Αναγνώστες

Κυριακή 27 Αυγούστου 2017

Οδηγός για άτομα με Σακχαρώδη Διαβήτη

Οδηγός για άτομα με Σακχαρώδη Διαβήτη

Παρακάτω σας παρουσιάζουμε έναν χρήσιμο οδήγο για άτομα με σακχαρώδη διαβήτη.Θα μπορέσετε να κατανοήσετε τί είναι ο διαβήτης , πώς εμφανίζετε και αν παίζει ρόλο η κληρονομηκότητα.Θα σας δείξουμε πώς μπορείτε να κάνετε μόνοι σας έλεγχο.Παράλληλα θα δείτε τί προβλήματα αντιμετωπίζουν τα διαβητικά άτομα και πώς μπορεί να βελτιωθεί η ζωή σας. Τί προβληματα μπορείτε να αντιμετωπίσετε άμεσα και μακροχρόνια καθώς και τι μέθοδοι θεραπείας υπάρχουν.Διαβάστε προσεχτικά τον οδηγό.

Οδηγός για άτομα με
Σακχαρώδη Διαβήτη
   
    
Τι είναι
ο Σακχαρώδης
Διαβήτης
 
Ο Σακχαρώδης Διαβήτης ή απλά το "σάκχαρο" αίματος είναι μια κατάσταση όπου δεν παράγεται πολύ ινσουλίνη ή η ινσουλίνη που παράγεται δεν μπορεί να χρησιμοποιηθεί σωστά.
Τι σημαίνει αυτό για το διαβητικό;
 
Απλά ότι οι διάφορες τροφές δεν "καίγονται" με τη βοήθεια της ινσουλίνης όπως θα έπρεπε, έτσι ώστε το σώμα να πάρει την ενέργεια που χρειάζεται. Η ινσουλίνη μετατρέπει τις τροφές που παίρνουμε σε ε-νέργεια ή τις αποθηκεύει. όταν δεν επαρκεί η ινσουλίνη, οι τροφές, κυρίως οι υδατάνθρακες δηλ. τα σάκχαρα (μια πολύ χρήσιμη ενεργεια-κή πρώτη ύλη) συσσωρεύονται στο αίμα και δεν μπαίνουν μέσα στα κύτταρα έτσι διαπιστώνουμε ότι η γλυκόζη αίματος (δηλ. το σάκχαρο) είναι σε υψηλές ποσότητες στο αίμα (σε νηστεία πάνω από 1,2 9 γ στο 1 lit αίματος η 120 mg%). Αρα ο Σακχαρώδης Διαβήτης εμφανίζεται πάντα με υψηλό σάκχαρο στο αίμα. Εάν το σάκχαρο αίματος φτάσει ή ξεπεράσει τα 180 mg% ή το 1,8 gr στο 1 lit αίματος τότε δεν μπορεί να συγκρατηθεί από τους νεφρούς και εμφανίζεται στα ούρα.
Ποιο όργανο του
σώματος ευθύνεται
για την κατάσταση
αυτή;
 
Το πάγκρεας, όπου ακριβώς παράγεται η ινσουλίνη0 είναι ένα όργανο που βρίσκεται στην κοιλιά πίσω ακριβώς από το στομάχι. Μια ομάδα κυττάρων του παγκρέατος, τα β-κύτταρα είναι υπεύθυνα για την παραγωγή της ινσουλίνης.
Πόσοι τύποι διαβήτη υπάρχουν
 
Ανάλογα με το ποσό της ινσουλίνης που παράγεται διακρίνονται δύο τύποι α) ο τύπος 1 όπου το πάγκρεας δεν παράγει ινσουλίνη β) ο τύπος 2 όπου παράγεται μεν ινσουλίνη, αλλά δεν μπορεί να δράσει όπως πρέπει.
Πώς εμφανίζεται
ο διαβήτης;
Με τι συμπτώματα;
 
Δίψα, πολυουρία, μερικές δε φορές έντονη πείνα που οδηγεί σε πολυφαγία είναι μερικά από τα συμπτώμα-τα. Χαρακτηριστικό στην περίπτωση αυτή είναι το γεγονός ότι η πολυφαγία δεν συνοδεύεται με αύξηση του βάρους, αλλά με απώλεια βάρους, δηλαδή ο διαβητικός στη φάση αυτή χάνει κιλά. Μερικές φορές εμφανίζεται και θόλωση της όρασης, δηλαδή το παιδί ή ο ενήλικας δεν βλέπει καλά. Μερικοί αποδίδουν το γεγονός αυτό σε αύξηση της μυωπίας τους. Δεν συμβαίνει όμως κάτι τέτοιο. Απλά θόλωσε ο φακός του ματιού από το αυξημένο σάκχαρο. Με την πτώση του σακχάρου η όραση επανέρχεται στα προηγούμενα επίπεδα.
Κληρονομείται ο
διαβήτης;
 
Κληρονομείται μόνο μια προδιάθεση για το διαβήτη. Αυτό δεν σημαίνει ότι τα άτομα που έχουν κληρονομήσει την προδιάθεση θα εμφανίσουν οπωσδήποτε διαβήτη. Μερικοί παράγοντες στη διάρκεια της ζωής ό-πως πχ. κάποιες λοιμώξεις καταστρέφουν τα β-κύτταρα του παγκρέα-τος που παράγουν ινσουλίνη. άλλοι παράγοντες πχ. καθιστική ζωή, παχυσαρκία συντελούν στην εμφάνιση του διαβήτη σε άτομα με κληρονομική προδιάθεση.
Αυτοέλεγχος
 
Ο κύριος στόχος στη θεραπευτική αντιμετώπιση του διαβήτη είναι, να διατηρηθούν τα επίπεδα σακχάρου του αίματος όσον το δυνατόν πιο κοντά στα φυσιολογικά επίπεδα.
Αρκεί ο έλεγχος του σακχάρου που γίνεται
στις επισκέψεις σου
στο γιατρό;
 
Αναμφισβήτητα όχι. Οι μετρήσεις που γίνονται στο γιατρό σου είναι α-κριβείς, αλλά δεν σε πληροφορούν για τις διακυμάνσεις του σακχάρου, που οπωσδήποτε υπάρχουν το υπόλοιπο χρονικό διάστημα. Δύο τρόποι παρακολούθησης της γλυκόζης (σακχάρου) υπάρχουν: α) έλεγχος της ύπαρξης γλυκόζης στα ούρα β) έλεγχος της τιμής σακχάρου στο αίμα.
Ελεγχος των ούρων
 
Ηδη ξέρεις πως αν το σάκχαρο ξεπεράσει συνήθως στο αίμα τα 180 mg%, περνάει στα ούρα και μένει στην ουροδόχο κύστη μέχρι την επόμενη ούρηση. Τότε αν ελέγξεις τα ούρα θα διαπιστώσεις πως οι ανάλογες ταινίες αλλάζουν χρώμα. Δεν υπάρχει όμως πληροφορία για το πότε ακριβώς ανέβηκε το σάκχαρο στο αίμα. Χρειάζεται επομένως πρόσφατο δείγμα ούρων. Για να το πετύχεις αυτό άδειασε την κύστη σου και ούρησε πάλι σε 30 λεπτά περίπου. Το δείγμα αυτό αντιπροσωπεύει ικανοποιητικά το επίπεδο του σακχάρου στο αίμα, αν δηλ. έχει ξεπεράσει η όχι το όριο των 180 mg% στο διάστημα των δύο ουρήσεων. Συζήτησε με το γιατρό σου άλλους τρόπους ελέγχου της ύπαρξης γλυκόζης στα ούρα που είναι αναγκαίοι στην περίπτωση σου πχ. το χρονικό διάστημα της ημέρας και πόσο συχνά πρέπει να γίνονται οι έλεγχοι αυτοί. Προσοχή: Σημείωνε τα αποτελέσματα σένα σημειωματάριο και έχε το μαζί σου σε κάθε επίσκεψη στο γιατρό σου Στα ούρα -αποκλειστικά- ελέγχουμε και την ύπαρξη οξόνης, που δείχνει σημαντική απορύθμιση. Η οξόνη είναι μια ουσία που παράγεται από την καύση των λιπών, όταν ο οργανισμός δεν μπορεί πια να χρησιμοποιήσει καθόλου τη γλυκόζη (σάκχαρα). Οταν λοιπόν η γλυκόζη στα ούρα ξεπερνάει τον ένα σταυρό δηλ. έχεις βρει δυο σταυρούς η παραπάνω, έλεγξε τα ούρα για να δεις αν υπάρχει οξόνη με τις ειδικές ταινίες. Ειδοποίησε το γιατρό σου όταν εμφανισθεί οξόνη στα ούρα! Υπάρχει κίνδυνος να εξελιχθεί η κατάσταση σε διαβητική οξέωση.
Ελεγχος του αίματος
 
Συνιστάται για όσους έχουν ανάγκη από εντατικότερη παρακολούθηση (π. χ. νεότεροι στην ηλικία, όσοι κάνουν ενέσεις ινσουλίνης κλπ.) ή για τις πιθανές υπογλυκαιμίες. Συνήθως οι μετρήσεις το πρωί πριν το φαγητό είναι αρκετά κατάλληλες για την παρακολούθηση του σακχάρου. Σε πολλές άλλες περιπτώσεις (π. χ. ινσουλινοθεραπεία ) οι μετρήσεις πρέπει να γίνονται και σε άλλες χρονικές στιγμές (πχ. πριν ή μετά τα γεύματα, πριν τις ενέσεις ινσουλίνης ή πριν τον ύπνο, ή ακόμα για τις πιθανές υ-πογλυκαιμίες). Συζήτησε με το γιατρό σου κάθε πότε πρέπει να ελέγχεις το σάκχαρο στο αίμα και αν πρέπει εσύ ο ίδιος να κάνεις αναπροσαρμογές στη θεραπεία σου (πχ. αύξηση ή μείωση της ινσουλίνης). Για το σκοπό αυτό υπάρχουν διαθέσιμοι πολλοί μετρητές σακχάρου αίματος. Αρκεί μια σταγόνα αίματος από το δάκτυλο (συνήθως) να πέσει στην ανάλογη ταινία. Το αποτέλεσμα εμφανίζεται σε λίγο χρόνο.
Είναι αξιόπιστοι οι
μετρητές σακχάρου
αίματος;
 
Ναι, αν τηρηθούν προσεκτικά οι προδιαγραφές του μηχανήματος. Προσοχή επίσης στο μέγεθος της σταγόνας που θα πέσει στην ανάλογη ταινία. Πρέπει να είναι συνήθως σε αρκετή ποσότητα.
Ελεγχος της Γλυκοζυλιώμενης Αιμοσφαιρίνης
 
Συχνά θα ακούσεις από το γιατρό σου για την εξέταση αυτή. Αυτή η ουσία σχηματίζεται όταν η γλυκόζη (το σάκχαρο) προσκολλάται στην αιμοσφαιρίνη που φυσιολογικά περιέχεται στα ερυθρά αιμοσφαίρια. Οσο πιο ανεβασμένα είναι τα σάκχαρα στο αίμα τόσο πιο αυξημένο είναι το ποσοστό της γλυκοζυλιωμένης αιμοσφαιρίνης. Μετρώντας λοιπόν τη γλυκοζυλιωμένη αιμοσφαιρίνη έχουμε ένα τρόπο ελέγχου των μέσων επιπέδων γλυκόζης για τις προηγούμενες 6-8 εβδομάδες. Αξιολόγησε την με το γιατρό σου.
Ποια είναι όμως τα στοιχεία της σωστής διατροφής;
 
Μια υγιεινή διατροφή πρέπει να είναι πλούσια σε υδατάνθρακες και φυτικές ίνες και φτωχή σε λίπη όπως π.χ. παραδοσιακή μεσογειακή μας δίαιτα.
Είναι η δίαιτα του διαβητικού ατόμου μια σειρά από στερήσεις διαφόρων τροφών;
 
Όχι! Δεν έχει την έννοια της στέρησης η δίαιτα του διαβητικού. Αποφεύγονται συνήθως μόνο οι απλοί υδατάνθρακες (π.χ. ζάχαρη, μέλι, γλυκά) που ανεβάζουν γρήγορα και ψηλά το σάκχαρο στο αίμα. Αντίθετα οι σύνθετοι υδατάνθρακες (σάκχαρα) όπως π.χ. φρούτα, δημητριακά, ρύζι, ζυμαρικά, πατάτες, όσπρια απορροφώνται βραδύτερα και βοηθούν στη ρύθμιση του σακχάρου αίματος. Είδες παραπάνω ότι αναφέρονται στα απαραίτητα στοιχεία της διατροφής κάθε ατόμου άρα και των διαβητικών.
Τα λευκώματα και τα λίπη δεν ανεβάζουν το σάκχαρο του αίματος.
Μπορεί λοιπόν ο διαβητικός να τρώει απεριόριστες ποσότητες λευκωμάτων ή λιπών;
 
Όχι! Παιδιά και νέοι στην ανάπτυξη χρειάζονται περισσότερα λευκώματα, ενώ οι ενήλικες λιγότερα για την αποκατάσταση των ιστών του σώματος. Σχετικά με τα λίπη το ελαιόλαδο είναι το πιο υγιεινό (δεν ανεβάζει τη χοληστερόλη, προστατεύει την καρδιά και τα αγγεία). Τα κορεσμένα λίπη (ζωικά κυρίως) αποφεύγονται όσον το δυνατόν ή καταναλώνονται σε μικρές ποσότητες (συζήτησέ το με το γιατρό σου). Έχε υπόψιν σου πως τα κρέατα και τα γαλακτοκομικά περιέχουν τα λεγόμενα "κρυφά λίπη" όσο άπαχα και αν είναι.
Τι είναι οι φυτικές ίνες; Έχουν κάποια σημασία στη δίαιτα του σακχαρώδη διαβήτη;
 
Οι φυτικές ίνες καθυστερούν την απορρόφηση του σακχάρου της τροφής και έτσι δεν το αφήνουν να ανέβει ψηλά. Προκαλούν το αίσθημα του κορεσμού δηλαδή χορταίνουμε εύκολα, χωρίς να αποτελούν θρεπτική ουσία και εμποδίζουν έτσι την ανάπτυξη της παχυσαρκίας. Βοηθούν επίσης στην καλύτερη λειτουργία του εντέρου και στην δυσκοιλιότητα. Φυτικές ίνες περιέχονται στις σαλάτες, στα λαχανικά, στα όσπρια, στο μαύρο ψωμί ολικής αλέσεως, ιδίως πολύσπορο και σικάλεως, στα φρούτα και στα δημητριακά. Είπαμε παραπάνω ότι αποφεύγονται η ζάχαρη, το μέλι κλπ.
Υπάρχουν λοιπόν γλυκαντικές ουσίες που μπορούν να χρησιμοποιηθούν;
 
Ναι. Επιτρέπεται να χρησιμοποιούνται διάφορες γλυκαντικές ουσίες όπως η σακχαρίνη, η ασπαρτάμη (Canderel, Equa, Linea, Asunel, Natreen, Nutrasweet). Η φρουκτόζη και η σορβιτόλη , όπως και τα "γλυκά για διαβητικούς" πρέπει να αποφεύγονται ή τουλάχιστον να περιορίζονται. Η κατανάλωσή τους επιτρέπεται μόνο με τη σύμφωνη γνώμη του γιατρού σου διότι περιέχουν αρκετούς υδατάνθρακες και θερμίδες. Άρα πρέπει να αντικαταστήσουν κάποιο μέρος από το διαιτολόγιό σου. Παγωτά χωρίς λιπαρά και ζάχαρη ( Ο%+Ο%, Cool and Slim) περιέχουν 15 γρ. υδατάνθρακες και επιτρέπεται η λογική χρήση τους.
Μπορεί ο διαβητικός να πιει αλκοολούχα ποτά;
 
Τα αλκοολούχα ποτά έχουν πολλές θερμίδες, μπορεί να προκαλέσουν απορρύθμιση του σακχάρου. Οι μεγάλες ποσότητες προκαλούν και βλάβη στο νευρικό ιστό. Μικρή κατανάλωση (1 ποτό στο τραπέζι), όχι όμως σε κάθε γεύμα, βοηθάει στο κυκλοφοριακό-καρδιά.
ΑΚΟΛΟΥΘΗΣΕ ΤΙΣ ΠΑΡΑΚΑΤΩ ΓΕΝΙΚΕΣ ΣΥΜΒΟΥΛΕΣ....ΕΙΝΑΙ ΠΟΛΥ ΣΗΜΑΝΤΙΚΕΣ.
 
1. Τρώγε τακτικά. Μην παραλείπεις κανένα από τα γεύματα που συνιστά ο γιατρός σου. Έτσι μπορείς να διατηρείς μια ισορροπία του σακχάρου στο αίμα σου.
2. Αύξησε τις φυτικές ίνες της τροφής. Περιέχονται όπως ήδη αναφέραμε στο ψωμί ολικής αλέσεως (μαύρο) ή πολύσπορο ή σικάλεως, στις σαλάτες και στα λαχανικά. Τρώγε τακτικά όσπρια (φασόλια, ρεβίθια, φακή, αρακά κλπ) που περιέχουν αρκετές ίνες και τα φρούτα καλύτερα με την φλούδα, όχι στυμμένα (χυμούς).
3. Ελάττωσε το λίπος. Απόφευγε τα "κορεσμένα" λιπαρά (βούτυρο, φυτίνη, μαργαρίνη) και τα τηγανιτά σε μεγάλες ποσότητες. Χρήσιμο είναι να μαγειρεύεις τα φαγητά στην σχάρα και μόνο με ελαιόλαδο.
Δεν είναι ανάγκη να τρως κάθε μέρα ψάρι , κοτόπουλο ή κρέας!
4. Έχε υπόψιν σου πως τα αλλαντικά έχουν αρκετό "κρυφό" λίπος. Προτίμησε τα αλλαντικά από πουλερικά ή άπαχο ζαμπόν.
5. Αν τρως πολλούς ξηρούς καρπούς περιόρισέ τους γιατί περιέχουν πολλές θερμίδες. 6. Βάζε λίγο αλάτι στο μαγείρεμα και μην προσθέτεις άλλο στο τραπέζι. Έχε υπόψιν σου ότι οι έτοιμοι ζωμοί σε κύβους είναι πλούσιοι σε αλάτι.
ΤΡΟΦΕΣ ΠΟΥ ΕΠΙΤΡΕΠΟΝΤΑΙ ΕΛΕΥΘΕΡΑ
 
Λαχανικά πράσινα, κουνουπίδι, καρότα, ρεπάνια, κρεμμύδια, σκόρδο, σέλινο, τομάτα, χόρτα, φασολάκια, μπάμιες, αγκινάρες, πράσα, σπανάκι, λάχανο, πιπεριές, κολοκυθάκια, μελιτζάνες με λίγο ελαιόλαδο και όχι τηγανιτά. Ποτά-αναψυκτικά τσάι, καφές, νερό, σόδα, αναψυκτικά χωρίς ζάχαρη πχ. Coca-Cola light, Sprite light, Pepsi Max, τοματοχυμό, άλιπες σούπες. Αρτύματα πιπέρι, ξύδι, μουστάρδα, καρυκεύματα, τουρσί, ζελέ χωρίς ζάχαρη.
ΙΣΟΔΥΝΑΜΑ ΥΔΑΤΑΝΘΡΑΚΩΝ
 
Καθένα από τα παρακάτω τρόφιμα περιέχει την ίδια ποσότητα υδατανθράκων (10 γραμ.) και μπορεί να ανταλλαγεί με μία λεπτή φέτα (20 γρ.) ψωμί ολικής αλέσεως (μαύρο). 
½ μεγάλη φέτα ψωμιού ολικής αλέσεως (20 γρ.).
1 πατάτα σε μέγεθος αυγού
2 Crispies ολικής αλέσεως
2 φρυγανιές σικάλεως
1 Weetabix
2 κουταλιές σούπας Muesli χωρίς ζάχαρη
1 μπισκότο ολικής αλέσεως (Digestive)
3 γεμάτες κουταλιές σούπας μαγειρεμένο ρύζι (ολικής αλέσεως)
2 κουταλιές σούπας μαγειρεμένα ζυμαρικά (ολικής αλέσεως)
20 βέργες μακαρόνια σπαγγέτι
4 κουταλιές σούπας μαγειρεμένα όσπρια δηλ. Φασόλια ξερά, ρεβίθια, φακή, αρακά, κουκιά.
1 μήλο (οτιδήποτε) ή 1 πορτοκάλι ή ροδάκινο ή σύκο φρέσκο ή αχλάδι
1 φέτα καρπούζι ή πεπόνι από ένα μέτριο σε μέγεθος φρούτο
2 ακτινίδια ή μανταρίνια
3 βερίκοκα ή δαμάσκηνα
10 ρόγες σταφύλι
15 φράουλες ή κεράσια (1 μπολ)
½ μεγάλη μπανάνα ή 1 μικρή όχι πολύ ώριμη
½ γκρέιπ φρουτ
4 κουταλιές της σούπας κομπόστα άγλυκη σε φυσικό χυμό
½ ποτήρι άγλυκο φυσικό χυμό φρούτου
50 ml (3 κουταλάκια γλυκού) Lucozade
½ ποτήρι (100 ml) Coca-Cola
1 ποτήρι (150 ml) λεμονάδα ή άλλο αεριούχο αναψυκτικό
3 ταμπλέτες γλυκόζης
Ποιοι διαβητικοί μπορούν να παίρνουν αντιδιαβητικά χάπια;
 
Όλοι οι διαβητικοί που δεν ανήκουν στους ινσουλινοεξαρτώμενους και μόνον αυτοί δηλαδή όσοι είναι τύπου 2. Ωστόσο μερικές φορές και οι ινσουλινοεξαρτώμενοι διαβητικοί (τύπου 1) μπορούν να πάρουν ορισμένες κατηγορίες δισκίων (αναστολείς α- γλυκοσιδάσης ή διγουανίδες) που βοηθούν τη δράση της χορηγούμενης ινσουλίνης.
Όλοι οι διαβητικοί
τύπου 2 (μη ινσουλινοεξαρτώμενοι) πρέπει να παίρνουν αντιδιαβητικά δισκία;
 
Αν δεν μπορούν να ελέγξουν το σάκχαρό τους, με την κατάλληλη δίαιτα και κάνοντας τακτική σωματική άσκηση, τότε χρειάζεται με την καθοδήγηση του γιατρού τους να πάρουν χάπια. Το είδος και τη δοσολογία των δισκίων θα την καθορίσει ο θεράπων γιατρός. Σε κάθε περίπτωση για την ανάγκη χορήγησης ή όχι φαρμάκου αποφασίζει μόνο ο γιατρός.
Ποιες είναι οι κατηγορίες των αντιδιαβητικών δισκίων;
 
Διακρίνονται σε 3 ομάδες τις σουλφονυλουρίες, τις διγουανίδες και τους αναστολείς της α-γλυκοσιδάσης. Οι σουλφονυλουρίες (γλιβενκλαμίδη, γλιπιζίδη, γλικλαζίδη, γλιμεπιρίδη) αυξάνουν την έκκριση της ινσουλίνης από το πάγκρεας και μπορεί να προκαλέσουν υπογλυκαιμία. Άλλες παρενέργειες είναι σπάνιες. Με τον καιρό μπορεί να χάσουν την δραστικότητά τους και να χρειαστείς ινσουλίνη. Οι διγουανίδες (μετφορμίνη, φενφορμίνη) ευαισθητοποιούν τα κύτταρα στην επίδραση της ινσουλίνης, πιθανώς να ελαττώνουν την απορρόφηση των υδατανθράκων των τροφών από το έντερο και ελαττώνουν την παραγωγή γλυκόζης από το συκώτι. Επίσης ελαττώνουν τα λιπίδια στο αίμα (χοληστερόλη-τριγλυκερίδια). Βοηθούν να χάσεις βάρος, μειώνοντας λίγο την όρεξη. Έτσι χρησιμοποιούνται για τους παχύσαρκους διαβητικούς, μπορούν όμως να συνδυαστούν με σουλφονυλουρίες σε λεπτόσωμους διαβητικούς. Δεν προκαλούν υπογλυκαιμία, δυνατόν όμως να προκαλέσουν ελαφρό κοιλόπονο, ψευτοδιάρροιες και στομαχικό βάρος. Οι αναστολείς της α-γλυκοσιδάσης (ακαρβόζη) επιβραδύνουν την απορρόφηση των υδατανθράκων της τροφής από το έντερο κι έτσι ελαττώνουν λίγο, τα αυξημένα σάκχαρα μετά τα γεύματα. Μερικές φορές προκαλούν φούσκωμα, αέρια και διάρροιες, όχι όμως υπογλυκαιμία.
ΙΝΣΟΥΛΙΝΟΘΕΡΑΠΕΙΑ
 
Εκτός από το διαιτολόγιο και τις οδηγίες για σωματική άσκηση, σε μερικά άτομα είναι απαραίτητες οι καθημερινές ενέσεις ινσουλίνης (τύπου 1 διαβητικοί, ινσουλινοεξαρτώμενοι). Άλλα άτομα χρειάζονται τις ενέσεις ινσουλίνης για να επιτύχουν καλύτερη ρύθμιση του διαβήτη (συνήθως τύπου 2 διαβητικοί). Συζήτησε με το γιατρό σου αν χρειάζεσαι ινσουλίνη ή όχι και ζήτησε να σου καθορίσει το είδος και την ποσότητα της ινσουλίνης.
Πότε ανακαλύφθηκε η ινσουλίνη;
 
Τo 1921 ύστερα από πειράματα δύο Καναδών γιατρών (Banting και Best). Η ανακάλυψη της υπήρξε ένα από τα σημαντικότερα γεγονότα του αιώνα. Μέχρι τότε όσοι διαβητικοί χρειάζονταν ινσουλίνη δεν μπορούσαν να επιβιώσουν και πέθαιναν πολύ γρήγορα. Μετά όμως το 1922 οι διαβητικοί μπορούσαν να έχουν μια ικανοποιητική ζωή. Δίκαια λοιπόν χαρακτηρίζεται η ινσουλίνη ως "ορμόνη ζωής".
Πώς λαμβάνεται η ινσουλίνη; Υπάρχουν πολλά είδη; Διαφέρει η δράση τους;
 
Καλό είναι να ξέρεις μερικά βασικά πράγματα για την ορμόνη αυτή. 
Πρέπει να γίνεται μόνο με ένεση. Δεν μπορείς να την πάρεις από το στόμα γιατί καταστρέφεται από τα υγρά του στομάχου.
Μετριέται σε μονάδες. Στη χώρα μας κυκλοφορεί σε πυκνότητα 100 μονάδων σε κάθε κυβικό εκατοστό διαλύματος. Πρόσεξε όμως εάν βρίσκεσαι στο εξωτερικό γιατί σε μερικές χώρες π.χ. Γαλλία, Γερμανία, Δανία, Ισπανία κυκλοφορεί σε πυκνότητες 40 μονάδων σε κάθε κυβικό εκατοστό διαλύματος που σημαίνει ότι πρέπει να χρησιμοποιήσεις άλλες σύριγγες για την ινσουλίνη αυτή.
Ανάλογα με τη δράση τους διακρίνονται τρεις διαφορετικές μορφές ινσουλίνης, δηλ. α) ινσουλίνη ταχείας δράσης,,
β) ενδιάμεσης δράσης και
γ) μακράς δράσης. 
Πρόσφατα κυκλοφόρησαν και "τροποποιημένες" ινσουλίνες, που ονομάζονται "ανάλογα ινσουλίνης" και έχουν ταχύτερη δράση από την ανθρώπινη ινσουλίνη ταχείας δράσης.
Πότε αρχίζει να δρα η ινσουλίνη και πότε τελειώνει η δράση της;
 
Η ταχείας δράσης ινσουλίνη αρχίζει να δρα μέσα σε 30-60 λεπτά από την ένεση. Έχει την μεγαλύτερη δράση της 2-4 ώρες μετά την ένεση (χρόνος "μέγιστης δράσης") και παύει πλήρως μετά από 6-8 ώρες. Εάν εξαρτάσαι πλήρως από την ινσουλίνη και χρησιμοποιείς ταχείας δράσης μόνο, χρειάζεσαι ένεση κάθε 6 ώρες. Η πλέον κοινή μορφή αυτής της ινσουλίνης ονομάζεται συχνά αλλά μάλλον λανθασμένα "κρυσταλλική" και το διάλυμα της είναι διαυγές. Τα "ανάλογα" ινσουλίνης που κυκλοφόρησαν πρόσφατα έχουν ταχύτερη έναρξη δράσης και μικρότερη διάρκεια. Στοχεύουν κυρίως στην καλύτερη ρύθμιση των επιπέδων σακχάρου στο αίμα μετά από τα γεύματα. 
Οι ενδιάμεσης δράσης ινσουλίνες αρχίζουν να δρουν μέσα σε 1-3 ώρες από την ένεση. Φθάνουν στην μεγαλύτερη δράση τους σε 6-12 ώρες και μπορούν να συνεχίσουν να δρουν μέχρι και 18-26 ώρες από την ένεση (π.χ. Ινσουλίνη ΝΡΗ ή Lente). Και οι ΝΡΗ και οι Lente ινσουλίνες είναι διαλύματα θολερά.
Μακράς Δράσης Ινσουλίνη
Η μακράς δράσης ινσουλίνη δεν αρχίζει την δράση της πριν περάσουν 4-8 ώρες από την ένεση. Έχει σχετικά βραδεία και παρατεταμένη μέγιστη δράση, που παρατηρείται 12-18 ώρες από την ένεση, και συνεχίζει να δρα έως και 24-48 ώρες. Υπάρχει μια μορφή μακράς δράσης ινσουλίνης, η Ultralente, που παράγεται με την προσθήκη ψευδαργύρου για την παράταση της δράσης της, και έχει θολερή εμφάνιση.
Χρησιμοποιούνται αυτούσια τα διάφορα είδη της ινσουλίνης ή γίνονται κάποιοι συνδυασμοί;
 
Καθώς διαφέρει ο χρόνος μέγιστης δραστικότητας των ινσουλινών με βραχεία, ενδιάμεση και μακρά δράση, συχνά είναι δυνατός ο συνδυασμός σε μια ένεση σαν μικτή δόση. Οι δόσεις μικτής ινσουλίνης παρέχουν στον οργανισμό σου μια πρώτη αιχμή δράσης που καλύπτει το γεύμα που καταναλώνεις αμέσως μετά από την ένεση ενώ ταυτόχρονα σου παρέχει παρατεταμένη δράση ινσουλίνης που θα σε καλύψει κατά την διάρκεια της ημέρας ή νύκτας. Συχνά, η ταχεία ινσουλίνη αναμιγνύεται με ενδιάμεσης ή μακράς δράσης ινσουλίνες σε διάφορες αναλογίες (10/90, 20/80, 30/70, 40/60, 50/50). Σπάνια γίνεται ανάμειξη ενδιάμεσης με μακράς δράσης ινσουλίνες. Με την ταυτόχρονη λήψη ταχείας και ενδιάμεσης δράσης ινσουλίνες, η ενδιάμεσης δράσης ινσουλίνη αρχίζει να δρα με την μεγαλύτερη ισχύ της μόλις αρχίσει να μειώνεται η δράση της ταχείας δράσης ινσουλίνης. Στο εμπόριο κυκλοφορούν πολλές ινσουλίνες με ποικίλες εμπορικές ονομασίες. Ο γιατρός σου θα συνταγογραφήσει την/τις ινσουλίνη/νες που θα χρησιμοποιείς. Για οποιαδήποτε αλλαγή ενημέρωσε και πάρε τη συμβουλή του γιατρού σου!!
Πώς γίνεται η ένεση της ινσουλίνης
 
Ας πούμε πρώτα που πρέπει να γίνεται η ένεση, δηλ. σε ποιο σημείο του σώματος. Πρέπει να γίνεται στους ιστούς κάτω από το δέρμα (υποδόρια). Οι περιοχές του σώματος που συνιστώνται για την ένεση ινσουλίνης είναι:
1] το έξω και πλάγιο μέρος των βραχιόνων, (δεν συνιστάται για συχνή χρήση λόγω της μικρής ποσότητας υποδόριου λίπους)
2] οι γλουτοί,
3] η πρόσθια και έξω περιοχή των μηρών, και
4] το πρόσθιο πλάγιο και κάτω κοιλιακό τοίχωμα.
Έχε υπόψιν σου πως για να γίνει η ένεση αρκεί η καλή καθαριότητα στο σημείο που θα γίνει η ένεση. Καλύτερα να αποφεύγεις το οινόπνευμα για απολύμανση γιατί η συχνή χρήση του σκληραίνει το δέρμα και κάνει επώδυνη την ένεση. Κρατώντας το δέρμα με τα δάχτυλα, ώστε να δημιουργηθεί μια πτυχή το τρυπάς κάθετα με τη βελόνα. Μετά πιέζοντας το έμβολο μέχρι το τέρμα κάνεις την ένεση. Περιμένεις λίγο και μετά βγάζεις την βελόνα.
Προσοχή. Αν βγει αίμα από το τσίμπημα της βελόνας καλύτερα να κάνεις την ένεση ινσουλίνης σε κάποιο διπλανό σημείο.
Φαίνεται απλή η διαδικασία. Έχει όμως διαφορά αν γίνει η ένεση στο χέρι (βραχίονας), ή στην κοιλιά ή στα πόδια;
 
Διαφέρει η ταχύτητα απορρόφησης άρα και η έναρξη της δράσης της ινσουλίνης ανάλογα με το σημείο της ένεσης. Ο μηρός (πόδι) έχει βραδύτερη απορρόφηση ενώ το κοιλιακό τοίχωμα την ταχύτερη από όλες. Στο μέσο βρίσκεται η απορρόφηση από το βραχίονα (χέρι). Καλό είναι να αλλάζεις συνεχώς τα σημεία ένεσης, Μια καλή πρακτική είναι να κάνεις σε διαφορετική περιοχή κυκλικά τις ενέσεις ώστε να έρχεσαι στην ίδια περιοχή μετά από δύο - τρεις μέρες περίπου. Το σημείο των ενέσεων στην ίδια περιοχή (π.χ. κοιλιά) θα πρέπει να απέχουν τουλάχιστον 1 εκατοστό του μέτρου.
Σημείωση: Ίσως είναι προτιμότερο να χρησιμοποιείς την ίδια περιοχή του σώματος σου για κάθε χρονική στιγμή ένεσης. Την κοιλιά για την πρωινή ινσουλίνη και τα πόδια (μηρούς) για τη βραδινή.
Πώς συντηρούνται οι ινσουλίνες; Πρέπει να υπάρχει ειδικός χώρος για αποθήκευση;
 
Τα αχρησιμοποίητα φιαλίδια και τα διάφορα pen (στυλό) διατηρούνται στο ψυγείο μακριά από την κατάψυξη. ΑΠΑΓΟΡΕΥΕΤΑΙ Η ΚΑΤΑΨΥΞΗ ΤΗΣ ΙΝΣΟΥΛΙΝΗΣ. Το φιαλίδιο που χρησιμοποιείς ή το "στυλό" διατηρείται σε θερμοκρασία δωματίου (18-20 °C) για ένα μήνα τουλάχιστον. Μην εκθέτεις την ινσουλίνη σε ακραίες θερμοκρασίες (πολύ ψηλές ή πολύ χαμηλές) π.χ. φύλαξέ την μακριά από θερμάστρες, μην την αφήνεις σε κλειστό αυτοκίνητο (κοντά στο παράθυρο) που δεν κινείται το καλοκαίρι και αντίθετα μην την αφήνεις σε θερμοκρασίες που είναι κάτω από το μηδέν. Καλό είναι η ινσουλίνη με τις αναγκαίες σύριγγες κ.λ.π. να μεταφέρονται μαζί σου και όχι με τις αποσκευές σου. Οι σύριγγες ινσουλίνης πρέπει να αχρηστεύονται μετά τη χρήση τους με τρόπο ασφαλή. Πρόσεξε ιδιαίτερα αν υπάρχουν παιδιά. Υπάρχει ο κίνδυνος τραυματισμού. Η βελόνα να μπαίνει αμέσως πριν την ένεση και μετά χωρίς καθυστέρηση να τη βγάζεις και να την πετάς.
Οδηγίες για όσους χρησιμοποιούν φιαλίδιο ινσουλίνης και σύριγγες.
 
1. Αναποδογύρισε το φιαλίδιο της ινσουλίνης και ανακίνησέ το τρίβοντας ανάμεσα στις παλάμες σου.
2. Σκούπισε το πώμα με βαμβάκι και οινόπνευμα.
3. Αναρρόφησε με το έμβολο τόσο αέρα όσο αντιστοιχεί στις μονάδες της ινσουλίνης. Βάλε την βελόνα της σύριγγας στο φιαλίδιο και άδειασε τον αέρα μέσα σε αυτό.
4. Με τη βελόνα μέσα στο φιαλίδιο αναποδογύρισέ το και αναρρόφησε μέχρι το μισό της σύριγγας. Πίεσε το έμβολο προς το φιαλίδιο μέχρι του σημείου που αναγράφει τις μονάδες που θέλεις. Πρόσεξε μήπως υπάρχουν φυσαλίδες αέρα. Σε αυτήν την περίπτωση άδειασε την σύριγγα τελείως και επανάλαβε την διαδικασία.
5. Αφαίρεσε την βελόνα από το φιαλίδιο. Η σύριγγα τώρα είναι έτοιμη. Άφησέ την κάπου με προσοχή. Μην ακουμπάς τη βελόνα.
Σε περίπτωση που κάνεις μίγμα ταχείας και ενδιάμεσης ινσουλίνης η τεχνική της μέτρησης της ινσουλίνης είναι η εξής:
 
1. Αναποδογύρισε το φιαλίδιο της θολερής ινσουλίνης και ανακίνησε το τρίβοντας ανάμεσα στις παλάμες σου.
2. Σκούπισε το πώμα με βαμβάκι και οινόπνευμα.
3. Αναρρόφησε με το έμβολο τόσο αέρα όσο αντιστοιχεί στις μονάδες της ενδιάμεσης ινσουλίνης. Βάλε την βελόνα της σύριγγας στο φιαλίδιο και άδειασε τον αέρα μέσα σε αυτό.
4. Αναποδογύρισε το φιαλίδιο της διαυγούς ινσουλίνης και ανακίνησε το τρίβοντας ανάμεσα Αναποδογύρισε το φιαλίδιο της διαυγούς ινσουλίνης και ανακίνησε το τρίβοντας ανάμεσα στις παλάμες σου.
5. Σκούπισε το πώμα με βαμβάκι και οινόπνευμα.
6. Αναρρόφησε με το έμβολο τόσο αέρα όσο αντιστοιχεί στις μονάδες της ταχείας ινσουλίνης. Βάλε την βελόνα της σύριγγας στο φιαλίδιο και άδειασε τον αέρα μέσα σε αυτό.
7. Έχοντας την βελόνα μέσα στο φιαλίδιο της διαυγούς ινσουλίνης αναποδογύρισέ το και αναρρόφησε μέχρι το μισό της σύριγγας. Πίεσε το έμβολο προς το φιαλίδιο μέχρι του σημείου που αναγράφει τις μονάδες που θέλεις. Πρόσεξε μήπως υπάρχουν φυσαλίδες αέρα. Σε αυτήν την περίπτωση άδειασε την σύριγγα τελείως και επανάλαβε την διαδικασία.
8. Αναποδογύρισε το θολερό φιαλίδιο και βάλε την βελόνα σε αυτό (η σύριγγα περιέχει ήδη τη διαυγή ινσουλίνη που πήρες προηγούμενα).
9. Αναρρόφησε αργά μέχρι τον αριθμό που αντιστοιχεί στον συνολικό αριθμό μονάδων που πρέπει να κάνεις.
10. Αφαίρεσε την βελόνα από το φιαλίδιο. Η σύριγγα περιέχει τώρα την σωστή ποσότητα και της ταχείας και της ενδιάμεσης ινσουλίνης. Ακούμπησε την με προσέχοντας να μην ακουμπήσεις την βελόνα.
Ένεση της ινσουλίνης
 
1. Διάλεξε το σημείο της ένεσης.Η ένεση γίνεται στους βραχίονες, στους γλουτούς, στην κοιλιά και στους μηρούς. Καθάρισε το δέρμα με βαμβάκι. ΟΧΙ ΟΙΝΟΠΝΕΥΜΑ.
2. Με το χέρι δημιούργησε μια πτυχή του δέρματος και του ιστού κάτω από αυτό.
3. Πιάσε την σύριγγα όπως θα έπιανες ένα μολύβι. Ώθησέ την κάθετα μέσα στο δέρμα. Πίεσε το έμβολο.
4. Άφησε το δέρμα, πίεσε ελαφρά το βαμβάκι στο σημείο της ένεσης.
ΜΗΝ ΤΟ ΤΡΙΨΕΙΣ.
ΑΣΚΗΣΗ
 
Το ανθρώπινο σώμα είναι κατασκευασμένο για να κινείται. Η τακτική σωματική δραστηριότητα είναι ευεργετική σε όλους. Αυτό ισχύει ακόμη περισσότερο για τους διαβητικούς στους οποίους η άσκηση είναι απαραίτητη γιατί βοηθάει στη ρύθμιση του σακχάρου αίματος. Δεν υπάρχει κάποιο συγκεκριμένο πρόγραμμα άσκησης που να είναι κατάλληλο για όλους τους διαβητικούς. Θα πρέπει να αναπτύξεις κάποιο πρόγραμμα που να βασίζεται στον τρόπο ζωή σου, τα ενδιαφέροντα σου και τις ικανότητες σου. Δεν πρέπει ποτέ να ξεχνάς ότι η άσκηση είναι ψυχαγωγία και όχι καταναγκασμός.
Πώς θα αρχίσει ο διαβητικός ένα πρόγραμμα άσκησης;
 
1) Κατ΄ αρχήν βεβαιώσου ότι είσαι καλά στην υγεία σου. Πριν να αρχίσεις οποιοδήποτε πρόγραμμα άσκησης θα πρέπει να συμβουλευθείς τον γιατρό σου σχετικά με την υγεία σου. Σημείωσε ότι υπάρχουν κάποιες ασκήσεις που μπορεί να είναι επιβλαβείς στα άτομα με κάποιες επιπλοκές του διαβήτη. Για παράδειγμα θα πρέπει να αποφεύγεις τις πολύ κουραστικές ασκήσεις εάν πάσχεις από παραγωγική αμφιβληστροειδοπάθεια. Επίσης απαιτείται προσοχή στην περίπτωση της νευροπάθειας ή αγγειοπάθειας. Οι καρδιοπαθείς θα πρέπει να αποφεύγουν τις ασκήσεις που επιβαρύνουν την καρδιακή λειτουργία. .
2) Διάλεξε το κατάλληλο είδος άσκησης. Στους διαβητικούς συνιστώνται ασκήσεις αερόβιες, δηλαδή αυτές που περιλαμβάνουν συνεχή δραστηριότητα και καταναλώνουν μεγάλα σχετικά ποσά ενέργειας σε σχετικά μεγάλη χρονική περίοδο (περίπου 20-40 λεπτά της ώρας χωρίς διακοπή). Τέτοιες ασκήσεις είναι το γρήγορο περπάτημα, το ελαφρό (αργό ή γρήγορο) τροχάδην, το ποδήλατο, το τένις, το κολύμπι και το σχοινάκι. Ασκήσεις σαν την άρση βαρών που απαιτούν πολύ μεγάλα ποσά ενέργειας σε μικρό χρονικό διάστημα δεν συνιστώνται στους διαβητικούς.
3) Διάλεξε ασκήσεις που σε ψυχαγωγούν. Για να επιτύχει η προσπάθεια σου θα πρέπει η άσκηση να σε ψυχαγωγεί. Για να σε βοηθήσουμε στην επιλογή σου παραθέτουμε παραδείγματα μερικών ασκήσεων και αθλημάτων που είναι κατάλληλα για τους διαβητικούς. Μην ξεχνάς όμως να συμβουλεύεσαι πάντοτε τον γιατρό σου. 
Ατομικά αγωνίσματα 
γρήγορο βάδισμα
κολύμβηση
χορός
κωπηλασία
ξιφασκία
ρυθμική γυμναστική
ρακέτες
τροχάδην
ποδηλασία περιπάτου
ποδήλατο γυμναστικής
σχοινάκι
σκι
τένις 
Ομαδικά αγωνίσματα

ποδόσφαιρο
μπάσκετμπολ
βόλεϊ
Άλλες δραστηριότητες, εάν γίνονται με την κατάλληλη ένταση σκάψιμο διάφορες αγροτικές εργασίες
Πώς πρέπει να γίνεται η άσκηση; Κάθε πότε και σε ποια ώρα της ημέρας;
 
Τακτική άσκηση 
Η καθημερινή άσκηση είναι το καλύτερο. Εάν όμως δεν μπορείς καθημερινά τότε θα πρέπει να ασκείσαι τουλάχιστον μέρα παρά μέρα (3-4 φορές την εβδομάδα). 
Πότε να ασκείσαι
Ή Η άσκηση μειώνει το σάκχαρο στο αίμα σου. Για να αποφύγεις την υπερβολική μείωση του σακχάρου και την εμφάνιση της υπογλυκαιμίας θα πρέπει να ασκείσαι μετά από τα γεύματα, κατά προτίμηση μια ώρα περίπου μετά από αυτά. Εάν πρόκειται να ασκηθείς πριν από τα γεύματα θα πρέπει να φας επιπλέον πριν από την άσκηση. Συνιστάται η λήψη μικρών ποσοτήτων εύκολα απορροφήσιμων υδατανθράκων, όπως είναι ο χυμός φρούτων. Καλύτερα είναι να αποφεύγεις την άσκηση όταν η ινσουλίνη ή τα αντιδιαβητικά δισκία έχουν την μεγαλύτερη δράση. Συμβουλέψου τον γιατρό σου για την καλύτερη ώρα που θα πρέπει να ασκείσαι.Τις πρώτες εβδομάδες της άσκησης σου φρόνιμο είναι να ελέγχεις τακτικότερα το σάκχαρο στο αίμα σου.

Άνεση στην άσκηση

Μην αρχίζεις αμέσως το πλήρες πρόγραμμα της άσκησης. Εάν δεν είσαι ιδιαίτερα αθλητικός τύπος, άρχισε σταδιακά με μικρές περιόδους άσκησης που θα αυξάνεις βαθμιαία. Για να κάνεις πιο εύκολα τα πράγματα, εάν θέλεις μπορεί να ξεκινήσεις με 10-20 λεπτά ημερησίως που σταδιακά θα αυξήσεις σε 30-45 λεπτά μέσα στις επόμενες εβδομάδες. Πάντα να αρχίζεις με προθέρμανση και να σταματάς σταδιακά. Ένα σωστό πρόγραμμα άσκησης περιλαμβάνει τα παρακάτω στάδια:
στάδιο προθέρμανσης- 5-10 λεπτά με βραδύτερο ρυθμό που αυξάνεται σταδιακά.
καρδιαγγειακό στάδιο - Η κύρια περίοδος της άσκησης που διαρκεί περίπου 20-30 λεπτά.
τελικό στάδιο - Τα τελευταία 5-10 λεπτά κατά τα οποία επιβραδύνεται σταδιακά ο ρυθμός και επανέρχεσαι στην κατάσταση ηρεμίας.
Μην ξεχνάς ότι το βάδισμα είναι μια από τις καλύτερες μορφές άσκησης και ότι μπορεί να περπατάς σχεδόν παντού!
ΕΠΙΠΛΕΟΝ ΟΔΗΓΙΕΣ ΚΑΙ ΠΡΟΦΥΛΑΞΕΙΣ
 
Αναφέρθηκε παραπάνω πως όταν ασκείσαι πέφτει το σάκχαρο του αίματος. Δύο τρόποι υπάρχουν για να αποφύγουμε την υπερβολική μείωση του σακχάρου αίματος (υπογλυκαιμία): Τροποποίηση του διαιτολογίου και προσαρμογή της φαρμακευτικής αγωγής.
Πότε θα χρειασθεί να προσαρμόσεις την τροφή σου;
 
Μερικές φορές θα χρειασθείς παραπάνω τροφή, ιδίως όταν η άσκηση είναι μικρής διάρκειας (πχ. 1 με 2 ώρες) και το σάκχαρό σου είναι καλά ρυθμισμένο. Η ποσότητα της τροφής που χρειάζεται επιπλέον δεν είναι πάντα σταθερή. Ποικίλλει ανάλογα με την ένταση και τη χρονική περίοδο που ασκείσαι. Συνήθως αρκεί να προσθέσεις 10 -20 γρ. υδατανθράκων για κάθε ώρα άσκησης μέτριας έντασης.
Πότε θα είναι αναγκαία η τροποποίηση δόσης της ινσουλίνης ή των δισκίων;
 
Σε ολοήμερες σωματικές δραστηριότητες, που ξεφεύγουν από το συνηθισμένο ρυθμό της ζωής είναι απαραίτητη η μείωση της δόσης της ινσουλίνης. Μερικές φορές η μείωση της ινσουλίνης μπορεί να είναι κατά το 1/3 της συνολικής ημερήσιας δόσης. Περιλαμβάνει δε τόσο την πρωινή όσο και τη βραδινή δόση. Φρόντισε να είσαι προσεκτικός και τις επόμενες 1-2 ημέρες διότι το σώμα σου εξακολουθεί να χρειάζεται λιγότερη ινσουλίνη. Εάν παίρνεις δισκία καλό είναι να μειώνεις τη δόση σε περιπτώσεις ολοήμερης σωματικής άσκησης. Εάν προσπαθείς να χάσεις βάρος φρόντισε να ασκείσαι 1-2 ώρες μετά τα κύρια γεύματα ώστε να μπορέσεις να μειώσεις την αντιδιαβητική αγωγή αντί να αυξήσεις την κατανάλωση τροφής.
"Προσοχή! Όλες οι τροποποιήσεις στο διαιτολόγιο και στη φαρμακευτική αγωγή πρέπει να γίνονται με τη συμβουλή του γιατρού σου."
Υπάρχουν ειδικές προφυλάξεις για τα άτομα που κάνουν ινσουλίνη;
 
Άσκηση πριν από τα γεύματα.
Μέτρησε το σάκχαρο στο αίμα σου. Εάν είναι υψηλό και προσπαθείς να το μειώσεις δεν υπάρχει λόγος να φας επιπλέον. Εάν όμως είναι χαμηλό θα πρέπει οπωσδήποτε να λάβεις επιπλέον τροφή. Να θυμάσαι πάντοτε τα όρια επάνω από τα οποία απαγορεύεται η άσκηση. (βλ. παρακάτω)
Άσκηση κατά την χρονική περίοδο μέγιστης δράσης της ινσουλίνης.
Θα πρέπει να είσαι εξαιρετικά προσεκτικός για την περίπτωση της υπογλυκαιμίας. Ένας γενικός κανόνας είναι να τρως μια φέτα ψωμί ή κάτι ανάλογο για κάθε μισή έως μια ώρα άσκησης.
Πρόληψη της κετοξέωσης.
Μην ασκείσαι όταν το σάκχαρό σου είναι περισσότερο από 300 mg/dl, αν έχεις διαβήτη τύπου 1, ή 400 mg/dl, εάν έχεις τύπου 2 (τα παιδιά με τύπου 1 διαβήτη μπορούν να ασκούνται εφ' όσον έχουν σάκχαρο λιγότερο από 400 mg/dl). Ποτέ να μην ασκείσαι εάν έχεις σάκχαρο αίματος άνω των 240mg/dl με ταυτόχρονη ύπαρξη οξόνης στα ούρα σου. Προσοχή! Δεν σημαίνει ότι πρέπει να κάθεσαι στο κρεβάτι. Επιτρέπεται η συνηθισμένη δραστηριότητα π.χ. περπάτημα κλπ. 
Άσκηση και ασθένεια.

Όταν είσαι αδιάθετος ή άρρωστος να μην ασκείσαι. Περίμενε να γίνεις καλά και να ομαλοποιηθεί το σάκχαρο στο αίμα σου.
Ασφάλεια
Μην ασκείσαι μόνος σου και σε απομονωμένα μέρη. Πάντοτε υπάρχει ο φόβος της απώλειας της συνείδησης λόγω της υπογλυκαιμίας. Καλύτερα να ασχολείσαι με ομαδικά αθλήματα ή να κάνεις ασκήσεις παρέα με φίλους. Προετοιμάσου για πιθανή υπογλυκαιμία. Πάντοτε να έχεις μαζί σου ζάχαρη, είτε σε κύβους ή σε φακελάκια, καραμέλες ή χυμούς φρούτων.
ΑΞΙΖΕΙ ΤΟΝ ΚΟΠΟ ΟΛΗ ΑΥΤΗ Η ΠΡΟΣΠΑΘΕΙΑ;
 
Θα μείνεις κατάπληκτος βλέποντας πόσο πολύ βοηθάει η άσκηση στην ρύθμιση του σακχάρου στο αίμα. Είναι ζωτικό μέρος του συνολικού θεραπευτικού προγράμματός σου. Επιπλέον, εκτός της σωματικής ευεξίας, η άσκηση σε τονώνει ψυχολογικά και βελτιώνει την αυτοπεποίθησή σου με την απώλεια βάρους.

Με άλλα λόγια, η άσκηση σε βοηθάει στον έλεγχο του διαβήτη και βελτιώνει την ποιότητα και τη διάρκεια της ζωής σου.
ΠΑΧΥΣΑΡΚΙΑ
 
Πολλοί διαβητικοί είναι παχύσαρκοι. Ξέρουμε δε ακόμα πως ο διαβήτης εμφανίζεται με μεγαλύτερη συχνότητα στα παχύσαρκα άτομα.
Πώς πρέπει να συμπεριφέρεται ένας παχύσαρκος διαβητικός;
 
1) Αν είσαι παχύσαρκος οφείλεις να χάσεις βάρος.
2) Σημείωσε ότι αν χάσεις βάρος και ασκείσαι κατάλληλα θα καταφέρεις, πάντα με τη σύμφωνη γνώμη του γιατρού σου, να ελαττώσεις τη δοσολογία των δισκίων ή και της ινσουλίνης. Συζήτησε με το γιατρό σου για τις προοπτικές αυτές.
Η ελάττωση του βάρους θα βελτιώσει τα σάκχαρα του αίματος.Θα βοηθήσει όμως και στην ευκολότερη αντιμετώπιση άλλων νοσημάτων, που μπορεί να συνυπάρχουν όπως π.χ. υπέρτασης, υπερχοληστεριναιμίας, δισκοπάθειας ή απλής οσφυαλγίας κλπ.
Σε πόσο καιρό πρέπει να χάσω τα επιπλέον κιλά;
 
Μην επιδιώκεις το απότομο χάσιμο του βάρους σου. Αν χάσεις απότομα βάρος είναι σίγουρο ότι θα το ξαναβάλεις γρήγορα. Δεν πρέπει να χάνεις πάνω από 3-4 κιλά το μήνα ή 1 κιλό ανά εβδομάδα. Φρόντισε πάντα να ζυγίζεσαι την ίδια ώρα της ημέρας (συνήθως πρωί) στην ίδια ζυγαριά. 
Μερικές πρακτικές συμβουλές για το πώς θα καταφέρεις να χάσεις τα επιπλέον κιλά:
· Φρόντισε σε συνεννόηση με το γιατρό σου να μειώσεις τις θερμίδες που παίρνεις κάθε μέρα. Αυτό σημαίνει λιγότερη τροφή.
· Τρώγε καθημερινά την ίδια ποσότητα θερμίδων.
· Προσπάθησε το ψυγείο σου να είναι φτωχικό και άδειο παρά πλούσιο και γεμάτο.
· Μην αφήνεις ξηρούς καρπούς, μπισκότα και γλυκίσματα γύρω σου.
· Άφηνε πάντα λίγο φαγητό στο πιάτο σου ή βάζε μικρή μερίδα.
· Μην ξεχνάς τη σωματική άσκηση. Να ασκείσαι καθημερινά πχ μία ώρα περπάτημα, κηπουρική κλπ. (βλέπε κεφάλαιο: Άσκηση)..
ΘΕΡΑΠΕΥΟΝΤΑΣ
ΤΟΝ ΔΙΑΒΗΤΗ ΤΙΣ ΗΜΕΡΕΣ ΑΡΡΩΣΤΙΑΣ
 
Αρκετές φορές αυξάνονται τα σάκχαρα των διαβητικών ατόμων ενώ τηρούνται όλες οι εντολές για τη δίαιτα, την άσκηση και τη θεραπευτική αγωγή.
Πότε και γιατί
συμβαίνει αυτό;
 
Συνήθως συμβαίνει σε περιόδους που είμαστε αδιάθετοι. Οποιοδήποτε νόσημα ακόμα και το απλό κρυολόγημα επιβαρύνει το ανθρώπινο σώμα. Σαν απάντηση στην επιβάρυνση αυτή το ανθρώπινο σώμα παράγει χημικές ουσίες (ορμόνες). Οι ορμόνες αυτές δεν αφήνουν την ινσουλίνη να βάλει τη γλυκόζη μέσα στα κύτταρα δηλ. δρουν ανταγωνιστικά προς την ινσουλίνη. Έτσι τα σάκχαρα ανεβαίνουν στο αίμα.
Τα υψηλά σάκχαρα είναι η μόνη διαταραχή που θα συμβεί σε μια αρρώστια;
 
Συνήθως ναι. Εάν όμως έχεις διαβήτη τύπου 1 (ινσουλινοεξαρτώμενο) ή βρίσκεσαι σε θεραπεία με ινσουλίνη τότε η χρησιμοποίηση του σακχάρου από τα κύτταρα γίνεται πιο δύσκολη. Αιτία είναι η έλλειψη αρκετής ινσουλίνης. Το σώμα στρέφεται προς άλλη πηγή ενέργειας για να θρέψει τα κύτταρα του, δηλαδή στο λίπος. Παράγονται διάφορα οξέα (κετόνες) και δημιουργείται μια κατάσταση που ονομάζεται κέτωση. Η κατάσταση αυτή μπορεί να οδηγήσει σε διαβητικό κώμα ή σπανίως σε θάνατο.
Πώς θα αντιληφθούμε
τη διαταραχή αυτή;
 
Πολύ απλά. Ελέγχοντας τα ούρα για παρουσία οξόνης με τις ειδικές ταινίες. Η παρουσία οξόνης (+ ή ++) δείχνει ότι έχει αρχίσει η διαταραχή αυτή. Εάν η κατάσταση είναι πιο σοβαρή τότε το άτομο εμφανίζει και άλλα συμπτώματα π.χ. ναυτία, έμετο, πόνο στην κοιλιά, ταχύπνοια κλπ.
Όλοι οι διαβητικού εμφανίζουν την κέτωση όταν αρρωστήσουν;
 
Όχι. Οι μη ινσουλινοεξαρτώμενοι θα πρέπει να προσέχουν στις ημέρες της αρρώστιας διότι τα σάκχαρα ανεβαίνουν πολύ (300 και άνω mg%) αλλά δεν εμφανίζεται οξόνη στα ούρα. Τότε προκαλείται πολυουρία και αφυδάτωση που δημιουργεί μεγάλα προβλήματα ιδίως στα ηλικιωμένα άτομα. Η κατάσταση αυτή μπορεί να οδηγήσει όχι αμέσως αλλά σε αρκετές μέρες στο υπερωσμωτικό-μη-κετωτικό κώμα. Είναι σοβαρή κατάσταση που δυστυχώς μπορεί να αναπτυχθεί σιγά-σιγά.
Ποια σημεία μας προειδοποιούν για το ενδεχόμενο εμφάνισης μη-κετωτικού κώματος;
 
Καταρχήν τα υψηλά σάκχαρα αίματος που διατηρούνται για αρκετές μέρες και η παρουσία σακχάρου στα ούρα σε μεγάλες ποσότητες. Συνήθως εμφανίζεται υπερβολική διούρηση, έντονη δίψα, ενίοτε πείνα. Σε σοβαρότερες καταστάσεις το άτομο θέλει να κοιμάται δηλαδή εμφανίζει υπνηλία και μπορεί να πέσει σε κώμα.
Υπάρχει πρόληψη;
 
Ναι. Πρώτα απ΄όλα όμως φρόντιζε ακολουθώντας τις οδηγίες του γιατρού σου να έχεις καλή ρύθμιση όλες τις μέρες. Τις μέρες όμως που είσαι άρρωστος πρέπει να αποτρέψεις την αφυδάτωση πίνοντας υγρά. Σαν παράδειγμα : 1 ποτήρι υγρών κάθε 1-2 ώρες (εναλλάξ αλατούχα υγρά π.χ. ζωμός, σούπες με αλάτι με μη αλατούχα π.χ. σόδα, νερό κλπ.). Εάν μπορείς να φας, τρώγε όπως κάθε μέρα. Αύξησε όμως την ποσότητα των υγρών που παίρνεις (μη σακχαρούχα υγρά). Εάν δεν μπορείς να φας χρησιμοποίησε σακχαρούχα υγρά (αναψυκτικά, χυμούς φρούτων κλπ) και πρόσθεσε υγρά χωρίς ζάχαρη όπως παραπάνω. Προσοχή! Φρόντισε σε συνεργασία με το γιατρό σου να αντιμετωπίσεις σωστά και το νόσημα που προκάλεσε τη διαταραχή αυτή. Η αντιμετώπιση του νοσήματος θα λύσει οριστικά το πρόβλημα.
Πρέπει να
διακοπούν τα
φάρμακα ή η
ινσουλίνη όταν δεν
αισθανόμαστε καλά;
Τι πρέπει να
κάνουμε τότε;
 
Όχι! Ποτέ μην παραλείπεις τα φάρμακα για το διαβήτη ακόμη και όταν δεν έχεις όρεξη να φας. Διάβασε τις οδηγίες παραπάνω. Ακόμα: Παρακολούθησε τακτικά το σάκχαρό σου. Έλεγξε τα ούρα για την παρουσία οξόνης. Επικοινώνησε με το γιατρό σου και ενημέρωσέ τον για την κατάστασή σου.
Τι ειδικότερο πρέπει να κάνουν οι διαβητικοί που κάνουν ενέσεις ινσουλίνης;
 
Οι νεότεροι σε ηλικία διαβητικοί που έχουν συνήθως ινσουλινοεξαρτώμενο διαβήτη μπορεί να εμφανίσουν κετοξέωση όταν αρρωστήσουν. Χρειάζεται να υπάρχει στο σπίτι 1 φιαλίδιο (ή στυλό) ινσουλίνης ταχείας δράσης (που είναι τελείως διαυγής) ακόμα και αν δεν χρησιμοποιείται καθημερινά. Χρήσιμο είναι να υπάρχει φιαλίδιο ινσουλίνης (ταχείας δράσης) και για τους υπόλοιπους διαβητικούς.
Τα σημεία που πρέπει να προσέξουμε όταν είμαστε άρρωστοι είναι:
 
1. Ποτέ να μην παραλείπεται η συνηθισμένη δόση ινσουλίνης (ενδιάμεσης δράσης).
2. Παρακολούθηση σακχάρου αίματος κάθε 3-4 ώρες. Εάν είσαι πολύ άρρωστος, ζήτησε από κάποιο να σε βοηθήσει στη μέτρηση.
3. Πρέπει να χρησιμοποιηθεί επιπλέον ινσουλίνη που θα είναι η ινσουλίνη ταχείας δράσης (Actrapid - Regular). Συνήθης δόση: 20% των συνολικών μονάδων ινσουλίνης (όλης της μέρας)
4. Απαγορεύεται τις μέρες εκείνες έντονη σωματική άσκηση (π.χ. αθλοπαιδιές, γυμναστήριο κλπ.)
5. Συνέχισε την πρόσληψη τροφής (με υδατάνθρακες) ή σε μικρά γεύματα υδαρή, δηλαδή υγρά, σούπες κλπ. ή χυμούς (βλέπε παραπάνω).
Αρκούν όλα αυτά για να αποτραπεί η οξέωση;
 
Όχι πάντα. Είναι χρήσιμο μέτρο μέχρι να επικοινωνήσεις με το γιατρό σου για να πάρεις οδηγίες ειδικότερες. Παρακάτω αναφέρεται παράδειγμα υπολογισμού της επιπλέον δόσης ινσουλίνης για τις μέρες της αρρώστιας.
Παραδείγματα Υπολογισμού της Δόσης Ημέρας Αρρώστιας
 
Συνήθης ημερήσια δόση: μίγμα ινσουλίνης με 10 μονάδες ταχείας και 20 ενδιάμεσης δράσης πριν από το πρόγευμα, και 6 ταχείας με 14 μονάδες ενδιάμεσης πριν από την βραδινή κατάκλιση.
Κάνε τις παρακάτω ποσότητες ταχείας ινσουλίνης επιπλέον της συνηθισμένης ημερήσιας δόσης ινσουλίνης: 
· Πρώτα υπολόγισε τον συνολικό αριθμό των μονάδων: 30 (10+20) + 20 (6+14)= 50.
· Εάν το σάκχαρο είναι υψηλό και υπάρχει οξόνη, διαίρεσε το 50 με το 5 (=10). Κάνε 10 μονάδες ταχείας ινσουλίνης σαν επιπλέον δόση ημέρας αρρώστιας.
· Εάν υπάρχει υψηλό σάκχαρο χωρίς οξόνη, διαίρεσε το 50 με το 10 (=5). Κάνε 5 μονάδες ταχείας ινσουλίνης σαν επιπλέον δόση ημέρας αρρώστιας.
Προσοχή: Οι δόσεις ινσουλίνης για τις μέρες της αρρώστιας πρέπει να λαμβάνονται επιπλέον της συνηθισμένης καθημερινής δόσης της ινσουλίνης.
Πόσες φορές μπορεί να γίνει η επιπλέον δόση ινσουλίνης;
 
Μετά από λήψη δόσεως ημέρας αρρώστιας, περίμενε 3-4 ώρες και έλεγξε ξανά. Εάν οι τιμές του σακχάρου στο αίμα σου είναι μικρότερες από 240 mg%, μην κάνεις άλλη επιπλέον ινσουλίνη, ακόμη και αν υπάρχει οξόνη στα ούρα. Εάν το σάκχαρο στο αίμα είναι υψηλό ακόμη, επανέλαβε την δόση είτε υπάρχει είτε όχι οξόνη. Έλεγξε ξανά μετά από 3-4 ώρες. Εάν η κατάσταση δεν παρουσιάζει βελτίωση, επικοινώνησε με τον γιατρό σου. Μην κάνεις τρίτη δόση επιπλέον ταχείας ινσουλίνης ημέρας αρρώστιας πριν συμβουλευθείς το γιατρό σου. Μερικές φορές τα άτομα που είναι άρρωστα διστάζουν να κάνουν επιπλέον ινσουλίνη. Εάν δεν είσαι σίγουρος για την ποσότητα της επιπλέον ινσουλίνης επικοινώνησε με το γιατρό σου.
ΚΕΤΟΞΕΩΣΗ
 
Ήδη έχουμε τονίσει την σημασία της διατήρησης των επιπέδων του σακχάρου στο αίμα σου όσο το δυνατόν πιο κοντά προς τα φυσιολογικά όρια. Όμως, παρόλες τις φιλότιμες προσπάθειες σου θα υπάρξουν φορές που θα είναι υπερβολικά αυξημένα. Αυτά εάν αφεθούν χωρίς αντιμετώπιση μπορεί να οδηγήσουν στην εμφάνιση μιας σοβαρής και ίσως επικίνδυνης για την ζωή κατάστασης, την κετοξέωση.
Πότε και πώς εμφανίζεται η κετοξέωση;
 
Ήδη έχουμε τονίσει την σημασία της διατήρησης των επιπέδων του σακχάρου στο αίμα σου όσο το δυνατόν πιο κοντά προς τα φυσιολογικά όρια. Όμως, παρόλες τις φιλότιμες προσπάθειες σου θα υπάρξουν φορές που θα είναι υπερβολικά αυξημένα. Αυτά εάν αφεθούν χωρίς αντιμετώπιση μπορεί να οδηγήσουν στην εμφάνιση μιας σοβαρής και ίσως επικίνδυνης για την ζωή κατάστασης, την κετοξέωση.
Πότε και πώς εμφανίζεται η κετοξέωση;
 
Διάφορες καταστάσεις stress οδηγούν τον οργανισμό σε απόλυτη ή σχετική έλλειψη ινσουλίνης. Αυτό είναι δυνατόν να συμβεί και σε διαβητικούς που κάνουν τακτικά ενέσεις ινσουλίνης. Π.χ. έμφραγμα, εμπύρετα νοσήματα, χειρουργική επέμβαση. Οι καταστάσεις αυτές αυξάνουν τις ανάγκες του οργανισμού σε ινσουλίνη, άρα η συνηθισμένη δόση είναι ανεπαρκής (σχετική έλλειψη ινσουλίνης). Επιπλέον ορισμένοι διαβητικοί παραλείπουν μερικές φορές την ένεση της ινσουλίνης (απόλυτη έλλειψη). Ας σημειωθεί τέλος πως και η υπερβολική λήψη τροφής (ή γλυκών) δυνατόν να οδηγήσει σε υπερβολικά αυξημένα σάκχαρα (σχετική ανεπάρκεια ινσουλίνης).
Πώς η ανεπάρκεια της ινσουλίνης οδηγεί στην κετοξέωση;
 
Έχουμε ήδη αναφέρει πως τα κύτταρα του σώματος χρησιμοποιούν το σάκχαρο για να ζήσουν, που το παίρνουν από το αίμα με τη βοήθεια της ινσουλίνης. Όταν υπάρχει ανεπάρκεια ινσουλίνης το σάκχαρο δεν μπαίνει στα κύτταρα. Τα κύτταρα δηλ. δεν έχουν σάκχαρο για παραγωγή ενέργειας. Ο οργανισμός τότε στρέφεται στη χρησιμοποίηση λίπους σαν ενεργειακή πρώτη ύλη. Τα λίπη διασπώνται σε διάφορα όξινα σώματα (οξέα) που ονομάζονται κετόνες. Ο υπερβολικός σχηματισμός των κετονών οδηγεί στη διαβητική κετοξέωση. Αν παραμείνει η κατάσταση αυτή χωρίς θεραπευτική αντιμετώπιση εξελίσσεται επικίνδυνα και μπορεί να θέσει σε κίνδυνο και τη ζωή του διαβητικού.
Πώς μπορεί να ελεγχθεί η ύπαρξη κετοξέωσης;
 
Απλά: Με τις ειδικές ταινίες που ανιχνεύουν την ύπαρξη οξόνης στα ούρα. Όταν οι κετόνες αυξηθούν στο αίμα, αποβάλλονται και στα ούρα, όπου ανιχνεύονται εύκολα. Οι ταινίες δίνουν τα αποτέλεσμα με αλλαγή του χρώματος. ΄Όσο πιο έντονη είναι η αλλαγή του χρώματος τόσο σοβαρότερη είναι η διαταραχή. Η ένταση στην αλλαγή του χρώματος της ταινίας αντιστοιχεί με σταυρούς π.χ. 1 σταυρός (+) ή 2 σταυρούς (++) κ.λ.π. που αναγράφονται συνήθως στο μπουκαλάκι των ταινιών. Επομένως θα πρέπει να γνωρίζει κανείς πόσους σταυρούς οξόνης εμφανίζουν τα ούρα.
Ποια συμπτώματα δείχνουν ότι μπορεί να οδηγηθώ σε κετοξέωση;
 
Όλα τα συμπτώματα που εμφανίζονται όταν τα σάκχαρα του αίματος είναι αυξημένα. Π.χ. πολυουρία, αδυναμία, πολυδιψία, θόλωση της όρασης υπνηλία, απώλεια βάρους, ναυτία, έμετοι, κοιλιακοί πόνοι κ.λ.π.
Προσοχή. Σε νεαρά άτομα μπορεί σε ορισμένες περιπτώσεις να μην εμφανισθούν τα συμπτώματα αυτά και να εμφανισθεί αμέσως η οξόνη στα ούρα. Σημαντική πρόληψη επομένως είναι ο συχνός έλεγχος του σακχάρου αίματος και αν βρεθεί αυξημένο, άμεσος έλεγχος ούρων για ανίχνευση οξόνης.
Πότε άλλοτε θα πρέπει να ελέγχονται τα ούρα για οξόνη;
 
Εκτός της διαπίστωσης αυξημένων τιμών σακχάρων (άνω των 250 mg%) α) όταν είσαι άρρωστος, ιδίως αν έχεις πυρετό, β) όταν έχεις ναυτία - εμέτους, γ) σε τραυματισμούς ή σε εγχείρηση και τέλος δ) σε σημαντικές μεταβολές της δοσολογίας της ινσουλίνης.
Πώς επιτυγχάνεται πρόληψη της κετοξέωσης;
 
Με συχνό έλεγχο του σακχάρου στο αίμα και της οξόνης στοά ούρα. Στην εμφάνιση οξόνης ακολούθησε τις οδηγίες του γιατρού σου που πρέπει να τον ενημερώσεις. Γενικές οδηγίες υπάρχουν στο κεφάλαιο που αναφέρεται στις ημέρες αρρώστιας. Θυμήσου πως χρειάζεται επιπλέον ινσουλίνη (πάνω από τη συνηθισμένη δόση). Όταν εμφανίζεις εμέτους ή η κατάσταση δεν βελτιώνεται πήγαινε αμέσως στο πλησιέστερο νοσοκομείο.
Υπερώσμωση - Υπερωσμωτικό - Μη- Κετωτικό Κώμα
 
Ένα άλλο σοβαρό πρόβλημα που μπορεί να προκληθεί από το αυξημένο σάκχαρο αίματος είναι το υπερωσμωτικό κώμα. Εμφανίζεται κυρίως σε μεγάλους σε ηλικία διαβητικούς (ανήκουν στο Σ. Διαβήτη Τύπου 2).
Τι συμβαίνει στους
τύπου 2 διαβητικούς
και οδηγούνται στην επιπλοκή αυτή;
 
Τα υψηλά σάκχαρα αίματος προκαλούν πολυουρία και πολυδιψία όταν ο διαβητικός δεν μπορεί να πιει πολλά υγρά. (πολλές φορές δεν έχει έντονο το αίσθημα δίψας) τότε σιγά σιγά επέρχεται αφυδάτωση. Πολλές φορές την κατάσταση αυτή τη δημιουργεί μια αρρώστια (π.χ. λοίμωξη) που αυξάνει το σάκχαρο αίματος με τις συνέπειες που αναφέραμε.
Πώς θα προλάβουμε αυτήν την διαταραχή;
 
Ο συχνός έλεγχος σακχάρου αίματος ή στα ούρα είναι απαραίτητος. Η συνεχής ύπαρξη υψηλών σακχάρων πρέπει να μας βάλλει στην υποψία ότι κάτι συμβαίνει (εφόσον φυσικά τηρείται το διαιτολόγιο και η θεραπευτική αγωγή που συνέστησε ο γιατρός μας). Επικοινώνησε τότε με το γιατρό σου. Πίνε πολλά υγρά (1,5 - 2 λίτρα ημερησίως) μέχρι να λυθεί το πρόβλημά σου. Έλεγξε αν υπάρχει κάποιο σημείο λοίμωξης π.χ. πυρετός
ΥΠΟΓΛΥΚΑΙΜΙΑ
 
Αναφέραμε στις αρχές του βιβλίου (κεφ. 1) ότι ο διαβήτης χαρακτηρίζεται από ανεβασμένα σάκχαρα στο αίμα.
Είναι συνέχεια υψηλά τα σάκχαρα στο αίμα των διαβητικών ασθενών;
 
Όχι. Μερικές φορές οι διαβητικοί εμφανίζουν ιδιαίτερα χαμηλά σάκχαρα στο αίμα (κάτω από 50 mg%). Η κατάσταση αυτή ονομάζεται υπογλυκαιμία και εμφανίζεται σε άτομα που κάνουν ινσουλίνη ή παίρνουν αντιδιαβητικά χάπια. Τέτοιο πρόβλημα δεν αντιμετωπίζουν όσοι διαβητικοί αντιμετωπίζονται μόνο με διαιτητικές οδηγίες ή παίρνουν διγουανίδες ή ακαρβόζη.
Πώς καταλαβαίνει ο διαβητικός την υπογλυκαιμία;
 
Τα πρώτα συμπτώματα περιλαμβάνουν νευρικότητα, ιδρώτες, τρεμούλιασμα, αδυναμία, ευερεθιστότητα (το άτομο θυμώνει εύκολα) και αίσθημα πείνας (λιγούρα). Αργότερα όσο επιδεινώνεται η κατάσταση εμφανίζεται κακοκεφιά, θυμός, υπνηλία, πονοκέφαλος, αδυναμία στην εκτέλεση διάφορων εργασιών, θόλωση της όρασης.
Πώς και γιατί εμφανίζεται η υπογλυκαιμία στους διαβητικούς;
 
Συχνότερη αιτία υπογλυκαιμίας είναι η παράλειψη κάποιου γεύματος (κύριου ή ενδιάμεσου). Πχ. Η παράλειψη του "κολατσιού" γύρω στις 10:00-11:00 π.μ. θα έχει σαν αποτέλεσμα την εμφάνιση υπογλυκαιμίας πριν το μεσημέρι ή και νωρίτερα. Εάν το μεσημεριανό γεύμα μετατεθεί για αργότερα (μετά τις 1:00 μ.μ. π.χ. εφόσον η ινσουλίνη γίνεται στις 8:00 π.μ. ο κίνδυνος εμφάνισης υπογλυκαιμίας είναι πολύ υψηλός. Άλλη συνηθισμένη αιτία είναι η αυξημένη σωματική δραστηριότητα χωρίς την απαραίτητη αύξηση της τροφής ή μείωση της δοσολογίας της ινσουλίνης (βλ. κεφ. Άσκηση). Ας θυμόμαστε πως όταν κουραζόμαστε "καίγεται" το ζάχαρο και επομένως μειώνεται στο αίμα, άρα χρειαζόμαστε λιγότερη ινσουλίνη στις περιπτώσεις αυτές. Ακόμα άτομα παχύσαρκα με Σ.Διαβήτη που καταφέρνουν τελικά να χάσουν βάρος πρέπει να μειώσουν την ινσουλίνη ή τα χάπια που έπαιρναν, διότι η ινσουλίνη τους είναι πιο αποτελεσματική από πριν. Δεν θα πρέπει ακόμα να ξεχνάμε πως άτομα με αυστηρό έλεγχο του διαβήτη έχουν μεγαλύτερες πιθανότητες για υπογλυκαιμία δηλαδή όσο πιο χαμηλά είναι τα σάκχαρα τόσο μεγαλύτερος ο κίνδυνος υπογλυκαιμίας.
Πώς θα αποφύγει την υπογλυκαιμία ο διαβητικός;
 
Εφόσον ήδη ξέρουμε τις συχνότερες αιτίες για την εμφάνιση υπογλυκαιμίας θα πρέπει να προσπαθήσουμε να αποφύγουμε τις αιτίες αυτές δηλ. να έχουμε τήρηση του ωραρίου των γευμάτων (όπως συζητήθηκε με το γιατρό μας) και μείωση της ινσουλίνης ή των δισκίων σε ημέρες που προβλέπεται έντονη σωματική κόπωση. Συχνότερος έλεγχος των σακχάρων αίματος σε ασθενείς που χάνουν βάρος ή είναι σε σχήματα εντατικής ινσουλινοθεραπείας ή ακόμα ασκούνται έντονα και τακτικά είναι χρήσιμος για την αποφυγή της δυσάρεστης αυτής επιπλοκής.
ΜΙΚΡΕΣ ΣΥΜΒΟΥΛΕΣ
 
Φρόντισε πάντοτε να τεκμηριώνεις την υπογλυκαιμία με μέτρηση του σακχάρου αίματος. Αν αυτό δεν είναι δυνατόν εκείνη τη χρονική στιγμή πιες ένα σακχαρούχο ποτό (π.χ. χυμός) οπότε θα περιμένεις γρήγορη βελτίωση της κατάστασης στην περίπτωση υπογλυκαιμίας. Απόφυγε την κατανάλωση οινοπνεύματος χωρίς να τρως συγχρόνως υδατάνθρακες (φρούτα κ.λ.π.) Ενημέρωσε το γιατρό σου για τα φάρμακα που παίρνεις για άλλες παθήσεις (π.χ. υπέρταση). Πολλά από αυτά δεν αφήνουν τον οργανισμό να αντιδράσει σωστά στην υπογλυκαιμία και ο διαβητικός δεν ανανήπτει εύκολα ύστερα από ένα επεισόδιο υπογλυκαιμίας.
Εάν εμφανιστεί υπογλυκαιμία παρά τις προφυλάξεις που αναφέρθηκαν παραπάνω τι πρέπει να κάνει ο διαβητικός;
 
Να είσαι προετοιμασμένος για αντιμετώπιση της υπογλυκαιμίας μέσα στο σπίτι ή και έξω. Θα συμβουλεύαμε λοιπόν:
· Να έχεις πάντα έτοιμους υδατάνθρακες που απορροφώνται εύκολα δηλ. καραμέλες ή ζάχαρη ή ακόμα καλύτερα κουτιά με χυμούς φρούτων. Δεν είναι καθόλου καλή ιδέα να φας σοκολάτα, ψωμί ή άλλα γλυκά γιατί δεν γίνεται τόσο γρήγορα όσο θα έπρεπε η απορρόφηση της ζάχαρης που περιέχουν. Οι τροφές αυτές προσθέτουν πολλές θερμίδες χωρίς να έχουν άμεσο αποτέλεσμα.
· Μην πανικοβληθείς. Εάν δεν εξαφανισθούν αμέσως τα συμπτώματα επανέλαβε τη λήψη ζάχαρης ή χυμού και περίμενε 10 λεπτά περίπου. Στις περισσότερες φορές τα πράγματα βελτιώνονται σημαντικά μετά τη δεύτερη λήψη χυμού ή ζάχαρης. Θυμήσου τότε πως εάν το επόμενο γεύμα είναι σε 1 ώρα ή και περισσότερο πρέπει να φας την ώρα εκείνη μισό σάντουιτς ή ένα φρούτο επιπλέον.
· Να έχεις πάντοτε μαζί σου μια ταυτότητα που να λέει ότι είσαι διαβητικός και τη θεραπεία που κάνεις.
· Όταν πρόκειται να οδηγήσεις πολλές ώρες να προετοιμάζεσαι για πιθανή υπογλυκαιμία δηλ. ποτέ μην οδηγείς παραπάνω από τρεις ώρες συνεχόμενες. Σταμάτα το ταξίδι κάθε 2,5 ώρες, φάε το γεύμα που πρέπει και συνέχισε! Εάν όμως νοιώσεις στη διάρκεια του ταξιδιού "άσχημα" ή ότι πλησιάζει η υπογλυκαιμία σταμάτησε στην άκρη του δρόμου, πιες ένα χυμό ή φάε λίγη ζάχαρη (10 γρ), περίμενε 10-15 λεπτά μέχρι να αισθανθείς αρκετά καλά και μετά ξεκίνησε πάλι.
Ειδικές περιπτώσεις
 
Το σάκχαρο αίματος πρέπει να ελέγχεται σε ειδικές περιπτώσεις που υποψιαζόμαστε υπογλυκαιμία
:α) απότομη πτώση του σακχάρου αίματος. Π.χ. σάκχαρο γύρω στα 60 mg% με συμπτώματα όμως υπογλυκαιμίας. Εάν έχεις αμφιβολία, πάρε λίγη ζάχαρη ή καραμέλες, θα βελτιωθεί η κατάσταση εάν πρόκειται για υπογλυκαιμία που πλησιάζει.
β) υπογλυκαιμία στη διάρκεια της νύκτας. Υποψιαζόμαστε πως κάτι τέτοιο συνέβη αν ξυπνήσουμε το πρωί με πονοκέφαλο, κακοδιαθεσία ή παρατηρήσουμε πως στη διάρκεια της νύκτας ιδρώσαμε. Προσοχή! Το πρωί το σάκχαρο είναι συνήθως ανεβασμένο (ή φυσιολογικό). Πρέπει στην περίπτωση αυτή (ιδίως όσοι κάνουν ινσουλίνη) να ελέγχουν το σάκχαρο βράδυ δηλ. γύρω στις 2:00 μετά τα μεσάνυκτα.
ΠΩΣ ΘΑ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΘΕΙ
ΤΟ ΥΠΟΓΛΥΚΑΙΜΙΚΟ ΚΩΜΑ;
 
Σπάνια μπορεί να χάσεις τις αισθήσεις σου στη διάρκεια σοβαρής υπογλυκαιμίας. Η κατάσταση αυτή χαρακτηρίζεται ως υπογλυκαιμικό κώμα. Κάποιος οικείος πρέπει να χορηγήσει γλουκαγόνη ενδομυϊκά που ανεβάζει το σάκχαρο αίματος σε 10-20 λεπτά. Στην περίπτωση αυτή αφού "ξυπνήσεις" φρόντισε να φας κάποιο σάντουιτς ή να πιεις χυμό διότι κινδυνεύεις να ξαναπάθεις υπογλυκαιμία. Εάν δεν ξυπνάς κάποιος πρέπει να σε μεταφέρει στο πλησιέστερο ιατρείο ή κέντρο υγείας όπου θα χορηγηθεί ενδοφλεβίως γλυκόζη. Μερικές φορές η τοποθέτηση κύβων ζάχαρης έξω από το στόμα ανάμεσα στα δόντια και στα μάγουλα είναι χρήσιμη θεραπευτική αντιμετώπιση. Πριν όμως το εφαρμόσεις ζήτησε διευκρινίσεις από το γιατρό σου για τη σωστή τοποθέτηση των κύβων ζάχαρης. Για το ενδεχόμενο της τελευταίας παραγράφου ενημέρωσε κάποιο δικό σου γιατί είναι φανερό ότι ο ίδιος δεν το μπορείς.
ΤΑΞΙΔΙΑ ΚΑΙ ΔΙΑΒΗΤΗΣ
 
Τα ταξίδια είναι μία από τις απολαύσεις της ζωής μας, πολύ σημαντική. Το άμεσο ερώτημα που προκύπτει, όπως θα συμφωνείτε, είναι το εξής:
Μπορούν τα άτομα με διαβήτη να ταξιδεύουν χωρίς προβλήματα;
 
Φυσικά, ναι. Πολλοί διαβητικοί διστάζουν διότι φοβούνται ότι θα είναι δύσκολη η φροντίδα για το διαβήτη έξω από το σπίτι τους. Αυτό είναι τουλάχιστον ατυχές. Με προσεκτικό σχεδιασμό, ο διαβήτης ελέγχεται τόσο στο ταξίδι όσο και στον τόπο προορισμού.
Τι πρέπει να προσέξω εγώ ο διαβητικός;
Μερικά απλά πράγματα όπως:
 
1) Να προγραμματίσεις το ταξίδι όσο το δυνατόν πιο έγκαιρα.
2) Τακτικός έλεγχος σακχάρου αίματος ώστε να ξεκινήσεις το ταξίδι με καλή ρύθμιση του διαβήτη.
3) Συμβουλέψου το γιατρό σου, αν ταξιδεύεις σε χώρες με διαφορετική ώρα, για το σχεδιασμό των δόσεων της ινσουλίνης και προγραμματισμό των γευμάτων. Έχε μαζί σου πάντα μια βεβαίωση ότι είσαι διαβητικός και ότι χρησιμοποιείς ινσουλίνη (αν είσαι ινσουλινοθεραπευόμενος) για την αντιμετώπιση του διαβήτη.
4) Είναι προτιμότερο να είσαι εφοδιασμένος με όλη την ποσότητα ινσουλίνης ή δισκίων και με σύριγγες ή βελόνες που θα χρειασθείς στη διάρκεια του ταξιδιού. Αν δεν είναι αυτό δυνατό ζήτησε από το γιατρό σου συνταγή όπου να αναφέρεται η χημική ονομασία (όχι το εμπορικό όνομα) των δισκίων ή της ινσουλίνης σου.
5) Εάν ταξιδεύεις αεροπορικά ενημέρωσε την αεροπορική εταιρεία για τις διαιτητικές ανάγκες σου και το χρόνο των γευμάτων σου. Συνήθως υπάρχει η δυνατότητα χορήγησης ειδικών γευμάτων στον κατάλληλο χρόνο. Εάν δεν υπάρχει η δυνατότητα αυτή, σίγουρα θα μπορέσεις να διαλέξεις το σωστό φαγητό από αυτά που σερβίρονται.
6) Εάν χρειάζονται εμβολιασμοί για τη χώρα προορισμού τότε εμβολιάσου ένα μήνα περίπου πριν το ταξίδι. Έτσι εάν απορυθμισθεί ο διαβήτης θα μπορέσεις να τον ξαναρυθμίσεις στο διάστημα που μεσολαβεί.
Πώς θα μεταφερθεί η ινσουλίνη;
 
Φρόντισε να ετοιμάσεις έγκαιρα:
α) την ταξιδιωτική σου τσάντα. Μην δώσεις την τσάντα αυτή με τις υπόλοιπες αποσκευές.Στην τσάντα τοποθέτησε όλη την ινσουλίνη που θα χρειασθείς για τη διάρκεια του ταξιδιού. Η ινσουλίνη δεν χρειάζεται ψυγείο, μπορεί να μεταφερθεί οπουδήποτε αρκεί να μην εκτίθεται σε θερμοκρασίες μικρότερες από +2° C, ούτε μεγαλύτερες από +30 °C. Βάλε όλες τις σύριγγες ή τις βελόνες που θα χρειασθείς στο διάστημα του ταξιδιού μέσα στην τσάντα σου καθώς και τις προμήθειες σου για τον έλεγχο σακχάρου αίματος - ούρων (και οξόνης) και
β) ένα πακέτο με τροφές ή χυμούς που περιέχουν σάκχαρο για την αντιμετώπιση τυχόν υπογλυκαιμιών (π.χ. χυμούς φρούτων). Επειδή μπορεί να υπάρξουν απρόβλεπτες καθυστερήσεις έχε μαζί σου τροφές που χρησιμοποιείς στα ενδιάμεσα γεύματα όπως πχ. κράκερς, φρούτα κλπ.
Είναι αρκετή η παραπάνω προετοιμασία; Τι άλλο χρειάζεται;
 
Μερικές λεπτομέρειες ακόμα που θα σε βοηθήσουν στην απόλαυση του ταξιδιού. Φρόντισε τα πόδια σου. Επειδή σε πολλά ταξίδια προβλέπεται αρκετό περπάτημα, πάρε μαζί σου ένα ζευγάρι μαλακά παπούτσια. Φρόντισε ακόμα να μην εγκαταλείπεις τελείως το πρόγραμμα άσκησης. Αν είσαι σε αεροπλάνο ή τρένο για μεγάλο χρονικό διάστημα περπάτα στους διαδρόμους κατά διαστήματα. Αν οδηγείς σταμάτα κάθε 2-3 ώρες για μια μικρή άσκηση. Αν ταξιδεύεις τέλος με λεωφορείο να εκμεταλλεύεσαι τις στάσεις του για να κάνεις μικρούς περιπάτους.
Τι θα γίνει όταν φθάσω στον τόπο προορισμού μου;
 
Όταν φθάσεις στον προορισμό σου μην ξεχάσεις να προσαρμόσεις τη λήψη τροφής και τη δόση της ινσουλίνης ανάλογα με τη μορφή των δραστηριοτήτων που προβλέπει το πρόγραμμα, π.χ. μείωση δόσης ινσουλίνης αν προβλέπεται μια κοπιαστική σωματικά μέρα.Συζήτησε ακόμα με το γιατρό σου τα προβλήματα του διαιτολογίου που τυχόν θα αντιμετωπίσεις.
Ενημερώσου για τις αντικαταστάσεις τροφών που θα χρειασθεί πιθανόν να κάνεις και ……. ΚΑΛΟ ΤΑΞΙΔΙ !
ΟΙΝΟΠΝΕΥΜΑΤΩΔΗ ΠΟΤΑ
 
Αρκετές φορές θα έχεις αναρωτηθεί:
Επιτρέπεται ποτό (αλκοόλ) στους διαβητικούς ή όχι;
 
Δεν υπάρχουν ενδείξεις ότι το ευκαιριακό (δηλ. όχι τακτικό) ποτό σε μικρές ποσότητες (1 ποτό) είναι βλαβερό. Έχε όμως υπόψιν σου πως το αλκοόλ περιέχει πολλές θερμίδες και μερικές φορές πολλή ζάχαρη.
Τι σημαίνει αυτό;
 
Ότι πρέπει να συνεννοηθείς με το γιατρό σου για τις θερμίδες που θα πάρεις από το αλκοόλ, ιδίως όταν προσπαθείς να χάσεις βάρος. Συνήθως αποφεύγεται στην περίοδο που πρέπει να χάσεις μερικά κιλά. Να αποφεύγεις επίσης και τα γλυκά κρασιά, λικέρ και άλλα ηδύποτα που όπως αναφέραμε περιέχουν μεγάλες ποσότητες ζάχαρης. Μην ξεχνάς πως ορισμένα ποτά π.χ. 1 ποτήρι μπύρα έχει τόσους υδατάνθρακες όσο μια φέτα ψωμί. Υπολόγισέ το λοιπόν στο διαιτολόγιό σου.
Τι άλλο πρέπει να προσέξει κανείς στην κατανάλωση αλκοόλ;
 
Την υπογλυκαιμία. Συνήθως το αλκοόλ (όταν πίνεται σκέτο) οδηγεί σε πτώση του σακχάρου αίματος. Φρόντισε λοιπόν να τρως απαραίτητα κάτι (π.χ. φρούτο, κράκερς, ψωμί κ.λ.π.) συγχρόνως.
Πρόσεξε!
 
Μην πίνεις αλκοόλ όταν ο διαβήτης δεν ελέγχεται ικανοποιητικά. Απόφευγε την τακτική κατανάλωση αλκοόλ και φρόντισε όταν πιεις να μην υπερβείς το όριο (1-2 ποτήρια για κάθε ποτό είναι αρκετά).
ΚΑΠΝΙΣΜΑ
 
Κάπνισμα και διαβήτης δεν συμβιβάζονται. Οι διαβητικοί παθαίνουν 2-4 φορές συχνότερα εμφράγματα της καρδιάς και γάγγραινα στα πόδια, απ' ότι οι μη διαβητικοί. Η νικοτίνη προκαλεί στένωση των αγγείων, με αποτέλεσμα οι διαβητικοί που καπνίζουν να πάσχουν από την καρδιά τους 2 (δύο) φορές πιο συχνά από τους διαβητικούς που δεν καπνίζουν, ενώ και οι ακρωτηριασμοί ποδιών λόγω γάγγραινας είναι διπλάσιοι. Κατάλαβες τώρα πόσο αυξάνεται ο κίνδυνος για τα αγγεία με το κάπνισμα.
Φρόντισε λοιπόν να σταματήσεις το κάπνισμα.
ΔΙΑΒΗΤΗΣ ΚΑΙ ΚΥΗΣΗ
 
Στο κεφάλαιο αυτό θα αναφερθούμε στις διαβητικές γυναίκες που μένουν έγκυες. Συνήθως είναι κοπέλες με ινσουλινοεξαρτώμενο διαβήτη.
Είναι επικίνδυνη η εγκυμοσύνη για τη διαβητική κοπέλα; Θα μπορέσει να φέρει στον κόσμο υγιές παιδί;
 
Αναμφισβήτητα η πρόοδος στον τομέα αυτό είναι μεγάλη. Αν επιχειρήσουμε μια μικρή ιστορική αναδρομή θα δούμε ότι πριν την ανακάλυψη της ινσουλίνης οι διαβητικές γυναίκες σπάνια έμεναν έγκυες και τα παιδιά συχνά δεν επιβίωναν. Σήμερα όμως με τον αυστηρό έλεγχο του διαβήτη και τη στενή παρακολούθηση από διαβητολόγο και μαιευτήρα οι πιθανότητες για μια επιτυχή έκβαση της εγκυμοσύνης είναι σχεδόν ίδιες με τις γυναίκες που δεν έχουν διαβήτη.
Τι πρέπει να προσέξει μια διαβητική κοπέλα που σκοπεύει να μείνει έγκυος;
 
Πολύ σημαντική είναι η άριστη ρύθμιση του διαβήτη κατά τη σύλληψη και κατά τους 3 πρώτους μήνες της κύησης, οπότε σχηματίζονται τα όργανα του εμβρύου. Γι' αυτό η γυναίκα που σχεδιάζει να μείνει έγκυος πρέπει να ενημερώσει το διαβητολόγο της τουλάχιστον 2 μήνες πριν τη σύλληψη για να εντατικοποιηθεί η θεραπευτική προσπάθεια ώστε όταν συμβεί η σύλληψη η ρύθμιση του διαβήτη να είναι άριστη. Αυτό απαιτεί συχνές επισκέψεις στο γιατρό, συχνές μετρήσεις σακχάρου αίματος, πολλές φορές δε αύξηση του αριθμού των ενέσεων ινσουλίνης ημερησίως. Ας έχουμε υπόψιν πως το πρώτο τρίμηνο οι ανάγκες σε ινσουλίνη δυνατόν να είναι ελαττωμένες, μετά όμως αυξάνονται ώστε στο τρίτο τρίμηνο φτάνουν στα διπλάσια επίπεδα απ' ότι ήταν πριν την κύηση. Η ρύθμιση της δοσολογίας της ινσουλίνης καθορίζεται από το θεράποντα γιατρό.
Εκτός από τις συχνές μετρήσεις σακχάρου αίματος τι άλλο πρέπει να προσέχει η διαβητική έγκυος;
 
Αναγκαίος είναι ο συχνός έλεγχος των ούρων για παρουσία οξόνης. Η ύπαρξη οξόνης στα ούρα με καλή ρύθμιση του διαβήτη σημαίνει ότι η μητέρα δεν διατρέφεται σωστά δηλ. δεν παίρνει αρκετούς υδατάνθρακες (σάκχαρα) στην τροφή της και άρα θα πρέπει να τους αυξήσει. Εάν η ρύθμιση του διαβήτη δεν είναι ικανοποιητική και εμφανιστεί οξόνη στα ούρα η κατάσταση αυτή θεωρείται προάγγελος διαβητικής κετοξέωσης για την μητέρα, κατάστασης πολύ επικίνδυνης για τη ζωή του παιδιού. Οξόνη εμφανίζεται επίσης στα ούρα όταν η έγκυος κάνει εμετούς. Επίσης οι διαβητικές γυναίκες πρέπει να προσέχουν το βάρος κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης. Δεν πρέπει να αυξηθεί το βάρος πάνω από 10-12 κιλά (συνήθως το 1ο τρίμηνο η αύξηση του βάρους πρέπει να είναι 1-2 κιλά, το 2ο τρίμηνο 300-400 γραμ. ανά εβδομάδα). Ας σημειωθεί πως οι παχύσαρκες γυναίκες πρέπει να προσπαθήσουν να μην εμφανίσουν επιπλέον αύξηση του βάρους, αλλά απαγορεύεται αυστηρά να χάσουν βάρος κατά την εγκυμοσύνη. Συζήτησε με το γιατρό σου τις αλλαγές που διαπίστωσες στο βάρος σου κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης.
Ποιες αλλαγές
πρέπει να γίνουν στη διατροφή της εγκύου;
 
Οι αλλαγές πρέπει να αποφασισθούν σε συνεργασία με το γιατρό σου. Μερικές γενικές συμβουλές αναφέρονται παρακάτω: Καθημερινή πρόσληψη 300 θερμίδων επί πλέον συνήθως είναι αναγκαία. Αυτό σημαίνει π.χ. 500 γρ. γάλα επιπλέον ή 90 γρ. τυρί.
Τροφές που είναι πλούσιες σε διαλυτές φυτικές ίνες όπως φασόλια, φρούτα και δημητριακά παρεμποδίζουν μεγάλα "σκαμπανεβάσματα" του σακχάρου αίματος και καθυστερούν την απορρόφηση της γλυκόζης από το έντερο, ελαχιστοποιώντας έτσι τις ανάγκες σε ινσουλίνη. Μη διαλυτές φυτικές ίνες όπως τα χορταρικά και οι σαλάτες βοηθούν τις τακτικές κενώσεις αυξάνοντας την κίνηση της τροφής στο έντερο και τον όγκο των κοπράνων.
Συνιστώνται για τις έγκυες διαβητικές 3 κύρια γεύματα και 3 ενδιάμεσα μεταξύ των γευμάτων και προ του ύπνου) ώστε να προστατεύονται από υπογλυκαιμίες και να μην παρουσιάζουν αυξημένα σάκχαρα.
Δεν είναι απαραίτητη η αποφυγή αλατιού συνήθως εξ αρχής. Εάν όμως η έγκυος παρουσιάσει υπέρταση ή δοθούν οδηγίες ανάλογες από το γιατρό τότε πρέπει να αποφύγει το αλάτι.
Υπάρχουν έγκυες που έχουν σακχαρώδη διαβήτη και δεν κάνουν ενέσεις ινσουλίνης;
 
πριν να μείνουν έγκυες και εμφάνισαν διαβήτη στη διάρκεια της εγκυμοσύνης (διαβήτης κύησης). 2-5% των κυήσεων εμφανίζουν διαβήτη κύησης. Ενδείκνυται λοιπόν έλεγχος των μη διαβητικών εγκύων για την εμφάνιση διαβήτη κύησης κυρίως κατά την 24η - 28η εβδομάδα με δοκιμασία ανοχής γλυκόζης, ιδίως όσων έχουν κληρονομική επιβάρυνση ή είναι παχύσαρκες κλπ. Συνήθως ο διαβήτης αυτός εξαφανίζεται μετά τον τοκετό. Οι γυναίκες όμως αυτές έχουν αρκετές πιθανότητες να αναπτύξουν μη ινσουλινοεξαρτώμενο σακχαρώδη διαβήτη αργότερα στην ζωή τους. Συνήθως ο τύπος αυτός του διαβήτη δεν προκαλεί συγγενείς ανωμαλίες στο έμβρυο, σχετίζεται όμως με αυξημένο μέγεθος του εμβρύου. Αντιμετωπίζεται καταρχήν με δίαιτα. 'Όταν ο έλεγχος δείξει αυξημένες τιμές σακχάρου (νηστική, ή μετά τα γεύματα) τότε η αγωγή είναι η χορήγηση ινσουλίνης. 
Προσοχή: Δεν πρέπει να παίρνει καμιά διαβητική έγκυος υπογλυκαιμικά δισκία στη διάρκεια της εγκυμοσύνης.
Πρέπει να θηλάζουν οι διαβητικές μητέρες τα παιδιά τους;
 
Ο θηλασμός ενθαρρύνεται στις διαβητικές, όπως γίνεται άλλωστε για όλες τις γυναίκες. Πολλές φορές συνιστάται ελαφρά αύξηση των προσλαμβανομένων θερμίδων (κατά 100 περίπου ημερησίως). Συζήτησέ το με το γιατρό σου.
ΧΡΟΝΙΕΣ ΕΠΙΠΛΟΚΕΣ
 
Τονίσαμε σε προηγούμενα κεφάλαια ότι στόχος μας πρέπει να είναι τα σάκχαρα του αίματος να κυμαίνονται γύρω από τα θεωρούμενα φυσιολογικά όρια. Οι αυξημένες τιμές σακχάρου αίματος που διατηρούνται μακροχρόνια μπορούν να δημιουργήσουν προβλήματα. Τα προβλήματα αυτά αφορούν κυρίως:
1) τους νεφρούς
2) τους οφθαλμούς (τα μάτια)
3) τα νεύρα
Πώς δημιουργούνται
αυτά τα προβλήματα;
 
Τα υψηλά σάκχαρα επηρεάζουν σιγά-σιγά τα μικρά αγγεία (τριχοειδή) του σώματος και προκαλούν βλάβες στα όργανα που αναφέραμε.
Πώς θα ανακαλυφθούν αυτές οι βλάβες;
 
  1. Νεφροί: Οι βλάβες στους νεφρούς εκδηλώνονται συνήθως με την παρουσία λευκώματος στα ούρα των ασθενών σε πολύ μικρές ποσότητες (μικρολευκωματουρία) ή σε μεγαλύτερες (μακρολευκωματινουρία). Όσο πιο νωρίς γίνει η ανακάλυψη της ύπαρξης λευκώματος στα ούρα τόσο πιο εύκολη είναι η αντιμετώπισή της. Συζήτησε με το γιατρό σου για την περίπτωση αυτή. Φρόντισε να ελέγχεις τα ούρα σου για την πιθανή παρουσία λεωκώματος τουλάχιστον μια φορά το χρόνο.
    2) Οφθαλμοί: Συνήθως επηρεάζεται ένα τμήμα του ματιού που ονομάζεται αμφιβληστροειδής χιτώνας. Πολλές φορές μπορεί να έχουν βλαβεί τα μικρά αγγεία του αμφιβληστροειδούς χωρίς να έχει επηρεαστεί η όραση δηλ. ενώ βλέπουμε καλά, οι βλάβες μπορεί να προχωρούν στο εσωτερικό (στο βυθό) του ματιού. Μην αναπαύεσαι στο ότι βλέπεις καλά. Εξέταζε τα μάτια σου (βυθοσκόπηση) τακτικά (κάθε χρόνο ή συχνότερα, εφόσον υπάρχει ανάλογη συμβουλή από το γιατρό σου). Υπάρχει περίπτωση να χρειαστεί να γίνει θεραπεία με ακτινοβολία Laser για να μην προχωρήσουν οι βλάβες πολύ.
    3) Νεύρα: Δεν υπάρχει καμιά σχέση της βλάβης των νεύρων (νευροπάθεια) πού εμφανίζεται στο σακχαρώδη διαβήτη και στο άγχος όπως το εννοούμε στην καθημερινή ζωή. Τα νεύρα είναι ίνες που μεταφέρουν τα μηνύματα (ερεθίσματα) από τον έξω κόσμο στον εγκέφαλο όπου και γίνεται και η επεξεργασία τους δηλαδή αντιλαμβανόμαστε ότι συμβαίνει γύρω μας.
Ποια μηνύματα μεταβιβάζονται
κυρίως με τα νεύρα ;
 
Μεταβιβάζονται και αντιλαμβανόμαστε ότι "κάτι" συμβαίνει με τα εξής κυρίως ερεθίσματα:
α) του πόνου, β) του ψυχρού ή θερμού, γ) των δονήσεων (τρεμουλιάσματος), δ) της πίεσης κ.λ.π. Έτσι καταλαβαίνουμε π.χ. ένα χτύπημα (από τον πόνο που προκάλεσε), ένα θερμό αντικείμενο (από την αίσθηση του ζεστού που έχουμε όταν το πιάσουμε) κλπ.
Τι γίνεται όταν βλαβούν τα νεύρα;
 
Τότε δεν καταλαβαίνουμε καλά τον πόνο, το κρύο, το ζεστό, την πίεση κ.λ.π. Υπάρχει δε ο κίνδυνος να τραυματιστούμε κάπου, να δημιουργηθεί πληγή και να μην καταλάβουμε τίποτα, μια και λείπει η "προστατευτική" αίσθηση του πόνου.
Πάντα η κατάσταση προχωρεί τόσο πολύ;
 
Όχι, συνήθως εμφανίζονται πιο μπροστά διάφορα συμπτώματα (στα πόδια) όπως π.χ. μουδιάσματα , πονάκια σαν να τσιμπάει βελόνα, κράμπες, πόνος και κάψιμο μαζί κ.λ.π., που προειδοποιούν ότι κάτι δεν πάει καλά.
Συζήτησε το θέμα αυτό με το γιατρό σου. Ανάφερέ του ότι δυσάρεστο ή παράξενο αισθανθείς στα πόδια σου.
Όλοι οι διαβητικοί θα εμφανίσουν αυτά τα προβλήματα;
 
Μην τρομάζεις! Ευτυχώς τα προβλήματα αυτά εμφανίζονται σε μικρό αριθμό ατόμων. Έχοντας ρυθμισμένα τα σάκχαρά σου είσαι στο σωστό δρόμο για να αποφύγεις τα προβλήματα αυτά. Μην παραλείπεις τον τακτικό έλεγχο για τις επιπλοκές αυτές π.χ. συνήθως κάθε χρόνο. Η αντιμετώπιση είναι ευκολότερη όσο πιο νωρίς αποκαλυφθούν οι τυχόν βλάβες.
ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ
ΣΤΑ ΠΟΔΙΑ
 
Πολλές φορές δημιουργούνται σοβαρά προβλήματα στα πόδια των διαβητικών π.χ. πληγές που αν δεν αντιμετωπιστούν έγκαιρα καταλήγουν σε γάγγραινα.
Πώς δημιουργούνται αυτά τα προβλήματα;
 
Συνήθως οι πληγές αυτές (τα έλκη) δημιουργούνται από μικροτραυματισμούς που πέρασαν απαρατήρητοι γιατί πιθανόν να έχεις χάσει τη δυνατότητα να καταλαβαίνεις τον πόνο. (δες στο προηγούμενο κεφάλαιο). Οι πληγές αυτές μολύνονται και δημιουργείται φλεγμονή που πρέπει να αντιμετωπιστεί έγκαιρα.
Πώς μπορούμε να αποφύγουμε τα προβλήματα αυτά;
 
Για την πρόληψη αυτών των καταστάσεων είναι ανάγκη κάθε διαβητικός
1) να ελέγχει καθημερινά τα πόδια του ακόμη και τα πέλματα (π.χ. μήπως πάτησε αιχμηρό αντικείμενο και δεν το κατάλαβε)
2) να πλένει τα πόδια καθημερινά και να τα στεγνώνει καλά με πετσέτα
3) να μη χρησιμοποιεί ζεστό νερό (που δεν έχει δοκιμάσει τη θερμοκρασία του με κάποιο θερμόμετρο ή με τον αγκώνα)
4) να βάζει κρέμες εφυγραντικές ή ακόμα και απλή βαζελίνη, ιδίως όταν τα πόδια είναι ξηρά
5) να ελέγχει με προσοχή το εσωτερικό των παπουτσιών για καρφιά ή άλλο αιχμηρό αντικείμενο
6) να μην περπατά ξυπόλητος (στην άμμο)
7) να μην αφαιρεί μόνος τους κάλους
8) προσοχή στο κόψιμο των νυχιών ( να χρησιμοποιείται ψαλίδι με αποστρογγυλεμένα άκρα και το νύχι να κόβεται παράλληλα με το σχήμα του δακτύλου)
9) να αγοράζει με σχολαστικότητα καινούρια παπούτσια (άνετα και με μαλακό πάτο)
Ζήτα πάντα τη συμβουλή του γιατρού σου για κάθε βλάβη στα πόδια. Απόφευγε το κάπνισμα που επιδεινώνει την κυκλοφορία στα κάτω άκρα.
 
Γενικά σε περιπτώσεις που έχεις δυσκολία στο βάδισμα, κράμπες στα πόδια, αδυναμία να νοιώσεις τα αντικείμενα που ακουμπούν τα χέρια σου είτε νοιώθεις "αναισθησία" ή ψυχρά - θερμά πολύ τα πόδια απευθύνσου στο γιατρό σου.
ΜΑΚΡΟΑΓΓΕΙΟΠΑΘΕΙΑ
 
Έτσι χαρακτηρίζουμε τη βλάβη των μεγάλων αγγείων πχ. της καρδιάς, του εγκεφάλου κλπ. Με την πάροδο του χρόνου τα αγγεία που φέρνουν το αίμα σ' όλα τα μέρη του σώματος δηλαδή οι αρτηρίες στενεύουν ή ακόμα φράζουν. Αυτό συμβαίνει γιατί στο τοίχωμά τους δημιουργούνται ορισμένες πλάκες (αθηρωματικές). Η κατάσταση αυτή ονομάζεται αρτηριοσκλήρυνση.
Πώς θα μπορέσω εγώ ο διαβητικός να αποφύγω την κατάσταση αυτή;
 
Οι οδηγίες είναι οι ίδιες όπως και σ΄αυτούς που δεν έχουν διαβήτη. Όμως οι διαβητικοί πρέπει να προσέξουν ιδιαίτερα στην εφαρμογή των οδηγιών αυτών.
1. Μείωσε την κατανάλωση ζωικού λίπους (δες ακόμα μια φορά στο κεφάλαιο της δίαιτας τις οδηγίες για σωστή διατροφή)
2. Φρόντισε να χάσεις κιλά (θυμήσου τις πρακτικές συμβουλές για τους παχυσάρκους στο κεφάλαιο της παχυσαρκίας)
3. Να ασκείσαι καθημερινά (ρίξε μια δεύτερη ματιά στο κεφάλαιο της άσκησης)
4. Έλεγχε τακτικά την αρτηριακή σου πίεση. Ενημέρωνε το γιατρό σου. Σημείωση: Δεν χρειάζεται να προσθέτεις επιπλέον πολύ αλάτι στο φαγητό σου. Συνήθως είναι αρκετό το αλάτι που περιέχουν οι τροφές.
5. Να διακόψεις το κάπνισμα
6. Τέλος, συνεννοήσου με το γιατρό σου για τον τακτικό προληπτικό έλεγχο. Δηλαδή κάθε πότε πρέπει να γίνεται, τι να περιλαμβάνει κλπ.
Μπουγουλιά Μαρία
Ενδοκρινολόγος - Διαβητολόγος
 

ΚΑΛΑΜΑΡΙΑ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ
http://www.bougouliamaria.gr/sakxarodis-diavitis/16-sakxarodis-diavitis/12-odigos-gia-atoma-me-sakxarodi-diaviti

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου