Αναγνώστες

Παρασκευή 2 Οκτωβρίου 2009

Αλέξανδρος ο Στρατηλάτης (Ι)

Αλέξανδρος ο Στρατηλάτης (Ι)

Νέος, όμορφος, σγουρομάλλης, ο Αλέξανδρος με την προσωπική του ακτινοβολία και επιβολή ενέπνεε το στρατό του. Σε όλες τις μάχες ήταν επικεφαλής ιόν ιππικού, ατρόμητος και ενίοτε παράτολμος. Κάποτε είχε πει στους άνδρες τον: «Δεν υπάρχει κανένα μέρος στο κορμί μου που να έχε: μείνει χωρίς τραύματα για τη όική σας χάρη, δόξα και πλούτο». ΣΤΗ ΒΟΡΕΙΑ ΕΛΛΑΔΑ, σε απόσταση μικρότερη της μισής ώρας από τη σημερινή θεσσαλονίκη, βρίσκονται τα ερείπια της Πέλλας, που ήταν η πρωτεύουσα της Μακεδονίας, όπου βρίσκονταν και τα ανάκτορα του Φίλιππου.
Στην πόλη αυτή γεννήθηκε ο Αλέξανδρος, γύρω στις 20 Ιουλίου του 356 π.Χ., και εκεί πέρασε τα πρώτα 22 χρόνια της σύντομης ζωής του.
Παρόλο που ήταν βασιλόπουλο, η αγωγή που του δόθηκε ήταν σπαρτιατική. Ο ίδιος είχε πει για έναν παλιό παιδαγωγό του πως, όταν έλεγε πρόγευμα, εννοούσε μια μακριά πορεία μες στη νύχτα, κι όταν έλεγε δείπνο, εννοούσε ελαφρύ πρόγευμα.
Ο Αλέξανδρος μεγάλωσε ανάμεσα σε πολεμιστές και κυνηγούς, σε οινόφλυγες δεινούς καβαλάρηδες, έχοντας συνεχώς μπροστά του το παράδειγμα του Φίλιππου και των συντρόφων του.
Οι αρχές που έμαθε από μικρός ήταν οι αρχές των ηρώων της αγαπημένης του Ιλιάδας,οι πολεμικές δάφνες ήταν η ύψιστη τιμή στη ζωή.
Ο Φίλιππος προετοίμαζε τον Αλέξανδρο για διάδοχο του. Το 343 π.Χ. κάλεσε τον Αριστοτέλη για να γίνει παιδαγωγός του Αλέξανδρου.
Ο απώτερος στόχος του Φίλιππου ήταν να επιτεθεί στην Περσία, τον παμπάλαιο εχθρό της Ελλάδας από την άλλη μεριά του Αιγαίου.
Αλλά το 336 η.Χ., σε ηλικία 46 ετών, ο Φίλιππος δολοφονήθηκε από ένα σωματοφύλακα του. Ο Αλέξανδρος ενέργησε με ταχύτητα για να προλάβει τους σφετεριστές και σε ηλικία 20 χρονών ανέβηκε στο θρόνο του πατέρα του.
Δύο χρόνια αργότερα, επικεφαλής ενός στρατού αποτελούμενου από ιππικό 6.000 και πεζικό 43.000 ανδρών, ο Αλέξανδρος διέσχισε τον Ελλήσποντο, τα στενά που σήμερα ονομάζονται Δαρδανέλια, και πέρασε στη Μικρά Ασία.
Επρόκειτο για την πρώτη φάση του μεγαλόπνοου σχεδίου του να πραγματοποιήσει τη φιλοδοξία του Φίλιππου: να ξαναπάρει τις ελληνικές πόλεις από τους Πέρσες, των οποίων η αυτοκρατορία εκτεινόταν από τη σημερινή Τουρκία μέχρι το Πακιστάν.
Ο Αλέξανδρος δήλωνε ότι ηγεΐτο μιας πανελλαδικής εκστρατείας που θα έπαιρνε εκδίκηση για την εισβολή των Περσών στην Ελλάδα την εποχή του Ξέρξη, δηλαδή πριν από ενάμιση αιώνα.
Στην πραγματικότητα όμως, πέρα από τους δικούς του Μακεδόνες, τα στρατεύματα από την υπόλοιπη Ελλάδα που συμμετείχαν στην εκστρατεία ήταν λιγοστά.
Η πρώτη φροντίδα του Αλέξανδρου, μόλις πέρασε τον Ελλήσποντο, ήταν να πάει στην Τροία, την πόλη που είχε στοιχειώσει το νου του από τότε που ήταν παιδί. «Την ϊλιάδα τη θεωρούσε εγχειρίδιο της πολεμικής τέχνης και είχε πάντα μαζί του στις εκστρατείες του ένα χειρόγραφο με σχόλια του Αριστοτέλη» γράφει ο Πλούταρχος «το οποίο φύλαγε πάντα κάτω από το μαξιλάρι του μαζί με ένα μαχαίρι».
Φτάνοντας εκεί, στα πεσμένα τείχη της Τροίας, πήγαν μαζί με τον αγαπημένο σύντροφο του, τον Ηφαιστίωνα, να προσκυνήσουν και να θυσιάσουν στους φερόμενους ως τάφους του Αχιλλέα και του Πάτροκλου.
Ο Αλέξανδρος ήρθε για πρώτη φορά αντιμέτωπος με τον περσικό στρατό το Μάιο του 334 π.Χ. στο Γρανικό ποταμό (σημερινός Κοντζα-μπάς), βορειοανατολικά της Τροίας.
Η κιτρινοπράσινη πεδιάδα του Γρανικού εκτείνεται κι από τις δύο πλευρές του. Σε μικρή απόσταση από τη μία όχθη υπάρχει ένα ύψωμα, κι εκεί, στην πλεονεκτική θέση που τους παρείχε η διαμόρφωση του εδάφους, είχαν παραταχθεί οι περσικές δυνάμεις: 15.000 ιππείς μπροστά και 16.000 πεζοί, το ένα τρίτο από τους οποίους ήταν'Ελληνες μισθοφόροι.
Η γνώμη του Παρμενίωνα, στρατηγού του Φίλιππου, ήταν να αναβάλουν την επίθεση, αλλά ο Αλέξανδρος αγνόησε τη σύσταση του, όρμησε ακάθεκτος στον ποταμό και ανέβηκε την απότομη απέναντι όχθη, όπου τον περίμεναν οι Πέρσες.
Στη σώμα με σώμα μάχη που ακολούθησε ο Αλέξανδρος και οι άνδρες του κατάφεραν να σπάσουν τις εχθρικές γραμμές και να περικυκλώσουν τους Έλληνες μισθοφόρους του Πέρση βασιλιά.
Οι περισσότεροι από τους βασικούς παράγοντες της πρώτης αυτής νίκης θα γίνονταν και οι συντελεστές των μελλοντικών του θριάμβων. Ένα από τα μεγάλα πλεονεκτήματα του Αλέξανδρου ήταν ο στρατός που του είχε κληροδοτήσει ο πατέρας του: εκτός από το Ιππικό των Εταίρων, που είχε συστήσει ο Φίλιππος, διέθετε και την περίφημη μακεδόνικη φάλαγγα, μια μονάδα του πεζικού εξοπλισμένη με ξύλινα δόρατα μήκους 5 μέτραΐν, την οποία ο Φίλιππος είχε βελτιώσει και την είχε κάνει εξαιρετικά ευέλικτη.
Το μήκος αυτού του δόρατος (σάρισα), που ξεπερνούσε κατά τρία ολόκληρα μέτρα το συνηθισμένο δόρυ, ήταν εκείνο που προστάτεψε τους άνδρες του Αλέξανδρου κατά την επικίνδυνη ανάβαση της απέναντι όχθης, στη διάρκεια της οποίας βρίσκονταν χαμηλότερα από τον εχθρό.
Πάνω απ' όλα, όμως, ο Αλέξανδρος ήταν μια μεγάλη στρατηγική ιδιοφυΐα προικισμένη με αρχηγικές ικανότητες. Όταν έδινε το πρόσταγμα για κατά μέτωπο επίθεση, ήταν απόλυτα βέβαιος ότι οι άνδρες του θα τον ακολουθούσαν με εμπιστοσύνη.
Στη μάχη του Γρανικού βρισκόταν στην πρώτη γραμμή του ιππικού και ήταν μάλιστα περίοπτος στόχος λόγω των άσπρων φτερών της περικεφαλαίας του. Κι ακόμα, το βαθύ προσωπικό ενδιαφέρον για κάθε στρατιώτη του αποτελούσε απαράβατη αρχή του μακεδόνικου πολεμικού κώδικα.
«Νοιαζόταν πάρα πολύ για τους τραυματίες» γράφει ο Αρριανός, ιστορικός του 2ου μ.Χ. αιώνα, του οποίου το έργο Αλεξάνδρου Ανάβασις θεωρείται μία από τις καλύτερες αρχαίες πηγές για την εκστρατεία του Αλέξανδρου. «Τους επισκεπτόταν όλους, εξέταζε τα τραύματα τους, τους ρωτούσε πώς ακριβώς και κάτω από ποιες συνθήκες χτυπήθηκαν και άκουγε την εξιστόρηση τους αφήνοντας τους να υπερβάλλουν όσο ήθελαν».
Η μάχη του Γρανικού ήταν τελεσίγραφο στους Πέρσες. Όταν οι περσικές δυνάμεις τράπηκαν οε φυγή προς την ενδοχώρα, ο Αλέξανδρος έκανε μια θριαμβευτική προέλαση κατά μήκος των ακτών, απελευθερίόνοντας τις ελληνικές πόλεις από την περσική επικυριαρχία. ΗΈφεσος, η Μαγνησία, η Πριήνη ήταν τώρα ελεύθερες.
Μετά την προέλαση στην παραλιακή λωρίδα, ο Αλέξανδρος προχώρησε στην ενδοχίύρα μέχρι το Γόρδιο κι ύστερα κατέβηκε προς την ανατολική ακτή της Μεσογείου, κυνηγώντας ανελέητα το θήραμα του, το βασιλιά της Περσίας Δαρείο Γ'.
Τελικά συναντήθηκαν έξω από την Ισσό, κοντά στη σημερινή ιουρκοουριακή μεθόριο. Ο στρατός του, εξαντλημένος από μια διήμερη πορεία, ήταν μικρότερος από τον περσικό - περίπου 50.000 έναντι 70.000.
Παρ' όλα αυτά, ο Αλέξανδρος εμψύχωσε τους άνδρες του και όρμησε χωρίς χρονοτριβή στη μάχη, επικεφαλής της εφόδου εναντίον των εχθρικών γραμμών. Μέσα στο χάος και τον κονιορτό της μάχης, ο Αλέξανδρος εντόπισε κάποια στιγμή το Δαρείο στο πολεμικό άρμα του και όρμησε εναντίον του ακολουθούμενος από το ιππικό του.
Όταν ο Δαρείος τράπηκε σε φυγή, οι Πέρσες είχαν χάσει τη μάχη.Ο Δαρείος διέφυγε, αλλά με τη μάχη της Ισσού, το 333 Π.Χ., έγινε σαφές πως ο Αλέξανδρος δεν αποτελούσε διόλου μικρή ενόχληση αλλά μεγάλη απειλή για την ισχύ της Περσίας.
Τα μέχρι τότε κατορθώματα του δεν ήταν ιδιαίτερα θεαματικά. Είχε απλώς καταλάβει και ενοποιήσει ατίθασες πόλεις-κράτη και μικρά φύλα της Ελλάδας. Όσο για τη μάχη του Γρανικού, οι Πέρσες μπορούσαν να πιστεύουν ότι ήταν απλώς σκανδαλώδης εύνοια της τύχης.
Τώρα, όμως, ο νεαρός Μακεδόνας, στα 23 μόλις χρόνια του, είχε αντιμετωπίσει πρόσωπο με πρόσωπο τον ένδοξο βασιλιά της Περσίας και τον είχε κατατροπώσει. Και, επιπλέον, ο Λαρείος είχε αναγκαστεί να αφήσει στο στρατόπεδο την οικογένεια του και όλη του τη σκευή, που περιήλθαν στα χέρια των Μακεδόνων.
Με ρητή διαταγή του Αλέξανδρου, κανείς δεν πείραξε τη γυναίκα και τις κόρες του Δαρείου.

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου