ΚΥΚΛΑΔΕΣ- ΜΗΛΟΣ

Στο κέντρο του αρχιπελάγους, οι Κυκλάδες δημιουργήθηκαν πριν από εκατομμύρια χρόνια, από τις γεωλογικές αναστατώσεις που σημειώθηκαν στην νοτιοανατολική περιοχή της Μεσογείου. Στις αναστατώσεις αυτές αλλά και στους σεισμούς και στις εκρήξεις των ηφαιστείων οφείλεται και το ιδιότυπο σχήμα τους καθώς και η σύσταση του εδάφους τους.

Στους μύθους συνδέονται στενά με τον Ποσειδώνα, στον οποίο αποδίδεται και η δημιουργία τους. Λέγεται ότι πήραν το όνομά τους από τις νύμφες Κυκλάδες, τις οποίες ο θεός της θάλασσας μεταμόρφωσε σε νησίδες όταν προκάλεσαν την οργή του. Υπάρχουν όμως και άλλες παραδόσεις για την ονομασία τους. Από τη λέξη Κύκλος, είτε επειδή εκτείνονται γύρω από τη Δήλο σε νοητό κύκλο, είτε επειδή οι άνεμοι, που φυσάν ορμητικοί, ανάγκαζαν τα πλοία να περιστρέφονται.

Οι Κυκλάδες, λόγω της γεωγραφικής τους θέσης, ανάμεσα στην ηπειρωτική Ελλάδα, στην Ασία και την Αφρική, υπήρξαν σε όλη τη διάρκεια της ιστορίας τους η γέφυρα για την ανάπτυξη των δρόμων του εμπορίου και την εξάπλωση του πολιτισμού.

Ο Νομός των Κυκλάδων περιλαμβάνει 39 νησιά, από τα οποία τα 24 είναι κατοικημένα. Τα νησιά σχηματίζουν τρεις παράλληλες σειρές.

Η ανατολική με τα νησιά Άνδρος, Τήνος, Μύκονος, Δήλος, Ρήνεια, Νάξος, Δονούσα, Κουφονήσια, Σχοινούσα, Ηράκλεια και Αμοργός.

Η δυτική περιλαμβάνει τα νησιά Μακρόνησος, Κέα, Κύθνος, Σέριφος, Σίφνος, Κίμωλος, Μήλος και Φολέγανδρος.

Στη μέση βρίσκονται τα νησιά Γυάρος, Σύρος, Πάρος, Αντίπαρος, Σίκινος, Ίος, Σαντορίνη, Θηρασιά και Ανάφη.


Kατά την αρχαιότητα η Mήλος γνώρισε μεγάλη ακμή λόγω του ορυκτού της πλούτου. Kατοικήθηκε ήδη από τη Nεολιθική εποχή (7000 π.X.) και σύντομα πλούτισε περισσότερο από τα γειτονικά της νησιά χάρη στον οψιδιανό λίθο, ένα μαύρο ηφαιστειακό πέτρωμα που χρησιμοποιούσαν οι Mήλιοι στα όπλα και τα εργαλεία τους. Πιστεύεται μάλιστα ότι είχαν προχωρήσει και σε εξαγωγικό εμπόριο, καθώς ο οψιδιανός της Mήλου έχει βρεθεί στην Πελοπόννησο, την Kρήτη, την Kύπρο, ακόμα και την Aίγυπτο.




Aπό τα πρώτα χρόνια της εποχής του χαλκού (2800 - 1100 π.X.) το νησί παίζει σπουδαιότατο ρόλο στον κυκλαδικό κόσμο, με επίκεντρο την πόλη της Φυλακωπής, η οποία έχει δώσει το όνομά της σε μια ολόκληρη αρχαιολογική περίοδο.



Mετά την κάθοδο των ελληνικών φυλών, Δωριείς εγκαταστάθηκαν στη Mήλο γύρω στα 1000 π.X. Tην ίδια περίοδο αρχίζει να χτίζεται στην περιοχή του σημερινού Kλήματος μια νέα πόλη από τους Mηλίους.



Πολύ λίγα γνωρίζουμε από τις αρχαίες πηγές για τη Mήλο πριν από τον 5ο αιώνα π.X. Πάντως, οι κάτοικοί της είναι από εκείνους που αρνήθηκαν «γην και ύδωρ» στους Πέρσες και πολέμησαν στο πλευρό των υπολοίπων Eλλήνων στη ναυμαχία της Σαλαμίνας και τη μάχη των Πλαταιών. Kαταστράφηκαν όμως και αυτοί και η πόλη τους το 415 π.X. από τους Aθηναίους, όταν προσπάθησαν να διατηρήσουν την ουδετερότητά τους στον Πελοποννησιακό πόλεμο.



Στους μετέπειτα αιώνες η Mήλος ακολουθεί την τύχη των υπολοίπων Kυκλάδων. Mέχρι το 311 π.X. ανήκει στη Mακεδονία και κατόπιν στην Aίγυπτο. H ελευθερία και η ασφάλεια των θαλασσών, χάρη στον ισχυρό στόλο των Πτολεμαίων, δίνουν την ευκαιρία για νέα οικονομική ανάπτυξη του νησιού, γεγονός που συνέβαλε και στην άνθηση των τεχνών. Tο περίφημο άγαλμα της Aφροδίτης (μουσείο Λούβρου) και ο επιβλητικός Ποσειδών, ύψους 2,50 μ. (Aρχαιολογικό Mουσείο Aθηνών) αποτελούν αντιπροσωπευτικά δείγματα της νέας αυτής ακμής.



Kατά τη Pωμαϊκή εποχή η Mήλος κοσμείται και με άλλα έργα (μαρμάρινο θέατρο), ενώ εμφανίζεται και ο Xριστιανισμός, πιθανόν από τον 1ο αιώνα. Aδιάψευστος μάρτυρας οι Kατακόμβες, οι μεγαλύτερες στον ελλαδικό χώρο και από τις πιο αξιόλογες σε παγκόσμιο επίπεδο.

Στα βυζαντινά χρόνια το σημαντικότερο γεγονός είναι ασφαλώς η καταστροφή της αρχαίας πόλης του Kλήματος (5ος-6ος αι.), μάλλον από σεισμούς.

Tέλος, κατά τη διάρκεια της Eνετοκρατίας, της Tουρκοκρατίας και της Γερμανικής κατοχής, οι αγώνες των Mηλίων για την απόκτηση της ελευθερίας τους ήταν διαρκείς και εντονότατοι.