Ηδωνίδα Γη

Πατήστε στην εικόνα επάνω, για να δείτε σε πανοραμική λήψη, την Ηδωνίδα γη.

Ηδωνίδα Γη και Πρασιάδα λίμνη.

Η περιοχή της Δράμας έχει μια μεγάλη οινική παράδοση, που φθάνει στα Ομηρικά χρόνια και παλαιότερα. Ο Δραμινός συγγραφέας κ. Τηλέμαχος Τσελεπίδης  στο βιβλίο του Δράμα, Ηδωνίδα γη και Πρασιάδα λίμνη καταγράφει τις περιπέτειες  του Διονύσου και ακολουθεί τα ίχνη του ως σήμερα.

Ηδωνίδα Γη

Το ότι η Δράμα, η χώρα των Ηδωνών Θρακών, προγόνων των Δραμινών, έχει μόνο αρχαίους Διονυσιακούς ναούς, δεν είναι τυχαίο. Όλοι οι αρχαίοι συγγραφείς αναφέρονται στον Ηδωνό βασιλέα Λυκούργο, γιο του Δρύαντα, από τους καλύτερους Ήδωνες βασιλείς, ο οποίος έδιωξε τον Διόνυσο και την ακολουθία του από την επικράτειά του, λόγω διαπλεκόμενων μέσα στη χώρα του, και τις συνέπειες που αντιμετώπισε μετά για αυτή του την ενέργεια. Γιατί οι Θεοί του Ολύμπου οργίστηκαν και του επιφύλαξαν τραγικό θάνατο πάνω στο Φαλακρό (Παγγαίο) όρος. 

Ο Διόνυσος, σύμφωνα με τον αρχαίο Αθηναίο συγγραφέα Απολλόδωρο, κατέβηκε συντροφιά με τη θρακιώτισσα θεά Δήμητρα στην νότια Ελλάδα και κατευθύνθηκε στην Αττική. Η Δήμητρα πέρασε στην Ελευσίνα κι ο Διόνυσος κατέλυσε στον δήμο Ικαρίας της Αττικής.

Την θεά της γης Δήμητρα υποδέχτηκε στην Ελευσίνα ο βασιλέας Κελεός και η σύζυγός του Μετάνειρα. Τον θεό Διόνυσο υποδέχτηκε με τιμές στο Δήμο Ικαρίας, τον σημερινό Διόνυσο, ο βασιλέας Ικάριος μαζί με την ποιήτρια σύζυγο του Φανοθέα (η οποία εφεύρε τον εξάμετρο στίχο) και την κόρη τους Ηριγόνη. Τον διάσημο ξένο ο Ικάριος φιλοξένησε στο παλάτι του κατά τον καλύτερο τρόπο κι ο Διόνυσος ευγνώμων, δίδαξε στον Ικάριο την καλλιέργεια της αμπέλου και την παραγωγή κρασιού, ώστε να θεωρείται έκτοτε ο πρώτος έλληνας οινοποιός της Νότιας Ελλάδας, κατά τον Διόδωρο τον Σικελιώτη. Κατά τον Ηρόδοτο μαντείο του θεού Διονύσου είχαν οι Θράκες Σάτρες πάνω στο Φαλακρό (Παγγαίο) όρος, «την οποία πολλοί συγγραφείς εθεώρουν ως πρώτη πατρίδα του θεού του οίνου» (8 σελ. 462,476).«Δεν είναι τυχαίο το ότι ο Διόνυσος πρωτολατρεύτηκε στην Θράκη, γεγονός που συμπίπτει με την εκτεταμένη ανάπτυξη της αμπελουργίας στην περιοχή. Από τα θρακικά φύλα που μετανάστευσαν νοτιότερα, διαδόθηκε η αμπελουργία και η λατρεία του Διονύσου στη Μακεδονία, στη Βοιωτία και στις κοιλάδες του Παρνασσού.» (1 σελ.19) Μιλάμε πάντα για τον Διόνυσο τον Γ΄ γιο του Δία και της θνητής Σεμέλης κόρης του Κάδμου. (6 σελ. 87).

«Δεν είναι τυχαίο το ότι ο Διόνυσος πρωτολατρεύτηκε στην Θράκη, γεγονός που συμπίπτει με την εκτεταμένη ανάπτυξη της αμπελουργίας στην περιοχή. Από τα θρακικά φύλα που μετανάστευσαν νοτιότερα, διαδόθηκε η αμπελουργία και η λατρεία του Διονύσου στη Μακεδονία, στη Βοιωτία και στις κοιλάδες του Παρνασσού.» (1 σελ.19) Μιλάμε πάντα για τον Διόνυσο τον Γ΄ γιο του Δία και της θνητής Σεμέλης κόρης του Κάδμου. (6 σελ. 87).

Ο Διόνυσος Α΄ ήταν γιος του Άμμωνα και της Αμάλθειας που έζησε στην Αφρική. Ο Διόνυσος Β΄ ήταν γιος του Δία και της Ιώ θυγατέρας του Ινάχου. Έγινε βασιλιάς της Αιγύπτου και δημιούργησε τις μυστηριακές τελετές. 

Άλλωστε ο Πίνδαρος αναφέρει χαρακτηριστικά ότι, η Θράκη είναι γεμάτη αμπέλια. «Θραϊκίαν γαίαν αμπελόεσαν τα και εύκαρπον». (5 σελ. 84 Αβδηρίταις)

Την εποχή εκείνη βασιλέας τον Αθηνών ήταν ο Πανδίονας και στην Καλυδώνα της Αιτωλίας βασίλευε ο Οινέας γιος του Πορθάωνος και της Ευρύτης έχοντας ως σύζυγο του την Αλθαία κόρη του Θέστιου και της Ευρύθεμης. Ο Διόνυσος επισκέφτηκε και το βασίλειο της Καλυδώνας δωρίζοντας στον βασιλέα Οινέα φυτό αμπέλου. ( 3 σελ.29) « Ο Οινεύς, που ήταν βασιλιάς της Καλυδώνας, πήρε πρώτος το κλήμα από το Διόνυσο» και μάλιστα κατασκεύασε καλό κρασί που πήρε και τόνομα του, οίνος. (και 2 ραψωδία Ξ, 117 σελ.91) Ο περίφημος Διομήδης, ο ήρωας του Τρωικού πολέμου, ήταν εγγονός του Οινέα από τον γιο του Τυδέα.

Βέβαια η οινοφόρος άμπελος, είναι ένα πολυετές φυτό με βιολογικό κύκλο ενός έτους που για χιλιάδες χρόνια ήταν αυτοφυές στην περιοχή μας. Ήδη, σε άγρια κατάσταση, απαντάται σε όλη την ορεινή περιφέρεια του νομού μας από αμνημονεύτων χρόνων. Και φαίνεται ότι τα σταφύλια και το κρασί σημάδεψαν τη ζωή των αρχαιοελλήνων γιατί συνδέθηκαν και με τα ήθη και τα έθιμά τους. Στο νομό μας τα γραφικά Διονυσιακά δρώμενα στα χωριά Καλή Βρύση, Ξεροπόταμο, Μοναστηράκι, Βώλακα, Πετρούσα, Χωριστή κι αλλού «έχουν σαν βάση τις γιορτές, τα πανηγύρια και τις μεταμφιέσεις του θεού Διόνυσου και της ακολουθίας του» και τελούνται από αμνημονεύτων χρόνων. (4 σελ.211).

Έτσι όταν εδώ οι Ηδωνοί Θράκες μεθούσαν κι ο Διόνυσος ήρθε σε σύγκρουση με τον «κρατερό», κατά τον Όμηρο, βασιλέα των Ηδωνών Λυκούργο, η άμπελος ήταν άγνωστο είδος στην Αθήνα!… Κι αυτό αποδεικνύεται από τους πολλούς, παλαιούς, επώνυμους ναούς αφιερωμένους στον θεό Διόνυσο, ο οποίος και λατρεύονταν από τους Ηδωνούς Θράκες προγόνους μας, αλλά και από πολλά κτερίσματα, ενθυμήματα κι αγάλματα τα οποία βρέθηκαν από τυχαίες ανασκαφές. Και βέβαια από τις καταγραφές στα αρχαία φιλολογικά συγγράμματα.

Από την περιοχή των Σιταγρών, σε ένα προϊστορικό οικισμό 14.000 τετρ. μέτρων σε 11 μέτρα βάθος, που ανασκάφτηκε το 1969, ήρθαν σε φως γίγαρτα, δηλαδή κουκούτσια ήμερων σταφυλιών ανάμεσα σε 290 δείγματα σπόρων, τα οποία χρονολογούνται από την τρίτη με τέταρτη χιλιετία π. Χ. «τα αρχαιότερα σταφύλια που ξέρουμε στον κόσμο!» Εδώ, στην πατρίδα του Διόνυσου, με την αξιοπιστία ενός επιτελείου 50 ειδικών ξένων επιστημόνων.(7 σελ.23) 

Στην  γη των πατέρων μας, ήταν διαδεδομένη, εδώ και χιλιάδες χρόνια η Διονυσιακή λατρεία και η αμπελοκαλλιέργεια, σύμφωνα με ανασκαφικές έρευνες οι οποίες έγιναν στους Σιταγρούς, στην Καλή Βρύση και άλλες περιοχές του λεκανοπεδίου της Δράμας. Οι Ηδωνοί Θράκες ήταν από τους εκλεκτούς αρχαίους οινοποιούς, οι οποίοι συνεχίζουν και σήμερα την παράδοση με σύγχρονες επιχειρηματικές μονάδες. 

Η τοπική μυθολογία και ιστορία, με βάση τα αρχαία συγγράμματα, θέλει τον Διόνυσο να μεγαλώνει και να δραστηριοποιείται στη Νησσαία πόλη της Θράκης, στην οποία τον έφερε ο Ερμής κατ΄ εντολή του Δία. Ήταν νόθος γιος του από την όμορφη κόρη του Κάδμου και της Αρμονίας Σεμέλη και μεταφέρθηκε εδώ το νεογνό για τον φόβο της γυναίκας του Ήρας. Το βρέφος συνόδευε κουστωδία Νυμφών και Μουσών. Όταν μεγάλωσε ο θεός της αμπέλου με τις καλύτερες προϋποθέσεις ξεκίνησε την θεία πορεία του έχοντας ως συνοδούς Σιληνούς, νύμφες, μουσικούς, σάτυρους, και μαινάδες.

Ζώντας μεταξύ των Ηδωνών Θρακών πέρασε στην κοινωνία νέες ιδέες, μυστηριακές τελετές, διασκεδάσεις, κρασί και όργια κι ήρθε σε σύγκρουση με τον συνετό βασιλέα των Ηδωνών Λυκούργο.

Ο Διόνυσος βέβαια ταξίδεψε σε όλο τον κόσμο. Πήγε στην Αίγυπτο, γύρισε στις Ινδίες κι αλλού, όπως αναφέρεται μέσα στα αρχαία φιλολογικά συγγράμματα. Για τις περιηγήσεις του αυτές έχουν γραφεί ιστορίες πολλές, από κωμικές, μέχρι και πολύ ενδιαφέρουσες και σοβαρές. 

Αναφέρουμε, σε ότι μας αφορά, στη σύγκρουση του θεού Διόνυσου με το βασιλέα των Ηδωνών Λυκούργο. Ο Θεός με τα καμώματα και την ταραχώδη συνοδεία του αναστάτωσε την τοπική συντηρητική κοινωνία των Ηδωνών μεταφέροντας καινοφανείς θεωρίες στους κατοίκους της περιοχής, όπως να τρώνε και να πίνουν και να διασκεδάζουν χωρίς να δουλεύουν. Αυτό όμως δημιούργησε τεράστια κοινωνικά προβλήματα και ο τότε βασιλιάς Λυκούργος έδιωξε κακήν κακώς από τη χώρα του όλη τη Διονυσιακή κουστωδία.

Όμως οι Θεοί του Ολύμπου θύμωσαν και καταδίκασαν τον θνητό βασιλιά με φρικτό θάνατο πάνω στο Φαλακρό. Μια ανθρώπινη τραγωδία εκτυλίχτηκε την οποία ανέδειξαν οι τραγικοί μας ποιητές Ευριπίδης και Σοφοκλής κι αναφέρουν  ο Όμηρος, ο Πίνδαρος και άλλοι αρχαίοι ποιητές.

Με κρασί και γλέντι γιορτάζανε κατά την αρχαιότητα σε όλο το νομό Δράμας και είχαν αφιερώσει πολλούς ναούς στο θεό Διόνυσο. Ο βασικός όμως ναός, ως μητροπολιτικός, προς τιμή του θεού Διονύσου, ήταν πάνω σε μια κορφή του Παγγαίου (Φαλακρού). Ο ναός βρισκόταν υπό τον έλεγχο της Θρακικής φυλής των Σατρών οι οποίοι χρησιμοποιούσαν ως ιερείς τους Θράκες Βησσούς και μάντισσα είχαν γυναίκα προερχόμενη από τους Δελφούς. Ο ναός των Σατρών ο αφιερωμένος στον θεό Διόνυσο ήταν πασίγνωστος για τους διφορούμενους αλλά επιτυχείς χρησμούς της Πυθίας του. Τον επισκέπτονταν όλοι οι Θράκες. Από τον ναό αυτό πήρε χρησμό κι ο Μέγας Αλέξανδρος πριν αναχωρήσει για την εκστρατεία του στην Ασία το 334 π.Χ. Επίσης το ιερό επισκέφθηκε κι ο πατέρας του μεγαλύτερου Ρωμαίου αυτοκράτορα Γάιου Ιούλιου Οκταβιανού, τον αυτοκράτορα που τιμητικά η Σύγκλητος ονόμασε Αύγουστο (64 π.Χ.-14 μ.Χ.). Ήταν ο ανθύπατος Ρωμαίος Οκτάβιος Γάιος που ήρθε για χρησμό το 62 π.Χ. λίγο πριν εκστρατεύσει κατά των Δάρδανων. Χρησμό για την τύχη του γιου της ζήτησε και η Ολυμπιάδα όταν ο Αλέξανδρος πολεμούσε τους Πέρσες στην Ασία.

Παράλληλοι ναοί, αφιερωμένοι στο θεό Διόνυσο, υπήρχαν και μέσα στη Δράμα και στην περιφέρεια, όπως στην Καλή Βρύση. Στο μουσείο της πόλης υπάρχουν προτομές του Βάκχου και πατητήρι κρασιού. Ο Διόνυσος, είναι ένας πολύμορφος θεός και βρίσκεται πάντα κοντά στους ανθρώπους κι ο οποίος σκόρπιζε χαρά και αισιοδοξία σε όλους. Ανατράφηκε με την φροντίδα Μουσών και Νυμφών σε σπηλιές του Νύσσιου (Φαλακρού) όρους της Θράκης. Το όνομά του σύνθετο από το όνομα του πατέρα του, Διός και τις νύμφες Νυσσαίες ή το βουνό, το πόλισμα και το εύφορο πεδίο Νύσσα.

Η αρχαία τοπική ιστορία είναι ζυμωμένη με πλήθος από μύθους και έχει για επίκεντρο την παραδοσιακή καλλιέργεια της αμπέλου. Η τοπική μυθολογία και τα Διονυσιακά δρώμενα της περιοχής αποτελούν στολίδι για τον τόπο, αλλά και γιατί είμαστε η πρώτη αμπελουργική περιοχή της Ελλάδας από αρχαιοτάτων χρόνων, όπως αποδεικνύεται κι από την ανακάλυψη από Αγγλους και Αμερικανούς αρχαιολόγους το 1969,  σπόρων σταφυλιών μέσα στον Νεολιθικό οικισμό των Σιταγρών. 

Το κρασί δένει με ένα ρομαντικό συναίσθημα τον Έλληνα παραγωγό και δημιουργεί μαζί του πρότυπες τοπικές ποικιλίες. Μια σχέση δεσμευτικής αγάπης με το προϊόν κι ένα παθιασμένο δέσιμο φιλίας κι αλληλεξάρτησης με αυτό. Και το γεγονός αυτό γέννησε το μύθο και την ιστορία του Διονυσιακού προϊόντος, αφού οι εδώ μελιηδείς¹ (οι γλυκείς σαν το μέλι) οίνοι ήταν το αγαπημένο ποτό των Θρακών βασιλέων και το ποτό χαρακτηρίζονταν μελίφρων² οίνος, δηλαδή οίνος που γλυκαίνει το νου.

Πρασιάδα λίμνη

Από το ύψος του καμένου βουνού της Καβάλας, το λόφο του Αι-Σίλα, το γνωστό «γεντίκι», το μάτι του ταξιδιώτη αγκαλιάζει βορειοδυτικά ένα κατάσπαρτο και πλούσιο κάμπο. Ένα ειδυλλιακό τοπίο, χιλιόπλουμο, με όμορφους οικισμούς και πηγαία νερά. Τα νερά της «χρυσής πεδιάδας», όπως την ονόμαζαν οι τούρκοι κατακτητές. Πηγές γάργαρες που σήμερα δροσίζουν και ποτίζουν την πόλη της Καβάλας και τα προάστιά της.

Γύρω-τριγύρω ορεινοί όγκοι. Μπροστά μας ξανοίγεται το περίγραμμα των βουνών που σχηματίζουν ένα κλειστό κάμπο, το λεκανοπέδιο της Δράμας. Στη βορινή πλευρά είναι το Φαλακρό όρος, το αρχαίο Παγγαίο, που εκτείνεται ανατολικά μέχρι τον Πιερικό κόλπο (Καβάλας) και η ψηλότερή του κορυφή, ο Προφήτης Ηλίας ύψους 2.232 μέτρων, βιγλίζει πάνω στον απέραντο Ηδωνικό κάμπο.

Νότια προς τη θάλασσα η οροσειρά του Συμβόλου με ψηλότερη κορυφή το Πιλάφ-Τεπέ ή Κουσνίτσα ύψους 1956 μέτρων και δυτικά δεσπόζει η κορυφή Καραγκιόζ-Γκιόλ του Μενοικίου όρους ύψους 1963 μέτρων. Μια οπτική πανδαισία πράσινης ομορφιάς και υποβλητικής μεγαλοπρέπειας.

Μέσα σε αυτό το λεκανοπέδιο, μέχρι το 1935, απλώνονταν ελώδεις εκτάσεις και μια τεράστια λίμνη 120 χιλιάδων στρέμματων. Το μυθικό της όνομα, κατά τον Όμηρο είναι Θεστίδια λίμνη. H λίμνη πήρε το όνομά της από τον Θέστιο, το νόθο γιο του Θρακιώτη θεού Άρη και της θνητής Δημοδίκης. Τα νερά της λίμνης κατά την περίοδο των βροχοπτώσεων «φουσκώνουν» και καταλαμβάνουν έκταση πάνω από 135.000 στρέμματα.

Η λίμνη την εποχή της δόξας της διέθετε πλούσιο απόθεμα αλιευμάτων. Έχουμε πάρα πολλά στοιχεία γι’ αυτό. Από τους Θράκες Πρασιείς μετονομάστηκε σε Πρασιάδα. Νότια της λίμνης ζούσε το δραστήριο αυτό θρακικό φύλο, οι Πρασιείς. Αποζούσαν από το ψάρεμα στην πλούσια λίμνη. Αυτή είναι η πολύ γνωστή ψαροφόρα Πρασιάδα λίμνη του Ηροδότου, όπως χαρακτηριστικά την περιγράφει ο ιστορικός. Έριχνες, λέει, το καλάθι και γέμιζε ψάρια.

Αργότερα όταν έφτασαν οι κατακτητές Ρωμαίοι ήρθε και εγκαταστάθηκε στην περιοχή μεγάλος αριθμός Ρωμαίων εποίκων από την Ιολίτιδα της σημερινής Ιταλίας. Και για να θυμούνται την πατρίδα τους οι Ρωμαίοι νέοι έποικοι μετονόμασαν την Πρασιάδα λίμνη «Ιολίτιδα». Οι Έλληνες, όμως συνήθιζαν να δίνουν στη λίμνη το όνομα της κοντινότερης με αυτή παραλίμνιας πόλης. Έτσι μετά τους αρχαίους Πρασιείς και οι Πραβιώτες την έλεγαν λίμνη του Πραβίου, οι Δραμινοί λίμνη της Δράμας, οι κάτοικοι των Φιλίππων, λίμνη των Φιλίππων, κλπ.

Τη λίμνη αυτή, όταν οι Τούρκοι κατάκτησαν το 1373 την περιοχή και είδαν πόσο πλούσια σε ψάρια ήταν, την ονόμασαν Μπερεκετλή-Γκιόλ, που σημαίνει πλούσια λίμνη, ευλογία Θεού λίμνη και πολύφερνη λίμνη. Βάλτα την έλεγαν οι Έλληνες κατά την τουρκοκρατία κι αργότερα.

Όμως, όλος ο κάμπος την εποχή των βροχοπτώσεων, Άνοιξη και Φθινόπωρο, ήταν πάντα κατακλυσμένος με πολλά νερά. Και όταν αποσύρονταν τα βροχόνερα, το καλοκαίρι και την εποχή της ξηρασίας, σχηματίζονταν γύρω από τη λίμνη έλη. Τα κουνούπια έβρισκαν μέρος να αναπαραχθούν και η ελονοσία το καλοκαίρι έστηνε χορό μέσα στη Βάλτα στέλνοντας στο θάνατο εκατοντάδες Δραμινούς. Γι’ αυτό ο πληθυσμός εγκατέλειπε τον κάμπο και κατέφευγε στα ορεινά, στα μεσόγεια του νομού, όπου και είχαμε εντυπωσιακή πληθυσμιακή και οικονομική ανάπτυξη, ενώ δημιουργήθηκαν στην ενδοχώρα και αξιόλογα κεφαλοχώρια.

Η μεγάλη Πρασιάδα λίμνη, τότε, έβρεχε την Ελευθερούπολη (Πράβι) και τα νερά της έφταναν μέχρι τον Αμυγδαλεώνα και χτυπούσαν πάνω στα τείχη των Φιλίππων. Η αγαπημένη γραφική Ιολιανή λίμνη των Ρωμαίων έγλυφε με τη δροσιά της τα πόδια του Ματίκιου όρους, του σημερινού Παγγαίου και τα απόνερά της σχημάτιζαν θανατηφόρα έλη γύρω από το καλυβοχώρι Καλαμπάκι, ενώ ήταν πλημμυρισμένο το σημερινό χωριό Μαυρολεύκη. Μια λίμνη εξαιρετικά θεαματική και απέραντη. Αλλά και μια λίμνη κυρίαρχη με το υγρό μεγαλείο της πάνω στο μεγάλο κάμπο της Ηδωνίδας χώρας από την ομίχλη των προϊστορικών χρόνων και μέχρι πριν από εβδομήντα χρόνια.

Τις όχθες της λίμνης και τα βαλτόνερα κάλυπταν τεράστιοι καλαμιώνες και πλατύφυλλα αιωνόβια δένδρα. Ένα αληθινά οργιαστικό και σύνωρα μαγευτικό κι ευφρόσυνο φυσικό τοπίο, μέσα κι έξω από τη λίμνη.

«Λαπατιές χονδρόφυλλες, παχιές, με μεγάλα άπλυτα σκληρά φύλλα πλάι σε ραγάζια, δύο μέτρα ψηλά πάνω από τα σκούρα νερά, θροούσαν σφυρίζοντας στο πρώτο αεράκι. Πλατύφυλλες νυμφαίες, άπλωναν νωχελικά όλη τη μεγαλοπρέπειά τους γεμάτες μυστήριο κι ύποπτη σιωπή. Και καλαμιές… καλαμιές… Πολλά καλάμια, τεράστια, ως τέσσερα μέτρα, υψώνονταν σαν απροσπέλαστο ολοπράσινο τείχος το Καλοκαίρι και σαν χρυσοκίτρινο αποτρεπτικό κάστρο-σύνορο το Χειμώνα. Κι εδώ κι εκεί βάγιες, τα σεκίτια των τούρκων, που με τις βέργες τους οι παραλίμνιοι οικιστές πλέκοντας με δεξιοτεχνία κατασκεύαζαν τα περίφημα και γερά κοφίνια. Ήταν απαραίτητα για άχυρα και καπνά και για εργαλεία στο ψάρεμα. Αλλά κατασκεύαζαν κι άλλα πράγματα, μια ποικιλία από αντικείμενα για πολλαπλές χρήσεις.» (1 σελ.2)

Βέβαια δεν έλειπαν οι λεύκες και οι ιτιές του νερού. Και μαζί οι κρεμοκλάδες κλαίουσες, σα νύφες πανέμορφες και ντροπαλές, που στόλιζαν τις ακρολίμνιες παραλίες.

Πράγματι οι όχθες της λίμνης, σε όλο το απέραντο μήκος της, ήταν καταπληκτικά όμορφες και γραφικές. Και τις αστροφεγγιές ο ουρανός καθρεπτίζονταν μέσα στη μυστηριακή και σαγηνευτική αγκαλιά της Πρασιάδας λίμνης. Λες και σε καλούσε να βυθιστείς στα σπλάχνα της κι εκεί να αναζητήσεις το ιστορικό μεγαλείο του τόπου σου. Να αναβαπτιστείς στην ένδοξη ιστορική πορεία των προγόνων σου ώστε να πληρωθεί η απογυμνωμένη ψυχή σου από ιδανικά κι αρχές που μας έλειψαν τόσο πολύ.

Την ημέρα καθώς ταξίδευες με τις ιδιόμορφες βάρκες για το Πράβι, έβλεπες μέσα στα διάφανα νερά να καθρεπτίζονται οι επιβλητικές δασωμένες πλαγιές με τις οξιές και τις καστανιές, τα έλατα και τις βελανιδιές και τα πλατύφυλλα τεράστια πλατάνια που αγκάλιαζαν, τότε, όλη τη βορινή πλευρά του Συμβόλου όρους, του Βίβλινου βουνού, όπως το αποκαλέί ο ποιητής Επίχαρμος ο Κείος (5ος αιώνας π.Χ.). Σύμβολο λεγότανε το σημερινό Παγγαίο. Έτσι αναφέρεται από το διάσημο έλληνα ιστορικό Δίωνα τον Κάσιο (155-235 π.Χ.) κι έτσι το ονομάζουν όλοι οι χαρτογράφοι-γεωγράφοι έλληνες και ξένοι, από αρχαιοτάτων χρόνων.

Ο Νικησιανιώτης συγγραφέας Τριαντάφυλλος Ράντσιος, που ευτύχισε να χαρεί τα διάφανα νερά της Πρασιάδας λίμνης γράφει.

«Οι κάτοικοι της Νικήσιανης ασχολούνταν με το ψάρεμα στη Βάλτα. Είχε πολύ καλά ψάρια, κυρίως μικρόψαρα, αγριβάδια και τούρνες κι ολίγα χέλια και γουλιανούς. Οι κάτοικοι επίσης ασχολούνταν με τις ψάθες. Ένα ειδικό χόρτο που φύτρωνε στη λίμνη. Κι εκτός από τις σπιτικές ανάγκες στρώνανε τις ψάθες και στα δωμάτια αντί για χαλιά.» (2)

Τόσο όμορφα και πλουμιστά ήταν!… Και συνεχίζει. «Και τροφοδοτούσαν με χαλιά όλα τα χωριά του κάμπου κι έφταναν, τα έργα των χεριών τους, μέχρι το Νευροκόπι και την Άνω Βροντού. Επίσης χρησιμοποιούσαν τις ψάθες για να σκεπάσουν τον καπνό, αλλά ήταν χρήσιμες και στην επεξεργασία του καπνού, στην συσκευασία και στην δεματοποίησή του, καθώς και σαν περιτύλιγμα στις ντάνες, προκειμένου να τις κάνουν εξαγωγή σε όλο τον κόσμο.»

Και κλείνει λέγοντας. «…η Βάλτα ήταν και εστία κουνουπιών… έκανε θραύση η θέρμη… όλα τα σπίτια είχαν ένα δύο άτομα το καλοκαίρι ξάπλα.» (2)

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ:

1. Θωμάς Σαββίδης: Ομήρου άμπελος εκδόσεις Αφών Κυριακίδη Θεσ/νίκη 2003
2. Όμηρος: Ιλιάδα εκδόσεις Ντιακοστίνι Αθήνα 2005 τόμος 2^ος μετάφραση Γιώργου Παπασπύρου
3. Απολλόδωρος ο Αθηναίος: Βιβλιοθήκη τόμος 1^ος εκδόσεις Γεωργιάδης μετάφραση Ι. Μ. Χατζηφώτης
4. Τηλέμαχος Τσελεπίδης: Δράμα Ηδωνίδα γη και Πρασιάδα λίμνη εκδόσεις Αφών Κυριακίδη β΄ έκδοση Θεσ/νίκη 2000
5. Πίνδαρος: (522-448 π.Χ.) Πινδάρου Ωδαί τόμος 2^ος εκδόσεις Γεωργιάδης μετάφραση Β. Τάσου
6. Διόδωρος ο Σικελιώτης:Ιστορική βιβλιοθήκη τόμος 3^ος εκδόσεις Γεωργιάδη
7. Δραμινά Χρονικά: Φ. Μ. Πέτσα : Στον κάμπο της Δράμας περί το 4.000 π. Χ. έκδοση Νομαρχίας Δράμας Δράμα 1980
8. JeanRichepin: Ελληνική Μυθολογία τόμος 1^ος εκδόσεις Περγαμηναί Αθήναι 1954

Share this: