του Σεφέρη, καθώς και οι περιοδικές εκδόσεις, στις οποίες αυτοί συμμετείχαν, ενώ αντιθέτως οι αναφορές σε αρκετούς εμπλεκομένους Ελληνες παραμένουν αόριστες, ακόμη και περιοδικά, στων οποίων τη συντακτική ομάδα ήταν μέλος ο Σεφέρης, όπως οι «Εποχές», δεν αξιολογούνται μνείας. Από την άλλη, καθώς ο φόρτος των βιογραφικών συντεταγμένων όσων αναφέρονται δεν συνάδει προς μια γλαφυρή αφήγηση, ο P. Μπήτον περιορίζει την περιγραφή τους σε ιμπρεσιονιστικές πινελιές, του τύπου ο «αμετανόητος εθνικόφρων» Κατσίμπαλης με τον «εθνικιστικό αταβισμό» του, η «ένθερμη μαρξίστρια» Ελλη Παπαδημητρίου, ο «χαρισματικός εθνικιστής ιδεολόγος» Ιων Δραγούμης, η «εξαιρετικά σπουδαία και χαρισματική» Πηνελόπη Δέλτα με μια ζωή «γεμάτη αποτυχημένους έρωτες και απόπειρες αυτοκτονίας», ο «λάγνος και εργένης» Λουίζος ή και κάποιες αοριστόλογες αναφορές, όπως ο «νεότερος εξάδελφος του Κατσίμπαλη» Ζήσιμος Λορεντζάτος. Βεβαίως οι χαρακτηρισμοί είναι ένα μάλλον ευαίσθητο θέμα, καθώς στην απόδοσή τους παρεμβαίνει ο μεταφραστής. Αν κρίνουμε από το πλήθος των αδόκιμων ή και ασαφών εκφράσεων, μάλλον θα έπρεπε κανείς να συμβουλευθεί το πρωτότυπο, αν ήθελε να γνωρίζει τις ακριβείς ιδεολογικές αποχρώσεις που ο βιογράφος θέλησε να προσδώσει στα πρόσωπα.
Το αίνιγμα της ποίησης
Μεμψιμοιρίες, ας μην χρονοτριβούσαν επί δεκαετίες οι έλληνες μελετητές πάνω από τα κληροδοτημένα σε αυτούς χειρόγραφα Σεφέρη. Υστερα, κατά το επετειακό έτος Σεφέρη, έτυχε να πεθάνουν με διαφορά μηνών και οι δύο φρουροί της μνήμης του ποιητή, η σύζυγός του Μαρώ Σεφέρη και η αδελφή του Ιωάννα Τσάτσου. Θα ανοίξει και το αρχείο Τσάτσου, θα δημοσιευθούν και οι υπόλοιπες αλληλογραφίες. Κάποιος, κάπου, κάποτε θα λύσει και το αίνιγμα της ποίησης του Σεφέρη, που επιμένει να ανθίσταται και να μας κατατρύχει. Προσώρας, ας ελπίσουμε πως ο ερωτόληπτος Σεφέρης θα ασκήσει στους αγγλόφωνους, ένθεν και ένθεν του Ατλαντικού, την ίδια γοητεία με την ομοφυλόφιλη ταυτότητα του Καβάφη.


Από το ΒΗΜΑ

Σάββατο 8 Δεκεμβρίου 2012

Σε καιρούς χαλεπούς η ποίηση είναι μια απόδραση



Οι τρεις πρώτες συλλογές του κυκλοφόρησαν σε έναν τόμο και ο ποιητής μιλάει για το τι σημαίνει να γράφεις στην Αθήνα του 2012
Σε καιρούς χαλεπούς η ποίηση είναι μια απόδραση
«Ο ποιητικός λόγος είναι παρηγορητικός, αντίθετα από τον πολιτικό ή τον λόγο ορισμένων διανοουμένων, που είναι αμετροεπής, πληκτικός και ξύλινος» λέει ο Χριστόφορος Λιοντάκης

Πάνε 40 χρόνια τώρα που στην Αθήνα της χούντας ο νεαρός φοιτητής από το Ηράκλειο, φέρνοντας μαζί του τους μύθους του τόπου του, τις εικόνες από την εκρηκτική φύση της Κρήτης, το θάμπος για τις γραμμένες σε μια ακατάληπτη γλώσσα πέτρες που βρίσκονταν στους αγρούς, ακόμη και τα σημάδια των παιδικών του χρόνων, αποφάσιζε να εκδώσει την πρώτη ποιητική συλλογή του.
Το τέλος του τοπίου ήταν ο τίτλος της. Με αυτήν ο Χριστόφορος Λιοντάκης θα έμπαινε στον κόσμο της ποίησης με τα δύσβατα και βασανιστικά μονοπάτια. Μερικά χρόνια αργότερα, το 1976, θα ακολουθούσε η δεύτερη συλλογή, η Μετάθεση, και το 1978 τοΥπόγειο γκαράζ. Και οι τρεις εξαντλημένες προ πολλού, έτσι ώστε η συγκεντρωτική επανέκδοσή τους σήμερα με τίτλο Εικόνες που επιμένουν να σηματοδοτεί μια νέα αρχή.
Στο μεταξύ ο Χριστόφορος Λιοντάκης με τον πυκνό, σπαρακτικό λόγο και μια ιερή εμμονή στις λέξεις θα είχε διαμορφώσει το προσωπικό ποιητικό του ιδίωμα, θα είχε τιμηθεί με το Κρατικό Βραβείο Ποίησης (1999) και το Βραβείο Ποίησης του περιοδικού «Διαβάζω» (2000), θα είχε κάνει εξαιρετικές μεταφράσεις γάλλων ποιητών, ενώ ποιήματά του θα μεταφράζονταν σε πολλές γλώσσες και θα δημοσιεύονταν στο περιοδικό «Harvard Review».
Στις Εικόνες που επιμένουν εκείνο που κυριαρχεί είναι η νεανική αθωότητα. Αυτό ακριβώς που λείπει σήμερα. «Συγκινήθηκα βαθύτατα ξαναδιαβάζοντας τα ποιήματα, γιατί θυμήθηκα τα γεγονότα που αποτέλεσαν το έναυσμα για να γραφτούν. Οι εικόνες αυτές ήταν βαθιά καταχωνιασμένες μέσα μου και ξεχασμένες, αλλά κατά καιρούς επανέρχονταν πάρα πολύ έντονα. Από την άλλη όμως, εξακολουθώ πάντα να αμφιβάλλω γι' αυτό που κάνω. Γιατί καθώς περνούν τα χρόνια νιώθεις μια βαρύτερη ευθύνη. Δεν υπάρχουν πια ο ενθουσιασμός και η αθωότητα της νιότης» λέει ο ίδιος.

Μπήκατε στον πειρασμό να αλλάξετε κάτι;
«Πώς... Σε πολύ μεγάλο πειρασμό μάλιστα, έτσι άλλαξα πάρα πολλά! Κλάδεψα λαίμαργους βλαστούς, στίχους πολλούς, αφαίρεσα και ορισμένα ποιήματα, γιατί πιστεύω ότι μόνο με την αφαίρεση αποκαλύπτεται η ομορφιά».

Τι σημαίνει να είναι κανείς ποιητής στην Αθήνα του 2012;
«Πιστεύω ότι ο ποιητής είναι μια άγρυπνη συνείδηση. Καταγράφει τα γεγονότα, τα βιώματά του, τις κοινωνικές καταστάσεις με έναν εντελώς ειδικό τρόπο, τα συμπυκνώνει, τα γαλβανίζει και έτσι ο αναγνώστης μπορεί να ταυτιστεί με αυτά και να δραπετεύσει από μια συμβατική σκέψη. Γιατί η καλή ποίηση και η καλή ανάγνωση είναι στην κυριολεξία μια απόδραση. Βγαίνεις από τον καθημερινό ζόφο».

Σε εποχές δύσκολες οι άνθρωποι καλούν τους ποιητές, τους συγγραφείς, σε εγρήγορση...
«Ο ποιητικός λόγος είναι παρηγορητικός. Αντίθετα από τον πολιτικό ή τον λόγο ορισμένων διανοουμένων, που εκτός από ελάχιστες εξαιρέσεις είναι αμετροεπής, πληκτικός και ξύλινος».

Τον Μάη του '68 το κυρίαρχο σύνθημα ήταν «η φαντασία στην εξουσία». Σήμερα μάλλον δεν το συζητεί πια κανείς. Ζούμε σε μια αντιποιητική εποχή;
«Δεν υπάρχουν ποιητικές και αντιποιητικές εποχές. Αντίθετα, οι δύσκολες εποχές όπως αυτή πυροδοτούν ποιητικά ερεθίσματα. Γιατί υπάρχει στέρηση, υπάρχει ανατροπή του τρόπου ζωής που είχαν συνηθίσει οι περισσότεροι Ελληνες, όταν η πρόοδος είχε ταυτιστεί με την κατανάλωση. Παραφράζοντας όμως το σύνθημα, θα έλεγα ότι σήμερα χρειάζεται η φαντασία στους πολίτες. Να προσπαθήσουν να βρουν τρόπους διαφυγής από αυτούς που τους επιβάλλονται».

Αυτή την εποχή παράγεται πολιτισμός στην Ελλάδα;
«Βεβαίως, σε πάρα πολλούς τομείς. Αυτό που λείπει όμως είναι ο πολιτισμός της καθημερινότητας, ο πολιτισμός της αλληλεγγύης και της συμπεριφοράς προς τον διπλανό μας. Αυτό είναι πραγματικά το μεγάλο κενό. Παλιά ο κόσμος ήταν πιο ήπιος και πιο συνεννοήσιμος. Σήμερα υπάρχει αγριότητα στους ανθρώπους, επικρατεί ένας άκρατος εγωισμός».

Απογοητευθήκατε ποτέ από το γράψιμο;
«Οχι. Απογοητεύθηκα από άλλα πράγματα, από συμπεριφορές συναδέλφων ή άλλων ανθρώπων, αλλά από αυτό καθαυτό το γράψιμο, ποτέ. Οταν έρχονταν οι λέξεις για τις εικόνες που ήθελα να γράψω, τότε ήμουν ο πιο ευτυχισμένος άνθρωπος. Γιατί δεν γράφω ποτέ στην τύχη. Πάντα έχω ένα συγκεκριμένο θέμα και περιμένω να έρθουν οι λέξεις».

Από αυτά τα 40 χρόνια τι σας έχει μείνει;
«Νιώθω απόλυτη ικανοποίηση όταν μπορώ να εκφράσω αυτό που θέλω. Από την άλλη, είναι μια τυραννία η ποίηση, ένα βασανιστήριο. Ας το καταλάβουν ότι θυσιάζει από την προσωπική του ζωή ο ποιητής. Δεν μετανιώνω όμως. Νομίζω εξάλλου ότι μισό επιλέγεις και μισό σε επιλέγει εκείνη».

Είστε αισιόδοξος για το μέλλον;
«Οπως έχει η σημερινή κατάσταση στην Ελλάδα, είναι δύσκολο να είσαι αισιόδοξος. Νομίζω ότι θα έρθουν απρόβλεπτες αλλαγές. Θα μπορούσα να περιγράψω την εποχή μας με έναν στίχο του Μήτσου Παπανικολάου: "Γκρίζα η ώρα, γκρίζα η χώρα"».


Η Αθήνα και το σπίτι με τα κεραμίδια    Σε αυτόν τον πεζόδρομο των Εξαρχείων τα παιδιά παίζουν με τα ποδήλατα, οι γυναίκες επιστρέφουν στο σπίτι με τις τσάντες στα χέρια και στην ταβέρνα της γωνίας οι χρωματιστές λάμπες αντιφέγγουν σε ήρεμα πρόσωπα. Ο Χριστόφορος Λιοντάκης δεν θέλησε ποτέ να φύγει από εδώ. Αλλωστε, όπως λέει, η εικόνα των Εξαρχείων που δίνεται προς τα έξω είναι πλαστή.
Ο ίδιος στην Αθήνα, την οποία ομολογεί ότι λατρεύει, βρίσκει συχνά καταφύγιο στο θέατρο, στον κινηματογράφο, στη μουσική. Δεν είναι τυχαίο άλλωστε ότι στη νέα έκδοση των ποιητικών συλλογών του συμπεριλαμβάνεται CD με πέντε τραγούδια για φωνή και πιάνο πάνω σε δική του ποίηση, τα οποία μελοποίησε ο Θάνος Μικρούτσικος και ερμηνεύει ο Κώστας Θωμαΐδης.
«Τον τελευταίο χρόνο με συγκίνησαν ιδιαίτερα ορισμένα καλλιτεχνικά γεγονότα, όπως η παράσταση του Βαγγέλη Θεοδωρόπουλου "Εκκλησιάζουσες" στην Επίδαυρο, η ταινία "Η κόρη" του Θάνου Αναστόπουλου, που νομίζω ότι κάνει μια πολύ σοβαρή προσπάθεια για να συνεχιστεί το ελληνικό σινεμά, επίσης μια μουσική παράσταση από το συγκρότημα Γιάννεις στο Gagarin, όπου έμεινα τρεις ώρες όρθιος χωρίς να νιώσω καθόλου κούραση».
Από τη βεράντα του σπιτιού του, που ευωδιάζει κι ας είναι φθινόπωρο, με τη μικρή ροδιά να γέρνει από το βάρος της και μια ωραία εικόνα του Λυκαβηττού, ο Χριστόφορος Λιοντάκης προτιμά την άλλη, την «πίσω». «Δεν έβαλα επίτηδες κουρτίνες για να βλέπω αυτό το σπίτι με τα κεραμίδια» λέει. Και μου διηγείται την ιστορία μιας γυναίκας στις αρχές του 20ού αιώνα, που διατηρούσε εκεί οίκο ανοχής και έδινε όλες τις εισπράξεις της για να κάνει - εκείνη την εποχή - κινηματογράφο! Είναι η περίπτωση όπου ακόμη και ξηλωμένα κεραμίδια μπορεί να δώσουν έναυσμα για ποίηση.      


Από το Βήμα

Τρίτη 4 Δεκεμβρίου 2012

Γεμίστε τον χώρο σας Άνθη




     Μια ζωή χωρίς τα λουλούδια,  είναι το αδιανόητο για εμάς.  H ζωή μας έχει ξεκοπεί από την φύση και τα άνθη μας ξαναφέρνουν μνήμες, γεμίζουν ευτυχία, χαρά,  είναι σύμβολα γονιμότητας και ζωής     
Πιστεύουμε στο φυσικό μοντέλο και με αυτό δουλεύουμε. Και τα λουλούδια είναι το πάθος μας.    Γεμίζουμε τους κήπους της βεράντες με λουλούδια. Αμεσότητα, φυσικότητα, χρώματα   και πάθος είναι  το σημείο εκκίνησης  για το έργο μας όταν πρέπει να σχεδιάσουμε ένα κήπο.  Οι εργασίες που προκύπτουν από αυτό πέρα από δημιουργία  με την χρήση υλικών της φύσης και την μεταμόρφωση τους σε ένα λειτουργικό, αισθητικό σύνολο,   είναι και προσωπική χαρά και ευχαρίστηση. 

Γεμίζουμε λοιπόν τον χώρο σας βολβούς, εποχιακά, αρωματικά και φυτά με χρώματα από όλη την παλέτα, κάνουμε συνδυασμούς δημιουργούμε  γωνιές. Με το δικό σας προσωπικό στυλ, σύμφωνα με τις επιθυμίες σας και τις συμβουλές μας. Έτσι  σχεδιάζουμε χώρους ώστε να υπάρχει πάντα ενδιαφέρον και η κατασκευή να είναι μία γιορτή.

Οι βολβοί είναι πολύ χρήσιμα και αγαπημένα φυτά. Η προσμονή για την ανθοφορία και την επιτυχία του εγχειρήματος κάθε φορά, το ξεπέταγμα και η ανθοφορία που μας γεμίζει χαρά!!  Φυτεύουμε την άνοιξη τους βολβούς που θέλουμε να ανθίσουν το φθινόπωρο ενώ τους κρόκους τις ίριδες, τις νεραγκούλες και τις ανθισμένες τουλίπες τις έχουμε φυτέψει από το φθινόπωρο. Τώρα  είναι καιρός να φυτέψετε τις ντάλιες, τις γλαδιόλες και τις μπιγόνιες σας. Οι βολβοί προτιμούν γόνιμο (με αρκετή οργανική ουσία) αμμουδερό χώμα που είναι καλά δουλεμένο πριν τους φυτέψουμε. Αν το χώμα μας είναι αργιλώδες ή βαρύ, καλό είναι να φυτεύουμε ψηλοτερα και να το αφρατεύουμε.  Το βάθος που τους τοποθετούμε είναι συνήθως 2 φορές το μέγεθός τους αλλά υπάρχουν και κόνδυλοι όπως της αμαρυλλίδας και τα υάκινθου που το ένα τρίτο είναι σωστό να είναι έξω από το έδαφος
    Όμορφο  είναι να φυτεύουμε πυκνά  και σε ενιαία χρώματα για να έχουμε έντονα αισθητικά αποτελέσματα. Οι περισσότεροι φυτεύονται εύκολα  με τα ριζίδια κάτω και το αιχμηρό προς τα πάνω κάποιοι όπως το κυκλάμινο και οι ανεμώνες που είναι σαν πλατιές πατάτες φυτεύονται με το κοίλο μέρος προς τα πάνω. Άλλοι όπως η νεραγκούλα θέλουν μούλιασμα πριν την φύτευση γι αυτό αν δεν το έχετε ξανακάνει ένας ειδικός ή οδηγίες είναι απαραίτητες. Σημαντική είναι και η αποθήκευση πολλών ειδών 9σε σκοτεινό και δροσερό χώρο) μετά το τέλος της ανθοφορίας   έως την επόμενη περίοδο φύτευσης όπου γίνεται και η διαίρεση τους ώστε να πολλαπλασιαστούν

Επιμέλεια: Τάτσης Κων/νος
www.bioprasino.gr

Δευτέρα 26 Νοεμβρίου 2012

Ιουλιανός (331 – 363)



 Ιουλιανός
Αυτοκράτωρ του Βυζαντίου από το 361 έως το 363 μ.Χ. Γεννήθηκε το 331 στην Κωνσταντινούπολη ως Φλάβιος Κλαύδιος Ιουλιανός και ήταν γιος του Ιουλίου Κωνστάντιου, ετεροθαλούς αδελφού του Μεγάλου Κωνσταντίνου. Προσπάθησε να επαναφέρει την ειδωλολατρία στην Αυτοκρατορία και από τους Εθνικούς αποκαλέστηκε Μέγας. Για τους Χριστιανούς και την Ιστορία είναι ο «Παραβάτης» και ο «Αποστάτης», ενώ του αποδίδονται τα επίθετα «Ειδωλιανός», «Αδωναίος», «Καυσίταυρος» και «Πισαίος».
Τα πρώτα γράμματα τα έμαθε από τον σκύθη ευνούχο Μαρδόνιο, ο οποίος εμφύσησε στον νεαρό Ιουλιανό την αγάπη για την Αρχαία Ελλάδα. Μετά τη συνομωσία του εξαδέλφου του, αυτοκράτορα Κωνστάντιου Β’, εναντίον μελών της οικογένειάς του, ο Ιουλιανός μετέβη μαζί με τον ετεροθαλή αδελφό του Γάλλο στη Νικομήδεια, όπου ήταν μητροπολίτης ο αδελφός της μητέρας του Ευσέβιος. Ο Ευσέβιος έδειξε ξεχωριστό ενδιαφέρον για τη μόρφωσή του ανιψιού του, αλλά μετά το θάνατό του το 342 τα δύο αδέλφια εστάλησαν στην Καπαδοκία.
Το 348 και για μια τριετία ο Ιουλιανός επανήλθε στην Κωνσταντινούπολη, όπου παρακολούθησε μαθήματα με τους ρήτορες Νικοκλή και Εκήβολο. Το 351 εξαναγκάσθηκε να εγκατασταθεί και πάλι στη Νικομήδεια. Προσπάθησε να παρακολουθήσει μαθήματα του εθνικού σοφιστή Λιβάνιου, που αναγνωριζόταν ως κύριος εκφραστής της ελληνικής θρησκείας, αλλά ο αυτοκράτωρ του το απαγόρευσε. Ο Ιουλιανός φρόντισε, όμως, να προμηθευτεί αντίγραφα των μαθημάτων του και να μυηθεί στην αρχαία ελληνική διανόηση. Την τριετία 351-354, που παρέμεινε στη Νικομήδεια, έδειξε ενδιαφέρον για τον νεοπλατωνισμό του Ιάμβλιχου, γνωρίζοντας τον μαθητή του Αιδέσιο.
Την εποχή αυτή χρονολογείται και η οριστική απομάκρυνσή του από τον Χριστιανισμό. Στις «Επιστολές» του προς τον Λιβάνιο αναφέρει ότι καθοριστικός παράγοντας για τη μεταστροφή του ήταν ο θρησκευτικός φανατισμός του εξαδέλφου του αυτοκράτορα και η ανάγνωση των Ομηρικών Επών. «Ημίν ανήκουσιν η ευγλωττία και αι τέχναι της Ελλάδος και η των Θεών αυτής λατρεία. Υμέτερος δε κλήρος εστί η αμάθεια και η αγροικία και ουδέν πλέον. Αύτη εστίν η σοφία υμών» έλεγε.
Το 354 ο αυτοκράτωρ Κωνστάντιος δίνει εντολή για τη δολοφονία του ετεροθαλούς αδελφού του Γάλλου, που ήταν Καίσαρ. Ο Ιουλιανός τότε οδηγήθηκε στο Μιλάνο, όπου παρέμεινε σε απομόνωση για ένα εξάμηνο, με διαταγή του καχύποπτου εξαδέλφου του. Με τη μεσολάβηση της αυτοκράτειρας Ευσεβίας, που τον συμπαθούσε ιδιαιτέρως, αφέθηκε ελεύθερος να επιστρέψει στην Ανατολή. Καθ’ οδόν, επισκέφθηκε την Αθήνα και παρακολούθησε μαθήματα με τους φιλοσόφους Προαιρέσιο και Ίμερο. Στην Αθήνα συνάντησε και δύο παλιούς του γνώριμους από τη Νικομήδεια, τον Μέγα Βασίλειο και τον Γρηγόριο τον Θεολόγο, ενώ μυήθηκε στα Ελευσίνια Μυστήρια, που είχαν απαγορευτεί.
Το 355 η Ευσέβεια πείθει τον Κωνστάντιο να διορίσει τον Ιουλιανό Καίσαρα της Δύσης με έδρα το Μιλάνο. Την ίδια χρονιά, νυμφεύεται τη αδελφή του αυτοκράτορα Ελένη. Αμέσως, αναλαμβάνει την αρχηγία των στρατευμάτων της Γαλατίας με σκοπό να εξουδετερώσει τις καταστρεπτικές επιδρομές των διαφόρων γερμανικών φύλων. Παρότι χωρίς στρατιωτική εκπαίδευση, ο Ιουλιανός επιδεικνύει αξιοσημείωτες ηγετικές ικανότητες.
Με νέα έδρα το Παρίσι, κατορθώνει να περιορίσει τους Φράγκους και τους Αλαμανούς πέραν του Ρήνου. Παράλληλα, προβαίνει σε αναδιοργάνωση της Γαλατίας, προωθώντας διοικητικές και φορολογικές μεταρρυθμίσεις, φορολογικές μεταρρυθμίσεις, ενώ οι κοινωνικές παροχές προκαλούν την αποδοχή του λαού και το φθόνο του αυτοκράτορα και της αυλής του. Στον ελεύθερο χρόνο του, ο Ιουλιανός συνεχίζει τη μελέτη φιλοσοφικών έργων και γράφει τα πρώτα του κείμενα.
Ο θάνατος της αυτοκράτειρας Ευσεβίας το 359 αύξησε την καχυποψία του Κωνστάντιου για τον Ιουλιανό. Οι σχέσεις των δύο ανδρών έφθασαν σε οριστική ρήξη, όταν ο αυτοκράτορας ζήτησε από τον νεαρό Καίσαρα την αποστολή στρατιωτικών τμημάτων από τη Γαλατία για να ενισχύσουν την κατά των Περσών εκστρατεία του. Κάποιες από τις μονάδες του Ιουλιανού αρνήθηκαν και τον ανακήρυξαν Αύγουστο. Ο Ιουλιανός, έχοντας εμπιστοσύνη στις δυνάμεις του, ζήτησε από τον Κωνστάντιο την αναγνώριση του τίτλου του. Η άρνηση του αυτοκράτορα έθεσε σε εφαρμογή τα φιλόδοξα σχέδιά του.
Το 361, με την προτροπή συμβούλων και φίλων του, διέσχισε τον Ρήνο με προορισμό την Κωνσταντινούπολη. Στρατοπέδευσε στη Ναϊσό, γενέτειρα του Μεγάλου Κωνσταντίνου, έχοντας την υποστήριξη του Δυτικού τμήματος της Αυτοκρατορίας. Στις 9 Νοεμβρίου 361 ο αυτοκράτωρ Κωνστάντιος πέθανε ξαφνικά, με αποτέλεσμα ο επικείμενος Εμφύλιος Πόλεμος να αποφευχθεί. Στις 11 Δεκεμβρίου361 ο Ιουλιανός εισέρχεται θριαμβευτικά στην Κωνσταντινούπολη και αναγορεύεται αυτοκράτωρ.
Πρώτο μέλημα του νέου ηγέτη του Βυζαντίου ήταν η αναδιοργάνωση των υπηρεσιών του παλατιού με την προώθηση των δικών του ανθρώπων, αλλά και η τιμωρία των δολοφόνων του πατέρα του. Τρεις ήταν οι βασικοί στόχοι της πολιτικής του: η ριζική αναδιάρθρωση της διοικητικής μηχανής, η θρησκευτική και εκπαιδευτική μεταρρύθμιση και η εξουδετέρωση του περσικού κινδύνου.
Το πολύμορφο πρόγραμμά του αποσκοπούσε στην αποκέντρωση της αυτοκρατορικής διοικήσεως, στη δραστική μεταρρύθμιση του φορολογικού συστήματος, στην εκτέλεση έργων κοινωνική πρόνοιας, στη δημιουργία μιας εθνικής εκκλησίας και την κατάρτιση ενός εκπαιδευτικού προγράμματος με ιδιαίτερη έμφαση στο πνεύμα και όχι το γράμμα των κλασσικών κειμένων.
Το 362 με διάταγμά του αποκαθιστά την Εθνική θρησκεία, καθιερώνοντας την αρχή της ανεξιθρησκίας. Οι κλεισμένοι αρχαίοι ναοί ανοίχθηκαν και η εκκλησιαστική περιουσία δόθηκε στους δικαιούχους της. Οι χριστιανοί απομακρύνθηκαν από τα υψηλά πολιτικά και στρατιωτικά αξιώματα, ενώ αποκλείστηκαν ως δάσκαλοι από τα σχολεία της Αυτοκρατορίας.
Σύμφωνα με τον καθηγητή Βλάση Φειδά, η ενοθεϊστική θρησκειακή σύνθεση του Ιουλιανού είχε θεό μιθραϊκό, θεολογία νεοπλατωνική και οργάνωση χριστιανική, ενώ διατήρησε πολλά στοιχεία του ειδωλολατρικού πανθέου. Ο βασιλεύς Ήλιος ήταν ο υπέρτατος θεός, η ελληνική φιλοσοφία ήταν η πνευματική υποδομή της νέας θρησκείας και η ειδωλολατρική λατρεία η μόνη παραδεκτή για τη διάπλαση των ηθών, ενώ για το ιερατείο επεφύλασσε τελετουργικά και διδακτικά καθήκοντα. Ωστόσο, ο Ιουλιανός είχε βαθιά γνώση του χριστιανισμού και μεγάλο θαυμασμό για την κοινωνική του αλληλεγγύη.
Στο πλαίσιο της ανεξιθρησκίας, ο Ιουλιανός στράφηκε προς τους Εβραίους και τους παρότρυνε να ασκήσουν τη θρησκεία του με κάθε ελευθερία. Όταν εκείνοι του εξήγησαν ότι μπορούν να λατρεύουν τον Θεό τους, μόνο στο Ναό του Σολομώντος, που από αιώνες κειτόταν σε σωρό ερειπίων, ο αυτοκράτωρ διέταξε τον άμεσό συνεργάτη Αλύπιο να επιληφθεί της ανοικοδομήσεώς του. Ο Ιουλιανός στόχευε αφ’ ενός στην εξασφάλιση ενός χρήσιμου συμμάχου στα όρια της αυτοκρατορίας, αφ’ ετέρου στη διάψευση της προφητείας του Ιησού ότι ο Ναός θα έμενε γκρεμισμένος στους αιώνας.
Ο ενθουσιασμός, όμως, του Ιουλιανού για την ειδωλολατρία αποδείχθηκε ανεδαφικός, καθώς η χριστιανισμός είχε αποκτήσει βαθιές ρίζες στην Αυτοκρατορία. Χαρακτηριστικός είναι ο χρησμός που φαίνεται να του έδωσαν το Μαντείο των Δελφών: «Είπατε τω βασιλεί, χαμαί πέσε δαίδαλος αυλά, ουκέτι Φοίβος, έχει καλύβαν, ου μάντιδα δάφνην, ου παγάν λαλέουσαν, απέσβετο και λάλον ύδωρ». Ο ίδιος ο Ιουλιανός απέκτησε σαφέστερη αντίληψη όταν αποδοκιμάστηκε και λοιδωρήθηκε στην Αντιόχεια, θέλοντας να επαναφέρει τη λατρεία του θεού Απόλλωνα σ’ ένα εγκαταλειμμένο ναό στα περίχωρα της πόλης. Την ημέρα της τελετής μόνο ο ίδιος, ο ιερέας του ναού και μια χήνα έδωσαν το «παρών», όπως αναφέρει ο Ιουλιανός σ’ ένα σύγγραμμά του.
Κατά την παραμονή του στην Αντιόχεια εξεστράτευσε εναντίον των Περσών, που με τον αρχηγό τους Σαπώρη Β’ παρενοχλούσαν με τις επιδρομές τα ανατολικά σύνορα της αυτοκρατορίας. Ο Ιουλιανός νίκησε σε όλες τις μάχες του αντιπάλους του κι έφθασε μέχρι την πρωτεύουσα των Περσών Κτησιφώντα, την οποία πολιόρκησε. Στις 26 Ιουνίου 363 πληγώθηκε από δόρυ στο συκώτι κατά τη διάρκεια αψιμαχιών με διασκορπισμένες περσικές δυνάμεις. Τις τελευταίες ώρες της ζωής του τις πέρασε στη σκηνή του, συζητώντας με τους φιλοσόφους Πρίσκο και Μάξιμο για την αθανασία της ψυχής. Ο Ιουλιανός ξεψύχησε με τη φράση «Νενίκηκάς με, Ναζωραίε», αναγνωρίζοντας το μάταιο της προσπάθειάς του για την αναβίωση της αρχαίας θρησκείας. Πάντως, η φράση του αυτή αμφισβητείται ιστορικά.
Ποιο χέρι έριξε το μοιραίο δόρυ; Οι απόψεις διίστανται. «Οικείος στρατιώτης» γράφει ο χριστιανός ιστορικός Σωκράτης, «Άγνωστον Πόθεν» διαπιστώνει ο αυτόπτης μάρτυρας Αμμιανός, ενώ ο Λιβάνιος είναι κατηγορηματικός: «εν τοις ημετέροις ήν ο φονεύς», εννοώντας ότι αυτός που τον σκότωσε ήταν χριστιανός.
Με το θάνατο του Ιουλιανού έσβησε και το όραμά του για την αναβίωση της ειδωλολατρίας. Ακόμη και οι εχθροί του αναγνώρισαν, όμως, ότι υπήρξε ένας από τους σημαντικότερους αυτοκράτορες του Βυζαντίου, παρότι κυβέρνησε μόλις για ενάμισι χρόνο. Ο Ιουλιανός υπήρξε ο τελευταίος αυτοκράτωρ της κωνσταντίνειας δυναστείας. Τον διαδέχθηκε στο θρόνο του Βυζαντίου ο Ιοβιανός, που ήταν ο αρχαιότερος αξιωματικός της ανακτορικής φρουράς με καταγωγή από την Παννονία, σημερινή Ουγγαρία.