Αναγνώστες

Πέμπτη 30 Ιουλίου 2015

Δεσποτικό, το μεγαλύτερο ιερό μετά τη Δήλο



Untitled-1-Recovered-Recovered-Recovered

Κάθε χρόνο τα ευρήματα που έρχονται στο φως στο ακατοίκητο νησάκι του Δεσποτικού, δυτικά της Αντιπάρου, επιβεβαιώνουν ότι εκεί χτίστηκε και λειτούργησε ένα μεγάλο και οργανωμένο αρχαϊκό ιερό με φήμη και πλούτο, που έχτισαν οι κάτοικοι της αρχαίας Πάρου μόνο και μόνο για να εδραιώσουν την κυριαρχία τους στο Αιγαίο. Η ακμή του χρονολογείται στον 6ο αιώνα π.Χ., ενώ τα πρωιμότερα ίχνη λατρείας ανάγονται στη γεωμετρική εποχή. Αγαπημένη θεότητα κατά την αρχαϊκή και κλασική περίοδο ήταν ο Απόλλωνας και έπειτα η θεά Εστία με το επίθετο «Ισθμία». Οσο για τα ευρήματα που ήρθαν στο φως από το 1997 που ανασκάπτεται, είναι 13 κτίρια στα οποία φέτος προστέθηκαν ακόμη δύο. Οπως λέει άλλωστε στην «Κ» ο ανασκαφέας του, κ. Γιάννος Κουράγιος (Εφορεία Αρχαιοτήτων Κυκλάδων), «πρόκειται για το μεγαλύτερο σε έκταση ιερό μετά απ’ αυτό της Δήλου», ενώ η αποκάλυψή του έχει αλλάξει ριζικά την εικόνα που έχουμε για το λατρευτικό τοπίο των γεωμετρικών και αρχαϊκών Κυκλάδων.
Δύο νέα συγκροτήματα με πολλά δωμάτια, σχιστολιθικές πλάκες στο δάπεδο, αγωγούς αλλά και πολλά κινητά ευρήματα είναι ο απολογισμός των φετινών ερευνών που ξεκίνησαν στο τέλος Μαΐου και διήρκεσαν ώς τις αρχές Ιουλίου. Σε αυτό το διάστημα αποκαλύφθηκε ένα ιδιαίτερα πολύπλοκης κάτοψης κτιριακό συγκρότημα συνολικών διαστάσεων 35×15 μ., το οποίο βρίσκεται στη νότια πλευρά του αρχαϊκού τεμένους δίπλα στη νότια είσοδο του ιερού που είχε βρεθεί τα προηγούμενα χρόνια. Το νέο συγκρότημα ανήκει στην αρχαϊκή περίοδο και γνώρισε διάφορες οικοδομικές φάσεις, με επεκτάσεις και προσθήκες δωματίων κατά την κλασική και ελληνιστική περίοδο. Tμήμα του περιλαμβάνει οικοδόμημα, διαστάσεων 20×12 μ., που αποτελείται από πέντε δωμάτια με πλακόστρωτα δάπεδα και εσωτερικές κατασκευές μάλλον για τελετουργική χρήση, επίσης μεγάλο ανοιχτό αίθριο και επιβλητική είσοδο.
Δυτικά αυτού του συγκροτήματος αποκαλύφθηκε ακόμη ένα μεγάλο κτίριο αποτελούμενο από τέσσερα δωμάτια. Σε ένα από αυτά βρέθηκε χτιστός τετράγωνος βωμός από σχιστολιθικές πλάκες ενώ αποκαλύφθηκε ποσότητα κεραμικής και θραύσματα αγγείων με εγχάρακτες επιγραφές του ονόματος του Απόλλωνα, που επιβεβαιώνει για ακόμη μία φορά τη λατρεία του στο νησί. Οπως υποστηρίζει ο κ. Γ. Κουράγιος, ο χώρος σχετιζόταν με θυσίες. «Απόδειξη είναι η σχάρα και τα τμήματα από πάτους αγγείων που βρέθηκαν κοντά. Πρόκειται για 33 ενεπίγραφα όστρακα στα οποία είναι χαραγμένα τα αρχικά ΑΠ του Απόλλωνα».
Στην ανασκαφή, όπου είχαμε ώς σήμερα 65 τμήματα αρχαϊκών Κούρων, έξι κεφαλές Κούρων και 25 βάσεις, βρέθηκαν φέτος θραύσμα από την κνήμη ποδιού αρχαϊκού Κούρου και τρία θραύσματα κάτω άκρων. Επίσης, τμήμα μιας ιδιαίτερης μαρμάρινης αρχαϊκής βάσης αγάλματος με την πλίνθο της, η οποία φέρει την επιγραφή (Α)ΝΕΘΗ (ΚΕ), ακέραιο πήλινο ακροκέραμο, θραύσματα ερυθρόμορφου κρατήρα με παράσταση του θεού Διονύσου, περισσότερα από 20 μελαμβαφή λυχνάρια, 33 ενεπίγραφα θραύσματα σκύφων και κυλίκων με το όνομα του Απόλλωνα (Α, ΑΠ, ΑΠΟΛ), θραύσματα μηλιακών-παριανών αγγείων και μελανόμορφων αγγείων αττικής προέλευσης (τέλη 6ου αι. π.Χ.), πήλινη αρχαϊκή λεκάνη με περίτεχνες λαβές, χάλκινα αντικείμενα κ.ά.
Τι δείχνουν όλα αυτά; «Για άλλη μία φορά επιβεβαιώνεται ότι η Πάρος και η Νάξος στα αρχαϊκά χρόνια προσπαθούσαν να κυριαρχήσουν για πολιτικούς λόγους στο Αιγαίο, κάτι που έχασαν μετά την κυριαρχία της Αθήνας στην περιοχή και την ανάπτυξη της Δήλου, μιας τεράστιας πόλης στην οποία γινόταν το ξέπλυμα του χρήματος και βέβαια όλο το εμπόριο. Ολα τα χρήματα ήταν εκεί. Την ίδια εποχή όμως, οι Πάριοι ήθελαν να κάνουν κάτι ανάλογο στο Δεσποτικό. Υστερα από 17 χρόνια ανασκαφών αποδεικνύεται πως το ιερό που λειτούργησε στο Δεσποτικό ήταν μεγαλύτερο απ’ όσο υπολογίζαμε. Το περίεργο είναι ότι δεν διασώζονται επιγραφές». Ο λόγος; «Είναι φανερό πως οι Αθηναίοι ήθελαν να το εξαφανίσουν για πολιτικούς λόγους. Οχι να τους τιμωρήσουν επειδή πήγαν με τους Πέρσες (μήδισαν) αλλά εξαιτίας του πλούτου που είχε η Πάρος λόγω του μαρμάρου της».
Στο Δεσποτικό πάντως, εκτός από τη συστηματική έρευνα, πραγματοποιούνται και αναστηλωτικές εργασίες με στόχο να δοθεί η τρίτη διάσταση των μνημείων. Οι μαρμαροτεχνίτες ολοκλήρωσαν την α΄ φάση της προμελέτης αναστήλωσης του ναού και του τελετουργικού εστιατορίου που έχει ήδη εγκριθεί από το ΚΑΣ. Στόχος της διεπιστημονικής ομάδας (αρχαιολόγοι Κ. Νταϊφά, δρ Α. Αλεξανδρίδου, συντηρητές Γ. Καράμπαλης, Κ. Αλεξίου, αρχιτέκτονες δρ Α. Ohnesorg, δρ Κ. Παπαγιάννη, Γ. Ορεστίδης, τοπογράφος Δ. Ορεστίδης, γεωλόγος δρ E. Draganits, ζωοαρχαιολόγος δρ S. Davis κ.ά.) είναι να προχωρήσει η αναστήλωση και να γίνει κατανοητός ο αρχαιολογικός χώρος όπως αυτός της Καρθαίας στην Κέα και του Σαγκριού στη Νάξο.
Χορηγοί της ανασκαφής στο νησί είναι τα ιδρύματα Α. Γ. Λεβέντη, Α&Π Κανελλοπούλου, Αθανασίου και Μαρίνας Μαρτίνου, Αλίκης και Αταλάντας Γουλανδρή και Μαρίας Εμπειρίκου. Σημαντική υπήρξε και η συμβολή του Δήμου Αντιπάρου και της Κοινοπραξίας Φεριμπότ Αντιπάρου.
Πηγή: kathimerini.gr
http://www.xanthipress.gr/

Εντυπωσιακό άγαλμα Σιληνού σε ανασκαφή στην Πέλλα


ΓΙΩΤΑ ΜΥΡΤΣΙΩΤΗ
Ο γενειοφόρος Σιληνός, εύρημα της πανεπιστημιακής ανασκαφής του ΑΠΘ, ύψους περίπου 1,75 μ., έργο εξαιρετικού γλύπτη, συνδέεται πιθανότατα με την εκτεταμένη στην ευρύτερη περιοχή της Μακεδονίας λατρεία του Διονύσου.
ΕΤΙΚΕΤΕΣ:
Η ελληνική γη δεν παύει να μας εκπλήσσει. Τούτη τη φορά την έκπληξη επεφύλασσε η Πέλλα με ένα εντυπωσιακό μαρμάρινο άγαλμα Σιληνού που αποκάλυψε χθες η πανεπιστημιακή ανασκαφή στη βόρεια στοά της Αρχαίας Αγοράς. Στο έργο εξαιρετικής γλυπτικής των ελληνιστικών χρόνων απεικονίζεται όρθια ανδρική γενειοφόρος μορφή φυσικού μεγέθους που διατηρεί αναλλοίωτα τα χαρακτηριστικά της αλλά και τα υπολείμματα της χρωματικής επικάλυψης με εμφανή το ερυθρό και την ώχρα.

Η μορφή ανήκει πιθανότητα στον κόσμο του Διονύσου (Σάτυροι και Σιληνοί) και ως γεροντική παραπέμπει σε Σιληνό. Εχει ύψος περίπου 1,75, φοράει δορά (από το τομάρι του κρέμονται τα δυο πόδια του ζώου) και φέρει ενδρομίδες (ψηλές δερμάτινες μπότες). Το άγαλμα είναι αποκεφαλισμένο, λείπουν τα κάτω άκρα αλλά τα τμήματά του διατηρούνται ακέραια και είναι σε θέση να συγκολληθούν, μας πληροφορεί ο διευθυντής της πανεπιστημιακής ανασκαφής της αγοράς Πέλλας, καθηγητής του τμήματος Ιστορίας και Αρχαιολογίας του ΑΠΘ Ιωάννης Μ. Ακαμάτης. Ο γενειοφόρος Σιληνός, έργο εξαιρετικού γλύπτη, συνδέεται πιθανότατα με την εκτεταμένη στην ευρύτερη περιοχή της Μακεδονίας λατρεία του Διονύσου, εξηγεί ο κ. Ακαμάτης.

Το εύρημα εντοπίστηκε σε χώρο ο οποίος, όπως έδειξαν παλαιότερες ανασκαφές, είχε λατρευτικό χαρακτήρα. Στην ίδια θέση είχε αποκαλυφθεί ημικυκλική κατασκευή με μικρούς μολύβδινους σωλήνες παροχής νερού. Αντλούσαν νερό από δύο δεξαμενές και με μηχανικό τρόπο παροχέτευαν μικρή ποσότητα εν είδει λατρευτικού υγρού. Βρίσκεται στη βόρεια στοά της τετράγωνης Αρχαίας Αγοράς έκτασης (265Χ235 μ.) που αποτελεί το μεγαλύτερο οικοδόμημα του αρχαίου κόσμου άλλα και ένα σημαντικό οικονομικό, εμπορικό, διοικητικό και πνευματικό κέντρο.

Η οικοδόμησή της ανάγεται στον ύστερο 4ο αιώνα π.Χ. και ήταν σε συνεχή χρήση ώς τις αρχές του 1ου αιώνα. Γύρω στο 90 π.Χ. μεγάλη σεισμική δόνηση κατέστρεψε το συγκρότημα στο σύνολό της και το μεγαλύτερο μέρος της πόλης. Οι συστηματικές ανασκαφές στην Αρχαία Αγορά που σήμερα αποτελεί τον πυρήνα του επισκέψιμου τμήματος του αρχαιολογικού χώρου, έχουν φέρει στο φως χιλιάδες ευρήματα που μαρτυρούν τη δημόσια οργάνωση του εμπορικού κέντρου της Πέλλας επί αιώνες, τον διοικητικό αλλά και τον λατρευτικό της ρόλο. Εκεί υπήρχαν αίθουσες συνεδριάσεων, φυλάσσονταν τα δημόσια αρχεία, εκεί ήταν η έδρα των αρχόντων της πόλης. «Η Πέλλα αποτελεί ένα εύρημα σε εξέλιξη», όπως λέει ο κ. Ακαμάτης. «Ιδιαίτερα σημαντικό σε μέγεθος και σπουδαιότητα αποκαλύπτει σταδιακά τα μυστικά της, επιβεβαιώνοντας την πεποίθηση του Ξενοφώντος στα Ελληνικά του ότι η πρωτεύουσα του Φιλίππου, του Αλέξανδρου και των διαδόχων τους ήταν η “μεγίστη των εν Μακεδονία πόλεων”». Το πρόσφατο εύρημα, επισημαίνει ο κ. Ακαμάτης, «θα προσθέσει ένα ακόμη λιθαράκι στις γνώσεις μας για τη λατρεία του Διονύσου, των ακολούθων του και ειδικότερα του Σιληνού», η μαρμάρινη μορφή του οποίου θα κοσμεί μετά τη συγκόλληση και τη συντήρησή του το νέο Μουσείο της Πέλλας.
http://www.kathimerini.gr/825521/article/epikairothta/ellada/entypwsiako-agalma-silhnoy-se-anaskafh-sthn-pella
Έντυπη

Τετάρτη 29 Ιουλίου 2015

Αβραάμ Λίνκολν:

Ο ρεαλιστής πρόεδρος της ελευθερίας και της ισότητας


Αβραάμ Λίνκολν: Ο ρεαλιστής πρόεδρος της ελευθερίας και της ισότητας

Ο Αβραάμ Λίνκολν, ο 16ος πρόεδρος των Ηνωμένων Πολιτειών, είναι αναμφισβήτητα πρόσωπο-σύμβολο όχι μόνο της χώρας του αλλά και ενός υψηλού παγκόσμιου ιδεώδους: της ελευθερίας και της ισότητας των ανθρώπων ανεξαρτήτως γένους, φυλής και χρώματος. Η επίδρασή του, διαχρονικά, από τα μέσα του 19ου αιώνα στην εθνική και πολιτική εξέλιξη της Αμερικής δεν είναι μικρότερη από του Τζορτζ Ουάσιγκτον, του πρωτεργάτη της ανεξαρτησίας της. Η παρουσία του Αβραάμ Λίνκολν στην ιστορία της χώρας του έγινε θρύλος, καθώς το όνομά του δεν καταγράφεται μόνο σε λόγους, άρθρα και διακηρύξεις, όλα σχεδόν μνημειακής αξίας. Προβάλλει σε έργο. Συνδέεται θετικά με τον εμφύλιο πόλεμο και την απελευθέρωση των έγχρωμων δούλων, συνδέεται και με ζητήματα οργάνωσης και λειτουργίας του κράτους.

Ο χωρικός που ήθελε να γίνει πρόεδρος
Γεννήθηκε τον Φεβρουάριο του 1809 σε μια καλύβα ενός χωριού του Κεντάκι, γιος του μικροκαλλιεργητή Τόμας Λίνκολν και της Νάνσι Χανκς, τρίτο παιδί τους, ύστερα από ένα κορίτσι και ένα αγόρι, που όμως πέθαναν μωρά ακόμη. Οκτώ χρόνων χάνει την 34χρονη μητέρα του, και αυτό τον τραυμάτισε ψυχικά ως το τέλος της ζωής του. Η οικογένεια είχε μετακινηθεί στην Ιντιάνα όπου ο πατέρας του «καταλαμβάνει» μια λωρίδα γόνιμης γης - πολύ συνηθισμένη απόκτηση κτηματικής περιουσίας εκείνη την εποχή - και εκεί βοηθά τον πατέρα του ακόμη και στο όργωμα.

Ο πατέρας του δεν άργησε να ξαναπαντρευτεί - τη χήρα Σάρα Μπους Τζόνσον, μητέρα τριών παιδιών. Ο μικρός Αβραάμ συνδέθηκε πολύ μαζί της, θαυμάζει τον ευθύ, ντόμπρο χαρακτήρα της. Μολονότι αγράμματη, όπως και ο πατέρας του Τόμας, η Σάρα Μπους τον πίεζε «να μάθει να γράφει, να διαβάζει και να μετρά». Ηταν μια άγνωστη ως τότε απασχόληση για το 10χρονο χωριατόπουλο, αλλά από την πρώτη στιγμή «κυριολεκτικά μαγεύθηκε», όπως θα δηλώσει 30 και πλέον χρόνια αργότερα, όταν αυτοδίδακτος δικηγόρος έθετε υποψηφιότητα για βουλευτής της Πολιτείας Ιλινόι, όπου είχε εγκατασταθεί από το 1834. Η Βίβλος, ο «Ροβινσώνας Κρούσος» και οι «Μύθοι του Αισώπου» ήταν «τα τρία πρώτα και τα πιο πολυαγαπημένα βιβλία» που διάβασε, αποκάλυψε αργότερα. Για να τα εξασφαλίσει στην αραιοκατοικημένη εκείνη την εποχή Ιντιάνα, έπρεπε να περπατήσει ως και οκτώ ώρες ώσπου να βρει κάποιον ταχυδρομικό σταθμό όπου, συνήθως, έφθαναν εφημερίδες και άλλα έντυπα από τις πόλεις.

Η ανάμειξη με την πολιτική
Τύπος μοναχικός τα πρώτα είκοσι χρόνια της ζωής του, πανύψηλος και σκελετώδης, με φωνή βροντώδη και μάτι σκληρό, αποκτά αντίληψη κοινωνίας και κοινωνικής ζωής όταν μόνος του μετακινείται στο Νιου Σάλεμ και για να ζήσει δουλεύει διαδοχικά ταχυδρόμος, νυχτοφύλακας σε αποθήκη και τελικά αγοράζει ένα μαγαζί όπου «ο καθένας μπορούσε να βρει το καθετί», όπως έγραψε στην είσοδο. Αυτό το μαγαζί κυριολεκτικά μεταμόρφωσε τον νεαρό Αβραάμ. Εμαθε να επικοινωνεί με τον κόσμο, να βλέπει τη ζωή τους, τα προβλήματά τους, να δίνει συμβουλές σε κοπέλες που φοβούνταν τον κληρικό τους και να χωρίζει διαδίκους έτοιμους να σκοτωθούν για ένα κομμάτι άγονης γης. Ηταν αυτός ο κόσμος που το 1832 τον έθεσε επικεφαλής μιας διμοιρίας στον ψευτοπόλεμο με κάποια τοπική φυλή Ινδιάνων. Δεν έδρεψε πολεμικές δάφνες, έκανε όμως γνωριμίες με πρόσωπα οικονομικής και πολιτικής ισχύος τα οποία τον έριξαν στην πολιτική. Θα το μετανιώσουν αργότερα.

Εγγράφεται στο συντηρητικό κόμμα των Whigs, έρχεται σε τακτική επικοινωνία με την άρχουσα τάξη της Πολιτείας και για πρώτη φορά διαμορφώνει κάποιες σκέψεις και ιδέες για τους μαύρους που είναι σκλάβοι. Δεν βλέπει την κατάστασή τους ως θέμα ηθικής και ανθρώπινης τάξης, όπως αρκετοί μορφωμένοι και κληρικοί συμπολίτες του. Διακρίνει την οικονομική πλευρά του, σημειώνει ότι ένας ελεύθερος μαύρος αποδίδει διπλάσια σχεδόν από έναν σκλάβο μαύρο για την ίδια δουλειά. Το συζητεί με τους γνωστούς του στο κόμμα αλλά τους βρίσκει όχι απλώς απαθείς αλλά εχθρικούς. Ηταν αυτή η στάση τους που τον κάνει να αποκτήσει νομικές γνώσεις ώστε «τουλάχιστον στα δικαστήρια» να παρουσιάσει το «απάνθρωπο πρόβλημα της δουλείας».

Το 1837, με γνώσεις που απέκτησε διαβάζοντας νομικά βιβλία και δικαστικά πρακτικά ως και 12 ώρες την ημέρα επί ενάμιση χρόνο, εμφανίζεται σε επιτροπή δικαστών, πολιτευτών και μεγαλοκτηματιών η οποία δίδει τις άδειες άσκησης επαγγέλματος. Είναι όλοι εκτός από έναν προκατειλημμένοι εναντίον του. Δεν μπόρεσαν όμως να αγνοήσουν την ευφράδεια, τις νομικές γνώσεις και τη φιλοσοφική σκέψη του.

Η ικανοποίηση για την απόκτηση της άδειας και η πρόσληψή του σε ένα μεγάλο δικηγορικό γραφείο του Ιλινόι δέχεται πλήγμα όταν η Ανι Ράτλεντζ, με την οποία είχε δεσμό, πεθαίνει από επιδημία τύφου σε ηλικία 22 χρόνων. Ηταν ένα γεγονός το οποίο τον έσπρωξε, ως διέξοδο, στην πολιτική. Δεν δυσκολεύθηκε να εκλεγεί το 1847 βουλευτής αλλά δεν τον ικανοποιούσε η πολιτική του κόμματός του. Τάχθηκε το 1846 εναντίον του Μεξικανο-Αμερικανικού Πολέμου, γεγονός που του δημιούργησε εχθρούς, υποστήριξε αντίπαλο των Whigs για πρόεδρο και έγινε ο μόνιμος σχεδόν συνήγορος υπεράσπισης μικροαγροτών τους οποίους οι μεγαλοκτηματίες έσερναν στα δικαστήρια για δήθεν καταπάτηση της γης τους. Το 1842 παντρεύεται τη Μαίρη Τοντ, μια κοπέλα με σκληρό ταμπεραμέντο, ιδέες υψηλές και ενδιαφέροντα κοινωνικά, η οποία τον έσπρωξε να διεκδικήσει υψηλά κρατικά αξιώματα. Απέκτησαν τέσσερα παιδιά, αλλά μόνο ένα επιβίωσε.

Η θητεία στον Λευκό Οίκο
Ενας «συμβιβασμός» το 1854 μεταξύ Κάνσας και Νεμπράσκα με τον οποίο στο εξής η κάθε Πολιτεία θα μπορούσε να επιτρέψει τη δουλεία ήταν η ευκαιρία να εκπληρωθεί η επιθυμία της Μαίρης Τοντ. Ο «συμβιβασμός» προκάλεσε έξαψη στο Ιλινόι, η συντηρητική παράταξη των Whigs διασπάστηκε, ένα νέο κόμμα πρόβαλε, το Ρεπουμπλικανικό, στο οποίο εγγράφηκε ο Αβραάμ Λίνκολν. Εδειξε τις γνώσεις και την αξία του όταν το Ανώτατο Δικαστήριο, το 1857, έκρινε ότι οι Αφροαμερικανοί δεν είναι πολίτες και δεν έχουν κληρονομικά δικαιώματα. Δεν δίστασε να αντικρούσει, με κάποιον τρόπο, την απόφαση. Δεν έβλεπε τους μαύρους ως ίσους με τους λευκούς αλλά τόνιζε ότι οι πατέρες του έθνους είχαν διακηρύξει πως όλοι οι άνθρωποι γεννιούνται με ορισμένα αναφαίρετα δικαιώματα. Ετσι κατέβηκε αντίπαλος του γερουσιαστή Στιβ Ντάγκλας για την έδρα της Πολιτείας στη Γερουσία. Ο προεκλογικός αγώνας του ήταν χωρίς προηγούμενο. Παραβιάζοντας το «κλίμα» των ήπιων τόνων που κατά παράδοση επικρατούσε στις εκλογές του Ιλινόι, ο Αβραάμ Λίνκολν επιτέθηκε εναντίον του Ντάγκλας, εναντίον του Ανωτάτου Δικαστηρίου αλλά και του προέδρου Μπιουκάναν, τους οποίους κατηγόρησε ότι «προάγουν τη δουλεία», και εκστόμισε μια φράση η οποία έγινε έκτοτε σύμβολο για έγχρωμους αλλά και λευκούς: «Σπίτι διχασμένο δεν μπορεί να επιβιώσει». Μαύροι και λευκοί πρέπει να συμβιώσουν, αλλιώς η Αμερική δεν θα επιζήσει.

Οι έξι αυτές λέξεις δεν άργησαν να κάνουν τον γύρο της Αμερικής και ο Λίνκολν τις συμπλήρωνε και με άλλες - «εκείνοι που αρνούνται την ελευθερία στους άλλους δεν τη δικαιούνται οι ίδιοι», «όταν ακούω κάποιον να συμπαθεί τη δουλεία, έχω μεγάλη διάθεση να δω πώς θα περνούσε εκείνος ως δούλος» κ.ά. Εγινε γνωστός σε πανεθνική κλίμακα, γεγονός το οποίο παρακίνησε μια ομάδα επιχειρηματιών να τον προωθήσει για υποψήφιο των Ρεπουμπλικανών στην προεδρία της Δημοκρατίας. Σε σκληρή μάχη για το χρίσμα στο συνέδριο του κόμματος, με αντιπάλους προσωπικότητες που στήριζαν γαιοκτήμονες και νεόπλουτοι, ο Αβραάμ Λίνκολν θριάμβευσε. Στις προεδρικές εκλογές της 6ης Νοεμβρίου 1860 κέρδισε, αλλά χωρίς την υποστήριξη του Νότου. Ούτε μία Πολιτεία του τον ψήφισε.

Μόνος στις φλόγες του Εμφυλίου
Η προεδρία Λίνκολν είναι ίσως η πλέον δραματική και πολυτάραχη της ιστορίας των Ηνωμένων Πολιτειών. Η καταψήφισή του στον Νότο ήταν το προμήνυμα της απόσχισης των νότιων Πολιτειών από τον κορμό του ενιαίου κράτους. Η κίνηση, η προπαγάνδα και κάποιες ενέργειες για «αποχωρισμό» από τους Βόρειους δεν ήταν κάτι το καινούργιο αλλά η εκλογή του Αβραάμ Λίνκολν, γνωστού «προαγωγού της συμβίωσής μας με νέγρους»- όπως τον κατηγορούσαν - ήταν ο βασικός λόγος για τον οποίο έναν χρόνο μετά την εκλογή του ξέσπασε αυτό που έμεινε στην Ιστορία ως  πόλεμος Βορείων και Νοτίων, ο Αμερικανικός Εμφύλιος Πόλεμος.

Δεν είναι υπερβολή να υποστηριχθεί ότι ως έναν βαθμό μόνος του ο Λίνκολν έκανε αυτόν τον πόλεμο. Καμία στρατιωτική είτε πολιτική πρωτοβουλία του δεν πήρε την έγκριση του Κογκρέσου, άνοιξε τα δημόσια ταμεία για να αντιμετωπίσει τα έξοδα του πολέμου δίχως απόφαση των οικονομικών υπηρεσιών, είχε στρατιωτικούς ηγέτες «άσους στη χαρτοπαιξία αλλά μηδενικά στο πεδίο της μάχης», όπως τόλμησε να κατηγορήσει μισή ντουζίνα στρατηγούς οι οποίοι δεν κέρδισαν καμία μάχη. Μόνο την τελευταία, με έναν στρατηγό που ο ίδιος επέλεξε, τον Γιουλίσες Γκραντ. Και θα είναι λάθος να δεχθούμε ότι κίνητρό του ήταν η απελευθέρωση των δούλων - άποψη την οποία ανέκαθεν υποστηρίζουν, καλόπιστα, οργανώσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Ο Λίνκολν είχε τη διορατικότητα να αντιληφθεί - και να ενεργήσει ανάλογα - ότι αν δεν συνέτριβε την «ανταρσία του Νότου» θα διαλυόταν το αμερικανικό κράτος. Στον λόγο του ευθύς μετά την ορκωμοσία του έκανε σαφή υπαινιγμό σε αυτό. Κατέληγε με το ρητορικό: «Θα έχουμε ειρήνη ή ξίφος;».

Διακινδύνευσε επανεκλογή το 1864, με τον εμφύλιο να μην έχει τερματιστεί, αλλά με πρόδηλη τη νίκη των Βορείων, με σκληρή εσωτερική αντιπολίτευση που «ανησυχούσε» μήπως η απελευθέρωση των εγχρώμων «εξασθενίσει τους δεσμούς (των λευκών) με την Εκκλησία» - την οποία υποτίθεται ότι θα κατελάμβαναν οι μαύροι - και με τους τραπεζίτες να προβλέπουν την οικονομική τους κατάρρευση, καθώς οι μεγαλοκτηματίες του Νότου θα έχαναν λίγο-λίγο τις περιουσίες τους, αφού οι δούλοι τους που τις δημιούργησαν θα ήταν ελεύθεροι.

Η «κινηματογραφική» δολοφονία
Γνώριζε τους αντιπάλους και τους εχθρούς του. Είχε κάποτε εκμυστηρευθεί ότι είχε δύο εχθρούς - στο εξωτερικό τον στρατό των Νοτίων και στο εσωτερικό τους τραπεζίτες δανειστές του κράτους. Και όμως στην ομιλία του μετά την ορκωμοσία της επανεκλογής του, στις 4 Μαρτίου 1865, ο Αβραάμ Λίνκολν διακήρυξε ότι δεν τρέφει «κακίες για κανέναν», ότι ζητεί «ευσπλαχνία για όλους» και ότι επιθυμεί πάνω απ' όλα «ειρήνη ανάμεσά μας».

Δεν είχε τη χαρά να δει το τέλος του πολέμου. Το βράδυ της 14ης Απριλίου 1865 ενώ παρακολουθούσε στο θέατρο Φορντ της Ουάσιγκτον την παράσταση της κωμωδίας «Ο αμερικανός ξάδερφος» με τη σύζυγό του, τον υπασπιστή του και τον υπουργό Εξωτερικών Γουίλιαμ Χένρι Σιούαρντ, πυροβολήθηκε από έναν «σκληρό Νότιο», τον Τζον Γουίλκς Μπουθ. Πέθανε εννέα ώρες αργότερα σε ένα σπίτι απέναντι από το θέατρο, όπου τον μετέφεραν. Ο Μπουθ είχε κατορθώσει να διαφύγει αλλά συνελήφθη την επομένη και, όπως αποδείχθηκε, ήταν μέλος σπείρας. Εκτελέστηκαν όλοι, πέντε συνολικά. Πολλοί αμερικανοί ιστορικοί με βάση αστυνομικές καταθέσεις, τραπεζικούς λογαριασμούς και άλλα στοιχεία υποστηρίζουν ότι η σπείρα χρηματοδοτήθηκε από τραπεζίτες και μεγαλοκτηματίες.

http://www.tovima.gr/world/article/?aid=663871

Τα Μυστήρια της Ανδανίας













Μια πανάρχαια Ελληνική εορτή παγκόσμιας σημασίας!!!
 

Ο Παυσανίας στα Μεσσηνιακά του μας περιγράφει για τα μυστήρια της Ανδανίας.Τα παιδιά του Λέλεγα, Μύλης και Πολυκάονας, όταν απέθανε ανέλαβε ο πρώτος την εξουσία στην Λακωνική (Λελεγία) και ο Πολυκάονας παντρεύτηκε τη κόρη του βασιλιά του Αργους ,Τρίοπα. Αφού μάζεψε στρατό από Άργος και Λελεγία κατέλαβαν την περιοχή και την ονόμασαν Μεσσηνία από το όνομα της γυναίκας του. Εδώ έχτισαν την πρωτεύουσα Ανδανία και τα ανακτορά τους. Η περιοχή της Ανδανίας οριοθετείται, από το σιδηροδρομικό σταθμό Δεσύλλα μέχρι το χωριό Καλλιρόη και νοτιοανατολικά στην πεδιάδα, βρίσκεται το Καρνάσιο Άλσος.

Η απόδειξη για την ύπαρξη της Ανδανίας είναι η ενεπίγραφη πλάκα που βρέθηκε το 1858 στη θέση Καμάρες κοντά στο Διβάρι στο χωριό Πολίχνη

Η Ανδανία ήταν πρωτεύουσα της Μεσσηνίας, πατρίδα του Αριστομένη και καταστράφηκε από τους Σπαρτιάτες μετά την κατάληψη της Είρας το 489. π.χ. Πιθανολογείται ότι ξαναχτίστηκε μετά τη μάχη της Χαιρώνειας το 338 π.χ. όταν ο βασιλιάς Φίλιππος ανακήρυξε ελεύθερες όλες της Μεσσηνιακές πόλεις.

Ο Παυσανίας στα Μεσσηνιακά του μας περιγράφει για το Καρνάσιο Άλσος, τα ερείπια της παλιάς Ανδανίας, τις ιερές τελετές και για την ακριβή θέση της πόλης δεν αναφέρει τίποτε επειδή ήταν μυημένος. Στο Χρονικό του Μορέως περιγράφεται η καταστροφή όλης της περιοχής ,στη μάχη, στο Μακρυπλάγι. Η λέξη Καρνάσιο σημαίνει Κάρνος (¨Αρνος), δηλαδή Κριός πανάρχαιος θεότητα ζωόμορφου θεού. Στη Μεσσηνία τα κέντρα λατρείας ήταν η Ιθώμη, το Σαμικό και η Ανδανία.

Από τον Ελευσίνιο Καύκωνα μεταφέρθηκαν στην περιοχή τα μυστήρια των Μεγάλων Θεών Δήμητρας και Περσεφόνης, τελειοποιήθηκαν από το Λύκο, το γιο του Πανδίονα που εκδιώχθηκε από την Αττική ,από τον αδελφό του Αιγέα. Πέντε γενιές μετά τον Πολυκάονα οι Μεσσήνιοι έκαναν βασιλιά τον Περιήρη, γιο του Αιόλου, από Θεσσαλία, ο οποίος έφερε και το φίλο του Μελανέα, δεινό τοξότη, θεωρούμενος γιος του Απόλλωνα.

Ο Περιήρης παραχώρησε το Καρνάσιο στο Μελανέα και το ονόμασε Οιχαλία από το όνομα της γυναίκας του και εισήγαγε τη λατρεία του Απόλλωνα η οποία ενσωματώθηκε με τις τελετές που γίνονταν για τις μεγάλες θεές. Οι τελετές γίνονταν συνεχώς από την εποχή του Πολυκάονα,-3000 , μέχρι τη λήξη του πρώτου Μεσσηνιακού πολέμου, το -720, γιατί οι Σπαρτιάτες απαγόρευσαν την τέλεση των μυστηρίων, στους υπόδουλους πλέον Μεσσήνιους. 
Με την ελευθέρωση των Μεσσηνίων ,από το Θηβαίο Επαμεινώνδα το 370 π.χ. και την πρόσκλησή του να γυρίσουν στην πατρίδα τους οι εξόριστοι Μεσσήνιοι, γύρισαν και οι απόγονοι του Ιερατικού Γένους.

Όταν βρέθηκε η χάλκινη υδρία που είχε ταφεί από τον Αριστομένη που περιείχε το κείμενο τελετής γραμμένο σε κασσίτερο περιτυλιγμένο σε κύλινδρο, τις αντέγραψαν .Αυτά ήταν τα βιβλία που παρέδωσε ο Μνασίστρατος, γιατί το Ιερατικό γένος είχε την ιδιοκτησία και το δικαίωμα της τέλεσης των μυστηρίων. 

Η στήλη που βρέθηκε, στις 30\7\1904 ,στο Ιερό του Πυθικού Απόλλωνα ,στο Άργος, αναφέρεται στο μαντείο των Δελφών, και με ψήφισμα, έδωσε το δικαίωμα στους Μεσσηνίους να τελούν τα μυστήρια. 

Ο Αυτοκράτορας Ιουλιανός, +361 έως +363, σαν ζηλωτής και γνώστης της Αρχαίας θρησκείας προσπάθησε να την επαναφέρει, γι’ αυτό και ονομάστηκε «παραβάτης», ενώ το +394 ο αυτοκράτορας Θεοδόσιος, απαγόρευσε με νόμο την τέλεση αρχαίων θρησκειών, βάζοντας ταφόπλακα και οριστικό τέλος.

Όμως στο Βουλκάνο οι 2 κορυφές του Ιθώμη και Εύα αποτελούν συνεχώς θρησκευτικό κέντρο, από το -3000 μέχρι και σήμερα, λόγω των μοναστηριών που υπάρχουν, το Πάνω Μοναστήρι ή Καθολικό κτισμένο από υλικά του ναού του Ιθωμάτα Διος και το Κάτω.

Η περιγραφή του Παυσανία, το Χρονικό του Μορέως, , οι εντοιχισμένες πλάκες, το Διβάρι, οι Καμάρες, η επιγραφή στο Πρόπυλο του Γυμνασίου του αρχαιολογικού χώρου της Αρχαίας Μεσσήνης και το βάθρο της αγίας τράπεζας του ιερού ναού του Αγίου Γεωργίου, στο Στενύκλαρο (Αλειτούργι) που αναφέρουν το όνομα Μνασίστρατος,


Το Βάθρο του Μνασίστρατου

οι επιγραφές με το όνομα του Ελλαδάρχη Κλαύδιου Κρισπιάνου στον άγιο Αθανάσιο Καλλιρόης και στο κοιμητήριο της Αρχαίας Μεσσήνης, το ιερό της Δήμητρας, Βαλανείο, Ιεροθυσίο, που βρίσκονται στον αρχαιολογικό χώρο της Αρχαίας Μεσσήνης, ο Χρησμός στο Ιερό του Πυθικού Απόλλωνα στο Άργος και η επιγραφή στο Μαντείο των Δελφών, αποδεικνύουν το υψηλό επίπεδο της πολιτιστικής – πολιτισμικής κληρονομιάς της περιοχής μας.

Μακάρι το τελετουργικό των 27 άρθρων να είχε τη συνέχεια και εφαρμογή μέχρι της ημέρες μας.


Διβάρι Ανδανίας: Ο Χώρος τέλεσης των Μυστηρίων της Ανδανίας

ΤΑ ΜΥΣΤΗΡΙΑ ΤΗΣ ΑΝΔΑΝΙΑΣ:


Η Αρχαία Μεσσήνη συνδέεται άμεσα με το τελετουργικό των Μυστηρίων της Ανδανίας. Το ύπατο αίτημα της Μύησης είναι να αναχωνεύει τη θεία τελείωση, μέσα στην τελείωση της ψυχής, το δε μυστικό της γνώσης, επιστήμης και τέχνης εδρεύει μέσα στην αλληλουχία αναλογιών που ενώνει σε ολοένα αποκλίνοντες κύκλους, το ατομικό με το καθολικό, το πεπερασμένο με το άπειρο.

Η Αρχαία Μεσσήνη αποτελεί πολιτισμικό κόσμημα για όλον τον κόσμο και συνδέεται άμεσα με το τελετουργικό των Μυστηρίων της Ανδανίας. Το ύπατο αίτημα της Μύησης είναι να αναχωνεύει τη θεία τελείωση, μέσα στην τελείωση της ψυχής, το δε μυστικό της γνώσης επιστήμης και τέχνης εδρεύει μέσα στην αλληλουχία αναλογιών που ενώνει σε ολοένα αποκλίνοντες κύκλους, το ατομικό με το καθολικό, το πεπερασμένο με το άπειρο.

Η διδασκαλία είχε 3 μέρη:

Η επιστήμη των παγκοσμίων αξιωμάτων η Θεογονία,

Η Φυσική ή Κοσμογονία

Η Ηθική, δηλαδή το κάθε τι με τον Άνθρωπο, Επιστήμη και Τέχνη

Στον 1ο βαθμό μύησης η επιλογή των μαθητών ήταν μια κρίσιμη φυσιογνωμική δοκιμασία, για τον αν ήταν κατάλληλοι ή όχι στη μύηση. Στη συνέχεια γίνονταν μαθήματα ηθικής του τύπου των ερωτήσεων: Τι σημαίνει ένα τρίγωνο εγγεγραμμένο στον κύκλο. Η νηστεία, συζήτηση, αποκρυφιστική διδασκαλία διαρκούσε 2 χρόνια, με πενταετή προοπτική, κλείνοντας ο πρώτος κύκλος της αρχής των Μυστηρίων.

Στο 2ο βαθμό μύησης γινόταν Κάθαρση, η θεωρία των Αριθμών και η Θεογονία. Οι 9 Μούσες έφερναν κάθε μια το όνομα των απόκρυφων επιστημών και ιερών Τεχνών.
Ουρανία: Αστρονομία, Αστρολογία
Πολύμνια: Μαντική Τέχνη, Μεταθανάτια Ζωή.
Μελπομένη: Επιστήμη, Ζωή, Θάνατο, Μεταμόρφωση, Αναγέννηση. Και οι 3 μαζί αποτελούσαν την ενότητα Κοσμογονία ή Ουράνια Φυσική, Καλλιόπη: Ιατρική, Κλειώ: Μαγεία, Ευτέρπη:Ηθική, και οι 3 μαζί αποτελούν την ενότητα Ανθρωπολογία ,Ψυχολογία.
Τερψιχόρη:Ορυκτολογία, Ερατώ: Φυτολογία, Θάλεια:Ζωολογία. Και οι 3 μαζί αποτελούν την ενότητα Γήινης φυσικής και χημείας.

Στο 3ο βαθμό μύησης, γινόταν η τελείωση. Μελετούσαν Κοσμογονία, Ψυχολογία και Εξέλιξη της Ψυχής .Η μυστηριακή κοσμογονία και ψυχολογία άγγιζαν τα πλέον μεγάλα μυστήρια της ζωής, μυστικά επικίνδυνα των απόκρυφων επιστημών και τεχνών.. Οι μυημένοι πίστευαν πάντοτε τα φανερώματα του πνευματικού Κάλλους, της Φιλότητας και της Αλήθειας.

Ο 4ος και τελευταίος βαθμός μύησης ήταν για τον έρωτα, το γάμο, τη γνωσιολογική μύηση που διαδεχόταν η μύηση της θέλησης και να αξιοποιήσει την αλήθεια μέσα στη νόηση, την αρετή μέσα στη ψυχή, την αγιότητα μέσα στο σώμα. Συνεπώς το σώμα πρέπει να είναι αγνό και καθαρό, για να είναι καθαρή και αγνή η ψυχή. Πρέπει η ψυχή με την αδιάκοπη φώτιση του Νου, να κάνει κτήμα της το Θάρρος, την Αυταπάρνηση, την Αυτοθυσία, την Πίστη με μια λέξη την Αρετή. Πρέπει τέλος η Νόηση να εγγίζει την Σοφία και τη Γνώση κατά τέτοιον τρόπον ώστε να μπορεί να διακρίνει το καλό και το κακό, να βλέπει το Θεό, τόσο, στο πλέον ασήμαντο ον, όσο και μέσα στο σύνολο των Κόσμων.

Ολόκληρο το σύστημα των μυστικών γνώσεων λεγόταν ΜΥΣΤΗΡΙΑ και στη γνώση αυτή ήταν υποχρεωμένοι να μην πουν, ότι είδαν και άκουσαν.. Κατά τη διάρκεια της διδασκαλίας και δοκιμασίας άπλετο φως διαδεχόταν το βαθύ σκοτάδι. Η κατάπληξη διαδεχόταν την ευθυμία, ο φόβος τη χαρά και η αγαλλίαση την λύπη. Γενικά υποβάλλονταν σε ψυχική έκσταση για να ριζωθεί βαθύτερα ο Σεβασμός και η Πίστη προς το Θείο. Αυτός που συμπλήρωνε τη μαθητεία λεγόταν μύστης, η μαθητεία μύησις, ο διδάσκοντος Ιερέας Μυσταγωγός και η διδασκαλία Μυσταγωγία (από το ρήμα μυώ που σημαίνει διδάσκω απόκρυφα πράγματα). Οι λέξεις Ιεροφάντης Ιεροθύτης Αγωνοθέτης, Δαδούχος, Μυσταγωγός, χαλειδοφόρος κ.λ.π., δηλώνουν αξιώματα της ιερατικής τάξης.
Τα μυστήρια στην Ανδανία έφερε ο Καύκωνας, την εποχή που βασίλευαν στη Μεσσηνία ο Πολυκάονας και η Μεσσήνη. Ο Λυκάονας μύησε στα μυστήρια τη βασίλισσα Μεσσήνη, η οποία καθιέρωσε τις γιορτές, στις Μεγάλες Θεές. Αργότερα, ο Λύκος έκαμε τα μυστήρια περισσότερο σεβαστά μυώντας και το βασιλιά της Αρήνης Αφαρέα και τη γυναίκα του. Όταν υποδουλώθηκε η Μεσσηνία καταργήθηκαν με τη βία όλες οι λατρείες και ιερές τελετές.
Με την απελευθέρωση της Μεσσηνίας, ο Επαμεινώνδας και Επιτέλης βρέθηκαν σε αμηχανία που θα κτίσουν την νέα πρωτεύουσα. Τότε παρουσιάστηκε στον ύπνο τους ο Καύκωνας ντυμένος ιεροφάντης και τους υπέδειξε το χώρο κοντά στην Ιθώμη όπου υπήρχε θαμμένη χάλκινη υδρία στην οποία υπήρχε το τυπικό των οργίων των Μεγάλων Θεών, γραμμένο σε λεπτότατο έλασμα από κασσίτερο, τυλιγμένο σε ρολό. Την υδρία είχε θάψει ο Αριστομένης, στην πτώση της Είρας. Ο Επαμεινώνδας κάλεσε τον Αθηναίο οργανωτή μυστηριακών τελετών, τον Μέθανο, αναδιοργανώνοντας τα μυστήρια.

Μικρά Mυστήρια

Τα Μικρά Mυστήρια τελούνταν κάθε άνοιξη έξω από την Ανδανία σε κάποια πηγή που υπήρχε στην ιερά οδό. Πιστεύεται ότι είναι η πηγή ,το Aρχαίο Διβάρι ,στην Πολίχνη. Εκεί οι Ιερείς έψαλλαν ευχές και το νερό της πηγής μετά θεωρείτο καθαγιασμένο. Κατόπιν οι ιερείς έχυναν νερό πάνω σε κάθε μύστη, ή τους ράντιζαν ομαδικά όταν ήταν πολλοί. Η ενέργεια αυτή λεγόταν Καθαρμός των μυστών. Μετά από αυτό γινόταν ο καθαρμός και εξαγνισμός της ψυχής και με αυτόν τον τρόπο ήταν προετοιμασμένοι και για την τελετή των μεγάλων μυστηρίων.

Τα Μεγάλα Μυστήρια

Τελούνταν κάθε 4 χρόνια, από 14-22 Βοηδρομιώνος, του μηνός Σεπτεμβρίου.

Την 1η ημέρα γινόταν η μεταφορά των αγιοτάτων ιερών συμβόλων και μυστικών ιερών, από την Ανδανία στη Μεσσήνη και τοποθετούντο στο εκεί Iερό της Δήμητρας. Η μεταφορά γινόταν από τους Ιερείς και Ιέρειες και ακολουθούσε πίσω το πλήθος. Μετά ενώνονταν με το πλήθος της Μεσσήνης που ερχόταν προς προϋπάντηση. Τα 2 αρχαιότερα γεφύρια της Ελλάδος, της Ελευσίνας και Μαυροζούμενας, πρέπει να προστατευθούν και προβληθούν, γιατί είναι αντικείμενο πολυεπιστημονικής μελέτης, λόγω της μεγάλης σπουδαιοτητάς τους.

Τη 2η ημέρα γινόταν η συγκέντρωση των μυστών ,στο Iερό της Δήμητρας και ο Ιεροκήρυκας καλούσε αυτούς για νέο καθαρμό στη παρακείμενη πηγή.

Την 3η και 4η ημέρα όλος ο λαός της Μεσσήνης και Ανδανίας συγκεντρωνόταν προ των βωμών των θεών και απαγγέλοντο προσευχές, ψάλλονταν άσματα και γίνονταν δημόσιες θυσίες.

Την 5η ημέρα γινόταν η πομπή των μυστών στη Μεσσήνη για επιστροφή. Προηγείτο ο Ιεροφάντης, ακολουθούσαν ο Ιερεύς και η Ιέρεια της Δήμητρας και Περσεφόνης, οι Aγωνοθέτες, οι Iεροθύτες, oι Aυλητές, οι Ιέρειες και οι Παρθένοι που οδηγούσαν τα άρματα όπου μέσα είχαν τα κιβώτια που ήταν φυλαγμένα τα Iερά Mυστικά. Επειτα ακολουθούσε η Θοιναρμάστρια (η προϊσταμένη της οργάνωσης του ιερού δείπνου) και οι Υποθοιναρμόστριαι, η Iέρεια της Δήμητρας στον Iππόδρομο και η της εν Αιγίλη, οι Ιέρειαι και οι Ιερείς με τάξη που την έκριναν οι δέκα. Ο Γυναικονόμος είχε την επίβλεψη της τάξης. Ακολουθούσαν οι Mύστες άδοντες ιερά άσματα. Οδηγούντο δε χοίρος προς θυσία, στο βωμό της Δήμητρας, κριάρι προς θυσία για τον Ερμή, δάμαλις για τους Μεγάλους Θεούς Κάπρος για τον Κάρνειον Απόλλωνα και πρόβατο για την Αγνή. Η πομπή καθ΄οδόν όπου συναντούσε ιερό σταματούσε και τελούσε ιερούς χορούς με άσματα προς το θεό του οποίου ανήκε το ιερό. Έτσι βραδυπορούντες έφθαναν στην Ανδανία όπου τους γινόταν πανηγυρική υποδοχή. Ο Ιεροφάντης παραλάμβανε τα Iερά και τα κατέθετε πάλι στο Τελεστήριο και οι μύστες υποβάλλονταν σε νέο καθαρμό στo άγαλμα της Αγνής πλησίον της Κρήνης.

Την 6η ημέρα γίνονταν οι θυσίες στους ειρημένους θεούς δια των θυμάτων που αναφέραμε παραπάνω. Οι δύο αυτές ημέρες ήταν οι σπουδαιότερες των εορτών.

Τις υπόλοιπες ημέρες στο Τελεστήριο εισέρχονταν οι μύστες από το βράδυ και εγίνοντο οι μυστικές τελετές των μυστηρίων, όπου συνεχιζόταν η δοκιμασία.

Η 7η ημέρα ήταν ημέρα ευχών, θυσιών, αυστηρής νηστείας και ανάπαυσης. Έπρεπε τα σώματα των μυστών να καθαριστούν και να εξαγνιστούν. Γι’ αυτό επιβαλλόταν η νηστεία, η οποία γινόταν σε ανάμνηση της αποχής της Δήμητρας από κάθε τροφή, μέχρι που ξαναβρήκε τη χαμένη κόρη της.. Όταν νύχτωνε, οι μύστες, ντυμένοι στους κατάλευκους και άσπιλους χιτώνες τους , κλείνονταν στο Tελεστήριο όπου άρχιζε η τελετή (δεύτερος βαθμός μύησης) με δρώμενα και λεγόμενα (ιεροπραξίες και αναπαραστάσεις από το μύθο της Δήμητρας και της Κόρης). Η μύηση συνεχιζόταν και την επόμενη νύχτα με την Εποπτεία, τον τρίτο και τελευταίο βαθμό μύησης με δρώμενα και δεικνύμενα (ιερουργίες Δία και Δήμητρας). Αν τύχαινε να είναι πολλοί οι μύστες επαναλαμβανόταν την επόμενη βραδυά.

Την τελευταία ημέρα γινόταν ο Ιερός Δείπνος, λεγόταν Πλημοχόες και ήταν αφιερωμένη στη λατρεία των χθόνιων θεών και νεκρών. Το όνομα πήρε από την πλημοχόη αγγείο χωρίς λαβές, χαμηλό σκέπασμα και υψωμένη βάση , που έμοιαζε με αλατιέρα.

Η Επιγραφή που παρουσιάζουμε περιέχει 27 παραγράφους, άρθρα που δίνονται οι εντολές και οι υπηρεσίες σε κάθε αρμόδιο για τα καθηκοντά του, στη διάρκεια των τελετών.

Από την επιγραφή διαπιστώνεται ότι οι Μεσσήνιοι μετά την απελευθέρωσή τους, διατήρησαν το θεσμό της δουλείας αλλά υπήρχαν και για τους δούλους προστατευτικές διατάξεις. Ο δούλος είχε τη δυνατότητα να ζητήσει άσυλο στο ιερό, εάν έκρινε ότι είχε κακή μεταχείριση , ο δε ιερέας δικαιούτο να ζητήσει ανάκριση και να εξετάσει τα παράπονα του Δούλου. Εάν πείθοταν ότι δίκαια δραπέτευσε, από τον κυριό του, απαλασσόταν των ποινών της δραπέτευσής του. Αντίθετα, αν οι αιτιάσεις ήταν ψεύτικες, παραδινόταν πάλι στον κυριό του.

Συμμετείχαν στην τελετή των μυστηρίων και "αι δούλαι φέρουσαι χιτώνα ή σινδόνι και ιμάτιο μη πλείονος δραχμάς πεντήκοντα", ενώ οι γυναίκες και παιδιά των ελευθέρων έφεραν ιματισμό αξίας διπλασίας, των δούλων. Το ψήφισμα προβλέπει εξ άλλου αυστηρούς κανόνες ευταξίας και προσήλωσης στη διάρκεια τέλεσης των μυστηρίων. Οι δούλοι μετέφεραν ξύλα στο βαλανείο και απαγορευόταν να αλειφθούν με λάδι.

Για οποιαδήποτε παράβαση οι δούλοι είχαν σωματική τιμωρία με μαστιγώσεις. Γι αυτό το λόγο ορίζονταν 20 ραβδοφόροι επιμελητές, που έκαμαν χρήση επιμελητών. Η όλη οργάνωση των μυστηρίων αποδεικνύει την επιβίωση των θρησκευτικών παραδόσεων και το σεβασμό των απογόνων στην «παρακαταθήκη» των πατέρων τους.


ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗ ΑΠΟΔΟΣΗ ΤΟΥ ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΥ ΤΩΝ ΜΥΣΤΗΡΙΩΝ ΤΗΣ ΑΝΔΑΝΙΑΣ

Σχετικά με τους ιερείς: Ο γραμματέας των συνέδρων, όσους γίνουν ιερείς να τους ορκίσει αμέσως.

Αν κάποιος αρρωστήσει, ή αν τυχόν οι ναοί καούν να κάνουν σπονδή με αίμα και κρασί σύμφωνα με τον καθιερωμένο όρκο.

«Ορκίζομαι στους θεούς, όσοι εκτελούν τα μυστήρια, να το κάνουν με φροντίδα, για να πραγματοποιούνται τα σχετικά με την τελετή με ευσέβεια και αίσθημα δικαίου και ούτε ο ίδιος τίποτα ασεβές και άδικο να κάνει, ώστε να καταστρέψει τα μυστήρια ούτε σ’ άλλον να το επιτρέψει αλλά ν’ ακολουθεί πιστά τα καθιερωμένα και να ορκίζει τις ιέρειες και τον ιερέα σύμφωνα με το ψήφισμα. Αν κάποιος δεν θέλει να ορκιστεί να πληρώνει πρόστιμο 1.000 δρχ. και άλλος στη θέση του να κληρώνεται από τις ίδιες φυλές.

Τις ιέρειες να ορκίζει ο ιερέας και οι ιερείς μέσα στο ιερό του καρνείου, πριν από τις ημέρες των μυστηρίων τον ίδιο όρκο να ορκίζονται « Να συμβιώνω με τους συντρόφους με ιερό και δίκαιο τρόπο. Αν κάποιοι ιερείς δεν θέλουν να ορκιστούν να χρεώνονται 1000 δρχ. και να μην τους επιτρέπεται να τελούν τις θυσίες, μήτε να μετέχουν στα μυστήρια. Εκείνοι που ορκίζονται, εκείνοι να τελούν τις θυσίες. Όσοι λοιπόν έχουν γίνει ιερείς και ιέρειες το πεντηκοστό πέμπτο έτος να ορκιστούν στον ίδιο αυτό όρκο τον 11ο μήνα πριν τα μυστήρια.

Σχετικά με την κληροδότηση: Αυτά που είναι στις σειρές και στα βιβλία, όσα παρέδωσε , όποιος τα θυμόταν, να τα παραδώσουν οι ιερείς στους αντικαταστάτες, να παραδώσουν και τα υπόλοιπα, όσα τυχόν δημιουργηθούν χάρη των μυστηρίων.

Σχετικά με τα στεφάνια: οι ιερείς θα φορούν στεφάνια, ενώ οι ιέρειες λευκό μαντήλι στο κεφάλι, οι πρώτοι μύστες των τελετουργιών να φορούν τιάρες. Όταν λοιπόν, οι ιερείς δώσουν εντολή, να παραμερίσουν τις τιάρες και να στεφανωθούν οι πάντες με δάφνες.

Σχετικά με το ντύσιμο: όσοι τελούν τα μυστήρια να είναι ξυπόλυτοι και ο μανδύας τους να είναι λευκός, οι γυναίκες να μην είναι επίσημα ντυμένες, μήτε τα σημάδια των φορεμάτων τους να είναι φαρδύτερα του ημιδακτυλίου, οι ιδιώτες να φορούν λευκό χιτώνα και μανδύες όχι μεγαλύτερης αξίας των 100 δρχ. Τα παιδιά σινδώνη αιγυπτιακή, ρούχο όχι μεγαλύτερης αξίας της μίας μνας. Οι δούλες να φορούν ένδυμα και μανδύα όχι μεγαλύτερης αξίας των πενήντα δραχμών. Από τις γυναίκες οι ιέρειες να φορούν ένδυμα αξίας όχι μεγαλύτερης των δύο μνων. Οι κόρες ένδυμα όχι μεγαλύτερης αξίας των 100 δρχ. Στις πομπές οι ιέρειες να φορούν σανδάλια και μάλλινο ένδυμα με σημάδια όχι πλατύτερα του ημιδακτυλίου, οι κόρες αιγυπτιακό ένδυμα και ρούχο όχι διαφανές, να μην έχουν πάνω τους χρυσό ούτε κοκκινάδι, μήτε στόλισμα, μήτε τα μαλλιά πλεγμένα, μήτε υποδήματα, αφιερώματα μάλλινα ή δερμάτινα. Όσες πρέπει να αφιερωθούν στους θεούς να είναι ντυμένες όπως οι ιερείς διατάξουν. Αν κάποιος έχει άλλο ντύσιμο από το συμφωνημένο ή διαπράξει κάτι από όσα απαγορεύονται να μην του επιτρέπει ο γυναικονόμος την είσοδο και να του αφαιρεί την εξουσία που έχει.

Όρκος γυναικονόμου: « οι ιερείς όταν ορκιστούν οι ίδιοι, να ορκίζουν και τον γυναικονόμο στα ίδια ιερά επειδή θα έχει την φροντίδα του ρουχισμού και των υπόλοιπων όσων έχουν διαταχθεί σύμφωνα με το ψήφισμα».

Πομπές: Στις πομπές προπορεύεται ο μνασίστρατος έπειτα ακολουθεί ο ιερέας των ιερών των θεών, όπου τελούνται τα μυστήρια, μετά οι ιέρειες, έπειτα οι κριτές των αγώνων, οι ιεροθύτες και οι μουσικοί. Μετά από αυτούς ακολουθούν οι παρθένες ιέρειες, όπως τυχόν έχουν κληρωθεί οδηγώντας τα άρματα που θα έχουν τα κιβώτια με τα ιερά μυστικά, έπειτα οι υπεύθυνες των δείπνων των αφιερωμένων στους θεούς. Έπειτα οι ιέρειες η μία πίσω στην άλλη όπως κληρώθηκαν, μετά οι ιερείς και οι δέκα στη σειρά. Ο γυναικονόμος κληρώνει τις ιέρειες και τις παρθένους και έχει την φροντίδα για το πώς θα πορευτούν στην πομπή όπως έχουν κληρωθεί. Οδηγεί τις πομπές και τα αφιερώματα.

Και αφιερώνουν αρχικά οι σύζυγοι και μετά τα παιδιά, κριάρι στους μεγάλους θεούς, νεαρή αγελάδα στον καρνείο Απόλλωνα και αγριόχοιρο.

Οι ιερείς να μην επιτρέπουν σε κανέναν να έχει σκηνή σε απόσταση 30 τετραγωνικών ποδιών, ούτε παραπετάσματα, ούτε κατασκηνώσεις, ούτε στον τόπο όπου οι ιερείς έχουν περιβάλλει με στεφάνια να επιτρέπεται σκηνή που να μην ανήκει σε ιερέα. Επιπλέον κανείς αμύητος να μην επιτρέπεται να εισβάλλει στον τόπο που είναι στεφανωμένος ολόγυρα. Ν’ αναγραφεί πως πρέπει να καθαρίζουν καθώς και όσα δεν πρέπει να παίρνουν μαζί τους. Όσα δεν πρέπει να έχουν μέσα στις σκηνές. Κανείς δεν πρέπει να έχει κρεβάτια μέσα στις σκηνές, μήτε κοσμήματα αξίας άνω των 300 δρχ. ειδάλλως να μην τους τα επιτρέπουν οι ιερείς και όσα είναι παραπάνω ν’ ανήκουν στους θεούς.
Όταν τελούνται οι θυσίες και τα μυστήρια όλοι να σιωπούν και ν’ ακούν όσα λέγονται. Όποιος δεν υπακούει ή φέρεται απρεπώς οι ιερείς να τον μαστιγώνουν και να τον διώχνουν από τα μυστήρια.

Ραβδοφόροι: Έξω από τα ιερά να βρίσκονται 20 ραβδοφόροι και να επιβάλλουν την πειθαρχία σ’ αυτούς που τελούν τα μυστήρια και να έχουν τη φροντίδα τους , ώστε να γίνονται τα πάντα με σωστό και τακτικό τρόπο όπως έχει καθιερωθεί. Όσοι δεν υπακούν ή φέρονται άσχημα να μαστιγώνονται, αν κάποιος από τους ραβδοφόρους δεν ακολουθεί τις διαταγές ή διαπράττει άλλου είδους αδικία με σκοπό την κατάλυση των μυστηρίων, να δικάζεται στα ιερά, αν καταδικαστεί να μην μετέχει στα μυστήρια.

Χρήματα: τα χρήματα που κερδίζονται από τα μυστήρια να τα χειρίζονται οι διορισμένοι και να εισφέρουν όλοι οι άρχοντες έχοντας τίμημα ο καθένας όχι λιγότερο από ένα τάλαντο. Η γερουσία να παραγράφει από τους διορισμένους το όφελος. Όταν τελειώσουν τα μυστήρια να ελέγχονται τα έσοδα και τα έξοδα και οι υπολογισμοί να δίνονται στον ταμία, αν βρεθεί πως κάποιος έχει αδικήσει, να χρεώνεται 1.000 δρχ. πρόστιμο. Οι υπεύθυνοι κατα το πεντηκοστό πέμπτο έτος να χειρίζονται τα έξοδα των μυστηρίων και όσα χρειάζονται να δαπανηθούν για τις κατασκευές στον καρνείο τόπο. Για τις χρηματικές δοσοληψίες υπεύθυνος κυρίως να είναι ο ταμίας σύμφωνα με όσα έχουν αποφασίσει οι σύνεδροι και οι άρχοντες. Όλα τα λεφτά να χρησιμοποιούνται για θέματα σχετικά με τα μυστήρια αν ξοδέψει κάποιος χρήματα για άλλο λόγο να καθίσταται υπόλογος. Όταν ολοκληρωθούν όσα χρειάζονται για τα μυστήρια τα υπόλοιπα χρήματα που τυχόν περισσεύουν να προστίθενται στα έσοδα της πόλης.

Παροχές από τις θυσίες: Πριν την έναρξη των μυστηρίων πρέπει να παρέχονται δύο αρνιά λευκά, κατά τον εξαγνισμό ένα υγιές κριάρι και όταν εξαγνίζεται το κοινό τρεις μικρούς χοίρους ,για τους πρώτους μυημένους 100 αρνιά, τις πομπές ν’ ακολουθούν οι σύζυγοι μαζί με τα παιδιά, στους μεγάλους θεούς να αφιερώνονται, μία αγελάδα δύο ετών, ένα κριάρι για τον καρνείο Απόλλωνα και ένας αγριόχοιρος. Ο υπεύθυνος των ιερών να λαμβάνει τα χρήματα και να ελέγχει τα αφιερώματα ώστε να είναι καθαρά και υγιή και να τα παρουσιάζει στους ιερείς δέκα ημέρες πριν τα μυστήρια.
Οι ιερείς αποφασίζουν ποιοι αυλητές και μουσικοί θα παίξουν στις θυσίες και τα μυστήρια.

Αδικήματα: Εάν κάποιος τις ημέρες που πραγματοποιούνται οι θυσίες και τα μυστήρια είτε κλέψει, είτε προβεί σε κάποιο άλλο αδίκημα, να εκδιώχνεται από τους ιερούς τόπους. Ο ελεύθερος πολίτης, αν καταδικαστεί να πληρώνει διπλό πρόστιμο, ενώ ο δούλος να μαστιγώνεται και να καταβάλει διπλά όσα έκλεψε, για τα άλλα αδικήματα το πρόστιμο να είναι είκοσι δρχ. αν δεν πληρώσει αμέσως το πρόστιμο ο κύριος του, να τον παραδίδει τον δούλο σ’ αυτόν που αδικήθηκε, ώστε να τον εκδιώξει αλλιώς να είναι ένοχος για διπλό πρόστιμο.

Σχετικά με τους καυγάδες στην περιοχή των ιερών: κανείς να μην χτυπά στους ιερούς τόπους αν κανείς το πράξει, ο δούλος να μαστιγώνεται από τους ιερείς, ο ελεύθερος πολίτης να εκδιώχνεται όσο κρίνουν οι ιερείς. Αυτός που χτυπήθηκε να τους οδηγεί στα ιερά και να λαμβάνει αποζημίωση. Τους εκδιωχθέντες δούλους κανείς να μην υποδέχεται, ούτε να τους δίνει τροφή ή εργασία. Όποιος είναι υπόδικος να δίνει στον κύριο του την διπλάσια αξία τους σώματός του και πρόστιμο 500 δρχ. Ο ιερέας ν’ αποφασίζει για τους δράστες και όσους καταδικάσει να τους παραδίδει στους κυρίους τους.

Σχετικά με τις πηγές: Για τις πηγές που είναι καθορισμένες από τα έγγραφα ως αγνές καθώς και για τις πηγές των αγαλμάτων, την φροντίδα να έχει ο μνασίστρατος όσο ζει και να μετέχει μαζί με τους ιερείς στις θυσίες και στα μυστήρια. Επιπλέον τα δέρματα από τα αφιερώματα να τα παίρνει ο μνασίστρατος.

Χρήματα: όσα χρήματα δίνουν αυτοί που κάνουν τις θυσίες να μπαίνουν σε θησαυροφυλάκιο από κει να παίρνει ο μνασίστρατος το ένα τρίτο. Τα δύο τρίτα και τα αφιερώματα ν’ ανήκουν στους θεούς. Οι ιερείς να έχουν την επιμέλεια τους. Από τα χρήματα να κατασκευάζονται αφιερώματα στους θεούς όπως αποφασίσουν οι σύνεδροι. Οι ιερείς που έχουν επιλεγεί το 505 έτος να έχουν την επιμέλεια κατασκευής με τον αρχιτέκτονα, δύο πέτρινων θησαυροφυλακίων και να τοποθετούν το ένα στο ναό των μεγάλων θεών και το άλλο κοντά στις πηγές, σε τόπο που αυτοί κρίνουν ασφαλή.
Τα κλειδιά για το ιερό που βρίσκεται κοντά στις πηγές να το κατέχει ο μνασίστρατος, τα υπόλοιπα κλειδιά να τα έχουν οι ιερείς και ο καθένας ν’ ανοίγει το ναό του κατά την διάρκεια των μυστηρίων και να αφαιρούν από το θησαυροφυλάκιό τους το καθιερωμένο ποσό και να το παραδίδουν στον μνασίστρατο.

Ιερός δείπνος: οι ιερείς από τα αφιερώματα που οδηγούνται στις πομπές ν’ αφαιρούν από το καθένα όσα ανήκουν στους θεούς, τα υπόλοιπα κρέατα να χρησιμοποιούνται για το ιερό δείπνο που θα πραγματοποιείται μαζί με την ιέρεια και τις παρθένους και τον μνασίστρατο και την γυναίκα του και τους συγγενείς του καθώς και τους τεχνίτες και όσους συμμετείχαν στις χορηγίες. Οι ιερείς να επιδεικνύουν τον τόπο που θα πραγματοποιηθούν όλα αυτά.

Ο αγορανόμος να έχει τη φροντίδα ώστε να πωλούνται εμπορεύματα χωρίς δόλο και τίμια χρησιμοποιώντας μέτρα και σταθμά σύμφωνα με όσα ορίζουν οι δημόσιοι νόμοι. Όσοι δεν πωλούν σύμφωνα με τους νόμους, τους μεν δούλους να τους μαστιγώνουν, οι δε ελεύθεροι να πληρώνουν πρόστιμο 20 δρχ. και η απόφαση να ανήκει στους ιερείς.

Νερό: ο αγορανόμος να έχει την επιμέλεια του νερού, ώστε κατά τον χρόνο της εορτής κανείς να μην καταστρέφει τον δρόμο ή τον αγωγό ή ότι άλλο κατασκευαστεί στο ιερό χάριν του νερού και όπως τυχόν χωριστεί να ρέει το νερό κανείς να μην εμποδίζει αυτούς που το χρησιμοποιούν. Ο αγορανόμος να έχει τη φροντίδα σχετικά με τα αλείμματα και τα λουτρά, ώστε όσοι θέλουν να περιποιούνται τους λουόμενους στο ιερό να μην παρέχουν σ’ αυτούς περισσότερους από δύο χαλκούς και νερό αγνό και αυτός που παρέχει στο αλειπτήριο ξύλα να τα παραδίδει ξερά και κατάλληλα για τους αλειφομένους κάθε μέρα ανά 4 ώρες όλη τη βδομάδα. Κανείς δούλος δεν επιτρέπεται να αλείφεται. Αν κάποιος από τους υπηρέτες των λουτρών και όσων παρέχουν τα ξύλα δεν ακολουθεί τους νόμους, ο μεν δούλος να μαστιγώνεται από τον αγορανόμο, ο δε ελεύθερος για κάθε αδίκημα να πληρώνει πρόστιμο 20 δρχ. και η απόφαση να ανήκει στους ιερείς.

Αναφορά συναντήσεων: οι ιερείς όσα τυχόν αποφασίσουν στη γιορτή ή όσες καταδίκες πραγματοποιήσουν για κάποιους να τις αναφέρουν σε συνάντηση που θα γίνεται στο πρυτανείο. Ν’ αναγράφουν στο ιερό όσους τυχόν καταδικάσουν και για ποιο αδίκημα. Να παραδίδουν αντίγραφο του διατάγματος. Αντίγραφο επίσης να δίνεται στους ερμηνευτές των νόμων.

Στα μυστήρια να λειτουργούν μαζί με τους ιερείς, ο κήρυκας, οι αυλητές, ο μάντις και ο αρχιτέκτων. Από τους πολίτες να επιλέγονται δέκα για εργάτες όχι νεώτεροι από σαράντα ετών και όχι τον ίδιο χρόνο δύο φορές οι ίδιοι. Όσους κληρώσουν να τους ορκίζει ο γραμματέας των συνέδρων. Ο επικεφαλής να έχει την επιμέλεια όσων πρέπει να γίνουν κατά τη διάρκεια των μυστηρίων.

Έξω από τα ιερά να αναγράφονται οι καταλληλότεροι ραβδούχοι και οι μυσταγωγοί. Επίσης να αναγράφονται όσοι λειτουργούν μαζί με τον μνασίστρατο. Όσων τα ονόματα έχουν αναγραφεί πρέπει να πειθαρχούν και να υπακούν σε όσα αναφέρονται στα διατάγματα. Όσοι δεν υπακούν να καταδικάζονται σε 20 δρχ. πρόστιμο και να αναφέρονται στους πολέμαρχους. Οι ραβδοφόροι που δεν υπακούν, όσους καταδείξουν οι δέκα αιρετοί, να μαστιγώνονται. Οι επικεφαλής δέκα να αποφασίζουν για όλα τα παραπτώματα. Αν για κάτι χρειάζεται να γίνει συμβούλιο να συγκεντρώνουν οι δέκα όλους τους ιερείς και ότι αποφασίζει η πλειοψηφία αυτό και να γίνεται.
Οι δέκα θα πρέπει να φορούν κατά την διάρκεια των μυστηρίων κόκκινη ταινία.

Αν κάποια πράγματα σχετικά με τα μυστήρια και τις θυσίες δεν είναι γραμμένα στα διατάγματα, να αποφασίζουν για αυτά οι σύνεδροι, χωρίς όμως να αλλοιώνουν τίποτα από όσα είναι γραμμένα στα διατάγματα, ή να ανατρέπουν τα μυστήρια, ειδάλλως τα όσα έχουν γραφτεί θα είναι μάταια.

Το διάταγμα αιώνια να είναι κυρίαρχο.
http://anekshghta.blogspot.gr/2014/03/blog-post_8457.html

Παναγιώτης Τέτσης, 1925-

Ζωγράφος, χαράκτης. Ύδρα, 1925
Το 1940 πήρε τα πρώτα μαθήματα ζωγραφικής από το Γερμανό ζωγράφο και χαράκτη Κ. Φρισλάντερ, αλλά καθοριστικό ρόλο για την όλη πορεία του έπαιξε η γνωριμία του με το Δ. Πικιώνη και το Ν. Χατζηκυριάκο-Γκίκα, που θεωρεί ο ίδιος πραγματικούς δάσκαλους του. Το 1943 άρχισε σπουδές ζωγραφικής στο προπαρασκευαστικό τμήμα της ΑΣΚΤ με δάσκαλους τους Δ. Μπισκίνη και Π. Μαθιόπουλο, ενώ από το 1944 σπούδασε στην ΑΣΚΤ (απόφοιτος 1949) με δάσκαλο τον Κ. Παρθένη. Τον Παρθένη τον παρακολούθησε πολύ λίγο, γιατί αυτός αποχώρησε από τη Σχολή. Με υποτροφία του ΙΚΥ συνέχισε τις σπουδές του ως ελεύθερος σπουδαστής στην Ecole des Beaux-Arts (1953-1956) του Παρισιού, όπου μεταξύ άλλων σπούδασε και χαρακτική, ειδικά χαλκογραφία με δάσκαλο τον E. J. Goerg. Το 1960 μια τρίμηνη τιμητική υποτροφία της ιταλικής κυβέρνησης του έδωσε την ευκαιρία να μελετήσει την τέχνη σε ιταλικά μουσεία, και το 1972 μια χορηγία του Ιδρύματος Ford του επέτρεψε να αφοσιωθεί απερίσπαστος στη ζωγραφική και τη χαρακτική.
Δημιουργός και δάσκαλος, ζωγράφος και χαράκτης, είναι περισσότερο από οτιδήποτε άλλο ζωγράφος του χρώματος από τις πρώτες προσπάθειες του μέχρι τα τελευταία έργα του. Ενδιαφέρεται για όλες τις θεματογραφικές περιοχές - ανθρώπινη μορφή και σκηνές της καθημερινής ζωής, προσωπογραφία και νεκρή φύση, μεμονωμένα πρόσωπα και ομάδες, την τοπιογραφία και τη μεγάλη σύνθεση. Σε όλες τις προσπάθειες του παραμένει εξπρεσιονιστής, που όχι μόνο σχεδιάζει με χρώμα, αλλά και κατορθώνει να μεταφέρει στη ζωγραφική επιφάνεια όλο τον εσωτερικό χαρακτήρα και το εκφραστικό περιεχόμενο του χρώματος, χωρίς να θυσιάζει την οπτική πραγματικότητα.
Νεκρή Φύση
Νεκρή Φύση, 1999
Στις πρώιμες προσπάθειες του (1950-1955) ενδιαφέρεται ιδιαίτερα για την ολόσωμη προσωπογραφία, φιλοτεχνώντας έργα που συνδυάζουν τα ρεαλιστικά στοιχεία με το εξπρεσιονιστικό ιδίωμα, και διακρίνονται για την απόδοση του ψυχικού. Σε άλλες προσωπογραφίες (1955-1960) προχωρεί σε περιορισμένες εξπρεσιονιστικές παραμορφώσεις και μεγαλύτερη εντατικοποίηση του χρώματος. Την ίδια πρώιμη σχετικά περίοδο (1950-1960) μας δίνει και έργα άλλων θεματικών κατηγοριών, μεμονωμένα και σε σειρές, όπως τα Σφαχτά, Πλύστρα, Φουτ μπωλ, Κλουβιά και σχετικά λίγα τοπία. Στην τοπιογραφία στρέφεται όλο και σαφέστερα μετά το 1960 πάλι με σειρές, όπως οι Στέγες (1961-1963), η Αθήνα (1961-1970), οι Κήποι, τα Ναυπηγείακ.ά. Πρόκειται για έργα στα οποία καθοριστικό ρόλο παίζει, κοντά στον εξπρεσιονιστικό χαρακτήρα του χρώματος, το φως -ένα φως που δίνει κάθε είδους προεκτάσεις στη ζωγραφική του.
Από το 1969-1970 στρέφεται ιδιαίτερα στο φυσικό χώρο της Σίφνου, για να δώσει μια μεγάλη σειρά έργων με διάφορες όψεις του νησιού. Τα έργα της σειράς αυτής, πάντα με την έμφαση στο εξπρεσιονιστικό λεξιλόγιο, διακρίνονται για την επιβολή περισσότερο των ψυχρών χρωμάτων και των ρυθμικών στοιχείων. Τη δεκαετία του '80 μια από τις πιο σημαντικές προσπάθειες του είναι η Λαϊκή Αγορά, μεγάλη σύνθεση με περισσότερο από 50 μ. μήκος και 2,5 μ. ύψος, μια από τις πιο ολοκληρωμένες και σημαντικές προσπάθειες της σύγχρονης ζωγραφικής. Σε αυτήν, ένα πραγματικά μνημειακό σύνολο, στο οποίο θεματογραφικά έχουμε το έπος της καθημερινής ζωής, συγκεφαλαιώνονται όλες οι κατακτήσεις του. Ρυθμική οργάνωση, πλούτος του χρώματος, ποιότητα του φωτός, συνδυασμός πλαστικών και ζωγραφικών αξιών, ολοκληρώνουν το εκφραστικό περιεχόμενο του συνόλου.
Μια άλλη θεματογραφική περιοχή που τον απασχολεί ιδιαίτερα μετά το 1970 είναι των εσωτερικών και της νεκρής φύσης, θέματα στα οποία θα δώσει μερικές από τις πιο ολοκληρωμένες και πηγαίες προσπάθειες του. Ιδιαίτερα στα Μπαλκόνια του σημειώνει κανείς το συνδυασμό χρωματικών και γραμμικών αξιών, ενώ στις σειρές Τραπέζια και Νεκρές Φύσεις τον καθοριστικό ρόλο του χρώματος. Πρόκειται για έργα που κυριολεκτικά είναι εμψυχωμένα από το φως και το χρώμα, όπως είναι και η σειρά των έργων του από την Ύδρα, ζωγραφισμένα την ίδια περίοδο (1980-1990). Αλλά, εκτός από την ελαιογραφία και τη μικτή τεχνική, έχει δώσει εξαιρετικές προσπάθειες και στην υδατογραφία, τόσο με τα τοπία της Ύδρας, όπως και με άλλα θέματα.
Στο ίδιο εξπρεσιονιστικό κλίμα της ελαιογραφίας και της υδατογραφίας του κινείται και η χαρακτική του, με τις έντονες αντιθέσεις του άσπρου με το μαύρο ή των χρωμάτων, την ίδια έμφαση στα ρυθμικά στοιχεία και τον ιδιαίτερο τονισμό του τυπικού. Πρέπει να σημειωθεί ότι ο καλλιτέχνης έχει εκτελέσει τοιχογραφίες κατά τον παραδοσιακό τρόπο - στην εκκλησία της Ναυτικής Βάσης του Σκαραμαγκά και στον ορθόδοξο ναό του Ρόττερνταμ, όπως και σε δημόσιους χώρους. Επίσης έχει ζωγραφίσει θέματα από την Κρήτη στο ημερολόγιο της εταιρείας «ΑΓΕΤ-Ηρακλής» το 1983, στο οποίο δημοσιεύτηκαν και τα προσχέδια της Λαϊκής Αγοράς, και θέματα του Πειραιά για το ημερολόγιο της Αίθουσας Τέχνης «Αστρολάβος» του Πειραιά, το 1993.
Ύδρα
Ύδρα, 1999-2001, Λάδι σε ξύλο
Ύδρα ΙΙ
Υδρα ΙΙ, Ακουαρέλα, 1988
Χασάπικο
Χασάπικο
Έχει παρουσιάσει το έργο του σε περισσότερες από 40 ατομικές εκθέσεις (Ρόμβος, Αρμός, Ζυγός, Χίλτον, Ώρα, Κοχλίας, Νέες Μορφές, Art Athina, Γαλλικό Ινστιτούτο, Υάκινθος, ΕΠΜΑΣ, Πινακοθήκη Πιερίδη, ΜΙΕΤ είναι μερικές από τις αίθουσες όπου εκτέθηκαν τα έργα του) και έχει πάρει μέρος σε ομαδικές εκθέσεις στην Ελλάδα και το εξωτερικό.
Έργα του βρίσκονται στην ΕΠΜΑΣ, στην Π. Δ. Ρόδου, στην Πινακοθήκη Αβέρωφ, στη Συλλ . ΜΙΕΤ, στο ΜΜΣΤ, Θεσσαλονίκη, στην Τράπεζα της Ελλάδος, στην Εθνική Τράπεζα κ.α. Από το 1951 ήταν επιμελητής στην έδρα του ελευθέρου σχεδίου στο τμήμα των Αρχιτεκτόνων του ΕΜΠ (καθηγητής Ν. Χατζηκυριάκος-Γκίκας), ενώ από το 1958 είναι ιδρυτικό μέλος και καθηγητής της Σχολής Βακαλό, όπου δίδαξε ως το 1976. Παράλληλα δίδαξε και ελεύθερο σχέδιο στο Τμήμα Σχεδιαστών του ΑΤΙ (1959-1962]. Το 1976 εξελέγη καθηγητής στην ΑΣΚΤ, όπου δίδαξε ως το 1992. Τον ίδιο χρόνο εξελέγη μέλος της Ακαδημίας Αθηνών, στην έδρα της ζωγραφικής. Το 1962 του απονεμήθηκε το βραβείο κριτικών ( Έπαθλο Kεράνη ), ενώ υπήρξε και μέλος της ομάδας «Αρμός». Είναι μέλος του ΕΕΤΕ .
(Από το Λεξικό Ελλήνων Καλλιτεχνών. Αθήνα: Μέλισσα, 1997)
Ουράνιο τόξο
Ουράνιο τόξο, 2004

Πληροφορίες και εικόνες έργων του Τέτση στη βιβλιοθήκη
  • Αθανάσογλου, Νίνα... [κ.ά.]. Οι Έλληνες ζωγράφοι. Τόμ. 4. Λεξικό των ελλήνων ζωγράφων και χαρακτών. Αθήνα: Μέλισσα, 1976. [ART 759.495 ΕΛΛ]
  • Βακαλό, Ελένη, επιμ. Σύγχρονοι Έλληνες ζωγράφοι. Αθήνα: Ζυγός (Αίθουσα τέχνης), 1961. [759.9495 ΣΥΓ]
  • Κρητικού, Αθηνά. Έλληνες ζωγράφοι του 20ού αιώνα : συλλογή Μουσείου Βορρέ : συλλογή των καλλιτεχνών. Αθήνα: Εκδόσεις Δ. Κ., 1995. [ART 759.495 ΚΡΗ]
  • Μπόλης, Γιάννης. "Πολύμορφη απεικόνιση ". Επτά ημέρες. 6 Ιουν. 2004.
  • Παπαστάμος, Δημήτριος. Πινακοθήκη Αβέρωφ. Μέτσοβο: Ίδρυμα Ευαγγέλου Αβέρωφ-Τοσίτσα, 1991.
    [ART 708.4953 ΠΑΠ]
  • Ρογκάν-Ηλιοπούλου, Ντόρα. Καλλιτεχνική συλλογή της Εθνικής Τράπεζας. Αθήνα: Εθνική Τράπεζα της Ελλάδος, 1994. [ART 709.495 ΡΟΓ]
  • Χρήστου, Χρύσανθος. Η Εθνική Πινακοθήκη : ελληνική ζωγραφική 19ος-20ος αιώνας. Αθήνα: Εκδοτική Αθηνών, 1992. [ART 759.495 ΧΡΗ]
Σύνδεσμοι στο Διαδίκτυο
http://194.30.242.9/libraries/biographies/tetsisf.php
Τελευταία ενημέρωση 19 Φεβρουαρίου 2009 

Ενας 90χρονος δοξάζει τη φύση

tetsis-panagiotis.jpg

Ο Παναγιώτης ΤέτσηςΟ μεγάλος ζωγράφος -που επί επτά δεκαετίες παραμένει πιστός στο τελάρο- εκθέτει πίνακες των τελευταίων χρόνων (2010-2014) επιμένοντας στο ελληνικό τοπίο
Επί επτά δεκαετίες ο Παναγιώτης Τέτσης παραμένει πιστός στο τελάρο. Αυθεντικός ζωγράφος. Λάτρης της φύσης, του τοπίου και των χρωμάτων της αγαπημένης του Υδρας, όπου γεννήθηκε πριν από 90 ολόκληρα χρόνια. Γήινος και ταυτόχρονα αριστοκρατικός, με παλιομοδίτικους τρόπους ευγένειας, συχνά κλείνεται στο εργαστήριό του, στο Κολωνάκι, όταν δεν περπατάει στους στενούς δρόμους και στη λαϊκή της γειτονιάς, που κι αυτή τον έχει εμπνεύσει στο παρελθόν.
Ο ακούραστος ζωγράφος και ακαδημαϊκός παρουσιάζει από σήμερα τη νέα δουλειά του στο Ιδρυμα Β. & Μ. Θεοχαράκη. Η έκθεση «Π. Τέτσης: Η αποθέωση του τοπίου. Ζωγραφική 2010-2014» περιλαμβάνει 27 πίνακες μνημειακών διαστάσεων, επικών σε ύφος (ελαιογραφίες και έργα με σινική μελάνη), που αποκαλύπτουν τη δύναμη των προσωπικών του μορφοπλαστικών κατακτήσεων.
«Βράχια της Υδρας» | 
Τα τελευταία έργα του φέρνουν αυθόρμητα στη μνήμη περιγραφές του Παπαδιαμάντη, στίχους του Κάλβου, του Σεφέρη, του Ελύτη, όπως επισημαίνει η διευθύντρια της Εθνικής Πινακοθήκης Μαρίνα Λαμπράκη – Πλάκα. «Γιατί και ο ζωγράφος, όπως ο Ζακύνθιος ποιητής, πλέκει δοξαστικό και τραχύ ύμνο στα “καυχήματα των θαυμασίων σκοπέλων (Σπετζίας, Υδρας, Ψαρών)”, και ιδιαίτερα βέβαια στις φίλιες και γνώριμες ακτές της ένδοξης πατρίδας του, της Υδρας. (...) Οι πίνακες ιστορούν μια πρωτόγνωρη, “θεόκτιστη”, νησιωτική Ελλάδα, που μόνο στην ποίηση είχαμε συναντήσει ώς τώρα: “Τρεις βράχοι σε σχήμα πύλης, σκουριασμένοι/ λίγα καμένα πεύκα μαύρα και κίτρινα/ κι’ ένα τετράγωνο σπιτάκι θαμμένο στον ασβέστη”, και ιδού οι στίχοι του Σεφέρη φέρνουν μπροστά στα μάτια μας τούς πρόσφατους πίνακες του ζωγράφου. Βουνά και βράχια ηλιοτροπικά γράφουν με χρώματα και φώτα τις ώρες και τις εποχές, ντυμένα άλλοτε με πορφύρες και άλλοτε με σκυθρωπά γκρίζα, όταν “μελανόπτερα σύννεφα αρμενίζουν” πάνω τους, σύμφωνα με τη λύρα του Κάλβου».
Νέα έργα του Παναγιώτη Τέτση στο Ιδρυμα Θεοχαράκη | 
Ο Παν. Τέτσης γεννήθηκε στην Υδρα το 1925 και εγκαταστάθηκε με την οικογένειά του στον Πειραιά το 1937. Επέστρεφε όμως κάθε καλοκαίρι στο νησί του, όπου άρχισε να ζωγραφίζει. Εκεί συνάντησε τον Χατζηκυριάκο–Γκίκα και τον Πικιώνη, που τους θεωρεί, έμμεσα, δασκάλους του. Κι από εκεί εξακολουθεί να αντλεί τα στοιχεία, που οδηγούν το βλέμμα, τη σκέψη και το χέρι του για να εκφράσει ένα γνήσιο, αληθινό βίωμα.
«Η ζωή για τον ίδιο παραμένει μια υπόθεση μέσα στη φύση και η ζωγραφική δώρο απόλαυσης και έκστασης. Η φύση τού δίνει τη δύναμη να αποτυπώνει με αμεσότητα αυτές τις αξεπέραστες τοπιογραφικές εικόνες του Σαρωνικού και της Υδρας, όπου κυριαρχεί μια αίσθηση που προκαλεί επιθυμίες και όνειρα, παραπέμποντάς μας στον χρόνο και την πολυτιμότητα της στιγμής», επισημαίνει ο Τάκης Μαυρωτάς, επιμελητής της έκθεσης και διευθυντής του εικαστικού προγράμματος του Ιδρύματος Β. & Μ. Θεοχαράκη. «Η Ελλάδα ήταν και παραμένει το καταφύγιό του και η ζωγραφική του μέσο διεκδίκησης ελευθερίας, ομορφιάς, ζωντάνιας και απτών αισθήσεων, επιβεβαιώνοντας με τον πιο πειστικό τρόπο τον στοχασμό του Γιάννη Τσαρούχη, που έλεγε ότι “Ελληνας είναι ο καλλιτέχνης που έχει το θάρρος να βλέπει με τα μάτια του και να καλλιεργεί τον έρωτα μέσα του. Ολα τα άλλα είναι αισθητική χειροτεχνία”. Η ζωγραφική του Τέτση είναι η έκφραση του εαυτού του, μια αυθεντική και αισθησιακή εικόνα του κόσμου».
Την έκθεση συνοδεύει πολυσέλιδος κατάλογος με κείμενα των Κικής Δημουλά, Μαρίνας Λαμπράκη – Πλάκα, Τάκη Μαυρωτά και Ν. Π. Παΐσιου.
Info:
Ιδρυμα Β. & Μ. Θεοχαράκη. Εγκαίνια σήμερα στις 8 μ.μ. από τον Πρόεδρο της Ελληνικής Δημοκρατίας, Προκόπη Παυλόπουλο. Διάρκεια μέχρι 13/9. Βασ. Σοφίας 9 & Μέρλιν 1, τηλ. 210-3611206.