Αναγνώστες

Κυριακή 30 Μαρτίου 2014

ΛΑΕ ΜΟΥ, ΜΗΝ ΞΕΧΝΑΣ!

Η Σφαγή της Χίου      [30 Μαρτίου 1822]

Εκατόν δεκαπέντε χιλιάδες άνθρωποι χάθηκαν, δολοφονήθηκαν, ξεριζώθηκαν... Άνδρες, γυναίκες, παιδιά. Το αίμα έτρεχε ποτάμι, μέχρι τη θάλασσα. Το γαλάζιο του νερού βάφτηκε κόκκινο. Ουρλιαχτά, θάνατος, απόγνωση. Καμμένη γη. Χωριά ολόκληρα πυρπολήθηκαν. Μητέρες μέσα στους καπνούς ψάχνουν να βρουν τα παιδιά τους. Τα πρόσωπα τους μαύρα από τις στάχτες. Βλέμμα θολό. Το βλέμμα της τρέλας. Που να κρυφτούν; Δεν ξέρουν.
Τούρκοι παντού. Αγρίμια. Δολοφονούν, βιάζουν. Κατακόκκινοι βαμμένοι από το αίμα των αθώων θυμάτων τους συνεχίζουν να σκοτώνουν όποιον βρουν στο διάβα τους. Η Χίος πεθαίνει... 30 Μαρτίου 1822.
Τι συνέβη όμως και φτάσαμε σε αυτή τη σφαγή; Το δολοφονικό χέρι του Τούρκου θα μπορούσε να κοπεί, πριν καν βγάλει το γιαταγάνι; Ας δούμε τα γεγονότα που προηγήθηκαν και οδήγησαν σε μια από τις μαζικότερες σφαγές της ιστορίας του ανθρώπινου γένους.
Η Χίος ήταν πάντα ένα νησί που ευημερούσε, τόσο οικονομικά όσο και πολιτισμικά. Οι Χιώτες μια πάστα ανθρώπου που έχει στο αίμα του την αλμύρα της θάλασσας, διακρίνονταν πάντα για τη ναυτοσύνη τους. Δεν είναι τυχαίο ότι πολλοί Λεβέντες* στα πλοία των Οθωμανών ήταν Χιώτες. Δεν είναι τυχαίο επίσης ότι οι Χιώτες σε ελληνικά ή σε Οθωμανικά πλοία κυριαρχούσαν από τη Μαύρη θάλασσα μέχρι τις ακτές της Αφρικής. Το ευλογημένο νησί της Χίου είχε όμως και άλλο ένα “ατού”. Τα μαστιχόδεντρα. Το δέντρο που δεν υπάρχει πουθενά αλλού στον κόσμο και τους καρπούς του οποίου, λάτρεψαν όλοι οι Σουλτάνοι.
Στις αρχές του 1800 η ευημερούσα Χίος αριθμούσε 120.100 ψυχές εκ των οποίων οι 117.000, ήταν Έλληνες, οι 3.000 Τούρκοι και οι 100 Εβραίοι. Το εμπόριο μαστίχας ανθούσε, το εμπόριο με τα παράλια της Μικρασίας ήταν στο ζενίθ του και οι Χιώτες μπορεί να ζούσαν μια σχετικά ελεύθερη καλή και άνετη ζωή, αλλά ποτέ δεν ξέχασαν ότι ήταν Έλληνες. Ο Σουλτάνος Μαχμούτ ο Β, τους είχε δώσει άτυπα μια σχετική αυτονομία αφού ποτέ δεν του δημιούργησαν κάποιο πρόβλημα.
Η σπίθα της επανάστασης στην Ελλάδα δεν άφησε τους Χιώτες τυπικά αδιάφορους αλλά στο νησί επικρατούσε ηρεμία. Ακόμη και όταν ο Τομπάζης πήγε να τους ξεσηκώσει, τον Απρίλη του 1821, δεν έγινε τίποτε. Κάποια χιλιόμετρα βορειότερα ο Σουλτάνος έβλεπε την επανάσταση να φουντώνει στην Ελλάδα, αλλά τα αγαπημένα του παιδιά οι Χιώτες να μην ακολουθούν. Ο Μαχμούτ ο Δεύτερος συνέχιζε στα ανάκτορα του Τοπ Καπί να πίνει τα χιώτικα με γεύση μαστίχας σερμπέτια του, ικανοποιημένος.
Όμως σχεδόν ένα χρόνο μετά στις αρχές του Μάρτη του 1822, ο Σάμιος Λυκούργος Λογοθέτης, αποβιβάζεται στη Χίο με 1500 άνδρες και μαζί με τον Χιώτη Αντώνη Μπουρνιά ξεσηκώνουν το λαό. Οι διαφωνίες ανάμεσα στους κατοίκους του νησιού είναι έντονες. Τελικά η σπίθα ανάβει και οι 3.000 Τούρκοι μαζί με τη φρουρά του νησιού οχυρώνονται στο κάστρο. Όμως για άλλη μια φορά η προχειρότητα στην κατάστρωση ενός σχεδίου αλλά και οι έριδες για την αρχηγεία, προδίδουν τους Έλληνες. Οι Τούρκοι ταμπουρωμένοι δεν παραδίδονται ενώ τα μαντάτα της εξέγερσης φτάνουν μέχρι το Τοπ Καπί.
Ο Σουλτάνος γίνεται έξαλλος. Θεωρεί ότι οι Χιώτες που τόσα “προνόμια και αυτονομία” τους προσέφερε, τον πρόδωσαν. Όμως αυτό που τον έκανε έξαλλο ήταν φυσικά άλλο. Εάν επικρατούσε η επανάσταση στο νησί, θα έχανε σημαντικότατους οικονομικούς πόρους, αφού τα μαστιχόδεντρα και ο φόρος που έπαιρνε από αυτά, πλέον δεν θα του άνηκαν.
Διατάζει τον έμπιστο ναύαρχο του Καρά Αλή να καταπνίξει την επανάσταση. Στις 30 Μαρτίου του 1822 και μετά από έντονο κανονιοβολισμό, ο Μαύρος-Αλής αποβίβασε στην ακτή 7.000 άνδρες και με τη συνδρομή της τουρκικής φρουράς κατέστειλε εύκολα και σύντομα την εξέγερση, εκμεταλλευόμενος τον κακό σχεδιασμό της και τις έριδες (όπως είπαμε) για την αρχηγία μεταξύ Μπουρνιά και Λογοθέτη. Οι δύο τους υποχώρησαν στο εσωτερικό του νησιού φωνάζοντας: “ο σώζων εαυτό σωθήτω
Από εκεί και μετά ξεκίνησε η σφαγή. Ο θάνατος χόρευε για μήνες πάνω από τη Χίο: 42.000 άνθρωποι σφαγιάστηκαν, 23.000 διέφυγαν στο εξωτερικό και στην Ελλάδα και 50.000 έγιναν σκλάβοι. Υπολογίζεται ότι γλύτωσαν και παρέμειναν στο νησί 1500 – 2000 άνθρωποι. Η νέμεσις για τον Καρά- Αλή θα έρθει τις πρώτες ημέρες του Ιουνίου του 1822, όταν ο Κανάρης θα πυρπολήσει και θα ανατινάξει την Ναυαρχίδα του στόλου του και ο ίδιος ο Καρά Αλής θα πάει να συναντήσει τα αθώα θύματα του στον κάτω κόσμο.
Η σφαγή των χιλιάδων αθώων της Χίου προκάλεσε αποτροπιασμό και αηδία στην Ευρώπη. Η κοινή γνώμη ξεσηκώθηκε και οι τάξεις των φιλελλήνων πύκνωσαν. Αυτόπτες μάρτυρες περιέγραψαν τις φρικιαστικές σκηνές στις εφημερίδες, ζωγράφοι (Ντελακρουά) τις απεικόνισαν και ποιητές (Ουγκώ, Χέμανς, Πιέρποντ, Χιλ, Σιγκούρνεϊ) έψαλλαν τη θλιβερά καταστροφή. Πολλοί έκαναν λόγο για το ασυμβίβαστο της τουρκικής φυλής με τον ανθρωπισμό, ενώ άλλοι τόνισαν την αδυναμία συνύπαρξης Χριστιανών και Μουσουλμάνων.
*Λεβέντης σημαίνει στα Τούρκικα ότι και στη γλώσσα μας: Ο ατρόμητος, το παλικάρι. Λεβέντης ήταν όποιος υπηρετούσε στο οθωμανικό ναυτικό και είχε ένα μόνο καθήκον. Να κάνει τα ρεσάλτα στα άλλα πλοία. Στις ναυμαχίες τα πλοία πλεύριζαν το ένα το άλλο και πετούσαν γάντζους δεμένους με σχοινιά. Οι Λεβέντες ήταν οι πρώτοι που ορμούσαν στο αντίπαλο πλοίο για να το καταλάβουν. Οι πρώτοι που πρότασσαν τα κορμιά τους. Πολεμούσαν σαν σκυλιά και εξολόθρευαν τους εχθρούς.

http://www.apocalypsejohn.com/




Σάββατο 29 Μαρτίου 2014

Δίσκος της Φαιστού: Ένα μυστήριο που κρατάει 110 χρόνια


Δίσκος της ΦαιστούΟσο μικρός είναι τόσο μεγάλο το μυστήριο με το οποίο περιβάλλεται. Ο Δίσκος της Φαιστού είναι ένα αρχαιολογικό εύρημα από τη μινωική πόλη της Φαιστού στη Νότια Κρήτη και χρονολογείται πιθανώς στον 17ο αιώνα π.Χ. Ο σκοπός της κατασκευής του και το νόημα των όσων αναγράφονται σε αυτόν παραμένουν άγνωστα.
Ο δίσκος ανακαλύφθηκε στις 3 Ιουνίου του 1908 από τον Ιταλό αρχαιολόγο Λουίτζι Περνιέ και εκτίθεται στο Αρχαιολογικό Μουσείο Ηρακλείου. Εχει διάμετρο περίπου 16 εκατοστά και πάχος μόλις κάτι περισσότερο από 1-2 εκατοστά. Εχει κατασκευαστεί από πηλό και θεωρείται το αρχαιότερο δείγμα τυπογραφίας.
Στις δύο όψεις του βρίσκονται 45 διαφορετικά σύμβολα, πολλά από τα οποία αναπαριστούν εύκολα αναγνωρίσιμα αντικείμενα, όπως ανθρώπινες μορφές, ψάρια, πουλιά, έντομα, φυτά κ.ά. Συνολικά υπάρχουν 241 σύμβολα, 122 στην 1η πλευρά και 119 στη 2η, τοποθετημένα σπειροειδώς. Τα σύμβολα είναι χωρισμένα σε ομάδες, με τη χρήση μικρών γραμμών που κατευθύνονται προς το κέντρο του δίσκου.
Εχουν προταθεί πάρα πολλές ερμηνείες του κειμένου του, όπως ότι πρόκειται για προσευχή, για τη διήγηση μίας ιστορίας, για γεωμετρικό θεώρημα, για ημερολόγιο κ.ά. Παρ’ όλα αυτά η επιστημονική κοινότητα δεν έχει αποδεχθεί καμία από τις προτεινόμενες αποκρυπτογραφήσεις, με το μυστήριο να μένει άλυτο κοντά στα 110 χρόνια.
Δίσκος της Φαιστού1Η γραφή και επομένως η καταγραφή της ιστορίας στον ευρωπαϊκό χώρο εμφανίζεται για πρώτη φορά στη μινωική Κρήτη έχει σημειώσει ο δρ Γκάρεθ Οουενς σε παλιότερο άρθρο του. Από τον πρώτο ήδη μήνα των ανασκαφών του στα ανάκτορα της Κνωσού, οΑρθουρ Εβανς ανακάλυψε τα τρία είδη: την «κρητική Ιερογλυφική», τη μινωική Γραμμική Α’ και τη μυκηναϊκή Γραμμική Β’, εισάγοντας έτσι τη μινωική και τη μυκηναϊκή Κρήτη στον χώρο της ιστορίας. Οι τρεις αυτές γραφές, που ήταν συλλαβικές, χρησιμοποιήθηκαν για διοικητικούς και θρησκευτικούς σκοπούς.
Η αποκρυπτογράφηση της Γραμμικής Β’ από τον Μάικλ Βέντρις (που είχε υπηρετήσει ως κρυπτογράφος του βρετανικού στρατού στον πόλεμο) και τον κλασικό φιλόλογοΤζον Τσάντγουικ το 1952 διεύρυνε την ιστορία της ελληνικής γλώσσας κατά περίπου 7 αιώνες. Με τις γνωστές φωνητικές αξίες της Γραμμικής Β’ θεωρείται εφικτή η προσέγγιση και η κατανόηση της Γραμμικής Α’, κάτι που μέχρι σήμερα δεν έχει, επίσης, γίνει.
Ο Δίσκος της Φαιστού χρονολογείται πιθανώς στον 17ο αιώνα π.Χ. και έχει κατασκευαστεί από πηλό.Ο Δίσκος της Φαιστού χρονολογείται πιθανώς στον 17ο αιώνα π.Χ. και έχει κατασκευαστεί από πηλό.
Στα 100 και πλέον χρόνια από την εύρεσή του, πολλά έχουν συζητηθεί και ερευνηθεί. Κάποτε μάλιστα τέθηκε το ζήτημα αν ο δίσκος είναι αυθεντικός ή πλαστός από τονΖερόμ Αϊζενμπεργκ. Οπως έγραψε, ο Περνιέ κατασκεύασε τον δίσκο από αντιζηλία προς τον Εβανς και τα ευρήματά του και εμπνεύστηκε τη σπειροειδή επιγραφή από τον παραπλήσιο σε μορφή ετρουσκικό Δίσκο του Μagliano.
Μέχρι και συνέδριο οργάνωσε στη Society of Αntiquaries του Λονδίνου το 2008, αλλά δεν πήρε «ψήφο εμπιστοσύνης».
Ο αρχαιολογικός χώρος της Φαιστού.Ο αρχαιολογικός χώρος της Φαιστού.
Υπήρξαν, βέβαια, πολλές ακόμα θεωρίες. Το 1911 ο Τζορτζ Χεμπλ είχε υποστηρίξει ότι τα σύμβολα έκρυβαν ιωνική γλώσσα, ότι το κείμενο ήταν ιερατικό και περιέγραφε θυσία. Την ίδια χρονιά η Φλόρενς Στάγουελ είπε ότι ήταν ομηρικά ελληνικά. Το 1914 οΑλμπέρ Κουνί «είδε» είδος αιγυπτιακών ιερογλυφικών. Το 1931 ο Φ. Γκόρντον τα ερμήνευσε ως βασκικά. Ο Βούλγαρος Βλαντιμίρ Γκεοργκίεφ το 1976 τα ερμήνευσε ως χιτιτικά, που διηγούνταν μια εμφύλια διαμάχη Τρώων. Τέλος, το 1992 ο Κιέλ Ααρτούνείπε ότι ήταν η συλλαβική γραφή μιας σημιτικής γλώσσας. Το ίδιο είπαν αργότερα και άλλοι δύο ερευνητές, ο Κύρος Χερτσλ Γκόρντον και ο Ζαν Μπεστ.
Το 1975 ένας μαθηματικός από το Λουξεμβούργο, ο Ζαν Φοκουνό (Jean Faucounau),ισχυρίστηκε ότι είχε λύσει μέσω στατιστικής αντιπαραβολής τον γρίφο και ότι το κείμενο του δίσκου ήταν πρωτοϊωνικά, μία γλώσσα που μιλούσαν και οι απόγονοι των Πελασγών στον αιγαιακό χώρο. Ως αρχή, μάλιστα, του κειμένου έδινε τη φράση: «Ο Αρίων ο γιος του Αργου, είναι απαράμιλλος. Μοίρασε τα λάφυρα της μάχης».Εγραψε δύο βιβλία, όπου ισχυρίζεται ότι Πρωτοΐωνες δεν ήταν μόνο οι Πελασγοί και οι Μινωίτες, αλλά και οι Τρώες, οι Λούβιοι, οι Κάρες, οι Φιλισταίοι… ακόμη και οι υπερδουνάβιοι Θράκες.
Ο δρ Γκάρεθ Οουενς με την περιφερειακή σύμβουλο Βιργινία ΜανασάκηΟ δρ Γκάρεθ Οουενς με την περιφερειακή σύμβουλο Βιργινία Μανασάκη. Ο Αγγλος ερευνητής έχει ολοκληρώσει την ανάγνωση κατά 90%, ενώ μετά το καλοκαίρι αισιοδοξεί πως θα λύσει το «αίνιγμα».
Το 1998 ο Μηνάς Τσικριτσής ανακοίνωσε ότι η δική του έρευνα μέσω υπολογιστή τον οδηγούσε στο συμπέρασμα πως η Γραμμική Α’ ήταν η γραφή μια αιολικής διαλέκτου, όπως αυτή που μιλούσαν οι Λούβιοι, απέναντι από τη Λέσβο. Κατόρθωσε να αντιπαραβάλει τις δύο γραφές μεταξύ τους και να βρει τις φωνητικές αντιστοιχήσεις τους. Ετσι οι λέξεις άρχισαν να παίρνουν νόημα, χωρίς ωστόσο να ερμηνεύονται όλες. Πάντως λέξεις όπως οι pa-i-to, su-ki-ri-ta και a-karu βρέθηκαν να αντιστοιχούν σε κρητικά τοπωνύμια, όπως Φαιστός, Σύβρητα και Αρκαλο. Μήπως, λοιπόν, είναι αρχαίο κτηματολόγιο; Πριν υπάρξουν αποδείξεις, το 2004, μια ομάδα ερευνητών υπό τον Αχτενμπεργκ (Αchtenberg) ερμήνευσε το κείμενο του δίσκου ως τίτλο ιδιοκτησίας της νήσου, γραμμένο στα Λουβιανά. Κατ΄ αυτούς, το κείμενο αρχίζει με την πρόταση: «Στη Μεσαρά είναι η Φαιστός. (Αυτή ανήκει) στον Νέστορα, τον μέγα άνδρα των Αχαιών».
Αγγελική Κωττη
ΤΙ ΥΠΟΣΤΗΡΙΖΟΥΝ ΑΓΓΛΟΙ ΕΡΕΥΝΗΤΕΣ
«Είναι σίγουρα θρησκευτική επιγραφή»
Κοντά στην αποκάλυψη της αποκρυπτογράφησης του Δίσκου της Φαιστού βρίσκονται δύο Αγγλοι ερευνητές οι οποίοι υποστηρίζουν ότι έχουν ήδη διαβάσει το 90%. «Ο Δίσκος της Φαιστού είναι βέβαιο ότι πρόκειται για θρησκευτική επιγραφή και έχει γίνει ανάγνωση κατά 90%. Η ολοκλήρωση θα γίνει μετά το καλοκαίρι ώστε στη συνέχεια να προχωρήσουμε στην κατανόηση συνολικά του Δίσκου» δήλωσε στο «Εθνος» ο Αγγλος ερευνητής συντονιστής του προγράμματος ERASMUS του ΤΕΙ Κρήτης και πρέσβης της Ευρωπαϊκής Ενωσης δρ Γκάρεθ Οουενς. Ο ίδιος τόνισε ότι πραγματοποιεί έρευνα πολλών χρόνων και συνεργάζεται με τον δρα John Coleman,καθηγητή Φωνητικής στη Σχολή Γλωσσολογίας του Πανεπιστημίου της Οξφόρδης. Μάλιστα, οι δύο ερευνητές έκαναν αναφορά στην έρευνά τους σε διάλεξη που διοργανώθηκε στη Σχολή Γλωσσολογίας στο Trinity College του Πανεπιστημίου της Οξφόρδης.
Μέσα από την έρευνα παρουσιάζεται το έργο τους, το οποίο όπως αναφέρουν«αποδεδειγμένα μπορούμε πλέον να διαβάσουμε και ακούσουμε το 90% του Δίσκου της Φαιστού, το αίνιγμα της μινωικής Κρήτης. Ο συγκεκριμένος Δίσκος είναι αναμφισβήτητα μια γνήσια μινωική θρησκευτική επιγραφή που έχει παρόμοιες λέξεις για επιγραφές από μινωικά ιερά όπως το βουνό του Γιούχτα στις Ανω Αρχάνες, τοποθεσίες που βρέθηκαν αντίστοιχα τάματα».
Η ανάγνωση, όπως λέει στο «Εθνος» ο κ. Οουενς «γίνεται με φωνητικές αξίες και αρχίζει με τη γραμμική Β΄. Οι μινωικές λέξεις είναι ίδιες σχεδόν με αυτές στη β΄πλευρά του Δίσκου της Φαιστού. Αρα για μας είναι μινωική θρησκευτική επιγραφή και σε αυτό το πλαίσιο θα δουλέψουμε στο μέλλον για την πλήρη κατανόηση του αινίγματος».
«Δουλεύουν με πάθος»
«Μαζί με τους επιστήμονες αισιοδοξούμε και εμείς για το αποτέλεσμα. Είναι πολύ σημαντικό που οι δύο ερευνητές δουλεύουν με πάθος και συνεργάζονται συστηματικά για την αποκάλυψη του Δίσκου της Φαιστού που είναι ένα αίνιγμα αιώνων», δήλωσε στο «Εθνος» η περιφερειακή σύμβουλος Βιργινία Μανασάκη μετά από συνάντησή της με τον κ. Οουενς.
Σε παλαιότερη συνάντηση μεταξύ του δρος Οουενς με τη Δήμαρχο Φαιστού, είχε ενημερώσει ότι η έρευνα εξελίσσεται πολύ καλά, ως αποτέλεσμα της συστηματικής σκληρής δουλειάς και της ομαδικής εργασίας. Από τη μεριά τους οι δύο επιστήμονες ευχαρίστησαν την κ. Πετρακογιώργη για την υποστήριξη, το ενδιαφέρον και την ενθάρρυνσή της σε αυτή την προσπάθεια, ανακοινώνοντας ότι θα παρουσιάσουν σύντομα το έργο τους στη Μεσαρά, με μια νέα αναθεωρημένη «ανάγνωση» και βελτιωμένη ψηφιακή καταγραφή του Δίσκου της Φαιστού, για τους ανθρώπους της Φαιστού. Από την πλευρά της, η κ. Πετρακογιώργη, με αφορμή την παρουσίαση της έρευνας στο εξωτερικό, ευχαρίστησε για μια ακόμη φορά τον κ. Οουενς και τον κ. Coleman, καθώς και την ομάδα τους για την πολύτιμη προσφορά τους στο θέμα της ανάγνωσης του Δίσκου της Φαιστού, στην προσπάθεια εξωστρέφειας, αλλά και για να αναδειχθεί ένα τόσο σημαντικό σύμβολο ως αντικείμενο μελέτης και πολιτισμού της ευρύτερης περιοχής της Μεσαράς. Τέτοιες πολιτιστικές ενέργειες συνάδουν με τη φιλοσοφία του Δήμου Φαιστού που έχει δώσει ιδιαίτερη βαρύτητα στον τομέα του Πολιτισμού. [Μανόλης Κοκολάκης, ethnos.gr]

Δευτέρα 24 Μαρτίου 2014

ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΔΙΑΚΟΣ





Για ιδές καιρό που διάλεξε
ο χάρος να με πάρει
τώρα π’ ανθίζουν τα κλαδιά
και βγάζει η γής χορτάρι


Ο μεγάλος αυτός ήρωας και πρωτεργάτης της Εθνεγερσίας του 1821 Αθανάσιος Διάκος (Αθανάσιος Μασαβέτας), γεννήθηκε στη Μουσουνίτσα της Παρνασσίδος το 1788. Σε νεαρή ηλικία μπήκε δόκιμος στο μοναστήρι του Αγίου Ιωάννη του Προδρόμου της Αρτοτίνας, όπου έμαθε τα πρώτα γράμματα κι αργότερα χειροτονήθηκε διάκονος. Στα είκοσί του άφησε το μοναστήρι και πήρε τα όπλα εναντίον των Τούρκων. Ο Διάκος ήταν άφταστος στ’ αγωνίσματα, στα όπλα και στην ανδρεία. Το 1820 εκλέγεται αρχηγός στο αρματολίκι της Ρούμελης και παράλληλα μυείται στη Φιλική Εταιρεία.

Το 1821 ύψωσε τη σημαία της Επανάστασης στη Λιβαδειά και στις 22 Απριλίου 1821 στη γέφυρα της Αλαμάνας, προσπάθησε ν’ ανακόψει την πορεία του Ομέρ Βρυώνη και του Κιοσέ Μεχμέτ προς την Πελοπόννησο. Ο Αθανάσιος Διάκος έλεγχε το δρόμο από τη Δαμάστα με 500 άνδρες. Το πρωϊ της 23ης Απριλίου ο κύριος όγκος των Οθωμανών, μ’ επικεφαλής τον Κιοσέ Μεχμέτ προσπαθεί να περάσει από την Αλαμάνα. Ο Διάκος βλέπει πως ο αγώνας είναι άνισος, όμως αρνείται να φύγει για να σωθεί! Μένει και πολεμά μέχρις εσχάτων. Πληγώνεται στην μάχη και πέντε Αλβανοί τον πιάνουν αιχμάλωτο και τον μεταφέρουν στη Λαμία. Οι Τούρκοι του λένε να προσκυνήσει και να συνεργαστεί μαζί τους, για να του χαρίσουν τη ζωή του. Ο Διάκος αρνιέται λέγοντάς τους : «Εγώ Γραικός γεννήθηκα, Γραικός θε να πεθάνω». Αφού αρνήθηκε να συνεργασθεί με τους Τούρκους, έπρεπε να τιμωρηθεί παραδειγματικά! Έτσι τον θανάτωσαν με ανασκολοπισμό! Το άλικο αίμα του πότισε το δένδρο της λευτεριάς κι η θυσία του έγινε φωτεινό παράδειγμα για τους αγωνιζόμενους Έλληνες.

Ακαταμάχητη η δυναμική των συνειδητοποιήσεων


Στέρηση ζωής, ασύγκριτα πιο καταστροφική από την ανέχεια, είναι η αδιάκοπη, μονόδρομη ενασχόληση με τα εγκλήματα των κομματικών και τις πομπές τους. Mέρα-νύχτα, νύχτα-μέρα, «ειδήσεις»: Παζαρέματα με την τρόικα, ποσοστά ανεργίας, εξωφρενικά δισεκατομμύρια για την ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών, δείχτες μείωσης των εισοδημάτων, δείχτες αύξησης των τιμών στα τρόφιμα – μια ατέρμονη δίνη, καθημερινά, εφιαλτικών συντελεστών του αδιεξόδου. «Γίνεται εσπέρα, γίνεται πρωί, ημέρα καμία»: ίδιος ζόφος και τυραννική παραζάλη.
Pημάζει τη ζωή μας η «είδηση», ζούμε το τίποτα μεταποιημένο σε εντυπώσεις. Kαι αυτουργός της μεταποίησης, η τηλεόραση. Kάποτε την κοινωνία της πληροφορίας την υπηρετούσε ο Tύπος, ο γραπτός λόγος αξίωνε εντιμότητα, γνώση, σπουδή, ήθος – οι άνθρωποι είχαν κριτήρια να ξεχωρίσουν την αλήθεια από το ψέμα, τον υπεύθυνο λόγο από τον παραπλανητικό και δόλιο. O σχολιασμός της πληροφορίας γινόταν πρόσωπο-με-πρόσωπο, στη γνώμη ή στην άποψη ζυγιζόταν η ευφυΐα, η ευθυκρισία, η ειλικρίνεια.
Aπόλυτος κυρίαρχος της ζωής μας σήμερα η τηλεόραση, δηλαδή, οι ψευδαισθητικές εντυπώσεις, το εμπορικά στημένο παιχνίδι των «ειδήσεων». Mέρα-νύχτα, νύχτα-μέρα, «ειδήσεις». Kαι φτηνιάρικος σχολιασμός των ειδήσεων, εντύπωση σχολιασμού και στην πραγματικότητα ο κομπασμός της μικρόνοιας, η αναίδεια της αμάθειας, η τρισβάρβαρη γλωσσική εκφραστική.
Πώς και γιατί παγιδευτήκαμε σε αυτόν τον νυχθήμερο βασανιστικό αυτεξευτελισμό μας, δύσκολο να το ανιχνεύσει κανείς. O,τι έχει απομείνει στον ψυχισμό του σημερινού Eλληνώνυμου από ιστορικούς εθισμούς αιώνων «βίου πολιτικού», μετοχής στα κοινά, στρεβλώνεται σήμερα σε εθελούσια εξάρτηση από την παραισθησιογόνο τηλεοπτική «πληροφόρηση» και τον «σχολιασμό» της. Στα λεγόμενα «πρωινάδικα» καλούνται συνήθως οι «πρωταγωνιστές» της επικαιρότητας, να «ανακριθούν» (υποτίθεται) από την αμείλικτη, ξεψαχνιστική οξύνοια επίλεκτων δημοσιογράφων, επίμοχθα προετοιμασμένων για την αναμέτρηση. Προέχει όμως να ικανοποιηθεί από την πρόσκληση ο προσκεκλημένος, γιατί αυτός θα φέρει (υποτίθεται) την τηλεθέαση. Oπότε οι δημοσιογράφοι συμβιβάζονται με τον ανιαρό και εξευτελιστικό ρόλο του «πασαδόρου», για να κερδίσει τις εντυπώσεις ο κάθε τυχάρπαστος κομματικός που η εύνοια του κομματάρχη τον περιέβαλε με στίλβωση υπουργική.
Tο ίδιο χαμένη η επαφή με την πραγματικότητα και στην προέκταση του «πολιτικού σχολιασμού» απόγευμα και βράδυ. O τηλεθεατής εισπράττει τόση «πληροφόρηση» και τόση «κριτική ανάλυση» όση και από τις «ντουντούκες» σε κάθε «πορεία» ή από τα στερεότυπα ναρκισσευόμενων αλαφροκέφαλων στα καφενεία. Eννέα στις δέκα φορές οι καλεσμένοι στη μικρή οθόνη εκφράζονται πολιτικά με τέτοιες κοινοτοπίες, αφέλειες, παιδαριωδίες, που, πραγματικά, είναι απορίας άξιο: με ποια λογική καλούνται να δημοσιοποιήσουν τόσην ανεπάρκεια.
Στέρηση ζωής, ασύγκριτα πιο ασφυκτική από την ανέχεια, η αδιάκοπη, μονόδρομη ενασχόληση με τις διαπιστώσεις της παρακμιακής διάλυσης κράτους και κοινωνίας. Aσφαλώς και έχουμε χρέος οι πολίτες να είμαστε πληροφορημένοι για την έκταση της συντελεσμένης καταστροφής, ενήμεροι για τα κακουργήματα της κομματοκρατίας. Aλλά η ζωή του καθενός μας είναι μία και μοναδική, ανεπανάληπτη. Kαι φεύγει με γρηγοράδα απίστευτη, αλίμονο αν την ξοδέψουμε όλη στην περίσπαση των προκάτ εντυπώσεων, στα παραισθησιογόνα των «ειδήσεων». Mην κάνουμε το χατίρι στους βασανιστές μας να λεηλατήσουν όλη την ικμάδα της ζωής και της ψυχής μας, να μας παγιδεύσουν στην αναπηρία: στην παρα-ζωή.
Mας υποχρεώνουν να παίζουμε στο γήπεδό τους, να ταυτίζεται η ζωή μας με την αναμονή της επόμενης «δόσης» από την τρόικα, αναμονή να ξαναβγούμε στις «αγορές», ζήτουλες για δανεικά (το διαφημίζουν από τώρα για θρίαμβο!), αναμονή να μας παινέψουν οι δανειστές μας για το πόσο σφίξαμε το ζωνάρι. Eίναι άμυνα υπαρκτική, προϋπόθεση της ανθρωπιάς μας, να αρνηθούμε τη συμπαιγνία, έστω παθητική, σε αυτή την καταδίκη σκλαβιάς, καθήλωσης σε μόνιμη αναμονή, στον εξευτελισμό των κυναρίων που περιμένουν κάτω από το τραπέζι ψίχουλα ή κλωτσιά.
Nα αρνηθούμε να παίζουμε στο γήπεδό τους. Oπως θα κάναμε, από φυσική αυτοάμυνα, απέναντι σε ξένους εισβολείς, σε υπόκοσμο που μας εκβιάζει για να δεχτούμε την «προστασία» του. Δεν υπάρχουν συνταγές για το τι «πρέπει» να κάνουμε, οι πρακτικές θα γεννηθούν όταν νιώσουμε την παγίδευση στην αναπηρία. Nα αρνηθούμε τη γλώσσα τους, τη νοοτροπία τους, τις αξιολογήσεις τους, τις προτεραιότητές τους. Aυτοί λογαριάζουν μεγέθη, εμείς ποιότητες. Aυτοί εισόδημα, εμείς κατά κεφαλήν καλλιέργεια. Ξέρουν μόνο τη χρήση, εμάς μας συνεπαίρνει η σχέση. Διεκδικούν το βόλεμα, θέλουμε την άμιλλα στη αριστεία. Aυτοί μετράνε την πολιτική επιτυχία με τους δείκτες κατανάλωσης, εμείς με το επίπεδο του κοινωνικού κράτους. Θέλουν να κερδίζουν τις εντυπώσεις, θέλουμε τον ρεαλισμό της έντιμης πληροφόρησης. Kαταλαβαίνουν τον πολιτισμό σαν ψυχαγωγία, «εκδηλώσεις» και καύχηση για το παρελθόν, καταλαβαίνουμε τον πολιτισμό να γραδάρεται στο σχολειό και να αχρηστεύει το φροντιστήριο. H εξουσία γι’ αυτούς είναι αυταξία, για μας αυταξία είναι μόνο η δοτικότητα, η χαρά του έρωτα.
Δύο κόσμοι ασύμβατοι, ασύμπτωτοι, ασυμβίβαστοι. Oποιος καταλαβαίνει την αντίθεση ιδεολογικά και περιμένει την ποιότητα να κατεβάσει κόμμα, συνεχίζει να παίζει στο γήπεδο των στημένων ψευδαισθήσεων – περιμένει έγνοια και φροντίδα από τον «στρατό κατοχής», τιμιότητα και ανιδιοτέλεια από τους «προστάτες» της νύχτας. Tην ακαταμάχητη δύναμη σε μία κοινωνία την έχει η απροσδιοριστία των συνειδητοποιήσεων – αυτή μόνο τινάζει βράχους και αλλάζει την περπατησιά της Iστορίας.
Oταν η άρνηση της αναπηρίας, η αποστροφή και βδελυγμία για τον εμπαιγμό των «ειδήσεων», η φρικίαση για την ολιγότητα και τη φτήνια των τυράννων μας γίνουν συνείδηση μιας κρίσιμης μάζας, τότε θα γεννηθεί αλλαγή με τρόπους, σχήματα και δυναμικές απρόσμενης έκπληξης. Δεν είναι νομοτέλεια μια τέτοια εξέλιξη, είναι ενδεχόμενο, συνάρτηση ωρίμανσης που κερδίζεται ή αποδείχνεται ανέφικτη. Προς το παρόν ευελπιστούμε: Ποιος μπορούσε να φανταστεί ποτέ το ΠAΣOK στο 3,5% των προτιμήσεων του εκλογικού σώματος; Σε ποσοστά κάτω του 10% τα μηχανεύματα για σωτηρία των στημένων ψευδαισθήσεων με «Eλιές» και «Ποτάμια»;

Παρασκευή 21 Μαρτίου 2014

Η Άνοιξη στην αρχαία Ελλάδα και ο μύθος της Περσεφόνης






Σήμερα είναι επίσημα η πρώτη μέρα της Άνοιξης και η φύση αναγεννάτε, ωστόσο όπως συνέβαινε με τα περισσότερα φυσικά φαινόμενα, έτσι και τις αλλαγές των εποχών, οι Αρχαίοι Έλληνες τις απέδιδαν σε θεϊκή παρέμβαση.

Ένας από τους πιο όμορφους μύθους της Ελληνικής μυθολογίας, είναι η ιστορία της Περσεφόνης, κόρης της θεάς Δήμητρας και του Δία, την οποία ερωτεύτηκε ο θεός Πλούτωνας και την πήρε μαζί του στον Κάτω Κόσμο.

Σύμφωνα με τον μύθο, η Δήμητρα, η οποία ήταν η θεά της καρποφορίας και της γονιμότητας και υπεύθυνη για την καλή σοδειά και την άνθιση της φύσης είχε κάνει την όμορφη Περσεφόνη με το θεό Δία.

Όμως μία μέρα που η νεαρή μάζευε λουλούδια στο Νύσιον πεδίον, παρέα με την θεά Αθηνά, την Άρτεμη και τις Ωκεανίδες νύμφες, ξαφνικά άνοιξε η Γη και ξεπήδησε από μέσα ο Πλούτωνας με το σκοτεινό του άρμα και την άρπαξε, όμως κανείς δεν πρόλαβε να τη σώσει και τις κραυγές της δεν τις άκουσε κανείς, παρά μόνο η Εκάτη και ο Ήλιος.

Θλιμμένη η Δήμητρα που έχασε την κόρη της, μάρανε την πλάση, οι σοδειές δεν καρποφορούσαν πια και τα λουλούδια δεν άνθιζαν. Τότε ο Ήλιος την λυπήθηκε και της είπε ότι την έκλεψε ο Πλούτωνας κι έτσι η Δήμητρα πήγε να τη ζητήσει πίσω.

Όμως ούτε και ο Πλούτωνας ήθελε να χάσει την αγαπημένη του, κι έτσι κατέληξαν σε έναν διακανονισμό, η Περσεφόνη να είναι στη Γη 8 μήνες με την μητέρα της και 4 στον Κάτω Κόσμο μαζί του και μάλιστα για να το εξασφαλίσει αυτό, της έδωσε να φάει καρπό ροδιού για να ξαναγυρίσει.

Έτσι τους 4 μήνες που η Περσεφόνη, σύμφωνα με τον μύθο, βρισκόταν στον Κάτω Κόσμο, στη Γη η Δήμητρα ήταν δυστυχισμένη και πάγωνε την πλάση κι έτσι κυριαρχούσε ο χειμώνας, ενώ οι υπόλοιποι 8, ήταν μήνες ανθοφορίας γονιμότητας και καλοκαιρίας αφού η Δήμητρα είχε την κόρη της ξανά.

Τη φυσική θεωρία της βλάστησης και του αγροτικού κύκλου του μύθου, διατύπωσαν πρώτοι οι Στωϊκοί φιλόσοφοι, υποστηρίζοντας ότι η Περσεφόνη ταυτίζεται με τα δημητριακά και η απουσία της με τη φύλαξή τους στο υπέδαφος, ενώ η απαγωγή της είναι η αλληγορία του κύκλου της ευφορίας της φύσης: η κάθοδος της Κόρης στον Κάτω κόσμο κάθε φθινόπωρο ταυτίζεται με την απουσία των καρπών, οι οποίοι αναφύονται την άνοιξη με την άνοδό της.

Ο μύθος έχει επίσης αποκτήσει και ανθρωποκεντρικό συμβολισμό που σχετίζεται με τον γάμο και το θάνατο αλλά και με τον τραυματικό χωρισμό της μητέρας από την κόρη και την επανασύνδεσή τους.

Πέμπτη 20 Μαρτίου 2014

Αν Βαρδινογιάννης και Λάτσης πλήρωναν τις οφειλές τους...


Αν Βαρδινογιάννης και Λάτσης πλήρωναν τις οφειλές τους...
Λέμε «αν» γιατί οι οφειλές τους δεν πρόκειται να πληρωθούν, μιας και η κυβέρνηση Σαμαρά ψήφισε χθες στα μουλωχτά μια τροπολογία γι αυτόν και μόνο το λόγο. Μια τροπολογία που οι συγκυβερνώντες αγχωμένα επιχειρούν εδώ και καιρό, με διάφορα τερτίπια και τεχνάσματα, να ψηφίσουν χωρίς να τους πάρουν χαμπάρι.

Είναι οι ίδιοι που με τη χαρακτηριστική επίπλαστη θλίψη επικαλούνται την αναγκαιότητα επιβολής και των πιο σκληρών οικονομικών μέτρων σε μισθωτούς και συνταξιούχους για τη «σωτηρία της πατρίδας».

Συγκεκριμένα, οι εταιρείες «MOTOR OIL» και «Ελληνικά Πετρέλαια» (ΕΛΠΕ), των κ.κ. Βαρδή Βαρδινογιάννη και Σπύρου Λάτση αντίστοιχα, ΔΕΝ πρόκειται να πληρώσουν προς το δημόσιο ποσά που συνολικά υπερβαίνουν τουλάχιστον το 1 δις ευρώ, για πρόστιμα που τους επιβλήθηκαν. Και λέμε «τουλάχιστον» γιατί αυτό το -γενναία προς τα κάτω στρογγυλοποιημένο- ποσό προκύπτει μόνο από ελέγχους που έγιναν για τα έτη 2010-2011. Μάλιστα, αν γίνουν διευρυμένοι έλεγχοι σε όλες του αυτού είδους εταιρείες, τα έσοδα που ενδεχομένως θα προέκυπταν για το δημόσιο υπολογίζεται ότι θα μπορούσαν να αγγίξουν τα 15 δις ευρώ.

Διαβάστε όλες τις λεπτομέρειες για τη σκανδαλώδη τροπολογία που ψηφίστηκε χθες στο αποκαλυπτικό ρεπορτάζ του Λευτέρη Χαραλαμπόπουλου στο UNFOLLOW: Ο κυβερνήτης Β. Βαρδινογιάννης και η κυβέρνηση των υποτακτικών (επεισόδιο 2)

Ας «λαϊκίσουμε» όμως τώρα, όπως θα 'λεγε και ο μέσος θιασώτης του νεοφιλελευθερισμού.
Ας υιοθετήσουμε προς στιγμήν, χάριν της μνημονιακής ατζέντας και των αντίστοιχων συσχετισμών, τη λογική ότι τα χρέη που μας προσάπτουν είναι δίκαια και πρέπει να πληρωθούν από τις τσέπες μας με τον ένα ή άλλο τρόπο, και ας δούμε ποιά μνημονιακά μέτρα θα γλιτώναμε αν οι κ.κ. Βαρδινογιάννης και Λάτσης πλήρωναν τις οφειλές τους προς το δημόσιο.

Αφήνουμε στην άκρη το προαναφερθέν ποσό των 15 δις, του οποίου η εξοικονόμηση θα κάλυπτε οικονομική τρύπα που αντιστοιχεί σε μέτρα ενός ολόκληρου μνημονίου, μιας και αυτό προκύπτει μόνο από υπολογισμούς.
Θα πάρουμε μόνο αυτό το γενναία, επαναλαμβάνουμε, στρογγυλοποιημένο προς τα κάτω 1 δισεκατομμύριο ευρώ που -συν τοις άλλοις- η χθεσινή ψηφισθείσα τροπολογία στέρησε από τα ταμεία του Δημοσίου. Δεν θα πάμε πολύ πίσω, θα σταθούμε μόνο στα μέτρα του μνημονίου (βαπτισθέν ως «Μεσοπρόθεσμο Πλαίσιο Δημοσιονομικής Στρατηγικής 2013-2016») που ψήφισε η κυβέρνηση Σαμαρά, άμα τη εκλογή της, το Νοέμβριο του 2012.

Περικοπές στους μισθούς (μνημόνιο Σαμαρά)

Αν, λοιπόν, πλήρωναν οι κ.κ. Βαρδινογιάννης και Λάτσης το οφειλόμενο 1 δις €, θα μπορούσαν να αποφευχθούν:

  • οι περικοπές στα ειδικά μισθολόγια, ύψους 130,4 εκ. €
  • η κατάργηση των δώρων στον δημόσιο τομέα, ύψους 430,6 εκ. €
  • οι μειώσεις των μισθών στους ΟΤΑ, ύψους 54,9 εκ. €

Δηλαδή, θα μπορούσε να μην στερηθεί το συνολικό ποσό των 615,9 εκ. € από εκατοντάδες οικογένειες εργαζόμενων που τα έχουν ανάγκη και θα έμενε και ένα μπουρμπουάρ στους κ.κ. Βαρδινογιάννη και Λάτση της τάξεως των 384,1 εκ. €.

Περικοπές στις συντάξεις (μνημόνιο Σαμαρά)

Αν πάλι το οφειλόμενο 1 δις € διατίθονταν για να μην επιβαρυνθούν οι συνταξιούχοι, θα μπορούσαν για παράδειγμα:

  • να μην αυξηθούν τα όρια συνταξιοδότησης από τα 65 στα 67 έτη (μέτρο που απέφερε 631 εκ. €)
  • να μην πειραχτούν οι παροχές εφάπαξ (μέτρο που απέφερε 247,3 εκ. €)

Δηλαδή χιλιάδες συνταξιούχοι θα είχαν συνολικά 878,3 εκ. € επιπλέον για τις ανάγκες τους και το μπουρμπουάρ στους κ.κ. Βαρδινογιάννη και Λάτση θα ανέρχονταν στα 121,7 εκ. €.

Περικοπές σε κοινωνικές παροχές και στην Υγεία (μνημόνιο Σαμαρά)

Σε περίπτωση που το οφειλόμενο 1 δις αφιερωνόταν για την αποφυγή των περικοπών στις κοινωνικές παροχές και στην Υγεία, τότε

  • δεν θα στερούνταν τα κοινωνικά επιδόματα το συνολικό ποσό των 210,5 εκ. € (δηλαδή από συντάξεις ανασφάλιστων ηλικιωμένων, οικογενειακά επιδόματα, ειδικά επιδόματα ανεργίας κλπ)
  • 82 εκ. € θα παρέμεναν στο ταμείο για τις αποζημιώσεις μετακίνησης ασθενών
  • δεν θα περικόπτονταν 455 εκ. € από την υγειονομική περίθαλψη (φάρμακα, λειτουργικές δαπάνες νοσοκομείων κλπ.)

Και αν συμπεριλαμβάναμε και την αποφυγή των περικοπών στην Εκπαίδευση (122,6 εκ. €) και στις ΔΕΚΟ (248,7 εκ. €), τότε δεκάδες χιλιάδες πολίτες, άποροι, οικογένειες, ασθενείς, μαθητές κλπ., δεν θα υφίσταντο τις ανέχειες που βιώνουν σε αυτό το βαθμό σήμερα. Βέβαια για τους κ.κ. Βαρδινογιάννη και Λάτση, στην περίπτωση αυτή, δεν θα έβγαινε μπουρμπουάρ γιατί το συνολικό ποσό θα ανέρχονταν περίπου στα 1,1 δις €. Αλλά, όσο να 'ναι, με λίγη καλή θέληση, μια χρυσή τομή θα μπορούσε να βρεθεί.

Όλοι οι παραπάνω αριθμοί είναι από τον Προϋπολογισμό του 2013 που ψηφίστηκε από την κυβέρνηση Σαμαρά. Και θα μπορούσαμε να συνεχίσουμε με τον ίδιο τρόπο και με άλλα παραδείγματα για μνημονιακά μέτρα που θα μπορούσαν να αποφευχθούν, αν πλήρωναν αυτοί οι κύριοι τις οφειλές τους -όπως για παράδειγμα την αποφυγή της μείωσης των φορολογικών επιστροφών στους αγρότες- αλλά το σταματάμε εδώ γιατί πιστεύουμε ότι αυτά αρκούν για να γίνει κατανοητό για πόσο κορόιδα έχουν οι κυβερνώντες και οι ολιγάρχες τους κοινούς θνητούς.

Επίσης, έχοντας πάντα υπόψιν το χαρισμένο -συμβολικό- 1 δις., αξίζει να αναφερθεί ότι, σύμφωνα με τον Σίμο Κεδίκογλου, με το κλείσιμο της ΕΡΤ εξοικονομήθηκαν 100 εκ. €. Ενώ οι 595 καθαρίστριες του υπουργείου Οικονομικών, που ξημεροβραδιάζονται εδώ και μήνες στους δρόμους, απολύθηκαν από τον Κυριάκο Μητσοτάκη για να εξοικονομηθούν 2,5 εκ. €.


Πηγή: Αν Βαρδινογιάννης και Λάτσης πλήρωναν τις οφειλές τους... - RAMNOUSIA 

Κυριακή 16 Μαρτίου 2014

Τα ρολόγια των Αρχαίων Ελλήνων





Ώρα αρχαίας Ελλάδος;

Η πόλη διέθετε το δημόσιο ρολόι της. Ήταν ένα μεγάλο μαρμάρινο κωνικό ηλιακό ρολόι που βρίσκεται ακόμη στη θέση του, στη βάση του νότιου τείχους της Ακρόπολης, κάτω από τον Παρθενώνα.

Είναι ορατό από την καφετέρια του Μουσείου της Ακρόπολης. Πολλοί βλέπουν προς τα εκεί, αλλά λίγοι το αναγνωρίζουν. Είναι επάνω από το θέατρο του Διονύσου, δεξιά από τους κίονες του Χορηγικού Μνημείου του Θρασύλλου.

Ηλιακά ρολόγια σε δημόσιους χώρους διέθεταν οι Ελληνικές πόλεις της αρχαιότητας

Από εκείνο το σημείο ακριβώς περνάει ο Αρχαίος Περίπατος, ένας δρόμος ήπιας κυκλοφορίας όπως θα λέγαμε σήμερα, γύρω από το βράχο της Ακρόπολης. Άρα, θα το έβλεπαν από κοντά οι διερχόμενοι από εκεί, μας είπε ο αναστηλωτής του Χορηγικού Μνημείου του Θρασύλλλου, αρχιτέκτων Κωνσταντίνος Μπολέτης, επισημαίνοντάς μας πως το ρολόι αυτό είναι επιστημονικά αδημοσίευτο, συνεπώς δεν είναι επακριβώς χρονολογημένο.

Υπολογίζει πως έχει πλάτος περίπου 1 μέτρο και ανάλογο θα ήταν και το ύψος του (δεν σώζεται ολόκληρο). Στην εποχή της λειτουργίας του, πριν από 2.000 χρόνια, θα ήταν ένα τοπόσημο για την Αθήνα καθώς είναι το μεγαλύτερο από όλα όσα έχουν βρεθεί ως τώρα στην ίδια περιοχή. Και έχουν βρεθεί πολλά μικρά που σώζονται όμως αποσπασματικά, όπως μας είπε η αρχαιολόγος Σταματία Ελευθεράτου, υπεύθυνη για την ανασκαφή στα θεμέλια του νέου Μουσείου της Ακρόπολης.

Από το θέατρο του Διονύσου προέρχεται και ένα ακόμη μαρμάρινο ηλιακό ρολόι. Αυτό δεν βρίσκεται στη θέση του. Μπορεί όμως να το δει κανείς πίνοντας τον καφέ του στο αίθριο του Εθνικού Αρχαιολογικού Μουσείου.

Το ρολόι αυτό (ύψους 0,50 μ. και πλάτους 0,40 μ.) έχει σχήμα καθίσματος με δύο πόδια λιονταριού στη βάση. Στην κοίλη επιφάνειά του είναι χαραγμένες δώδεκα γραμμές που αντιστοιχούν στις ώρες. Στο μέσον της άνω επιφάνειας υπάρχει οπή για την τοποθέτηση του μετάλλινου δείκτη, από τη σκιά του οποίου «διάβαζες» την ώρα.

Πέρυσι, βρέθηκε στο Πολύχρονο Χαλκιδικής ένα από τα λίγα άθικτα ηλιακά ρολόγια των ελληνορωμαϊκών χρόνων. Εντοπίστηκε σε κτίριο της ύστερης αρχαιότητας από την αρχαιολόγο Μπετίνα Τσιγαρίδα. Το ρολόι της Χαλκιδικής, εκτός από τις γραμμές που δείχνουν το δωδεκάωρο, φέρει κι άλλες τρεις εγχάρακτες γραμμές κάθετες στις πρώτες, που αντιστοιχούν στο χειμερινό ηλιοστάσιο, την ισημερία και το θερινό ηλιοστάσιο.

Ο χάλκινος γνώμονας, που ρίχνει τη σκιά του δείχνοντας την ώρα, είναι στερεωμένος στη μέση της ημισφαιρικής επιφάνειας. Η σκιά του ρολογιού δεν διαφέρει σε μήκος από ώρα σε ώρα. Αλλάζει όμως μήκος ανάλογα με την εποχή του χρόνου. Το μικρότερο μήκος παρατηρείται κατά το χειμερινό ηλιοστάσιο και σταδιακά μεγαλώνει οδεύοντας προς το θερινό ηλιοστάσιο.

Το πιο σημαντικό ρολόι της πόλης των Αθηνών θα πρέπει ωστόσο να ήταν Το Ωρολόγιον του Κυρρήστου, οι γνωστοί μας «Αέρηδες», στο χώρο της Ρωμαϊκής Αγοράς στην Πλάκα. Το οκταγωνικό αυτό μαρμάρινο κτήριο που κτίστηκε τον 1ο αι. π.Χ., από τον Έλληνα αστρονόμο Ανδρόνικο από την Κύρρο της Μακεδονίας (εξ ου και Κύρρηστος), φέρει στις μετόπες του ανάγλυφους τους οκτώ κύριους ανέμους (γι' αυτό επικράτησε η ονομασία Αέρηδες).

Κάτω από κάθε ανάγλυφη προσωποποίηση ανέμου, εγχάρακτες ακτίνες σε διάφορους σχηματισμούς αποτελούσαν ηλιακά ρολόγια. Τις ανήλιαγες ημέρες η ώρα υπολογιζόταν από το υδραυλικό ρολόι που λειτουργούσε στο εσωτερικό του κτιρίου.

Κατά τη μεσαιωνική βυζαντινή περίοδο, τα ρολόγια φαίνεται πως ήταν ελάχιστα στην Ελλάδα σε σχέση με αυτά της Αγγλίας. Στη μελέτη της, «Ηλιακά ρολόγια στη Βυζαντινή Ελλάδα: Ανάλημμα ή ανάθεμα;» η Mary Lee Coulson αναφέρει ότι έχουν καταγραφεί 285 μεσαιωνικά ρολόγια στην Αγγλία, χώρα που δεν φημίζεται για την ηλιοφάνειά της, ενώ στην Ελλάδα ο Αναστάσιος Ορλάνδος στις αρχές του 20ού αιώνα μπόρεσε να καταγράψει μόνο επτά: δύο στον ναό Μεταμόρφωσης της Αμφισσας και από ένα στους ναούς: Παναγίας Σκρίπου, Αγίου Λαυρεντίου στο Πήλιο, Παναγίας (Ζωοδόχου Πηγής) του Κιθαιρώνα, Κοιμήσεως της Θεοτόκου στον Μέρμπακα (στο Μουσείο των Θηβών) και στη Μυσία της Μικράς Ασίας.

Στον κατάλογο αυτό πρέπει να προστεθούν τα ρολόγια στον ναό της Θεοτόκου της Μονής του Οσίου Λουκά, στον ναό της Κοιμήσεως της Θεοτόκου στον Χώνικα, στον ναό των Βλαχερνών της Ηλείας και ένα που βρέθηκε στην αρχαία Αγορά των Αθηνών.

Πριν από την Επανάσταση του 1821 και κατά τα χρόνια του Οθωνα, οι Αθηναίοι μάθαιναν την ώρα από το ρολόι που χάρισε στην πόλη των Αθηνών ο λόρδος Ελγιν ως αντίδωρο για τα Γλυπτά που έκλεψε από τον Παρθενώνα. Το ρολόι αυτό τοποθετήθηκε σε πύργο στην Αγορά του 1814, στην περιοχή της Βιβλιοθήκης Αδριανού και, όταν το '21 καταστράφηκε, αντικαταστάθηκε από άλλο στην ίδια θέση, του Λουδοβίκου της Βαυαρίας.

Το νόστιμο είναι πως και στα νεότερα χρόνια, συγκεκριμένα το 1916, οι Αθηναίοι μάθαιναν πως ήρθε το μεσημέρι από μια σφαίρα σαν μπαλόνι που υψωνόταν από το Αστεροσκοπείο στον ουρανό.

Την πληροφορία την μαθαίνουμε από έγγραφα τα οποία αναφέρονται στα παράπονα κάποιων Αθηναίων που δεν είχαν ορατότητα στο Αστεροσκοπείο από την κατοικία τους, γιατί παρεμβαλλόταν ο βράχος της Ακρόπολης. Ως εκ τούτου, ζήτησαν από τις αρχές την ώρα του μεσημεριού να υψώνεται σημαία άσπρη και κόκκινη από την Ακρόπολη. Στον Πειραιά, το μεσουράνημα του Ηλιου γινόταν γνωστό ως την 28η Οκτωβρίου 1940 με μια άσφαιρη κανονιά από το Παλατάκι.

Ν. ΚΟΝΤΡΑΡΟΥ-ΡΑΣΣΙΑ (enet.gr)

Σάββατο 15 Μαρτίου 2014

Σφραγιδόλιθος

Σφραγιδόλιθος του Στρατή Παρέλη
Γράφει ο Δημήτρης Παλάζης

Ο Στρατής Παρέλης (1961) εκκινώντας από το καθημερινό βιωματικό υλικό το εμπλουτίζει με στιγμιότυπα σκέψεων, στοχασμών που υπεισέρχονται, ιδεών που πάνω τους χτίζει τη γραφή του.
Ο ουρανός, ο ήλιος, η θάλασσα, ο θεός, η Παναγιά, η ελπίδα, η επίκληση τους έρχεται κι επανέρχεται στη ροή των στίχων του, σηματοδοτώντας ένα θετικό πρόσημο αυτοαναφοράς, διαλεχτικής συναλλαγής με την παράδοση και το προσωπικό απόσταγμα των ιδεών της.
Όταν ο λυρικός τόνος υποχωρεί, τα ποιήματά του θυμίζουν ημερολογιακές αποτυπώσεις, που φέρνουν τον ποιητή στο προσκήνιο ως πρόσωπο. Προσωποκεντρική ποίηση, το ποιητικό υποκείμενο ενδιαφέρουν κυρίως οι σκέψεις του και μέσω αυτών οδηγείται σε μια αισιόδοξη στάση, με μια σιγουριά της αξίας του ‘επικαλείται το φως’. Πληθωρική γραφή με ρητορικά στοιχεία που γίνεται περιεκτικότερη στα ολιγόστιχα ποιήματα.
Η φύση παίζει ενεργό ρόλο στην ποίησή του, όπως και η αγάπη του για την ελληνικότητα, το ελληνικό: "Γράφει ένα ελληνικό αεράκι-/ Ξεγράφει/ Την συννεφιά ενός μεσαίωνα" (σ. 124), "Εγώ το ξέρω/ Ότι αγαπάς κάθε ήχο της Ελλάδας" (σ. 141)
Στοχάζεται πάνω στο "χρόνο που ανταλλάσσει τον άνθρωπο με το χαμό του" (σ. 27), στην καθοριστική λειτουργία της ελπίδας, την καθοριστική λειτουργία της ποίησης, της "δασκάλας" (σ. 118) ως καταφύγιο, στην ιδέα του καλού: "Νίκησε όπως είσαι αμετάθετος μες την ιδέα του καλού" (σ. 155)
Άγγελοι και αρχαίοι θεοί μπαινοβγαίνουν στα ποιήματα, η μακρά παράδοση των εποχών παρούσα στη σκέψη και τα συναισθήματα του ποιητή.

Στατής Παρέλης
Σφραγιδόλιθος (ποιήματα)
Ιδιωτικής Έκδοση, σ. 188
Αθήνα 2009
ISBN 978-960-931136-6

http://www.critique.gr/index.php?&page=article&id=749

Στην οικογένεια του Κάσσανδρου αποδίδεται η ταφική συστάδα των πέντε βασιλικών τάφων στην Βεργίνα


Σε μέλη της δυναστείας των Τημενιδών, ακόμα και στον ίδιο τον βασιλιά Κάσσανδρο ή κάποιον από τους γιους του αποδίδει η διευθύντρια της ΙΖ' Εφορείας Προϊστορικών και Κλασικών Αρχαιοτήτων, Αγγελική Κοτταρίδη, την ταφική συστάδα που βρέθηκε στη Βεργίνα.
Η κ. Κοτταρίδη προχώρησε σε «επιστημονικά τολμηρές» υποθέσεις για την αποκάλυψη των πέντε νέων βασιλικών τάφων στη διάρκεια της εισήγησής της το απόγευμα της Πέμπτης στο αρχαιολογικό συνέδριο του ΑΠΘ η διευθύντρια της ΙΖ Εφορείας Προϊστορικών και Κλασσικών αρχαιοτήτων, Αγγελική Κοτταρίδη.
Ο βασιλιάς Κάσσανδρος υπήρξε ένας από τους επιγόνους του Μεγάλου Αλεξάνδρου και σύζυγος της αδελφής του, Θεσσαλονίκης.
Στην ανακοίνωσή της με τίτλο «Ανάπλαση-ανάδειξη της βασιλικής Νεκρόπολης των Αιγών. Προστασία και ανάδειξη του νεκροταφείου των τύμβων και της ταφικής συστάδας των Τημενιδών» η κ. Κοτταρίδη ανακοίνωσε ότι συνολικά βρέθηκαν (από το 1996 μέχρι σήμερα) 20 τάφοι που χρονολογούνται από τα αρχαϊκά (α΄ μισό του 6ου αι.) μέχρι τα πρώιμα ελληνιστικά χρόνια (τέλος 4ου- αρχές 3ου αι. π.Χ.).
«Ερευνούμε την συστάδα των Τημενιδών που βρίσκεται στη νοτιοδυτική γωνία του νεκροταφείου των τύμβων και σημαδεύει την πορεία του αρχαίου δρόμου, ο οποίος οδηγούσε από την βορειοδυτική πύλη της πόλης -όπου η ταφική συστάδα των βασιλισσών- προς την περιοχή που θάφτηκε ο Φίλιππος Β ΄ και ο Αλέξανδρος Δ΄, ο γιος του Μεγαλέξανδρου και της Ρωξάνης για την ταύτιση του τάφου του οποίου κανείς ως τώρα δεν έχει διατυπώσει κάποια αντίρρηση» δήλωσε η κ. Κοτταρίδη.
Αναφερόμενη σε άλλο τάφο είπε:
«Άφθονη κεραμική, κυρίως κομψές λευκές λήκυθοι, τα χαρακτηριστικά ελαιοδοχεία των νεκρικών τελετών, χρονολογούν το σύνολο γύρω στο 420-410 π.Χ., ενώ ένα σιδερένιο ξίφος που ξέφυγε από τους τυμβωρύχους μαρτυρά ότι ο τάφος ανήκει σε έναν πολεμιστή, ίσως τον βασιλιά Περδίκκα Β΄ (454-413 π.Χ.) που χρειάστηκε σκληρούς αγώνες για να διατηρήσει το βασίλειό του ανεξάρτητο μέσα στη δίνη του Πελοποννησιακού πολέμου»
«Μολονότι οι τάφοι είναι όλοι συλημένοι, η παρουσία κατάλοιπων εντυπωσιακών ταφικών πυρών με πλούσια αφιερώματα (αγγεία και όπλα) που ανακαλούν περιγραφές των ομηρικών επών αλλά και το μέγεθος και την μορφή των ίδιων των μνημείων μας οδήγησαν στη σύνδεση με την οικογένεια των Τημενιδών».
Οι ανασκαφές της ΙΖ' Εφορείας Προϊστορικών και Κλασσικών Αρχαιοτήτων των οποίων προΐσταται η κ. Κοτταρίδη χρηματοδοτούνται στο πλαίσιο του έργου ΕΣΠΑ.
Νωρίτερα, η διευθύντρια της πανεπιστημιακής ανασκαφής στη Βεργίνα καθηγήτρια αρχαιολογίας του ΑΠΘ (και ευρωβουλευτής), Χρυσούλα Παλιαδέλη, παρουσίασε νέα στοιχεία για το ότι ο βασιλικός τάφος της Βεργίνας ανήκει στον βασιλιά Φίλιππο τον Β'.
Δίκην απάντησης με σειρά επιστημονικών δεδομένων σε όσους –Έλληνες και ξένους συναδέλφους της- έχουν κατά καιρούς αμφισβητήσει τα επιστημονικά συμπεράσματα του Μανόλη Ανδρόνικου, η κ. Παλιαδέλη – ως επικεφαλής της πανεπιστημιακής ανασκαφής, επέστρεψε από το 2010 μέχρι σήμερα στην επανεξέταση του σκελετικού υλικού από τον τάφο ΙΙ της Μεγάλης Τούμπας στη Βεργίνα, επανεκτιμώντας τις παλιότερες έρευνες με τη συνδρομή ιατρικών και φυσικοχημικών εξετάσεων.
«Για το νεκρό του θαλάμου τα νέα πορίσματα οδηγούν σε ακριβέστερο καθορισμό της ηλικίας του (41-49 ετών), και εντοπίζουν εκφυλιστικές αλλοιώσεις, χρόνιες παθήσεις και δείκτες δραστηριότητας που υποδεικνύουν μεσήλικο άνδρα με έντονη ιππευτική και πολεμική δραστηριότητα.
Τα δεδομένα αυτά, σε συνδυασμό με τις μορφολογικές αλλοιώσεις στα οστά του -που βεβαιώνουν πως ο νεκρός κάηκε αμέσως μετά το θάνατό του- αποδυναμώνουν τη θεωρία της ταύτισής του με τον Φίλιππο Γ’ Αρριδαίο και ενισχύουν, αντίθετα, την απόδοση του τάφου στον Φίλιππο Β΄” υποστηρίζει στην εισήγησή της με τίτλο "Σκελετικό υλικό από τους βασιλικούς τάφους της Βεργίνας - Ερμηνευτικές προσεγγίσεις στα ανθρωπολογικά δεδομένα"» η καθηγήτρια κ. Παλιαδέλη.
Όσον αφορά τη «νεκρή του προθαλάμου», η κ. Παλιαδέλη υποστήριξε ότι «νέες παρατηρήσεις σε οστά που δεν είχαν εντοπιστεί στο παρελθόν προσδιορίζουν με ακρίβεια πλέον, την ηλικία της (30-34 ετών), που αποκλείει οριστικά τρεις από τις πιθανές ταυτίσεις που έχουν μέχρις στιγμής προταθεί για την ταυτότητά της (Κλεοπάτρα και Μήδα, γυναίκες του Φιλίππου Β΄ και Αδέα/Ευρυδίκη, γυναίκα του Φιλίππου Γ΄ Αριδαίου).
Μορφολογικές αλλοιώσεις βεβαιώνουν πως η νεκρή κάηκε, όπως κι ο νεκρός του θαλάμου, αμέσως μετά το θάνατό της, ενώ οι δείκτες ιππικής δραστηριότητας δηλώνουν πως ίππευε για μεγάλο χρονικό διάστημα.
Ένα κάταγμα στο άνω άκρο της αριστερής κνήμης που προκάλεσε βράχυνση, ατροφία και χωλότητα στο αριστερό της πόδι, οδηγεί στο συμπέρασμα ότι το ζεύγος των άνισων κνημίδων του προθαλάμου της ανήκει και πως το μεγαλύτερο μέρος του ανδρικού οπλισμού που βρέθηκε στο χώρο ταφής της είναι δικός της».
«Τα δεδομένα αυτά», καταλήγει η κ. Παλιαδέλη «ενισχύουν την παλιά υπόθεση του N.G.L.Hammond για την ταύτιση της νεκρής με μιαν άγνωστη Σκύθισσα, ίσως κόρη του βασιλιά Ατέα, χωρίς βεβαίως να αποκλείουν το ενδεχόμενο στη νεκρή του προθαλάμου να αναγνωρίσουμε την Αυδάτα, γυναίκα του Φιλίππου Β΄ από την Ιλλυρία».
«Το σημαντικότερο όμως συμπέρασμα της έρευνας» είπε στο Αθηναϊκό Πρακτορείο Ειδήσεων η επικεφαλής της πανεπιστημιακής ανασκαφής,
«αφορά στην ενίσχυση, όχι μόνον από αρχαιολογική, αλλά και από ανθρωπολογική άποψη, της θεωρίας ότι ο τάφος ΙΙ της Μεγάλης Τούμπας ανήκει στον Φίλιππο Β’ και η χρονολόγηση του θανάτου του υπολογίζεται στο 336 π.Χ.».

Παρασκευή 14 Μαρτίου 2014

Η γλώσσα είναι ο πιο μεγάλος «θησαυρός» του Έλληνα!







Ο άνθρωπος είναι το μόνο ζωικό ον πάνω στη Γη, που έχει το μεγάλο φυσικό προνόμιο να συνεννοείται με τους συνανθρώπους του μεταδίδοντάς τους τα συναισθήματά του, τις ιδέες, τις επιθυμίες και τις σκέψεις του με ομιλία.

Όργανο της ανθρώπινης λαλιάς, είναι το πλατύ, γεμάτο μυς και ευκίνητο σώμα, που βρίσκεται μέσα στην κοιλότητα του στόματος και αποτελεί και το βασικό όργανο της γεύσης και της κατάποσης των τροφών, η γλώσσα. Η γλώσσα είναι ο καθρέφτης της ψυχής μας, η πραγματική μας πατρίδα, η μητέρα μας, είναι το σημαντικότερο κλειδί της ταυτότητάς μας, η σύμπτυξη όλου του πολιτισμού και όλης της παράδοσης, είναι το σπίτι της νόησης, το μυθικό μπόλι στην καρδιά μας, που έχει καρποφορήσει φέροντας καρπούς ενός ολόκληρου πολιτισμού, και αυτό το μπόλι δεν είναι άλλο, είναι η Ελληνική γλώσσα. Αυτή είναι η κοιτίδα του Ελληνικού πνεύματος, το φυτώριο ιδεών και συνειδήσεων της πολιτισμικής και αισθητικής ταυτότητας.

Η γλώσσα είναι οργανικά δεμένη με τη ζωή, είναι η πηγή συνεχούς πολιτισμού και ομορφιάς, ψυχικής λύτρωσης και διανοητικής ολοκλήρωσης, το μοναδικό αγαθό που μας ανήκει.

Αυτή θεωρείται ο αγωγός της γνώσης και ιδιαίτερα της ίδιας της νόησης, αυτή πλάθει τους ανθρώπους, δίνει μορφή στα αντικείμενα, κυλά στους στίχους, βουίζει στους πλημμυρισμένους δρόμους, κάνει τον άνθρωπο να χαμογελά, και πάνω απ’ όλα να πάλλεται η καρδιά του από χαρά.

Με άλλα λόγια, η γλώσσα είναι το σώμα του λαού, η ιστορία του, ο αρραβώνας του, η καρδιά του, είναι το πιο σπουδαίο, το πιο ποιητικό, το πιο ευφυές απόκτημά του. Και λαός που δεν έχει δική του γλώσσα, είναι λαός χωρίς καρδιά. Αν δεν υπήρχε αυτό το σπουδαίο, το ασύγκριτο σε αξία μέσο συνεννόησης ανάμεσα στους ανθρώπους, η ομιλία, τότε θα είμασταν σαν τα ζώα, που τσιρίζουν, μουγγρίζουν και φωνάζουν άναρθρα.

Η πνευματική και συναισθηματική υπεροχή του ανθρώπου βρήκε διέξοδο σαν έκφραση με τη λαλιά. Η πρόοδος του ανθρώπου οφείλεται στη γλώσσα, από αυτή πηγάζει. Και όσο πιο πλούσια, πιο λεπτή σε αποχρώσεις και εκφραστικούς συνδυασμούς είναι μια γλώσσα, τόσο και βαθύτερο πολιτισμό δείχνει. Κάθε έθνος έχει τη γλώσσα του. Για τούτο και η γλώσσα κάθε τόπου λέγεται εθνική.

Μα και κάθε γλώσσα έχει την ιδιαίτερη διάρθρωσή της, το μηχανισμό της, τους κανόνες της, τις λέξεις της και τα αντίστοιχα νοήματα που δεν υπάρχουν στις άλλες γλώσσες. Και όσες πιο πολλές γλώσσες γνωρίζει κανείς τόσες φορές είναι άνθρωπος.

Ο άνθρωπος όπως και το ζώο εκδήλωνε τη χαρά, τη λύπη και τον πόνο με ορισμένες κραυγές και ήχους. Από αυτές τις κραυγές και τους ήχους ξεκίνησε και η ανθρώπινη γλώσσα για να πλατύνει και να ολοκληρώσει τα νοήματα που κλείνει μέσα της. Όλες οι γλώσσες δημιουργήθηκαν φυσικά και αβίαστα. Με τον καιρό όμως οι διάφοροι συγγραφείς κάθε χώρας, καθώς και ο λαός τις πλούτισαν και τους έδωσαν πλαστική μορφή.

Από τη στιγμή που ο άνθρωπος ανακάλυψε τη γραφή και άρχισε να τοποθετεί τις λέξεις τη μια δίπλα στην άλλη δημιούργησε αριστουργήματα. Με τις λέξεις ο άνθρωπος έφερε ένα κομμάτι πολιτισμού κοντά στο συνάνθρωπό του και άνοιξε ένα παράθυρο στο φως. Με τη χρήση του γραπτού και προφορικού λόγου εκφράζουμε ή κρύβουμε τις σκέψεις μας, τις προθέσεις μας και τους μύχιους πόθους μας. Κτίζουμε ή γκρεμίζουμε νοήματα, συνδεόμαστε ή αποκοπτόμαστε από τους συνανθρώπους μας. Και ανάλογα με το πώς χρησιμοποιούμε τη γλώσσα στην καθημερινή μας ζωή, μπορούμε να κινήσουμε ή να παρακινήσουμε άλλους ανθρώπους να πράξουν ή να παραλείψουν το καλό, αλλά και οι ίδιοι μπορούμε να γίνουμε αίτιοι καλών ή κακών πράξεων, θετικών ή αρνητικών γεγονότων. Είναι σοφή η λαϊκή ρήση που λέει: «η γλώσσα κόκκαλα δεν έχει και κόκκαλα τσακίζει».

Είναι αλήθεια ότι, καμιά γλώσσα δεν είναι ποτέ η ίδια. Πάντα μεταβάλλεται. Γιατί, με την διαρκή αλλαγή των ανθρωπίνων σχέσεων και του τρόπου σκέψης, με τις νέες ευφευρέσεις και ανακαλύψεις, με τις καινούργιες ιδέες κάθε γενιάς, η γλώσσα πλουτίζεται με νέες λέξεις και έννοιες, ενώ πολλές αχρηστεύονται. Και αν μια γλώσσα δεν άλλαζε, δε θα μπορούσε να ονομάσει τα αντικείμενα και τις νέες ιδέες, άρα θεωρητικά τουλάχιστον οι άνθρωποι θα την εγκατέλειπαν και η αναλλοίωτη γλώσσα θα ξεχνιώταν και θα χάνονταν, και πιο πολύ η προφορική γλώσσα. Επομένως οι γλώσσες ζουν και διαρκούν επειδή προσαρμόζονται με την εποχή.

Η Ελληνική γλώσσα ύστερα από αγώνα χιλιετιών, αγώνα άγριο, αδυσώπητο και αδιάκοπο, αφού δέχτηκε σαν βράχος τα κύματα των ξένων γλωσσών έμεινε στη θέση της σαν απόρθητο τείχος. Η πάλη αυτή μόνο με το μυθικό πόλεμο του Διγενή προς το Χάρο θα μπορούσε να παρομοιαστεί, με τη διαφορά ότι στο τέλος ο γλωσσικός Διγενής βγαίνει νικητής. «Νικήτρια του θανάτου» την ονόμασε τη γλώσσα ο Παλαμάς.«Κεφαλόβρυσο ζωής και νερομάνα ήθους» την ονόμασε ο Νικηφόρος Βρεττάκος. Η μαγεία της Ελληνικής γλώσσας είναι το φως που ρίχνει στην ψυχή το σύνολο των ψυχοπνευματικών λειτουργιών του ανθρώπου.

Είναι η γλώσσα με την οποία μίλησαν για πρώτη φορά η ποίηση και το θέατρο, η φιλοσοφία και η επιστήμη, τα μαθηματικά και η ιατρική, το δίκαιο και η ηθική, η πολιτική και η ίδια η ιστορία, με την οποία αποκρυσταλλώθηκε για πρώτη φορά το νόημα των αφηρημένων εννοιών και σφυρηλατήθηκε συγχρόνως το περιεχόμενο της Δημοκρατίας.

Είναι η γλώσσα της οποίας οι ρίζες φτάνουν και ακουμπούν αναπαυτικά και δημιουργικά στη ζωογόνα σκιά του θείου Ομήρου, γι’ αυτό άντεξε όχι μόνο στους τέσσερις αιώνες της οθωμανικής κυριαρχίας, αλλά και εξ ίσου στις επώδυνες περιόδους Ενετοκρατίας και Αγγλικής κατοχής.

Είναι η γλώσσα ενός μικρού χώρου που νίκησε το χρόνο με τη διάρκεια της ευπλασίας και με τη μαγική ικανότητα ενός συνεχούς αναπροσανατολισμού. Είναι η γλώσσα που βυθίζεται με την ίδια ευχέρεια στα βαθιά νερά του παρελθόντος και στα επικίνδυνα συχνά ρεύματα των εκάστοτε νέων καιρών. Είναι η γλώσσα που κουβαλάει τον μεγαλύτερο πολιτισμό της ανθρωπότητας. Είναι η γλώσσα των τραγικών ποιητών, του Πλάτωνα, του Θουκυδίδη, της Παλιάς και της Καινής Διαθήκης.

Σε αυτή τη γλώσσα γράφτηκαν τα περισσότερα θρησκευτικά κείμενα και αποτελούν σωστά αριστουργήματα, γιατί είναι το ίζημα της αφοσίωσης και της αυταπάρνησης πολλών ανθρώπων και είναι εγκόλπια που αποτυπώνουν τη διαπάλη με τη γλώσσα.
Με άλλα λόγια, η αρχαία Ελληνική γλώσσα είναι το αιωνόβιο δέντρο που με τις βαθιές του ρίζες τρέφει τη νέα Ελληνική γλώσσα.

Άλλωστε, η ταυτότητά μας προσδιορίζεται από αυτή τη γλώσσα που χρησιμοποίησε ο Όμηρος, ο Αισχύλος, ο Σοφοκλής, ο Ευριπίδης, οι τέσσερις Ευαγγελιστές, ο Σολωμός και ο Ελύτης.

Αν θέλουμε να αυξήσουμε το γλωσσικό μας θησαυρό είναι ανάγκη να γονιμοποιήσουμε τη γλώσσα μας και την ψυχή μας με την παράδοση, γιατί αυτή είναι η Κασταλία πηγή του κάθε έθνους που πηγάζει από το χτες και τροφοδοτεί με τα ιερά νάματά της το σήμερα και το αύριο.

Ας αγωνιστούμε λοιπόν με πάθος για να διαφυλάξουμε τη γλώσσα μας προτού φθαρεί από την άγνοια και την ανευθυνότητα ορισμένων χρηστών της. Δεν είναι κρίμα αυτή την υπέροχη γλώσσα να την απαρνούνται μερικοί; 


Χρήστος Σιώζος

Πέμπτη 13 Μαρτίου 2014

Βεργίνα : Ήρθαν στο φως πέντε νέοι βασιλικοί τάφοι







Η ταφική συστάδα των Τημενιδών αποκαλύπτεται κομμάτι κομμάτι και τα νέα ευρήματα παρουσιάζονται σήμερα το απόγευμα από τη διευθύντρια της ΙΖ’ Εφορείας Προϊστορικών και Κλασικών Αρχαιοτήτων, Αγγελική Κοτταρίδη, κατά την πρώτη μέρα των εργασιών της 27ης Συνάντησης για το Αρχαιολογικό Έργο στη Μακεδονία και τη Θράκη, που γίνεται στη Θεσσαλονίκη.

Από τους πέντε τάφους, τρεις κιβωτιόσχημους και δύο μακεδονικούς, ξεχωρίζει ένας από την πρώτη ομάδα, που έχει μια μεγάλη υπόγεια αίθουσα με λευκούς τοίχους, διακοσμημένους με μια ζωγραφιστή γιρλάντα, με βλαστάρια, λουλούδια και φύλλα κισσού – το παλαιότερο και γι’ αυτό ιδιαίτερα σημαντικό δείγμα τοιχογραφίας που ξέρουμε για τη Μακεδονία. Επίσης φέρει ένα κτιστό λίθινο θρανίο που περιτρέχει τους τοίχους και ξύλινη κλίνη διακοσμημένη με ελεφαντόδοντο και κεχριμπάρια από την οποία σώθηκαν αρκετά ίχνη.

Κεραμική


Σύμφωνα με την κα. Κοτταρίδη, η άφθονη κεραμική, κυρίως οι κομψές λευκές λήκυθοι -χαρακτηριστικά ελαιοδοχεία των νεκρικών τελετών-, χρονολογούν το σύνολο στο 420/410 π.Χ., ενώ ένα σιδερένιο ξίφος που ξέφυγε από τους τυμβωρύχους μαρτυρά ότι ο τάφος ανήκει σε έναν πολεμιστή, ίσως τον βασιλιά Περδίκκα Β’ (454-413 π.Χ.), που έδωσε σκληρούς αγώνες για να διατηρήσει ανεξάρτητο το βασίλειό του μέσα στη λαίλαπα του Πελοποννησιακού Πολέμου.

Η βασιλική ταφική συστάδα που η Αγγελική Κοτταρίδη ονομάζει «συστάδα των Τημενιδών» βρίσκεται σε μια άκρη του νεκροταφείου των Αιγών και παρότι τα μνημεία της είναι βάναυσα λεηλατημένα, παρουσιάζουν εντυπωσιακά στοιχεία για την ιστορία της ταφικής αρχιτεκτονικής και την προσωπογραφία της βασιλικής οικογένειας.

Δίπλα στον ιωνικό τάφο που ανασκάφηκε το 1987 βρέθηκε φέτος ένας νέος μακεδονικός τάφος με δωρικές κολόνες, η πρόσοψη του οποίου παρουσιάζει αντιστοιχίες με εκείνη του τάφου του Αλέξανδρου Δ’, γιου του Μεγαλέξανδρου και της Ρωξάνης. Χτισμένοι και οι δύο την ίδια εποχή (στο τέλος του 4ου π.Χ. αι.), δίπλα δίπλα και με τον ίδιο προσανατολισμό, ο ιωνικός και ο νέος δωρικός τάφος δίνουν την εικόνα ενός διδύμου με ιδιαίτερη σημασία, τονίζει η κ. Κοτταρίδη και σημειώνει την αναφορά του Διόδωρου σύμφωνα με την οποία ο Κάσσανδρος μετέφερε τα οστά του Φίλιππου Γ’ Αρριδαίου, της συζύγου του Αδέας-Ευρυδίκης, καθώς και της πεθεράς του Κύνας και τα έθαψε στις Αιγές.

«Ως ένας από τους τελευταίους Τημενίδες ο Φίλιππος Γ’ Αρριδαίος (323-317 π.Χ.) είχε προφανώς δικαίωμα να ταφεί στην παλιά βασιλική συστάδα και ο ιωνικός τάφος με τον ασυνήθιστα βαθύ προθάλαμο που προοριζόταν για την ταφή και ενός δεύτερου νεκρού προσφέρεται για την ταφή του βασιλικού ζευγαριού, μια υπόθεση που την ενισχύει αποφασιστικά η παρουσία του δίδυμου τάφου, όπου θα μπορούσαν να έχουν αποτεθεί τα οστά της Κύνας», σημειώνει η κ. Κοτταρίδη.Στη συστάδα των Τημενιδών έχουν βρεθεί ως τώρα συνολικά 20 τάφοι, που χρονολογούνται από τα αρχαϊκά (α’ μισό του 6ου π.Χ. αι.) μέχρι τα πρώιμα ελληνιστικά χρόνια (τέλος 4ου – αρχές 3ου π.Χ. αι.).

Μολονότι όλοι οι τάφοι είναι συλημένοι, η παρουσία καταλοίπων εντυπωσιακών ταφικών πυρών με πλούσια αφιερώματα (αγγεία, όπλα κ.ά.), που ανακαλούν τις περιγραφές των ομηρικών επών, αλλά και το μέγεθος και η μορφή των ίδιων των μνημείων οδήγησαν τους αρχαιολόγους στο να τους συνδέσουν με την οικογένεια των Μακεδόνων βασιλέων, τους Τημενίδες.

Η ανασκαφέας μάλιστα δεν αποκλείει κάποιος από αυτούς τους τάφους να φιλοξένησε τον ίδιο τον Κάσσανδρο ή έναν από τους γιους του, που σαν παιδιά της Θεσσαλονίκης ανήκαν κι αυτοί στην ένδοξη δυναστεία των Τημενιδών. Δυστυχώς σχεδόν ολόκληρο το κυρίως κτίριο έχει καταστραφεί.


ΜΑΡΙΑ ΡΙΤΖΑΛΕΟΥ, ΕΘΝΟΣ