Αναγνώστες

Τρίτη 10 Φεβρουαρίου 2015

Ίνκας


Πλούτος χωρίς χρήμα και έννοια της αγοράς

Το 15ο και 16ο αιώνα η αυτοκρατορία των Ίνκας ήταν η μεγαλύτερη που είχε γνωρίσει ποτέ η Νότια Αμερική.

Πλούσιοι σε τρόφιμα, υφάσματα, χρυσό και κόκα, οι Ίνκας που είχαν αναπτύξει μια ξεχωριστή αριστοτεχνία στην κατασκευή κτιρίων, δεν είχαν καθόλου χρήματα.

Για την ακρίβεια, στην κοινωνία τους δεν υπήρχε καν η έννοια της αγοράς. 

Με κέντρο το Περού, η επικράτεια των Ίνκας εκτεινόταν στις Άνδεις και έφτανε μέχρι την Κολομβία, τη Χιλή, τη Βολιβία, το Εκουαδόρ και την Αργεντική, με τις περιοχές που τους ανήκαν να συνδέονται με ένα δαιδαλώδες σύστημα δρόμων, η πολυπλοκότητα του οποίου ξεπερνούσε οποιοδήποτε της εποχής εκείνης.

Ο πολιτισμός των Ίνκας ήταν ίσως ο μοναδικός στην ιστορία που δεν είχε στις τάξεις του εμπόρους, και την έννοια του εμπορίου και της αγοράς σε καμία του έκφανση, μέσα στα όριά του.

Πλούτος χωρίς χρήμα
Καταγραφές από ιεραποστόλους και από τον μιγά ιερέα και ιστορικό Blas Valera περιγράφουν τους Ίνκας ως μοναδικούς χτίστες και με ιδιαίτερες ικανότητες στο σχεδιασμό τοπίου, χάρη στις οποίες δημιούργησαν εξελιγμένα συστήματα ορεινής γεωργίας.

Η κοινωνία τους ήταν τόσο πλούσια, που μπορούσε να θρέψει εκατοντάδες ανθρώπους, οι οποίοι σχεδίαζαν τις γεωργικές χρήσεις των νεο-κατακτηθέντων εδαφών τους.

Σχεδίασαν αγροκτήματα στις βουνοπλαγιές, όπου καλλιεργούσαν από πατάτες και καλαμπόκι, μέχρι φιστίκια και άλλα προϊόντα, τα οποία είχαν επιλεγεί προσεχτικά ανάλογα με τις κλιματικές συνθήκες που επικρατούσαν στα διαφορετικά υψόμετρα.

Καλλιεργούσαν ακόμη δέντρα, για να διατηρούν και να συγκρατούν το λεπτό επιφανειακό έδαφος.

Οι αρχιτέκτονες των Ίνκας διακρίνονταν από ένα ξεχωριστό ταλέντο στο σχεδιασμό και την κατασκευή τεράστιων πυραμίδων, εξοπλισμένων με εξελιγμένα συστήματα ύδρευσης και άρδευσης.

Και παρόλα αυτά τα εξελιγμένα συστήματά τους, οι Ίνκας ζούσαν χωρίς χρήματα ή αγορές και είχαν αναπτύξει το εμπόριο μόνο με τρίτους και όχι μέσα στην κοινωνία τους.

Ίσως το μυστικό του πλούτου και της αφθονίας των Ίνκας να κρύβεται στο ιδιαίτερο σύστημα φόρων που είχαν αναπτύξει. 

Οι Ίνκας αντί να πληρώνουν φόρους σε χρήμα, ήταν αναγκασμένοι να παρέχουν τις υπηρεσίες τους στην αυτοκρατορία ως εργάτες. Σε αντάλλαγμα, η αυτοκρατορία τους παρείχε όλα τα απαραίτητα για να ζήσουν.

Βέβαια, δεν «πλήρωναν» οι πάντες. Εξαιρούνταν οι ευγενείς και άλλοι επιφανείς πολίτες της κοινωνίας τους. Μάλιστα, οι ευγενείς που πέθαιναν εξακολουθούσαν να έχουν δική τους ιδιοκτησία και οι οικογένειές τους μπορούσαν να συνεχίζουν να απολαμβάνουν τα πλούτη που αναλογούσαν στους νεκρούς.

Φαγητό, όχι αγορές
Ένα από τα ερωτήματα που απασχολεί τους επιστήμονες και τους ιστορικούς που μελετούν τον πολιτισμό των Ίνκας, είναι πώς και γιατί αυτή η εξελιγμένη κοινωνία κατάφερε να αναπτυχθεί τόσο επιστημονικά, όσο και πολιτιστικά χωρίς την έννοια της αγοράς.

Μία πιθανή εξήγηση είναι επειδή η ζωή ήταν τόσο σκληρή σε αυτό το περιβάλλον που ζούσαν, που όλες τους οι καινοτομίες και οι νεωτερισμοί αφορούσαν τον γεωργικό τομέα και όχι την οικονομία. Με άλλα λόγια, η αυτοκρατορία είχε ως στόχο να αποτρέψει την πείνα, αντί να βελτιστοποιήσει την προώθηση του εμπορίου.

Το φαγητό ήταν το δικό τους νόμισμα και η εργασία και η γεωργική και αγροτική παραγωγή ήταν η δική τους οικονομία.

Κάποιοι ισχυρίζονται ότι η αυτοκρατορία των Ίνκας ήταν το ιδεώδες ενός σοσιαλιστικού κράτους, ενώ άλλοι τη χαρακτηρίζουν ως αυταρχική μοναρχία. 

Αυτό πάντως που είναι άξιο θαυμασμού, όπως αναφέρει δημοσίευμα στην ιστοσελίδα io9.com, είναι ότι σε μια εποχή που οι αγορές σχετίζονται άμεσα με την έννοια του πολιτισμού, πριν από πολλές εκατοντάδες χρόνια υπήρξε μια αυτοκρατορία που κατάφερε τόσα πολλά χωρίς να ξοδέψει ούτε ένα σεντ.



Οι Ίνκας έδιναν ναρκωτικά στα παιδιά τους πριν τα θυσιάσουν

Προετοίμαζαν επί μήνες την ανθρωποθυσία δίνοντάς τους φύλλα κόκας και αλκοόλ
Ουάσινγκτον 
Αναλύσεις στις μούμιες τριών παιδιών που είχαν βρεθεί παγωμένα ψηλά στις Άνδεις αποκαλύπτουν ότι οι Ίνκας τα προετοίμαζαν επί μήνες για ανθρωποθυσία δίνοντάς τους φύλλα κόκας και αλκοόλ.

Το τελετουργικό του «καπακότσα»

Η τελευταία μελέτη, η οποία δημοσιεύεται στην αμερικανική επιθεώρηση PNAS, αποκαλύπτει νέα στοιχεία για το τελετουργικό του «καπακότσα», το οποίο συχνά περιελάμβανε ανθρωποθυσίες.

Από προηγούμενες αρχαιολογικές μελέτες είναι γνωστό ότι οι Ίνκας -όπως και άλλοι λαοί της προκολομβιανής Νοτίου Αμερικής- θυσίαζαν ανθρώπους, κυρίως παιδιά, στη διάρκεια ή στον απόηχο σημαντικών γεγονότων, όπως ο θάνατος του αυτοκράτορα Σάπα Ίνκα ή το ξέσπασμα λιμού.

Τα παιδιά φαίνεται ότι επιλέγονταν για θυσία πολλούς μήνες πριν από τη μακάβρια τελετή. Ντύνονταν με καλά ρούχα, πάχαιναν με ειδική διατροφή και συμμετείχαν ακόμα και σε εκδηλώσεις με τον αυτοκράτορα, πριν προσφερθούν τελικά ως δώρο στους θεούς.

Η τελευταία μελέτη αφορά τις τρεις διάσημες μούμιες που βρέθηκαν το 1999 κοντά στην κορυφή του ηφαιστείου Λουλαϊλάκο, το οποίο βρίσκεται στα σύνορα της Αργεντινής με τη Χιλή και έχει ύψος 6.379 μέτρα.


Johan Reinhard

Η διασημότερη μούμια, γνωστή ως «Κόρη του Λουλαϊλάκο», ανήκει σε ένα κορίτσι 13 ετών που πέθανε τον 16ο αιώνα μ.Χ και βρέθηκε παγωμένη σε άριστη κατάσταση, με τα πόδια κουλουριασμένα και το κεφάλι να γέρνει σε στάση ύπνου. Οι δύο άλλες μούμιες, ένα αγόρι και ένα κορίτσι 4 ή 5 χρονών, βρέθηκαν σε διαφορετικούς τάφους στην ίδια περιοχή.

Κανένα από τα θυσιασμένα παιδιά δεν φέρει τραύματα -είναι πιθανό ότι οι Ίνκας τα εγκατέλειπαν μισοκοιμισμένα στον τάφο και τα άφηναν να υποκύψουν στο ψύχος και στην αραιή ατμόσφαιρα αυτού του ακραίου υψομέτρου.

Η ζωή των παιδιών πριν από τη θυσία

Μέχρι σήμερα, οι περισσότερες πληροφορίες για το τελετουργικό του καπακότσα προέρχονταν από αναφορές των κονκισταδόρ. Η νέα ανάλυση αποκαλύπτει νέα στοιχεία για τη ζωή των τραγικών παιδιών τους τελευταίους μήνες πριν από τη θυσία.

Στις αξονικές τομογραφίες φαίνεται ξεκάθαρα ότι η Κόρη του Λουλαϊλάκο έχει ένα αντικείμενο σφηνωμένο ανάμεσα στα δόντια της σαν να το μασούσε λίγο πριν πεθάνει -όπως ανακάλυψαν οι ερευνητές, πρόκειται για φύλλα κόκας.

Η κοκαΐνη είναι ισχυρό διεγερτικό και τα φύλλα κόκας χρησιμοποιούνται ακόμα και σήμερα για να διευκολύνουν την αναπνοή σε μεγάλο υψόμετρο.

Ωστόσο η έρευνα αποκαλύπτει ότι η κόκα δεν δόθηκε στα παιδιά για να τα βοηθήσει να φτάσουν μέχρι την αφιλόξενη βουνοκορφή. Προκειμένου να προσδιορίσουν ποια ήταν η διατροφή των παιδιών για αρκετούς μήνες πριν από το θάνατό τους, η ερευνητική ομάδα, από τα πανεπιστήμια της Κοπεγχάγης στη Δανία και του Μπράντφορντ της Βρετανίας, πραγματοποίησε χημικές αναλύσεις στα μακριά μαλλιά τους.

Τα μαλλιά «μίλησαν»

Η σύσταση των τριχών επηρεάζεται από τις ουσίες στις οποίες εκτίθεται ένας άνθρωπος, οπότε η εξέτασή τους μπορεί για παράδειγμα να αποκαλύψει προηγούμενη χρήση ναρκωτικών. Και, όσο πιο μακριές είναι οι τρίχες, τόσο πιο πίσω στο παρελθόν προχωρά αυτό το αρχείο.

Η ανάλυση έδειξε ότι η κόρη του Λουλαϊλάκο άρχισε να καταναλώνει μεγάλες ποσότητες κόκας 12 μήνες πριν από τον θάνατό της, καθώς και αρκετά μεγάλες ποσότητες αλκοόλ τις τελευταίες εβδομάδες της ζωής της.

Οι ερευνητές δηλώνουν τώρα σχεδόν βέβαιοι ότι το κορίτσι είχε επιλεγεί για θυσία 12 μήνες πριν από το θάνατό του. Εκτιμούν επίσης ότι σε αυτό το διάστημα πρέπει να συμμετείχε σε αρκετές τελετές που συνοδεύονταν από κατανάλωση κόκας και αλκοόλ.

Δεδομένου ότι το κορίτσι βρέθηκε σε μια χαλαρή στάση ανάπαυσης, οι ουσίες αυτές πιθανότατα εμπλέκονταν και με τον θάνατό του, εκτιμούν οι ερευνητές.

Μισοκοιμισμένη από το αλκοόλ, η Κόρη του Λουλαϊλάκο ίσως αφέθηκε να πεθάνει από το κρύο και την έλλειψη οξυγόνου στην κορυφή του ηφαιστείου.

Πέντε αιώνες μετά, το τραγικό κορίτσι έχει επιτέλους την ευκαιρία να διηγηθεί την ιστορία του.

Ο πολιτισμός των Ίνκας
Της Βάνας Κοροβέση
Οι Ίνκας δημιούργησαν την μεγαλύτερη αμερικανική Αυτοκρατορία. Προς το τέλος του XIV αιώνα,η αυτοκρατορία άρχισε να επεκτείνεται από την αρχική της περιοχή προς την περιοχή Cuzco, που βρίσκεται στη Νότια Αμερική. Σταμάτησε όμως απότομα με την ισπανική επιδρομή κατευθυνόμενη από τον Francisco Pizarro το 1532.
ketsua1Η Αυτοκρατορία των Ίνκας
Οι Ίνκας ονόμασαν την επικράτεια τους Tawantinsuyu,που στη γλώσσα Quechua,την γλώσσα των Ίνκας σημαίνει «Τα τέσσερα μέρη». Μια επικράτεια,με ποικίλα εδάφη και κλίματα, που καταλάμβανε μια μεγάλη ερημική έκταση εδάφους, διακεκομένη από πλούσιες δεντροστοιχίες, οι ψηλές κορυφές και οι βαθιές εύφορες κοιλάδες των Ανδεων και οι κορυφές των βουνών του τροπικού δάσους της Ανατολής.
Ο όρος Ίνκας δείχνει τον καθοδηγητή, τον ηγέτη καθώς επίσης και τον λαό της κοιλάδας του Κούζκο, την πρωτεύουσα της αυτοκρατορίας. Αυτό βέβαια χρησιμεύει μερικές φορές,για να δείξουν όλους τους λαούς συμπεριλαμβανομένους στο Tawantinsuyu,χωρίς όμως να είναι σωστό.
Η γλώσσα κέτσουα
Η πλειοψηφία των δώδεκα μικρών βασιλείων διατηρούσαν την ταυτότητά τους ακόμα κι αν ήταν συνδεδεμένοι πολιτικά και οικονομικά με τους Ίνκας.
Η Quechua ήταν η επίσημη γλώσσα και την χρησιμοποιούσαν οι περισσότερες κοινότητες μέχρι την άφιξη των Ισπανών, αλλά υπήρχαν τουλάχιστον είκοσι τοπικές διάλεκτοι στα περισσότερα μέρη της αυτοκρατορίας.
Η λάμψη του Πολιτισμού
Όταν οι Ισπανοί έφθασαν στο Περού το 1532, οι Ίνκας είχαν εγκαταστήσει την κυριαρχία τους στην άνω χώρα και στα πεδινά παράλια των Ανδεων. Η Αυτοκρατορία τους απλωνόταν από το Κούσκο ως την Κολομβία στο βορρά και ως τη Χιλή και την Αργεντινή στο νότο.
Η λάμψη του πολιτισμού τους άγγιζε τον παναμά και έφθανε ως τις μακρινές παραλίες του Ατλαντικού στη Βραζιλία, με τη μορφή χάλκινων εργαλείων ή χρυσών και ασημένιων κοσμημάτων, που μεταφέρονταν από φυλή σε φυλή μέσα στο δάσος του Αμαζονίου.
Από όλη τη νότια Αμερική, που ζούσε ακόμη στη λίθινη εποχή, μόνο η Γη του Πυρός ξέφευγε από τη γοητεία του μεγαλείου των Ίνκας, που έμελλε να γεννήσει το μύθο του «El Dorado» όταν οι Ευρωπαίοι υπέστησαν τη γοητεία αυτή με τη σειρά τους.
Ο τελευταίος Αυτοκράτορας των Ίνκας Αταουάλπα, αιχμάλωτος των Ισπανών
Η προέλευση των Ίνκας
Εν τούτοις, η προέλευση των Ίνκας ήταν σκοτεινή και αρχικά συνάντησαν δυσκολίες σε μια περιοχή, όπου έζησαν για πολύ καιρό ως παρείσακτοι. Η επέκταση τους δεν άρχισε παρα στα μεσα του ΧV αιώνα, στη βασιλεία του Pachacuti ένατου μονάρχη του Cuzco.
Όσο και αν η επέκταση αυτή ήταν όψιμη, τους εξασφάλισε γρήγορα την κληρονομιά μιας πολιτισμικής παράδοσης για την οποία πολλοί λαοί είχαν συμβάλει στο πέρασμα αρκετών χιλιετίών, ώστε να σφυρηλατηθεί και να εμπλουτισθεί.
ketsua2Η αρχιτεκτονική
Οι Ίνκας ανέπτυξαν ένα υψηλά λειτουργικό στιλ δημόσιας αρχιτεκτονικής που την διακρίνουμε κυρίως από τις προχωρημένες τεχνικές οικονομικοτεχνικής μελέτης και χτισίματος από πέτρες. Το σχέδιο των πόλεών τους ήταν βασισμένο σε ένα σύστημα με κεντρικές λεωφόρους που διασταυρώνονταν με άλλους μικρότερους δρόμους που κατέληγαν σε μια ανοιχτή πλατεία περιτρυγυρισμένη από δημοτικά κτίρια και ναούς.
Τα κτίρια είχαν έναν μόνο όροφο από άψογες πέτρες,επίσης χρησιμοποιούσαν τούβλα και άχυρα στις περιοχές κοντά στην ακτή.
Για την κατασκευή των μνημείων όπως για παράδειγμα το κάστρο Sacchuaman κοντά στο Cuzco,συμπαγής όγκος πολυγωνικών μασίφ ήταν αρμονισμένα με μια καταπληκτική ακρίβεια. Στις ορεινές περιοχές,όπως το θεαματικό φρούριο που βρίσκεται στο Machu Picchu, η αρχιτεκτονική των Ίνκας αντανακλά τις έξυπνες προσαρμογές του φυσικού ανάγλυφου.
Η Θρησκεία
Η θρησκεία του κράτους ήταν βασισμένη στην λατρεία του Ήλιου.Οι αυτοκράτορες Ίνκας θεωρούνταν οι απόγονοι του Θεού Ήλιου και λατρεύονταν σαν θεότητες. Ο χρυσός,το σύμβολο του Ήλιου,ήταν εξαιρετικά εκμεταλλεύσιμος για να τον χρησιμοποιούν οι ηγέτες και τα μέλη της αφρόκρεμας, όχι τόσο σαν αντάλλαγμα αλλά κυρίως για εθιμοτυπικούς και διακοσμητικούς σκοπούς. Η θρησκεία κυριαρχούσε σε όλη την πολιτική δομή.
Μετά τον ναό του Ήλιου στο κέντρο του Cuzco, θα μπορούσαμε να χαράξουμε φανταστικές γραμμές προς τους τόπους λατρείας των διαφόρων κοινωνικών τάξεων της πόλης.
Οι θρησκευτικές πρακτικές αφορούσαν χρησμούς,θυσίες ως προσφορά, θρησκευτικούς φόβους και δημόσιες εξομολογήσεις. Ένας ετήσιος κύκλος θρησκευτικών γιορτών ήταν στο ημερολόγιο των Ίνκας, εξαιρετικά ακριβής, όπως η γεωργική χρονιά.
Η εποχή προ- Ίνκας
Οι πρώτοι κάτοικοι του Περού ήταν κυνηγοί νομάδες που κατοικούσαν σε σπήλαια στις περιοχές της περουβιανής ακτής.Η πιο παλιά τοποθεσία,το σπήλαιο χρονολογείται το 12000πΧ. Το βαμβάκι,το καλαμπόκι τα φασόλια και οι πιπεριές καλλιεργούνταν μετά το 4000 π.Χ.
Αργότερα,οι πιο προοδευτικοί πολιτισμοί όπως οι Chavin ανέπτυξαν το ψάρεμα,την γεωργία και την θρησκεία στην χώρα. Περίπου το 300 π.Χ. εξαφανίστηκαν με ανεξήγητο τρόπο αλλά μετά μέσα στους αιώνες πολλοί άλλοι πολιτισμοί, οι Nazca έγιναν πολύ σημαντικοί.

Τεράστια ανακάλυψη: στα ίχνη του τελευταίου θρυλικού βασιλιά των Ίνκας


Ένα από τα σημαντικότερα αρχαιολογικά μυστήρια που «βασανίζει» τους ιστορικούς εδώ και αιώνες, ίσως διαλευκανθεί σύντομα! Πρόσφατα ανακαλύφθηκε ένας ναός στα ύψη των Άνδεων, μέσα στη ζούγκλα του Αμαζονίου, στον Ισημερινό και οι αρχαιολόγοι εκτιμούν ότι μπορεί να είναι ο τάφος του τελευταίου, θρυλικού βασιλιά των Ίνκας, Atahualpa!



Η ανακάλυψη έγινε από μια πολυεθνική εξερευνητική ομάδα, η οποία σε πολύ δύσκολες συνθήκες, βρήκε μπροστά της μια κατασκευή ύψους 260 ποδιών και αντίστοιχου μήκους. Ο θρυλικός βασιλιάς εκτελέστηκε από τους Ισπανούς, όταν οι τελευταίοι βρέθηκαν στη Νέα Ήπειρο και αν επιβεβαιωθεί ότι πρόκειται για τον τάφο του, θα μιλάμε για μια ανακάλυψη του «μεγέθους» του τάφου του Τουτανχαμόν στην Αίγυπτο, του πήλινου στρατού στην Κίνα ή της στήλης της Ροζέτας!



Ο θρύλος λέει ότι στην τελευταία του κατοικία, ο βασιλιάς είχε συγκεντρώσει αμύθητα πλούτη, προκειμένου να δοθούν στους Ισπανούς για να συναφθεί ειρήνη, κάτι το οποίο όμως δεν έγινε αφού οι τελευταίοι πρόδωσαν τη συμφωνία και αποδεκάτισαν τον πληθυσμό του σημαντικού αυτού προκολομβιανού πολιτισμού. Η προοπτική αυτή βέβαια εξάπτει τη φαντασία και την προσμονή των αρχαιολόγων, οι οποίοι δεν αποκλείουν η ανθρώπινη παρουσία στο συγκεκριμένο σημείο να ξεκινάει ακόμη και το 500 π.Χ...



Ήδη η εξερευνητική ομάδα έχει συγκεντρώσει 30 σημαντικά αντικείμενα από το σημείο, έχουν γίνει κάποιες πρώτες εκτιμήσεις, ενώ η η κυβέρνηση του Ισημερινού θα ξεκινήσει επίσημες ανασκαφές στο σημείο πολύ σύντομα...



Πηγή: dailymail


Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου